του Κώστα Εφήμερου

Ο Νίκος Παππάς έδωσε χθές μια συνέντευξη στην εκπομπή Conflict Zone της DW και -σε αντίθεση με όσα υποστηρίζουν τα κυρίαρχα ΜΜΕ- κατά τη γνώμη μου ο δημοσιογράφος δεν έδωσε κανένα μάθημα δημοσιογραφίας… θα έλεγα το ακριβώς αντίθετο.  Επιθετικός, γεμάτος ειρωνείες και χωρίς κανένα σεβασμό προς τον καλεσμένο του προσπάθησε να κάνει κήρυγμα σε ένα σόου αλαζονείας προκαλώντας μάλλον το αντίθετο αποτέλεσμα. Το πρόβλημα όμως είναι ότι -όπως πάντα στην Ελλάδα- συζητάμε τα ανούσια ζητήματα αντί για αυτά που έχουν σημασία. Έτσι, ενώ ο Νίκος Παππάς ήταν αξιοπρεπής απέναντι σε έναν αναιδή δημοσιογράφο το πρόβλημα ήταν στο συμπέρασμα της συνέντευξης: η παραδοχή ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει περάσει από τη βουλή μέτρα που κανένας νεοφιλελεύθερος συνδυασμός δεν θα κατάφερνε.

Μετά το Eurogroup της Δευτέρας, το Μαξίμου ξεκίνησε μια επικοινωνιακή επίθεση «success story», προκαλώντας δυσάρεστες αναμνήσεις του παρελθόντος. Σύμφωνα με την αφήγησή αυτή, η κυβέρνηση κατάφερε να θέσει ως βάση την δική της πρόταση για τον δημοσιονομικό «κόφτη» και να αμυνθεί στις αιτιάσεις του ΔΝΤ που ήθελε νομοθέτηση συγκεκριμένων μέτρων μεγέθους επιπλέον 3,8 δισεκατομμυρίων ευρώ σε περίπτωση (σίγουρης) αποτυχίας του προγράμματος (Όσοι δεν έχουν μνήμη χρυσόψαρου θα θυμούνται ίσως ότι η ελληνική πρόταση είχε γίνει επίσης δεκτή ως βάση για τη συμφωνία πριν το τελεσίγραφο Γιούνκερ πέρυσι τον Μάιο που οδήγησε στο δημοψήφισμα). Το βασικό πρόβλημα είναι ότι η Ελλάδα δεν κατάφερε να αποφύγει τα επιπλέον μέτρα, μάλλον δεσμεύτηκε για το αντίθετο. Το μόνο που κατάφερε ήταν να πείσει τους Ευρωπαίους να δεχτούν ένα μηχανισμό που δεν θα απαιτεί τα μέτρα να περνάνε από το κοινοβούλιο με τον φόβο να καταψηφιστούν. Επιπλέον το κοινό ανακοινωθέν έκανε λόγο για νέο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, άμεσα μέτρα 5,8 δισ ευρώ, την εφαρμογή του δημοσιονομικού «κόφτη» και όλα αυτά με άμεση εφαρμογή μέσω νομοθεσίας που θα πρέπει να έχει περάσει από τη Βουλή πριν την 24η Μαΐου. Ως αντάλλαγμα η ελληνική κυβέρνηση πήρε μια αόριστη υπόσχεση για αναδιάρθρωση του χρέους «αν κριθεί απαραίτητο» και «σε βάθος χρόνου».

