Άρθρο του Αλέξη Τσίπρα για τις εξελίξεις των τελευταίων ημερών στην Ανατολική Μεσόγειο δημοσιεύει η «Εφημερίδα των Συντακτών», με τον πρώην πρωθυπουργό να επισημαίνει ότι «οι τελευταίες εξελίξεις με την κλιμάκωση της τουρκικής προκλητικότητας δεν αποτελούν κεραυνό εν αιθρία, αλλά μια εξέλιξη που θα έπρεπε να αναμένουμε παρακολουθώντας τη στρατηγική της Τουρκίας. Το ερώτημα που γεννάται είναι ποια είναι η δική μας στρατηγική».
Στη συνέχεια ο Τσίπρας αναφέρεται στην εξωτερική πολιτική επί των ημερών του τονίζοντας ότι «τον Δεκέμβριο του 2017 ο Ερντογάν έκανε την πρώτη επίσημη επίσκεψη Τούρκου προέδρου στην Αθήνα, έπειτα από 65 χρόνια. Σε μια κρίσιμη περίοδο, όπου η αναθεωρητική στρατηγική της Τουρκίας ως προς τη Συνθήκη της Λωζάννης είχε ήδη εκφραστεί, οι παραβιάσεις κλιμακώνονταν και οι σχέσεις των δύο χωρών είχαν κλονιστεί. Παρ’ όλα αυτά οι δίαυλοι παρέμειναν ανοιχτοί στο υψηλότερο επίπεδο, ακόμη κι αν αυτό είχε ως συνέπεια να παρακολουθήσει η διεθνής κοινή γνώμη μία αληθινή αντιπαράθεση σε ζωντανή μετάδοση, την ώρα των επίσημων δηλώσεων. Οι ελληνικές θέσεις, όμως, βασισμένες σαφώς στο Διεθνές Δίκαιο, εκφράστηκαν δημοσίως και ευθαρσώς ενώπιον του Τούρκου προέδρου, όπως και στις τρεις επισκέψεις μου στην Τουρκία».
Ο ίδιος προσθέτει ότι «τον Φλεβάρη του ’19 επισκέφτηκα ως πρωθυπουργός την Άγκυρα και την Κωνσταντινούπολη, τη Χάλκη και την Αγία Σοφία. Ηταν οι μέρες που η Ελλάδα είχε καταφέρει να βγει από μια περίοδο πολυετούς ακινησίας στην εξωτερική της πολιτική. Είχε κυρώσει τη Συμφωνία των Πρεσπών και είχε θέσει τις βάσεις ύστερα από σειρά τριμερών με Κύπρο – Αίγυπτο – Ισραήλ για τον East Med και το σχήμα 3+1 με τις ΗΠΑ».
Στην συνέχεια ο Α. Τσίπρας σχολιάζει πως τότε «η χώρα απολάμβανε τους καρπούς μιας δομημένης στρατηγικής στην εξωτερική της πολιτική, με αρχή, μέση και τέλος».
Χαρακτήρισε «θετικό βήμα» τα τότε Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης με την Τουρκία και υπογράμμισε ότι το μήνυμα προς την Τουρκία ήταν σαφές «ότι είχε έρθει η ώρα για επανέναρξη διερευνητικών για την επίλυση της διαφοράς μας για την υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ» αλλά η Τουρκία «ουδέποτε ανταποκρίθηκε».
Σχετικά με την Λιβύη και τη στάση της Τουρκίας, ο Α. Τσίπρας σχολιάζει ότι η γειτονική χώρα προσπαθεί να καταστεί μεσογειακή (ναυτική) δύναμη, ενώ με την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε Τζαμί ο Ερνογάν «επιχειρεί να καταστεί ηγέτης του παγκόσμιου ισλαμικού κινήματος». Στη συνέχεια κάνει αναφορά στην «εργαλειοποίηση» των προσφύγων στον Έβρο, αλλά και τη συμφωνία ΑΟΖ της Τουρκίας με τη Λιβύη την οποία χαρακτηρίζει «παράνομη» και ότι οι NAVTEX της Τουρκίας παραβιάζουν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας.
Για την κυβέρνηση Μητσοτάκη και τους χειρισμούς της στην εξωτερική πολιτική, Ο Τσίπρας αναφέρει ότι «τον Ιούνιο του ’19, η Ελλάδα διεκδίκησε και πέτυχε, μαζί με την Κύπρο, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κυρώσεις κατά της Τουρκίας για την παράνομη δραστηριότητα ερευνών και εξορύξεων στην κυπριακή ΑΟΖ. Από τον Ιούλη του ’19, όμως, η νέα ελληνική κυβέρνηση δεν διεκδίκησε ποτέ την επέκτασή τους σε περίπτωση που η Τουρκία θα έκανε πράξη τις απειλές της για παράνομες έρευνες εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Παράλληλα, όχι μόνο δεν πρωταγωνίστησε στην επανέναρξη του ευρωτουρκικού διαλόγου τον Μάρτιο του 2020, με απώτερο σκοπό την αξιοποίηση της γερμανικής Προεδρίας και της φίλης Γαλλίας, αλλά αυτοεξαιρέθηκε από αυτόν».
