ΜΜΕ-κατάρρευση
mme-katarevsi
Τέλος εποχής: Η ελληνική κρίση στα μίντια
Πριν ενάμιση μήνα το Ποντίκι στην έντυπη έκδοση του συγκέντρωσε όλα τα γεγονότα της κρίσης στα ΜΜΕ. Το συμπέρασμα καταλυτικό εξηγεί γιατί είμαστε σε αυτό το σημείο σήμερα. Η ενσωμάτωση τους στην εξουσία τα οδηγεί στην κατάρρευση …
Τέλος εποχής: Η ελληνική κρίση στα μίντια
Η ενσωμάτωση στην εξουσία τα οδήγησε στη σημερινή οδυνηρή τους ένδεια και κατάρρευση
(αναδημοσίευση από το Ποντίκι, 14 Απριλίου 2011)
Η οδυνηρή οικονομική κατάσταση στα ελληνικά ΜΜΕ – η οποία παρουσιάζεται παρακάτω αναλυτικά – ίσως δεν αποτυπώνει με ακρίβεια την καταστροφή που εξελίσσεται στον χώρο. Για να κατανοήσει κανείς αυτό που συμβαίνει (και έρχεται) θα πρέπει πρώτα να ρίξει μια ματιά σε αυτό που, μέχρι πρόσφατα, υπήρξαν τα ελληνικά ΜΜΕ: το βασικό υποστύλωμα ενός (πολιτικού - οικονομικού) συστήματος.
Από αυτή την οπτική γωνία εύκολα εξηγούνται η σημερινή «ένδεια» και η επαπειλούμενη κατάρρευση των μέχρι πριν από λίγο καιρό κραταιών ΜΜΕ. Από τη στιγμή που κλονίζεται το πολιτικό σύστημα το οποίο τα εξέθρεψε και απορυθμίζεται το οικονομικό περιβάλλον που τα γιγάντωσε, τα ελληνικά ΜΜΕ χάνουν το «καύσιμό» τους, ακινητοποιούνται και αργοπεθαίνουν. Λογική συνέπεια και παρεπόμενο της στρατηγικής τους επιλογής να ενσωματωθούν (και όχι να σταθούν κριτικά και ελεγκτικά απέναντι) στην εξουσία.
Εδώ και χρόνια η συντριπτική πλειονότητα των ελληνικών ΜΜΕ έχει πάψει να συντηρείται από τις πωλήσεις. Αντιθέτως προσαρμόστηκαν σχεδόν πλήρως στο κρατικοδίαιτο ελληνικό επιχειρηματικό περιβάλλον. Οι ιδιοκτήτες τους – με την αγαστή συνεργασία του δημοσιογραφικού κλάδου – τα μετέτρεψαν σε αγωγούς μεταφοράς δημόσιου (υπό την ευρεία έννοια) χρήματος σε ιδιωτικά θησαυροφυλάκια.
Όσο αυτή η μεταφορά χρήματος εξελισσόταν αδιατάρακτα και εξασφάλιζε εργολαβίες, συμβόλαια και προμήθειες, τα media προσέφεραν το απαραίτητο... λιβάνισμα στην πολιτική εξουσία. Υπ’ αυτήν την έννοια το βασικό καθήκον των ΜΜΕ δεν υπήρξε η ενημέρωση, αλλά η διαχείριση της κοινής γνώμης...
Σε μια τέτοια κατάσταση διαπλοκής οικονομικών συμφερόντων και πολιτικής εξουσίας το δημοσιογραφικό έργο μετατράπηκε σε απλό υποπροϊόν μιας θλιβερής δοσοληψίας, προορισμένο να εξατμιστεί μέσα στις χλιδάτες σελίδες του life style και των σκουπιδιών του τηλεοπτικού χρόνου.
Πολύ σύντομα το δημοσιογραφικό υποπροϊόν άρχισε να χρησιμοποιείται κυρίως ως αμπαλάζ, ως χαρτί περιτυλίγματος προσφορών και δώρων. Στο περίπτερο κρέμονται προσφορές και όχι ρεπορτάζ. Στα δελτία των 8 γίνεται «ρουλεμάν» κομματικών ανακοινώσεων και προσφορά μεγάλων δόσεων (πολιτικών) διεγερτικών ή παυσίπονων, ανάλογα με την περίπτωση και τη σκοπιμότητα.
Όσο υπήρχε... λάδι, το σύστημα δούλευε περίφημα. Εκδότες - εργολάβοι (με την ευρεία έννοια της λέξης) «πουλούσαν» – πανάκριβα – εκδούλευση στην πολιτική εξουσία εξασφαλίζοντας δημόσιο χρήμα για τις δουλειές τους και τους προσωπικούς τους λογαριασμούς. Τα ηλεκτρονικά ΜΜΕ δημιούργησαν και πρόβαλαν πρότυπα επιτυχημένων – «καλλιτεχνών», «πνευματικών ανθρώπων», επιχειρηματιών, φιρμάτων δημοσιογράφων – σιτιζόμενων πλουσιοπάροχα από το... πρυτανείο.
Η συστηματική χειραγώγηση της κοινής γνώμης δημιούργησε:
♦ Αναγνώστες - καταναλωτές, που φορτώνονταν κάθε Κυριακή ως υποζύγια τόμους εφημερίδων που δεν διάβαζαν και «προσφορές» που δεν χρησιμοποιούσαν.
♦ Τηλεοπτικά προγράμματα - σκουπίδια και ειδησεογραφικά σόου χειροκροτητών.
♦ Στρατιές ανθρώπων, οι οποίοι, αν και δηλώνουν δημοσιογράφοι, λειτούργησαν ως ιμάντες μεταφοράς της άποψης των εργοδοτών τους και των εκάστοτε κυβερνώντων...
Καθώς το πάρτι τέλειωσε, ήρθε, απ’ ό,τι φαίνεται, η ώρα για τον κάθε κατεργάρη να βρει τον πάγκο του, όπως άλλωστε συμβαίνει πάντα σε κάθε μεγάλη κρίση και όπως φαίνεται να συμβαίνει και τώρα. Την επόμενη περίοδο η θέση που θα λάβει ο καθένας θα κρίνει και τη μοίρα του...
Tα ΜΜΕ ξεμένουν από... καύσιμα
Όλοι πίστευαν ότι η ημέρα της κρίσεως για τα ελληνικά ΜΜΕ πλησιάζει, αλλά η μαζική «υποβάθμιση» των μετοχών των περισσότερων εισηγμένων στο χρηματιστήριο επιχειρήσεων ΜΜΕ δείχνει πλέον ανοιχτά το εύρος του προβλήματος: Ο κλάδος, όπως τουλάχιστον τον γνωρίζαμε μέχρι σήμερα, απειλείται με εξαφάνιση.
Οι περισσότερες εφημερίδες, σκιά πλέον των καλών εποχών αλλά και του ίδιου τους του εαυτού, είναι υπερχρεωμένες και απειλούνται με λουκέτο. Κάτι που αντικατοπτρίζεται και καθημερινά στις εκδόσεις τους. Έχουν προηγηθεί λουκέτα ιστορικών τίτλων, όπως της «Απογευματινής», του «Ελεύθερου Τύπου» (της Γιάννας Αγγελοπούλου), της καθημερινής έκδοσης του «Βήματος», αλλά η ανησυχία εστιάζεται σε αυτά που έρχονται.
Τα κανάλια, πίσω από το γκλάμουρ των υπερπροβεβλημένων παρουσιαστών, μετράνε τις ζημιές με τα εκατομμύρια, λόγω του τέλους της εποχής στη διαφημιστική δαπάνη. Και βέβαια, το γύρισμα στα φτηνά σίριαλ από την Τουρκία και τη Λατινική Αμερική δεν σώζει την κατάσταση. Τα ραδιόφωνα, με ελάχιστες εξαιρέσεις, παίζουν πλέι-λιστ. Έτσι, οι περισσότεροι ιδιοκτήτες μέσων «το γυρνάνε» πλέον στα λεγόμενα on-line media (portals, web radios και TV κ.λπ.), όπου και πάλι όμως αρχίζουν να μαζεύονται πολλοί για τη διαφήμιση που υπάρχει. Αν θυμάστε, πριν από τρία χρόνια όλες οι σοβαρές κυριακάτικες εκδόσεις είχαν τουλάχιστον έξι ολοσέλιδα αυτοκινήτων. Σήμερα δεν έχουν σχεδόν κανένα…
Η πίεση που ασκεί διπλά το μνημόνιο (μείωση διαφήμισης και συμπίεση των αποτελεσμάτων των εταιρειών) στα ΜΜΕ, ξεγυμνώνει τον κλάδο που άρχισε να γιγαντώνεται στα τέλη της δεκαετίας του ’80, «παρακολουθώντας» την εξέλιξη του ελληνικού ονείρου. Εξελικτικά, ο σεμνός (αλλά δυναμικός και πάντα πολιτικά παρεμβατικός) ελληνικός Τύπος έγινε χολιγουντιανή υπερπαραγωγή. Με εταιρείες - κολοσσούς, διευθυντικά στελέχη που ανταγωνίζονταν τους πιο καλοπληρωμένους πολυεθνικάριους και αμοιβές που θα ζήλευαν στο Μανχάταν!