Μπορεί στις συζητήσεις τους οι Τσακαλώτος και Ντάισελμπλουμ να είπαν κάποια πιο συγκεκριμένα πράγματα σχετικά με ένα σχέδιο ελάφρυνσης σε τρεις χρονικές περιόδους αλλά κάτι τέτοιο δεν έχει καταγραφεί στο επίσημο τελικό ανακοινωθέν. Κι όμως ο Ευκλείδης Τσακαλώτος ήταν αυτός που πριν από ένα χρόνο είχε κάνει λόγο για το λάθος της «δημιουργικής ασάφειας» που έφερε ο Γιάνης Βαρουφάκης και την οποία πλήρωσε ο ελληνικός λαός. Όπως και τότε, έτσι και σήμερα χρειάστηκαν μόλις 48 ώρες μέχρι να αποδειχτεί ότι ασάφεια υπήρχε μόνο στα όσα θα λάμβανε η Ελλάδα ως αντάλλαγμα για τα εντελώς ξεκάθαρα μέτρα λιτότητας τα οποία καλείτο να περάσει από το ελληνικό κοινοβούλιο. Στην συνέντευξη του Βαρουφάκη στον Αλέξη Παπαχελά ο πρώην υπουργός οικονομικών ανέφερε ότι στο EWG αμέσως μετά την συμφωνία του Eurogroup της 20ης Φεβρουαρίου 2015 οι Θεσμοί έκαναν πίσω σε σχέση με τα όσα είχαν συζητήσει στις Βρυξέλλες. Δεν ξέρω αν το θυμάστε αλλά μετά το Eurogroup της 20ης Φεβρουαρίου το Ταμείο δεν είχε τοποθετηθεί επίσημα. Τότε ήταν το ΔΝΤ που -σύμφωνα πάντα με τον Βαρουφάκη- δεν δέχτηκε την λίστα με τα μέτρα που είχαν συμφωνηθεί με τους εταίρους ως βάση για την αντιμετώπιση της κρίσης. Σήμερα δυστυχώς συμβαίνει ακριβώς το ίδιο…

Οι πληροφορίες που έχω από καλά ενημερωμένες πηγές είναι ότι η χθεσινή τηλεδιάσκεψη -στην οποία πήρε μέρος ο Γιώργος Χουλιαράκης (όπως και ένα χρόνο πριν)- το ΔΝΤ δεν δέχτηκε και πάλι τη συμφωνία. Οι ακριβείς λέξεις που μου μεταφέρθηκαν είναι ότι μεταξύ ΕΕ και Ταμείου υπάρχει «τεράστια απόσταση». Αυτό προφανώς εξηγεί και την έλλειψη ανακοίνωσης από πλευράς της Κριστίν Λαγκάρντ σε σχέση με την συνάντηση της Δευτέρας.

Αυτές τις ημέρες ο Νίκος Παππάς επισκέπτεται τις ΗΠΑ και χθες είχε μια συνάντηση με τον Τζακ Λιού. Η ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί να πείσει την άλλη πλευρά του Ατλαντικού να πιέσει το ΔΝΤ να αποσύρει τις απαιτήσεις του αλλά μέχρι σήμερα φαίνεται ότι η κυβέρνηση Ομπάμα έχει αποδεχτεί την ένταξη της Ελλάδας στην σφαίρα επιρροής της Γερμανίας. Ωστόσο σίγουρα υπάρχει κάποια κινητικότητα από την πλευρά των ΗΠΑ γιατί μου μεταφέρθηκε ότι ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων του Ομπάμα, Τζέισον Φέρμαν, προσκάλεσε τον Γιάνη Βαρουφάκη στον Λευκό Οίκο λίγες μόλις ημέρες πριν την επίσκεψη του Νίκου Παππά. Είμαι σχεδόν σίγουρος για αυτή την πληροφορία αλλά θα έχω την ευκαιρία να την επιβεβαιώσω στην συνέντευξη με τον πρώην υπουργό οικονομικών την Δευτέρα.

Πριν από ένα χρόνο δεχτήκαμε να πάρουμε μια σειρά από μέτρα χωρίς να έχουμε διασφαλίσει την χρηματοδότηση του προγράμματος, κάτι που φάνηκε 2 μήνες μετά όταν η Ελλάδα έχασε την πληρωμή της 1ης Ιουνίου προς το ΔΝΤ. Τότε η απόφαση αυτή, που χρεώθηκε προσωπικά στον Γιάνη Βαρουφάκη, οδήγησε στον εκβιασμό της 12ης Ιουλίου. Σήμερα τα σύννεφα μαζεύονται και πάλι πάνω από μια πολύ παρόμοια συμφωνία. Και αυτή τη φορά δεσμευτήκαμε να περάσουμε νέα μέτρα, και αυτή τη φορά το ΔΝΤ διατηρεί τις επιφυλάξεις του, και αυτή τη φορά δεν είμαστε απόλυτα σίγουροι ότι οι δικές μας δεσμεύσεις θα φέρουν χρήματα και ελάφρυνση χρέους. Μόνο που αυτή τη φορά δεν υπάρχει ένας Γιάνης Βαρουφάκης για να φταίει.

Άρα αν τελικά περάσουμε τα μέτρα λιτότητας που όλοι ξέρουμε ότι θα επιτείνουν την ανθρωπιστική κρίση χωρίς εξασφαλισμένο αντάλλαγμα αυτή τη φορά θα φταίει ο Πρωθυπουργός.