Τάχθηκε υπέρ της ελληνοϊταλικής συμφωνίας για ΑΟΖ αλλά σχολίασε ότι η κυβέρνηση «δεν προχώρησε στην επέκταση των χωρικών μας υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια στο Ιόνιο με την προοπτική να κάνει το ίδιο στη Νότια και Ανατολική Κρήτη ανάλογα με τις εξελίξεις, όπως προέβλεπε ο σχεδιασμός του ΥΠΕΞ. Θυμόμαστε όλοι όμως την αντίσταση που προέβαλε η Ν.Δ. όταν η προοπτική αυτή συζητήθηκε στη Βουλή από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ τον Μάιο 2019».
Κατηγόρησε τη σημερινή κυβέρνηση ότι αποδέχτηκε σχεδόν όλα όσα ήταν υπό διαπραγμάτευση από την προηγούμενη κυβέρνηση, τόσο με την Ιταλία όσο και με την Αίγυπτο. «Ο συμβιβασμός με την Ιταλία δεν ήταν δραματικός. Γι’ αυτό άλλωστε και καλωσορίσαμε τη Συμφωνία. Ωστόσο, παρότι «έσπασε» το παράνομο σύμφωνο Σαράζ-Τουρκίας, οι υποχωρήσεις έναντι της Αιγύπτου στη Συμφωνία, δημιουργούν επικίνδυνα προηγούμενα που για να μη γίνουν τετελεσμένα και να αντιμετωπιστούν απαιτείται σαφής εθνική διπλωματική και αμυντική στρατηγική» σχολίασε.
Εξήγησε ότι για τη συμφωνία με την Αίγυπτο «μόνοι μας αποδυναμώνουμε τα επιχειρήματα μας» καθώς μειώνουμε την επήρεια των νησιών μας, και ανέφερε ως παράδειγμα την Κρήτη.
«Αν, επίσης, βασική θέση της Τουρκίας και κόκκινη γραμμή από την πλευρά της, εδώ και χρόνια, είναι ο 28ος μεσημβρινός, τότε η οριοθέτηση με την Αίγυπτο, που φτάνει πριν από το όριο αυτό, δημιουργεί de facto την εντύπωση ότι η Ελλάδα αφήνει την περιοχή ανατολικά του 28ου μεσημβρινού στις τουρκικές διεκδικήσεις. Και η Navtex της Τουρκίας για τις έρευνες του «Ορούτς Ρέις», που ακολούθησαν, αυτό ακριβώς επιβεβαιώνει».
Παραδέχτηκε ότι και ο ΣΥΡΙΖΑ διαπραγματεύονταν μια συμφωνία τμηματική με την Αίγυπτο από το 2016, και αιτιολόγησε την τμηματική συμφωνία λέγοντας πως «διότι γνωρίζαμε ότι η συνολική διευθέτηση των θαλάσσιων ζωνών στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου δεν μπορεί να γίνει χωρίς στο τραπέζι του διαλόγου να κάθεται και η Τουρκία».
«Ωστόσο ποτέ δεν αποδεχτήκαμε να δώσουμε ανέλπιστο δώρο στην Τουρκία, πριν ακόμη καθίσουμε στο τραπέζι του διαλόγου, την αποδοχή της κόκκινης γραμμής του 28ου, αφήνοντας μάλιστα τη μισή Ρόδο εκτός οριοθέτησης. Αυτός ήταν και ο λόγος που δεν υπογράψαμε, παρότι επιθυμούσαμε συμφωνία με την Αίγυπτο. Διότι σημασία δεν έχει μόνο να καταλήξεις σε συμφωνία, αλλά και σε τι συμφωνία καταλήγεις και σε ποιο πλαίσιο στρατηγικής εντάσσεται» εξήγησε.
Τέλος, κάλεσε τον Κ. Μητσοτάκη να ξεκαθαρήσει τις θέσεις της Ελλάδας στην Εξωτερική πολιτική είτε αυτές στοχεύουν σε διμερείς συμφωνίες αφήνοντας εκτός την Τουρκία είτε αυτέςρ στοχεύουν προσφυγή στη Χάγη. Στην πρώτη περίπτωση ειπε: θα έπρεπε να είμαστε απολύτως αποφασισμένοι να υπερασπιστούμε όλα τα τμήματα αυτά, αποτρέποντας στην πράξη τις έρευνες του τουρκικού σκάφους.
O A. Τσίπρας προέταξε για μία ακόμη φορά τη συνταγή που είχε ακολουθήσει ο ΣΥΡΙΖΑ το 2018 με το σειρμογραφικό «Μπαρμπαρός».
«Σε κάθε περίπτωση, το έλλειμμα στρατηγικής και η υποταγή και της εξωτερικής πολιτικής στην εύκολη επικοινωνία και στο πρόσκαιρο πολιτικό όφελος εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους για τη χώρα και τα κυριαρχικά της δικαιώματα» καταλήγει το κείμενο του Α. Τσίπρα.