Δεν ήταν βέβαια μόνο ο μεγαλοϊδεατισμός των εκδοτών. Πίσω απ’ όλα αυτά, υπήρχε η διαπλοκή που στήριξε την ελληνική ανάπτυξη της δεκαετίας 1995 - 2004. Αυτή ήταν που δημιούργησε τόσο πολλά ΜΜΕ σε μια τόσο μικρή χώρα. Αυτή ήταν που τα στήριξε για να την εξυπηρετούν. Και τώρα που η διαπλοκή δεν έχει ιδιαίτερο αντικείμενο στην Ελλάδα (αφού τα δημόσια έργα και προγράμματα τελείωσαν οριστικά, και το χρεοκοπημένο ελληνικό Δημόσιο δεν έχει ταμείο για να πληρώνει), αποσύρεται, αφήνοντας τα «μέσα» που την εξυπηρέτησαν στον αέρα. Μαζί με τους εργαζόμενους που πίστεψαν σε ένα επάγγελμα - σημαία ευκαιρίας. Αυτό έδειξε, με δυο λόγια, και η υποβάθμιση των ομίλων ΜΜΕ την περασμένη εβδομάδα.
Από τις 11 εταιρείες, που από την εβδομάδα αυτή τελούν υπό επιτήρηση, οι 5 προέρχονται από τον κλάδο των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης:
♦ Τηλέτυπος (MEGA),
♦ ΔΟΛ,
♦ Πήγασος («Έθνος», «Ημερησία» και λοιπές επιχειρήσεις του ομίλου Μπόμπολα),
♦ Τεχνικές Εκδόσεις (πρώην όμιλος Καβαθά και νυν Λυμπέρη),
♦ Τεγόπουλος («Ελευθεροτυπία»).
Το γεγονός δεν έπεσε βέβαια ως κεραυνός εν αιθρία. Τα οικονομικά στοιχεία το έδειχναν από πέρυσι, ίσως και πολύ νωρίτερα. Έρχεται όμως να επιβαρύνει ακόμη περισσότερο το κλίμα στον χώρο των media, σε μια εποχή διαρκών κινητοποιήσεων, που απειλούν να τινάξουν και ό,τι έχει μείνει όρθιο.
Για τους πέντε μεγάλους μιντιακούς ομίλους που προαναφέρθηκαν, το 2010 ήταν καταστροφικό. Οι ζημιές τους υπερδιπλασιάστηκαν σε σχέση με το 2009 και ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο, αγγίζοντας τα 107,7 εκατ. ευ-ρώ. Ταυτόχρονα με τις ζημιές, στα ύψη ανέβηκε και ο δανεισμός. Τα ξένα κεφάλαια ανήλθαν στο 72% του συνόλου των απασχολουμένων κεφαλαίων, από 64% έναν χρόνο πριν, ενώ η αναλογία των ιδίων κεφαλαίων έπεσε σε 28%, από 36% το 2009. Όλα αυτά, ενώ οι εισηγμένες στις περισσότερες περιπτώσεις είχαν βάλει μπροστά προγράμματα περιστολής κόστους και ενώ για το 2011 τα πράγματα αναμένονται ακόμη χειρότερα λόγω της πτώσης της διαφημιστικής δαπάνης.
Ας δούμε, λοιπόν, την εικόνα των εισηγμένων που τέθηκαν σε καθεστώς επιτήρησης, και για τις οποίες πολλοί αναλυτές αναφέρουν ότι παρουσιάζουν ισολογισμούς «μη υποστηρίξιμους» πλέον…
ΔΟΛ
Ζημιές 43,9 εκατ.
και μειωμένες πωλήσεις
Τα αποτελέσματα προ φόρων έδειξαν ζημιές 43,9 εκατ. ευρώ, έναντι ζημιών 16,3 εκατ. ευρώ το 2009, ενώ τα αποτελέσματα μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας διαμορφώθηκαν και πάλι αρνητικά στα 47,1 εκατ. ευρώ, έναντι ζημιών 18,8. εκατ. ευρώ.
Αισθητά μειωμένες εμφανίστηκαν και οι πωλήσεις συγκριτικά με το 2009 κατά 54,7 εκατ. ευρώ ή ποσοστό 21%, οι οποίες υποχώρησαν στα 201,1 εκατ. ευρώ από 256 εκατ. το 2009. Επίσης το μακροπρόθεσμο χρέος (85,7 εκατ. ευρώ) αυξήθηκε κατά 23,5%, ενώ οι βραχυπρόθεσμες οφειλές (138,3 εκατ. ευρώ) αυξήθηκαν κατά 13%.
Οι λειτουργικές ζημίες του ομίλου οφείλονται κυρίως στις αντίστοιχες ζημίες της μητρικής εταιρείας και στη μη διανομή μερίσματος από τη συγγενή εταιρεία Τηλέτυπος. Από τις εταιρείες του εκδοτικού κλάδου, πέραν τις μητρικής εταιρείας ΔΟΛ Α.Ε. (-20%), μειωμένα έσοδα εμφάνισαν και η ΝΕΑ ΑΚΤΙΝΑ (-12%), η HEARST ΔΟΛ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΕΠΕ (-14%) και η ΜΕΛΛΟΝ ΓΚΡΟΥΠ (-6%).
Αντίστοιχα, οι πωλήσεις των εταιρειών του εκτυπωτικού κλάδου συνολικά παρουσίασαν μείωση, με τη βασική εταιρεία του κλάδου Εκτυπώσεις Ίρις Α.Ε. να καταγράφει πτώση των πωλήσεων κατά 17% και τη Multimedia κατά 16%. Ο τραπεζικός δανεισμός ανήλθε σε 128,3 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 18,4 εκατ. ευρώ. Η έκθεση του διοικητικού συμβουλίου αναφέρει ότι «οι διαθέσιμες, αχρησιμοποίητες εγκεκριμένες τραπεζικές πιστώσεις προς τον όμιλο επαρκούν για να αντιμετωπίσουν πιθανή βραχυπρόθεσμη έλλειψη ταμειακών διαθεσίμων», ενώ σημειώνεται ότι το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον και η ύφεση «ανέδειξαν τα “διαρθρωτικά προβλήματα” που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις του κλάδου των μέσων μαζικής ενημέρωσης».
Βέβαια, τα ίδια κεφάλαια της μητρικής εμφανίζονται να αποτελούν το 50% του συνολικού παθητικού. Αντίστοιχα, σε επίπεδο ομίλου, ο συνολικός τραπεζικός δανεισμός αυξήθηκε κατά 18,4 εκατ. ευρώ, φθάνοντας στο τέλος του 2010 σε 128,3 εκατ. ευρώ, δηλαδή στο 52% του συνολικού παθητικού του ομίλου, Συνολικά, τα ίδια κεφάλαια ομίλου και εταιρείας ανέρχονται σε 24,9 εκατ. ευρώ και 103 εκατ. ευρώ, αντίστοιχα, και τα ταμειακά διαθέσιμα σε 13,8 εκατ. ευρώ και 453 χιλ. ευρώ, αντίστοιχα.
Απέναντι στην κατάσταση αυτή, ο ΔΟΛ αναφέρει ότι προτίθεται να ενισχύσει τις δραστηριότητες του τομέα της ηλεκτρονικής ενημέρωσης, με την καθιέρωση των ψηφιακών εκδόσεων, σε συνδυασμό με τη διακοπή της έκδοσης ή την πώληση ζημιογόνων εντύπων. Βέβαια η πιο άμεση και ουσιαστική εξέλιξη που φέρεται να μελετάται, είναι μια αύξηση κεφαλαίου με μετρητά.
ΠΗΓΑΣΟΣ
Με προβλήματα ρευστότητας
Ο Πήγασος έκλεισε το 2010 με ζημιά 31,1 εκατ. ευρώ. Οι πωλήσεις έπεσαν κατά 65,4 εκατ. ευρώ (-29%) κι έφτασαν τα 162,5 εκατ. ευρώ. Πάντως τα νούμερα δεν είναι ιδιαίτερα συγκρίσιμα, καθώς μέσα στον χρόνο ο όμιλος μεταβίβασε το «Πρώτο Θέμα» που έως τότε ήταν κατά 70% θυγατρική εταιρεία. Σε συγκρίσιμη βάση οι πωλήσεις εκτιμάται ότι μειώθηκαν κατά 21-22%. Ο Πήγασος παρουσίασε μεικτά κέρδη 33,9 εκατ. ευρώ (-48%), EBITDA -21,1 εκατ. ευρώ (-1.035%), ενώ τα κέρδη προ φόρων διαμορφώθηκαν αρνητικά, στα -33,5 εκατ. ευρώ. Τα ίδια κεφάλαια (66,3 εκατ. ευρώ της εταιρείας και -0,15 εκατ. ευρώ τρίτων) περιορίστηκαν στο 24,6% του συνόλου των απασχολουμένων κεφαλαίων (268,69 εκατ. ευρώ), ενώ η σχέση δανειακών κεφαλαίων προς τα ίδια κεφάλαια ανήλθε σε 2,36 από 1,77 έναν χρόνο πριν. Σε δάνεια αναλογεί το 76% των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεών του, ύψους 148,4 εκατ. ευρώ. Τα μακροπρόθεσμα δάνεια μειώθηκαν στα 43 εκατ. ευρώ, από 85 εκατ. ευρώ, και τα βραχυπρόθεσμα δάνεια σε 112 εκατ. ευρώ, από 88 εκατ. ευρώ. Στα βραχυπρόθεσμα δάνεια περιλαμβάνονται και 25,6 εκατ. ευρώ που αφορούν μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις για την επόμενη χρήση.
Και στον Πήγασο, στην έκθεση του διοικητικού συμβουλίου, τονίζεται ότι τα νέα μακροοικονομικά δεδομένα «δημιουργούν ένα έντονο πρόβλημα ρευστότητας και αβεβαιότητας μέσα στο οποίο ο όμιλος έχει κληθεί να προσαρμοστεί ταχύτατα και αποφασιστικά, με ταυτόχρονο επαναπροσδιορισμό των προτεραιοτήτων του».
Αναφέρεται ακόμη ότι βασικός άξονας της στρατηγικής του είναι η «διατήρηση των κεκτημένων» στον ευρύτερο χώρο των ΜΜΕ. Στις ίδιες παρατηρήσεις σημειώνεται ότι τα πρώτα στοιχεία για το 2011 δείχνουν ότι «η ανάκαμψη θα είναι αργή», γι’ αυτό οι προσπάθειές του αποσκοπούν στην επίτευξη οικονομιών κλίμακας, τη συγκράτηση των διαφημιστικών απωλειών και την «ανάσχεση των ανταγωνιστικών πιέσεων, που εντείνονται λόγω της κρίσης». Δηλαδή, ένα πολύ γερό μάζεμα, πέραν αυτού που έγινε πέρυσι και απέδωσε μείωση στο κόστος κατά 21%. Βέβαια και η πτώση της διαφήμισης ήταν 30%...
ΤΕΓΟΠΟΥΛΟΣ
Ο δανεισμός τραβάει την ανηφόρα
Το 2010 συνεχίστηκε η μεγάλη κυκλοφοριακή πτώση των εφημερίδων της Χ.Κ. Τεγόπουλος, γεγονός πολύ σημαντικό για έναν όμιλο που οφείλει στις λιανικές πωλήσεις των εντύπων το 55% των εσόδων του. Η συνολική πτώση ήταν 22%, με την κυκλοφορία της «Ελευθεροτυπίας» και της «Σαββατιάτικης Ελευθεροτυπίας» να πέφτει κατά 19,27% και της «Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας» κατά 21,92%. Έτσι, ο κύκλος εργασιών της εταιρείας μειώθηκε κατά 18,9 εκατ. ευρώ (-24,01%) και του ομίλου κατά 18,7 εκατ. ευρώ (-23,52%). Διαμορφώθηκε έτσι στα 60 και 60,9 εκατ. ευρώ, αντίστοιχα, με τις συνολικές ζημίες μετά από φόρους για τον όμιλο στα 23,1 εκατ. ευρώ, από 16 εκατ. ευρώ την προηγούμενη χρήση.
Και ο δανεισμός όμως πήρε την ανηφόρα. Τα μακροπρόθεσμα τραπεζικά δάνεια έφθασαν στο τέλος του 2010 τα 34,5 εκατ. ευρώ (από 15,4 εκατ. ευρώ το 2009) και τα βραχυπρόθεσμα μειώθηκαν ελαφρώς, στα 12 εκατ. ευρώ. Αντίστοιχα, οι χρεωστικοί τόκοι παρουσιάζουν σημαντική αύξηση το 2010 σε σχέση με τη χρήση του 2009, της τάξης των 654 χιλιάδων ευρώ (ποσοστό 89,30%) για την εταιρεία.
Τώρα η Χ.Κ. Τεγόπουλος, που στηρίζει το υπόλοιπο 45% των εσόδων της στα διαφημιστικά έσοδα και τις εκτυπώσεις για τρίτους, εξετάζει το ενδεχόμενο της κεφαλαιακής ενίσχυσης της εταιρείας. Εάν αυτό δεν σταθεί δυνατό, μελετάται ένας ακόμη κύκλος δανεισμού, πιθανώς και με αξιοποίηση περιουσιακών στοιχείων του. Στην έκθεση του διοικητικού συμβουλίου τονίζεται, μεταξύ άλλων, ότι το 2011 επιδιώκεται «αφενός η συγκράτηση της κυκλοφοριακής πτώσης και αφετέρου η ελαχιστοποίηση της αναμενόμενης μείωσης των διαφημιστικών εσόδων εξαιτίας της οικονομικής κρίσης». Μάλλον αισιόδοξο…
TΗΛΕΤΥΠΟΣ
Αρνητικό αποτέλεσμα παρά το... μαχαίρι
Αισθητή και στο Mega η πτώση, με τα μεικτά αποτελέσματα της εταιρείας να γυρνούν αρνητικά σε -18,3 εκατ. ευρώ, από 3,9 εκατ. ευρώ το 2009. Αν και το κανάλι διατήρησε το 2010 τα ίδια επίπεδα τηλεθέασης με το 2009 (30,1% έναντι 31,7% το 2009), ο κύκλος εργασιών της μητρικής Τηλέτυπος (Mega Channel Ελλάδος) μειώθηκε κατά 19,5% και ανήλθε σε 112 εκατ. ευρώ έναντι 139,2 εκατ. ευρώ το 2009. Συνολικά, οι ζημίες μετά από φόρους έφθασαν τα 4,5 εκατ. ευρώ.
Η προσπάθεια συγκράτησης του κόστους πωλήσεων καθώς και του λειτουργικού κόστους το 2010 είχε αποτέλεσμα, παρουσιάζοντας μείωση του κόστους κατά 3,7% (130,3 εκατ. ευ-ρώ το 2010, έναντι 135,3 εκατ. ευρώ το 2009). Αυτό οφείλεται κυρίως στο μαχαίρι που έπεσε στο κόστος προγράμματος. Σε επίπεδο λειτουργικού κόστους, τα έξοδα διοικητής λειτουργίας μειώθηκαν κατά 5,2%, σε 7,9 εκατ. ευρώ, ενώ τα έξοδα λειτουργίας διάθεσης παρέμειναν στα ίδια επίπεδα (3,4 εκατ. ευρώ) με τα αντίστοιχα του 2009. Όσο για τη μετοχή, που την περίοδο των ασανσέρ της περιόδου 1999-2001 κάποιοι αποκαλούσαν ειρωνικά «τηλεπάτο» επειδή δεν έβγαζε κέρδη 50% την εβδομάδα, σήμερα το ίδιο δεν εκλαμβάνεται ως χιούμορ…
ΑΠΕ - ΕΡΤ
Μια από τα ίδια ακόμη και στο Δημόσιο
Για όσους θεωρούσαν ότι το Δημόσιο αποτελεί ασφαλές καταφύγιο, η κρίση δείχνει ότι τα φαινόμενα απατούν. Το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων βιώνει και αυτό την κρίση, με τις πληροφορίες να αναφέρουν νέα καθυστέρηση στην καταβολή μισθών, αλλά και ερωτήματα για το πώς και αν θα γίνει η επιδότηση του ΑΠΕ-ΜΠΕ το επόμενο διάστημα. Το υπουργείο Οικονομικών εξ αιτίας της τρόικας δεν έχει απαντήσει αν θα εγκρίνει το αίτημα της Γενικής Γραμματείας Επικοινωνίας για έγκριση ποσού 1,8 εκατ. (το οποίο προβλεπόταν για τη μισθοδοσία Μαρτίου - Απριλίου) επιπλέον των 9,8 εκατ. ευρώ, που επισήμως ζητεί ο μεγαλύτερος οργανισμός παραγωγής ειδησεογραφικού περιεχομένου στη χώρα.
Τι θα γίνει στο ΑΠΕ; Κάποια σενάρια προβλέπουν τη μετάταξη μεγάλου αριθμού δημοσιογράφων στα γραφεία Τύπου άλλων οργανισμών του ευρύτερου Δημοσίου και των υπουργείων. Κάτι που με τη σειρά του σημαίνει ότι από εκεί θα πρέπει να φύγουν αυτοί που καταλαμβάνουν τις θέσεις τώρα…
Την ίδια ώρα, στην ΕΡΤ η διοίκηση προϋπολογίζει περίπου 25 εκατομμύρια ως πλεόνασμα για το 2011. Βέβαια, ο Λάμπης Ταγματάρχης παραδέχτηκε πως η ΕΡΤ δεν απέστειλε στοιχεία στο υπουργείο Οικονομικών επειδή δεν διαθέτει μηχανισμό συγκέντρωσης των οικονομικών στοιχείων που ζητούνται. Και επανέλαβε ότι η κρατική τηλεόραση δεν χρηματοδοτείται από το κράτος με επιχορηγήσεις. Τι γίνεται στην κρατική τηλεόραση πραγματικά;
Παρά τις αφίξεις 160 δημοσιογράφων, σε έναν διαγωνισμό που αμφισβητήθηκε, η μόνη καθημερινή εκπομπή που προστέθηκε στον «αέρα» της ΕΡΤ ήταν η δίωρη εκπομπή της Μπίλιως Τσουκαλά, από το βαθύ πράσινο παρελθόν. Έχει γούστο, δεν νομίζετε;
Όπως εδώ και δεκαετίες βέβαια, η διοίκηση ετοιμάζει την «πλήρη αλλαγή της δομής στην ΕΡΤ» στο νέο οργανόγραμμα που στήνεται (επίσης όπως εδώ και δεκαετίες), στα πρότυπα ξένων τηλεοπτικών δικτύων. Με βάση αυτό, ενοποιούνται σε νέα γενική διεύθυνση τα τεχνικά μέσα ενώ διαχωρίζονται οι υπηρεσίες διοίκησης από αυτές των οικονομικών. Το επιχειρησιακό σχέδιο της επόμενης πενταετίας θα παραδοθεί στην κυβέρνηση μετά την έγκριση νέου οργανογράμματος. Μέχρι τότε πάντως ακόμη και οι 160 νέοι δημοσιογράφοι ψάχνουν να βρουν τι θα κάνουν. Εκτός βέβαια από αυτούς που παράλληλα δουλεύουν και σε ανταγωνιστικά σχήματα…
Το… μοντέλο του Alter
Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα της ελληνικής κρίσης στα μίντια, την περίοδο αυτή, είναι το Alter. Ο σταθμός δεν έχει να «παλέψει» μόνο με τα οικονομικά αποτελέσματα, αλλά και με μία προδιαγεγραμένη… αναδιάρθρωση του χρέους του. Δηλαδή, ακόμη κι αν βρεθεί η επενδυτική λύση (που ακούει στο όνομα του fund Argo, με το οποίο οι υπογραφές έχουν «πέσει» πρακτικά), το προσωπικό και το πρόγραμμα του σταθμού θα υποστούν ένα γενναίο haircut. Το κεντρικό σενάριο της αναδιάρθρωσης «βλέπει» την απομάκρυνση τουλάχιστον 350 από τα 750 - 800 άτομα που επανδρώνουν το σύστημα της επιχείρησης (Ελεύθερη Τηλεόραση), αν και, όπως λέγεται, τα περισσότερα από αυτά ανήκουν στην ομάδα των ειδικών προσφορών (βιβλία κ.λπ.) που προωθούνταν από το κανάλι υπέρ συγκεκριμένων επιχειρηματικών συμφερόντων. Πάντως ο σταθμός πρακτικά έχει να πληρώσει από τις αρχές του χρόνου οποιονδήποτε συνεργάτη (απλήρωτη είναι ακόμη και η εκπομπή του Τριανταφυλλόπουλου), ενώ η αδυναμία της εταιρείας να ανακοινώσει οικονομικά αποτελέσματα στο χρηματιστήριο μέχρι τις 31 Μαρτίου, οδήγησε και σε αναστολή της διαπραγμάτευσης της μετοχής της.
Με βάση την τελευταία δημοσιοποιημένη λογιστική κατάσταση (εννεάμηνο 2010), οι συνολικές τραπεζικές υποχρεώσεις - μακροπρόθεσμες και βραχυπρόθεσμες - αθροιστικά ανέρχονται στο ποσό των 229 εκατ. ευρώ, ενώ το σύνολο των υποχρεώσεων αγγίζει τα 552 εκατ. ευρώ, με τα ταμειακά διαθέσιμα στα 3 εκατ. ευρώ και τα ίδια κεφάλαια στα 39,8 εκατ. ευρώ την ίδια περίοδο.
Πώς πήγαν αυτοί που τη… γλίτωσαν
«Καθημερινή»
Η «Καθημερινή» μπορεί να μην μπήκε σε επιτήρηση αφού η μετοχή της «βαστάει» ακόμη, αλλά κατέγραψε ζημιά κατά 6,1 εκατ. ευρώ στο σύνολο της ετήσιας χρήσης 2010. Οι πωλήσεις μειώθηκαν κατά 8,3 εκατ. ευρώ (-9%) και έπεσαν στα 82,4 εκατ. ευρώ. Τα μεικτά κέρδη διαμορφώθηκαν στα 19,7 εκατ. ευρώ (-20%), και τα κέρδη προ φόρων στα -5,8 εκατ. ευρώ (-191%). Τα ίδια κεφάλαια (110,1 εκατ. ευρώ της εταιρείας και -0,2 εκατ. ευρώ τρίτων) μειώθηκαν κατά 1%, αποτελώντας το 40,9% του συνόλου των απασχολουμένων κεφαλαίων (186,1 εκατ. ευρώ).
Στα αποτελέσματα του ομίλου «πιστώθηκαν» τα κέρδη πώλησης συμμετοχών και χρεογράφων της τάξης των 6 εκατ. ευρώ, και τα έσοδα από την εκποίηση του σταθμού Μελωδία, αλλά επιβαρύνθηκαν από ζημιά 3 εκατ. ευρώ του ναυτιλιακού κλάδου. Αν λοιπόν δεν είχε πωληθεί ο Μελωδία και ο ραδιοφωνικός κλάδος, ο όμιλος θα είχε καθαρή ζημιά ύψους 11,6 εκατ. ευρώ. Επίσης οι ζημιές του εκδοτικού και του εκτυπωτικού κλάδου αυξήθηκαν κατά 83% σε 8,05 εκατ. ευρώ, καθώς τα έσοδά τους (72,8 εκατ. ευρώ) μειώθηκαν κατά 10%.
Έτσι, η «Καθημερινή» στρέφεται και πάλι στη θάλασσα και τις ναυτιλιακές δραστηριότητες της οικογένειας Αλαφούζου που τόσο θόρυβο προκάλεσαν όταν εντάχθηκαν στο «ενεργητικό» ενός μιντιακού ομίλου. Όπως αναφέρεται στην έκθεση του διοικητικού συμβουλίου, ο όμιλος, που αποφάσισε την πώληση ενός πλοίου του και την παραγγελία κατασκευής δυο νέων δεξαμενοπλοίων, έλαβε και συνεχίζει να λαμβάνει σειρά μέτρων «με σκοπό τον καλύτερο εξορθολογισμό του κόστους παραγωγής και των δαπανών γενικότερα». Επίσης για το 2011 επιδιώκει την απορρόφηση μεγαλύτερου μεριδίου διαφημιστικών εσόδων και τη διατήρηση στα ίδια επίπεδα των εσόδων από την κυκλοφορία των εντύπων και τις εκτυπώσεις για τρίτους. Αισιόδοξο…
Αττικές Εκδόσεις
Ζημιά 2,3 εκατ. ευρώ παρουσίασαν και οι Αττικές Εκδόσεις, ενώ για ορισμένες εταιρείες του ομίλου συντρέχουν πλέον οι προϋποθέσεις εφαρμογής άρθρων του Ν. 2190/1920 που προβλέπουν, υπό προϋποθέσεις, ακόμη και την παύση της λειτουργίας τους, λόγω ανεπάρκειας ιδίων κεφαλαίων. Πώς φτάσαμε όμως σε αυτό το αποτέλεσμα για τον όμιλο - κόσμημα του Θεοχάρη Φιλιππόπουλου και των ξένων επενδυτών;
Οι πωλήσεις έφτασαν τα 63,7 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας μείωση κατά 11,3 εκατ. ευρώ (-15%) σε σχέση με το 2009. Παράλληλα, εμφάνισε μεικτά κέρδη 29,5 εκατ. ευρώ (-16%), EBITDA 24.000 ευρώ (-99%), και κέρδη προ φόρων -1,3 εκατ. ευρώ. Τα ίδια κεφάλαια (6,2 εκατ. ευρώ της εταιρείας και 1,2 εκατ. ευρώ τρίτων) μειώθηκαν κατά 28%, αποτελώντας το 14,4% του συνόλου των απασχολουμένων κεφαλαίων (51,4 εκατ. ευρώ). Η σχέση των τραπεζικών υποχρεώσεων προς τα ίδια κεφάλαια ανήλθαν σε 2,67, από 1,81 το 2009.
Τα αποτελέσματα του ομίλου, τα έσοδα του οποίου προέρχονται κατά 86% από την ελληνική αγορά και κατά το υπόλοιπο 14% από τις αγορές της Βουλγαρίας, της Σερβίας, της Ρουμανίας και της Ουγγαρίας, αντανακλούν την πτώση των εσόδων από την κυκλοφορία των εντύπων («Τηλεθεατής», «Τηλέραμα», «Playboy» κ.ά.) κατά 13,5% και από τις διαφημιστικές καταχωρίσεις κατά 25,8%.
Οι Αττικές Εκδόσεις στην έκθεση του Δ.Σ. τους πάντως θεωρούν ότι «οι ήδη εγκεκριμένες και διαθέσιμες γραμμές τραπεζικού δανεισμού είναι επαρκείς για τις ανάγκες του ομίλου στο άμεσο, προβλεπτό μέλλον». Και για να προλάβουν τα χειρότερα, προχωρούν σε συγχωνεύσεις, αναδιάρθρωση της δομής του ομίλου και «μοντέλα μέτρων περαιτέρω περιορισμού του λειτουργικού κόστους», όπως με σικ τρόπο αναφέρει η έκθεση. Κάτι που, όπως είναι γνωστό, έχει επιδεινώσει δραματικά το τελευταίο διάστημα τις σχέσεις διοίκησης - εργαζομένων.
Η ενσωμάτωση στην εξουσία τα οδήγησε στη σημερινή οδυνηρή τους ένδεια και κατάρρευση
(αναδημοσίευση από το Ποντίκι, 14 Απριλίου 2011)
Η οδυνηρή οικονομική κατάσταση στα ελληνικά ΜΜΕ – η οποία παρουσιάζεται παρακάτω αναλυτικά – ίσως δεν αποτυπώνει με ακρίβεια την καταστροφή που εξελίσσεται στον χώρο. Για να κατανοήσει κανείς αυτό που συμβαίνει (και έρχεται) θα πρέπει πρώτα να ρίξει μια ματιά σε αυτό που, μέχρι πρόσφατα, υπήρξαν τα ελληνικά ΜΜΕ: το βασικό υποστύλωμα ενός (πολιτικού - οικονομικού) συστήματος.
Από αυτή την οπτική γωνία εύκολα εξηγούνται η σημερινή «ένδεια» και η επαπειλούμενη κατάρρευση των μέχρι πριν από λίγο καιρό κραταιών ΜΜΕ. Από τη στιγμή που κλονίζεται το πολιτικό σύστημα το οποίο τα εξέθρεψε και απορυθμίζεται το οικονομικό περιβάλλον που τα γιγάντωσε, τα ελληνικά ΜΜΕ χάνουν το «καύσιμό» τους, ακινητοποιούνται και αργοπεθαίνουν. Λογική συνέπεια και παρεπόμενο της στρατηγικής τους επιλογής να ενσωματωθούν (και όχι να σταθούν κριτικά και ελεγκτικά απέναντι) στην εξουσία.
Εδώ και χρόνια η συντριπτική πλειονότητα των ελληνικών ΜΜΕ έχει πάψει να συντηρείται από τις πωλήσεις. Αντιθέτως προσαρμόστηκαν σχεδόν πλήρως στο κρατικοδίαιτο ελληνικό επιχειρηματικό περιβάλλον. Οι ιδιοκτήτες τους – με την αγαστή συνεργασία του δημοσιογραφικού κλάδου – τα μετέτρεψαν σε αγωγούς μεταφοράς δημόσιου (υπό την ευρεία έννοια) χρήματος σε ιδιωτικά θησαυροφυλάκια.
Όσο αυτή η μεταφορά χρήματος εξελισσόταν αδιατάρακτα και εξασφάλιζε εργολαβίες, συμβόλαια και προμήθειες, τα media προσέφεραν το απαραίτητο... λιβάνισμα στην πολιτική εξουσία. Υπ’ αυτήν την έννοια το βασικό καθήκον των ΜΜΕ δεν υπήρξε η ενημέρωση, αλλά η διαχείριση της κοινής γνώμης...
Σε μια τέτοια κατάσταση διαπλοκής οικονομικών συμφερόντων και πολιτικής εξουσίας το δημοσιογραφικό έργο μετατράπηκε σε απλό υποπροϊόν μιας θλιβερής δοσοληψίας, προορισμένο να εξατμιστεί μέσα στις χλιδάτες σελίδες του life style και των σκουπιδιών του τηλεοπτικού χρόνου.
Πολύ σύντομα το δημοσιογραφικό υποπροϊόν άρχισε να χρησιμοποιείται κυρίως ως αμπαλάζ, ως χαρτί περιτυλίγματος προσφορών και δώρων. Στο περίπτερο κρέμονται προσφορές και όχι ρεπορτάζ. Στα δελτία των 8 γίνεται «ρουλεμάν» κομματικών ανακοινώσεων και προσφορά μεγάλων δόσεων (πολιτικών) διεγερτικών ή παυσίπονων, ανάλογα με την περίπτωση και τη σκοπιμότητα.
Όσο υπήρχε... λάδι, το σύστημα δούλευε περίφημα. Εκδότες - εργολάβοι (με την ευρεία έννοια της λέξης) «πουλούσαν» – πανάκριβα – εκδούλευση στην πολιτική εξουσία εξασφαλίζοντας δημόσιο χρήμα για τις δουλειές τους και τους προσωπικούς τους λογαριασμούς. Τα ηλεκτρονικά ΜΜΕ δημιούργησαν και πρόβαλαν πρότυπα επιτυχημένων – «καλλιτεχνών», «πνευματικών ανθρώπων», επιχειρηματιών, φιρμάτων δημοσιογράφων – σιτιζόμενων πλουσιοπάροχα από το... πρυτανείο.
Η συστηματική χειραγώγηση της κοινής γνώμης δημιούργησε:
♦ Αναγνώστες - καταναλωτές, που φορτώνονταν κάθε Κυριακή ως υποζύγια τόμους εφημερίδων που δεν διάβαζαν και «προσφορές» που δεν χρησιμοποιούσαν.
♦ Τηλεοπτικά προγράμματα - σκουπίδια και ειδησεογραφικά σόου χειροκροτητών.
♦ Στρατιές ανθρώπων, οι οποίοι, αν και δηλώνουν δημοσιογράφοι, λειτούργησαν ως ιμάντες μεταφοράς της άποψης των εργοδοτών τους και των εκάστοτε κυβερνώντων...
Καθώς το πάρτι τέλειωσε, ήρθε, απ’ ό,τι φαίνεται, η ώρα για τον κάθε κατεργάρη να βρει τον πάγκο του, όπως άλλωστε συμβαίνει πάντα σε κάθε μεγάλη κρίση και όπως φαίνεται να συμβαίνει και τώρα. Την επόμενη περίοδο η θέση που θα λάβει ο καθένας θα κρίνει και τη μοίρα του...
Tα ΜΜΕ ξεμένουν από... καύσιμα
Όλοι πίστευαν ότι η ημέρα της κρίσεως για τα ελληνικά ΜΜΕ πλησιάζει, αλλά η μαζική «υποβάθμιση» των μετοχών των περισσότερων εισηγμένων στο χρηματιστήριο επιχειρήσεων ΜΜΕ δείχνει πλέον ανοιχτά το εύρος του προβλήματος: Ο κλάδος, όπως τουλάχιστον τον γνωρίζαμε μέχρι σήμερα, απειλείται με εξαφάνιση.
Οι περισσότερες εφημερίδες, σκιά πλέον των καλών εποχών αλλά και του ίδιου τους του εαυτού, είναι υπερχρεωμένες και απειλούνται με λουκέτο. Κάτι που αντικατοπτρίζεται και καθημερινά στις εκδόσεις τους. Έχουν προηγηθεί λουκέτα ιστορικών τίτλων, όπως της «Απογευματινής», του «Ελεύθερου Τύπου» (της Γιάννας Αγγελοπούλου), της καθημερινής έκδοσης του «Βήματος», αλλά η ανησυχία εστιάζεται σε αυτά που έρχονται.
Τα κανάλια, πίσω από το γκλάμουρ των υπερπροβεβλημένων παρουσιαστών, μετράνε τις ζημιές με τα εκατομμύρια, λόγω του τέλους της εποχής στη διαφημιστική δαπάνη. Και βέβαια, το γύρισμα στα φτηνά σίριαλ από την Τουρκία και τη Λατινική Αμερική δεν σώζει την κατάσταση. Τα ραδιόφωνα, με ελάχιστες εξαιρέσεις, παίζουν πλέι-λιστ. Έτσι, οι περισσότεροι ιδιοκτήτες μέσων «το γυρνάνε» πλέον στα λεγόμενα on-line media (portals, web radios και TV κ.λπ.), όπου και πάλι όμως αρχίζουν να μαζεύονται πολλοί για τη διαφήμιση που υπάρχει. Αν θυμάστε, πριν από τρία χρόνια όλες οι σοβαρές κυριακάτικες εκδόσεις είχαν τουλάχιστον έξι ολοσέλιδα αυτοκινήτων. Σήμερα δεν έχουν σχεδόν κανένα…
Η πίεση που ασκεί διπλά το μνημόνιο (μείωση διαφήμισης και συμπίεση των αποτελεσμάτων των εταιρειών) στα ΜΜΕ, ξεγυμνώνει τον κλάδο που άρχισε να γιγαντώνεται στα τέλη της δεκαετίας του ’80, «παρακολουθώντας» την εξέλιξη του ελληνικού ονείρου. Εξελικτικά, ο σεμνός (αλλά δυναμικός και πάντα πολιτικά παρεμβατικός) ελληνικός Τύπος έγινε χολιγουντιανή υπερπαραγωγή. Με εταιρείες - κολοσσούς, διευθυντικά στελέχη που ανταγωνίζονταν τους πιο καλοπληρωμένους πολυεθνικάριους και αμοιβές που θα ζήλευαν στο Μανχάταν!
Δεν ήταν βέβαια μόνο ο μεγαλοϊδεατισμός των εκδοτών. Πίσω απ’ όλα αυτά, υπήρχε η διαπλοκή που στήριξε την ελληνική ανάπτυξη της δεκαετίας 1995 - 2004. Αυτή ήταν που δημιούργησε τόσο πολλά ΜΜΕ σε μια τόσο μικρή χώρα. Αυτή ήταν που τα στήριξε για να την εξυπηρετούν. Και τώρα που η διαπλοκή δεν έχει ιδιαίτερο αντικείμενο στην Ελλάδα (αφού τα δημόσια έργα και προγράμματα τελείωσαν οριστικά, και το χρεοκοπημένο ελληνικό Δημόσιο δεν έχει ταμείο για να πληρώνει), αποσύρεται, αφήνοντας τα «μέσα» που την εξυπηρέτησαν στον αέρα. Μαζί με τους εργαζόμενους που πίστεψαν σε ένα επάγγελμα - σημαία ευκαιρίας. Αυτό έδειξε, με δυο λόγια, και η υποβάθμιση των ομίλων ΜΜΕ την περασμένη εβδομάδα.
Από τις 11 εταιρείες, που από την εβδομάδα αυτή τελούν υπό επιτήρηση, οι 5 προέρχονται από τον κλάδο των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης:
♦ Τηλέτυπος (MEGA),
♦ ΔΟΛ,
♦ Πήγασος («Έθνος», «Ημερησία» και λοιπές επιχειρήσεις του ομίλου Μπόμπολα),
♦ Τεχνικές Εκδόσεις (πρώην όμιλος Καβαθά και νυν Λυμπέρη),
♦ Τεγόπουλος («Ελευθεροτυπία»).
Το γεγονός δεν έπεσε βέβαια ως κεραυνός εν αιθρία. Τα οικονομικά στοιχεία το έδειχναν από πέρυσι, ίσως και πολύ νωρίτερα. Έρχεται όμως να επιβαρύνει ακόμη περισσότερο το κλίμα στον χώρο των media, σε μια εποχή διαρκών κινητοποιήσεων, που απειλούν να τινάξουν και ό,τι έχει μείνει όρθιο.
Για τους πέντε μεγάλους μιντιακούς ομίλους που προαναφέρθηκαν, το 2010 ήταν καταστροφικό. Οι ζημιές τους υπερδιπλασιάστηκαν σε σχέση με το 2009 και ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο, αγγίζοντας τα 107,7 εκατ. ευ-ρώ. Ταυτόχρονα με τις ζημιές, στα ύψη ανέβηκε και ο δανεισμός. Τα ξένα κεφάλαια ανήλθαν στο 72% του συνόλου των απασχολουμένων κεφαλαίων, από 64% έναν χρόνο πριν, ενώ η αναλογία των ιδίων κεφαλαίων έπεσε σε 28%, από 36% το 2009. Όλα αυτά, ενώ οι εισηγμένες στις περισσότερες περιπτώσεις είχαν βάλει μπροστά προγράμματα περιστολής κόστους και ενώ για το 2011 τα πράγματα αναμένονται ακόμη χειρότερα λόγω της πτώσης της διαφημιστικής δαπάνης.
Ας δούμε, λοιπόν, την εικόνα των εισηγμένων που τέθηκαν σε καθεστώς επιτήρησης, και για τις οποίες πολλοί αναλυτές αναφέρουν ότι παρουσιάζουν ισολογισμούς «μη υποστηρίξιμους» πλέον…
ΔΟΛ
Ζημιές 43,9 εκατ.
και μειωμένες πωλήσεις
Τα αποτελέσματα προ φόρων έδειξαν ζημιές 43,9 εκατ. ευρώ, έναντι ζημιών 16,3 εκατ. ευρώ το 2009, ενώ τα αποτελέσματα μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας διαμορφώθηκαν και πάλι αρνητικά στα 47,1 εκατ. ευρώ, έναντι ζημιών 18,8. εκατ. ευρώ.
Αισθητά μειωμένες εμφανίστηκαν και οι πωλήσεις συγκριτικά με το 2009 κατά 54,7 εκατ. ευρώ ή ποσοστό 21%, οι οποίες υποχώρησαν στα 201,1 εκατ. ευρώ από 256 εκατ. το 2009. Επίσης το μακροπρόθεσμο χρέος (85,7 εκατ. ευρώ) αυξήθηκε κατά 23,5%, ενώ οι βραχυπρόθεσμες οφειλές (138,3 εκατ. ευρώ) αυξήθηκαν κατά 13%.
Οι λειτουργικές ζημίες του ομίλου οφείλονται κυρίως στις αντίστοιχες ζημίες της μητρικής εταιρείας και στη μη διανομή μερίσματος από τη συγγενή εταιρεία Τηλέτυπος. Από τις εταιρείες του εκδοτικού κλάδου, πέραν τις μητρικής εταιρείας ΔΟΛ Α.Ε. (-20%), μειωμένα έσοδα εμφάνισαν και η ΝΕΑ ΑΚΤΙΝΑ (-12%), η HEARST ΔΟΛ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΕΠΕ (-14%) και η ΜΕΛΛΟΝ ΓΚΡΟΥΠ (-6%).
Αντίστοιχα, οι πωλήσεις των εταιρειών του εκτυπωτικού κλάδου συνολικά παρουσίασαν μείωση, με τη βασική εταιρεία του κλάδου Εκτυπώσεις Ίρις Α.Ε. να καταγράφει πτώση των πωλήσεων κατά 17% και τη Multimedia κατά 16%. Ο τραπεζικός δανεισμός ανήλθε σε 128,3 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 18,4 εκατ. ευρώ. Η έκθεση του διοικητικού συμβουλίου αναφέρει ότι «οι διαθέσιμες, αχρησιμοποίητες εγκεκριμένες τραπεζικές πιστώσεις προς τον όμιλο επαρκούν για να αντιμετωπίσουν πιθανή βραχυπρόθεσμη έλλειψη ταμειακών διαθεσίμων», ενώ σημειώνεται ότι το δυσμενές οικονομικό περιβάλλον και η ύφεση «ανέδειξαν τα “διαρθρωτικά προβλήματα” που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις του κλάδου των μέσων μαζικής ενημέρωσης».
Βέβαια, τα ίδια κεφάλαια της μητρικής εμφανίζονται να αποτελούν το 50% του συνολικού παθητικού. Αντίστοιχα, σε επίπεδο ομίλου, ο συνολικός τραπεζικός δανεισμός αυξήθηκε κατά 18,4 εκατ. ευρώ, φθάνοντας στο τέλος του 2010 σε 128,3 εκατ. ευρώ, δηλαδή στο 52% του συνολικού παθητικού του ομίλου, Συνολικά, τα ίδια κεφάλαια ομίλου και εταιρείας ανέρχονται σε 24,9 εκατ. ευρώ και 103 εκατ. ευρώ, αντίστοιχα, και τα ταμειακά διαθέσιμα σε 13,8 εκατ. ευρώ και 453 χιλ. ευρώ, αντίστοιχα.
Απέναντι στην κατάσταση αυτή, ο ΔΟΛ αναφέρει ότι προτίθεται να ενισχύσει τις δραστηριότητες του τομέα της ηλεκτρονικής ενημέρωσης, με την καθιέρωση των ψηφιακών εκδόσεων, σε συνδυασμό με τη διακοπή της έκδοσης ή την πώληση ζημιογόνων εντύπων. Βέβαια η πιο άμεση και ουσιαστική εξέλιξη που φέρεται να μελετάται, είναι μια αύξηση κεφαλαίου με μετρητά.
ΠΗΓΑΣΟΣ
Με προβλήματα ρευστότητας
Ο Πήγασος έκλεισε το 2010 με ζημιά 31,1 εκατ. ευρώ. Οι πωλήσεις έπεσαν κατά 65,4 εκατ. ευρώ (-29%) κι έφτασαν τα 162,5 εκατ. ευρώ. Πάντως τα νούμερα δεν είναι ιδιαίτερα συγκρίσιμα, καθώς μέσα στον χρόνο ο όμιλος μεταβίβασε το «Πρώτο Θέμα» που έως τότε ήταν κατά 70% θυγατρική εταιρεία. Σε συγκρίσιμη βάση οι πωλήσεις εκτιμάται ότι μειώθηκαν κατά 21-22%. Ο Πήγασος παρουσίασε μεικτά κέρδη 33,9 εκατ. ευρώ (-48%), EBITDA -21,1 εκατ. ευρώ (-1.035%), ενώ τα κέρδη προ φόρων διαμορφώθηκαν αρνητικά, στα -33,5 εκατ. ευρώ. Τα ίδια κεφάλαια (66,3 εκατ. ευρώ της εταιρείας και -0,15 εκατ. ευρώ τρίτων) περιορίστηκαν στο 24,6% του συνόλου των απασχολουμένων κεφαλαίων (268,69 εκατ. ευρώ), ενώ η σχέση δανειακών κεφαλαίων προς τα ίδια κεφάλαια ανήλθε σε 2,36 από 1,77 έναν χρόνο πριν. Σε δάνεια αναλογεί το 76% των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεών του, ύψους 148,4 εκατ. ευρώ. Τα μακροπρόθεσμα δάνεια μειώθηκαν στα 43 εκατ. ευρώ, από 85 εκατ. ευρώ, και τα βραχυπρόθεσμα δάνεια σε 112 εκατ. ευρώ, από 88 εκατ. ευρώ. Στα βραχυπρόθεσμα δάνεια περιλαμβάνονται και 25,6 εκατ. ευρώ που αφορούν μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις για την επόμενη χρήση.
Και στον Πήγασο, στην έκθεση του διοικητικού συμβουλίου, τονίζεται ότι τα νέα μακροοικονομικά δεδομένα «δημιουργούν ένα έντονο πρόβλημα ρευστότητας και αβεβαιότητας μέσα στο οποίο ο όμιλος έχει κληθεί να προσαρμοστεί ταχύτατα και αποφασιστικά, με ταυτόχρονο επαναπροσδιορισμό των προτεραιοτήτων του».
Αναφέρεται ακόμη ότι βασικός άξονας της στρατηγικής του είναι η «διατήρηση των κεκτημένων» στον ευρύτερο χώρο των ΜΜΕ. Στις ίδιες παρατηρήσεις σημειώνεται ότι τα πρώτα στοιχεία για το 2011 δείχνουν ότι «η ανάκαμψη θα είναι αργή», γι’ αυτό οι προσπάθειές του αποσκοπούν στην επίτευξη οικονομιών κλίμακας, τη συγκράτηση των διαφημιστικών απωλειών και την «ανάσχεση των ανταγωνιστικών πιέσεων, που εντείνονται λόγω της κρίσης». Δηλαδή, ένα πολύ γερό μάζεμα, πέραν αυτού που έγινε πέρυσι και απέδωσε μείωση στο κόστος κατά 21%. Βέβαια και η πτώση της διαφήμισης ήταν 30%...
ΤΕΓΟΠΟΥΛΟΣ
Ο δανεισμός τραβάει την ανηφόρα
Το 2010 συνεχίστηκε η μεγάλη κυκλοφοριακή πτώση των εφημερίδων της Χ.Κ. Τεγόπουλος, γεγονός πολύ σημαντικό για έναν όμιλο που οφείλει στις λιανικές πωλήσεις των εντύπων το 55% των εσόδων του. Η συνολική πτώση ήταν 22%, με την κυκλοφορία της «Ελευθεροτυπίας» και της «Σαββατιάτικης Ελευθεροτυπίας» να πέφτει κατά 19,27% και της «Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας» κατά 21,92%. Έτσι, ο κύκλος εργασιών της εταιρείας μειώθηκε κατά 18,9 εκατ. ευρώ (-24,01%) και του ομίλου κατά 18,7 εκατ. ευρώ (-23,52%). Διαμορφώθηκε έτσι στα 60 και 60,9 εκατ. ευρώ, αντίστοιχα, με τις συνολικές ζημίες μετά από φόρους για τον όμιλο στα 23,1 εκατ. ευρώ, από 16 εκατ. ευρώ την προηγούμενη χρήση.
Και ο δανεισμός όμως πήρε την ανηφόρα. Τα μακροπρόθεσμα τραπεζικά δάνεια έφθασαν στο τέλος του 2010 τα 34,5 εκατ. ευρώ (από 15,4 εκατ. ευρώ το 2009) και τα βραχυπρόθεσμα μειώθηκαν ελαφρώς, στα 12 εκατ. ευρώ. Αντίστοιχα, οι χρεωστικοί τόκοι παρουσιάζουν σημαντική αύξηση το 2010 σε σχέση με τη χρήση του 2009, της τάξης των 654 χιλιάδων ευρώ (ποσοστό 89,30%) για την εταιρεία.
Τώρα η Χ.Κ. Τεγόπουλος, που στηρίζει το υπόλοιπο 45% των εσόδων της στα διαφημιστικά έσοδα και τις εκτυπώσεις για τρίτους, εξετάζει το ενδεχόμενο της κεφαλαιακής ενίσχυσης της εταιρείας. Εάν αυτό δεν σταθεί δυνατό, μελετάται ένας ακόμη κύκλος δανεισμού, πιθανώς και με αξιοποίηση περιουσιακών στοιχείων του. Στην έκθεση του διοικητικού συμβουλίου τονίζεται, μεταξύ άλλων, ότι το 2011 επιδιώκεται «αφενός η συγκράτηση της κυκλοφοριακής πτώσης και αφετέρου η ελαχιστοποίηση της αναμενόμενης μείωσης των διαφημιστικών εσόδων εξαιτίας της οικονομικής κρίσης». Μάλλον αισιόδοξο…
TΗΛΕΤΥΠΟΣ
Αρνητικό αποτέλεσμα παρά το... μαχαίρι
Αισθητή και στο Mega η πτώση, με τα μεικτά αποτελέσματα της εταιρείας να γυρνούν αρνητικά σε -18,3 εκατ. ευρώ, από 3,9 εκατ. ευρώ το 2009. Αν και το κανάλι διατήρησε το 2010 τα ίδια επίπεδα τηλεθέασης με το 2009 (30,1% έναντι 31,7% το 2009), ο κύκλος εργασιών της μητρικής Τηλέτυπος (Mega Channel Ελλάδος) μειώθηκε κατά 19,5% και ανήλθε σε 112 εκατ. ευρώ έναντι 139,2 εκατ. ευρώ το 2009. Συνολικά, οι ζημίες μετά από φόρους έφθασαν τα 4,5 εκατ. ευρώ.
Η προσπάθεια συγκράτησης του κόστους πωλήσεων καθώς και του λειτουργικού κόστους το 2010 είχε αποτέλεσμα, παρουσιάζοντας μείωση του κόστους κατά 3,7% (130,3 εκατ. ευ-ρώ το 2010, έναντι 135,3 εκατ. ευρώ το 2009). Αυτό οφείλεται κυρίως στο μαχαίρι που έπεσε στο κόστος προγράμματος. Σε επίπεδο λειτουργικού κόστους, τα έξοδα διοικητής λειτουργίας μειώθηκαν κατά 5,2%, σε 7,9 εκατ. ευρώ, ενώ τα έξοδα λειτουργίας διάθεσης παρέμειναν στα ίδια επίπεδα (3,4 εκατ. ευρώ) με τα αντίστοιχα του 2009. Όσο για τη μετοχή, που την περίοδο των ασανσέρ της περιόδου 1999-2001 κάποιοι αποκαλούσαν ειρωνικά «τηλεπάτο» επειδή δεν έβγαζε κέρδη 50% την εβδομάδα, σήμερα το ίδιο δεν εκλαμβάνεται ως χιούμορ…
ΑΠΕ - ΕΡΤ
Μια από τα ίδια ακόμη και στο Δημόσιο
Για όσους θεωρούσαν ότι το Δημόσιο αποτελεί ασφαλές καταφύγιο, η κρίση δείχνει ότι τα φαινόμενα απατούν. Το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων βιώνει και αυτό την κρίση, με τις πληροφορίες να αναφέρουν νέα καθυστέρηση στην καταβολή μισθών, αλλά και ερωτήματα για το πώς και αν θα γίνει η επιδότηση του ΑΠΕ-ΜΠΕ το επόμενο διάστημα. Το υπουργείο Οικονομικών εξ αιτίας της τρόικας δεν έχει απαντήσει αν θα εγκρίνει το αίτημα της Γενικής Γραμματείας Επικοινωνίας για έγκριση ποσού 1,8 εκατ. (το οποίο προβλεπόταν για τη μισθοδοσία Μαρτίου - Απριλίου) επιπλέον των 9,8 εκατ. ευρώ, που επισήμως ζητεί ο μεγαλύτερος οργανισμός παραγωγής ειδησεογραφικού περιεχομένου στη χώρα.
Τι θα γίνει στο ΑΠΕ; Κάποια σενάρια προβλέπουν τη μετάταξη μεγάλου αριθμού δημοσιογράφων στα γραφεία Τύπου άλλων οργανισμών του ευρύτερου Δημοσίου και των υπουργείων. Κάτι που με τη σειρά του σημαίνει ότι από εκεί θα πρέπει να φύγουν αυτοί που καταλαμβάνουν τις θέσεις τώρα…
Την ίδια ώρα, στην ΕΡΤ η διοίκηση προϋπολογίζει περίπου 25 εκατομμύρια ως πλεόνασμα για το 2011. Βέβαια, ο Λάμπης Ταγματάρχης παραδέχτηκε πως η ΕΡΤ δεν απέστειλε στοιχεία στο υπουργείο Οικονομικών επειδή δεν διαθέτει μηχανισμό συγκέντρωσης των οικονομικών στοιχείων που ζητούνται. Και επανέλαβε ότι η κρατική τηλεόραση δεν χρηματοδοτείται από το κράτος με επιχορηγήσεις. Τι γίνεται στην κρατική τηλεόραση πραγματικά;
Παρά τις αφίξεις 160 δημοσιογράφων, σε έναν διαγωνισμό που αμφισβητήθηκε, η μόνη καθημερινή εκπομπή που προστέθηκε στον «αέρα» της ΕΡΤ ήταν η δίωρη εκπομπή της Μπίλιως Τσουκαλά, από το βαθύ πράσινο παρελθόν. Έχει γούστο, δεν νομίζετε;
Όπως εδώ και δεκαετίες βέβαια, η διοίκηση ετοιμάζει την «πλήρη αλλαγή της δομής στην ΕΡΤ» στο νέο οργανόγραμμα που στήνεται (επίσης όπως εδώ και δεκαετίες), στα πρότυπα ξένων τηλεοπτικών δικτύων. Με βάση αυτό, ενοποιούνται σε νέα γενική διεύθυνση τα τεχνικά μέσα ενώ διαχωρίζονται οι υπηρεσίες διοίκησης από αυτές των οικονομικών. Το επιχειρησιακό σχέδιο της επόμενης πενταετίας θα παραδοθεί στην κυβέρνηση μετά την έγκριση νέου οργανογράμματος. Μέχρι τότε πάντως ακόμη και οι 160 νέοι δημοσιογράφοι ψάχνουν να βρουν τι θα κάνουν. Εκτός βέβαια από αυτούς που παράλληλα δουλεύουν και σε ανταγωνιστικά σχήματα…
Το… μοντέλο του Alter
Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα της ελληνικής κρίσης στα μίντια, την περίοδο αυτή, είναι το Alter. Ο σταθμός δεν έχει να «παλέψει» μόνο με τα οικονομικά αποτελέσματα, αλλά και με μία προδιαγεγραμένη… αναδιάρθρωση του χρέους του. Δηλαδή, ακόμη κι αν βρεθεί η επενδυτική λύση (που ακούει στο όνομα του fund Argo, με το οποίο οι υπογραφές έχουν «πέσει» πρακτικά), το προσωπικό και το πρόγραμμα του σταθμού θα υποστούν ένα γενναίο haircut. Το κεντρικό σενάριο της αναδιάρθρωσης «βλέπει» την απομάκρυνση τουλάχιστον 350 από τα 750 - 800 άτομα που επανδρώνουν το σύστημα της επιχείρησης (Ελεύθερη Τηλεόραση), αν και, όπως λέγεται, τα περισσότερα από αυτά ανήκουν στην ομάδα των ειδικών προσφορών (βιβλία κ.λπ.) που προωθούνταν από το κανάλι υπέρ συγκεκριμένων επιχειρηματικών συμφερόντων. Πάντως ο σταθμός πρακτικά έχει να πληρώσει από τις αρχές του χρόνου οποιονδήποτε συνεργάτη (απλήρωτη είναι ακόμη και η εκπομπή του Τριανταφυλλόπουλου), ενώ η αδυναμία της εταιρείας να ανακοινώσει οικονομικά αποτελέσματα στο χρηματιστήριο μέχρι τις 31 Μαρτίου, οδήγησε και σε αναστολή της διαπραγμάτευσης της μετοχής της.
Με βάση την τελευταία δημοσιοποιημένη λογιστική κατάσταση (εννεάμηνο 2010), οι συνολικές τραπεζικές υποχρεώσεις - μακροπρόθεσμες και βραχυπρόθεσμες - αθροιστικά ανέρχονται στο ποσό των 229 εκατ. ευρώ, ενώ το σύνολο των υποχρεώσεων αγγίζει τα 552 εκατ. ευρώ, με τα ταμειακά διαθέσιμα στα 3 εκατ. ευρώ και τα ίδια κεφάλαια στα 39,8 εκατ. ευρώ την ίδια περίοδο.
Πώς πήγαν αυτοί που τη… γλίτωσαν
«Καθημερινή»
Η «Καθημερινή» μπορεί να μην μπήκε σε επιτήρηση αφού η μετοχή της «βαστάει» ακόμη, αλλά κατέγραψε ζημιά κατά 6,1 εκατ. ευρώ στο σύνολο της ετήσιας χρήσης 2010. Οι πωλήσεις μειώθηκαν κατά 8,3 εκατ. ευρώ (-9%) και έπεσαν στα 82,4 εκατ. ευρώ. Τα μεικτά κέρδη διαμορφώθηκαν στα 19,7 εκατ. ευρώ (-20%), και τα κέρδη προ φόρων στα -5,8 εκατ. ευρώ (-191%). Τα ίδια κεφάλαια (110,1 εκατ. ευρώ της εταιρείας και -0,2 εκατ. ευρώ τρίτων) μειώθηκαν κατά 1%, αποτελώντας το 40,9% του συνόλου των απασχολουμένων κεφαλαίων (186,1 εκατ. ευρώ).
Στα αποτελέσματα του ομίλου «πιστώθηκαν» τα κέρδη πώλησης συμμετοχών και χρεογράφων της τάξης των 6 εκατ. ευρώ, και τα έσοδα από την εκποίηση του σταθμού Μελωδία, αλλά επιβαρύνθηκαν από ζημιά 3 εκατ. ευρώ του ναυτιλιακού κλάδου. Αν λοιπόν δεν είχε πωληθεί ο Μελωδία και ο ραδιοφωνικός κλάδος, ο όμιλος θα είχε καθαρή ζημιά ύψους 11,6 εκατ. ευρώ. Επίσης οι ζημιές του εκδοτικού και του εκτυπωτικού κλάδου αυξήθηκαν κατά 83% σε 8,05 εκατ. ευρώ, καθώς τα έσοδά τους (72,8 εκατ. ευρώ) μειώθηκαν κατά 10%.
Έτσι, η «Καθημερινή» στρέφεται και πάλι στη θάλασσα και τις ναυτιλιακές δραστηριότητες της οικογένειας Αλαφούζου που τόσο θόρυβο προκάλεσαν όταν εντάχθηκαν στο «ενεργητικό» ενός μιντιακού ομίλου. Όπως αναφέρεται στην έκθεση του διοικητικού συμβουλίου, ο όμιλος, που αποφάσισε την πώληση ενός πλοίου του και την παραγγελία κατασκευής δυο νέων δεξαμενοπλοίων, έλαβε και συνεχίζει να λαμβάνει σειρά μέτρων «με σκοπό τον καλύτερο εξορθολογισμό του κόστους παραγωγής και των δαπανών γενικότερα». Επίσης για το 2011 επιδιώκει την απορρόφηση μεγαλύτερου μεριδίου διαφημιστικών εσόδων και τη διατήρηση στα ίδια επίπεδα των εσόδων από την κυκλοφορία των εντύπων και τις εκτυπώσεις για τρίτους. Αισιόδοξο…
Αττικές Εκδόσεις
Ζημιά 2,3 εκατ. ευρώ παρουσίασαν και οι Αττικές Εκδόσεις, ενώ για ορισμένες εταιρείες του ομίλου συντρέχουν πλέον οι προϋποθέσεις εφαρμογής άρθρων του Ν. 2190/1920 που προβλέπουν, υπό προϋποθέσεις, ακόμη και την παύση της λειτουργίας τους, λόγω ανεπάρκειας ιδίων κεφαλαίων. Πώς φτάσαμε όμως σε αυτό το αποτέλεσμα για τον όμιλο - κόσμημα του Θεοχάρη Φιλιππόπουλου και των ξένων επενδυτών;
Οι πωλήσεις έφτασαν τα 63,7 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας μείωση κατά 11,3 εκατ. ευρώ (-15%) σε σχέση με το 2009. Παράλληλα, εμφάνισε μεικτά κέρδη 29,5 εκατ. ευρώ (-16%), EBITDA 24.000 ευρώ (-99%), και κέρδη προ φόρων -1,3 εκατ. ευρώ. Τα ίδια κεφάλαια (6,2 εκατ. ευρώ της εταιρείας και 1,2 εκατ. ευρώ τρίτων) μειώθηκαν κατά 28%, αποτελώντας το 14,4% του συνόλου των απασχολουμένων κεφαλαίων (51,4 εκατ. ευρώ). Η σχέση των τραπεζικών υποχρεώσεων προς τα ίδια κεφάλαια ανήλθαν σε 2,67, από 1,81 το 2009.
Τα αποτελέσματα του ομίλου, τα έσοδα του οποίου προέρχονται κατά 86% από την ελληνική αγορά και κατά το υπόλοιπο 14% από τις αγορές της Βουλγαρίας, της Σερβίας, της Ρουμανίας και της Ουγγαρίας, αντανακλούν την πτώση των εσόδων από την κυκλοφορία των εντύπων («Τηλεθεατής», «Τηλέραμα», «Playboy» κ.ά.) κατά 13,5% και από τις διαφημιστικές καταχωρίσεις κατά 25,8%.
Οι Αττικές Εκδόσεις στην έκθεση του Δ.Σ. τους πάντως θεωρούν ότι «οι ήδη εγκεκριμένες και διαθέσιμες γραμμές τραπεζικού δανεισμού είναι επαρκείς για τις ανάγκες του ομίλου στο άμεσο, προβλεπτό μέλλον». Και για να προλάβουν τα χειρότερα, προχωρούν σε συγχωνεύσεις, αναδιάρθρωση της δομής του ομίλου και «μοντέλα μέτρων περαιτέρω περιορισμού του λειτουργικού κόστους», όπως με σικ τρόπο αναφέρει η έκθεση. Κάτι που, όπως είναι γνωστό, έχει επιδεινώσει δραματικά το τελευταίο διάστημα τις σχέσεις διοίκησης - εργαζομένων.