Η πραξικοπηματική ενέργεια του Αρχιεπισκόπου Κύπρου, Χρυσοστόμου, να μνημονεύσει τον σχισματικό «εκλεκτό» των Ουκρανών νεοναζί, Επιφάνειο, παρά την αντίθετη κι εκφρασμένη θέση της Ιεράς Συνόδου, προκαλεί σοβαρότατους τριγμούς στην εκκλησία της Κύπρου και χάσμα στις σχέσεις της με το Πατριαρχείο Μόσχας.
Μετά την αυστηρότατη επιστολή τεσσάρων Μητροπολιτών και Επισκόπων του νησιού, που εμμέσως κατηγορεί και για μειοδοσία τον προκαθήμενο Κύπρου, και ο ο πρόεδρος του τμήματος Θεολογίας του πανεπιστημίου της Κύπρου, Χρήστος Οικονόμου, κατέκρινε το πραξικόπημα. Η κατ’ ουσίαν αναγνώριση του ουκρανικού αυτοκεφάλου, που οι ΗΠΑ έχουν υποβάλλει και επιβάλλει στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, με την αναφορά στη λειτουργία του Επιφάνειου, ήταν κεντρικό θέμα στα δελτία ειδήσεων του νησιού και κρίνεται «αντιεκκλησιαστική» και «κατάφωρη παραβίαση των Ιερών Κανόνων και του Συνοδικού συστήματος της Εκκλησίας», τόνισε ο πρόεδρος του τμήματος Θεολογίας, μιλώντας στον Αντ1 Κύπρου. Είναι ενέργεια «άκυρη, άκαιρη και εθνικά επιζήμια» η οποία «θα πρέπει να ανακληθεί άμεσα», ανέφερε.
Από την πλευρά της, η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο να διακόψει την ευχαριστιακή της κοινωνία με τον προκαθήμενο της Κυπριακής Εκκλησίας, Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο, και να τον αφαιρέσει από τα δίπτυχα της, παραμενοντας όμως σε κοινωνία με την Εκκλησία της Κύπρου.
Ο μητροπολίτης Ιλαρίων του Βολοκολαμσκ, υπεύθυνος των διεθνών σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας δήλωσε συγκεκριμένα: «Λυπούμεθα βαθιά για το θλιβερό αυτό γεγονός. Η απόφαση [για το τι θα ακολουθήσει] θα ληφθεί από την Ιερά Σύνοδο. Παρ’ όλα αυτά, πιστεύω ότι ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου θα διαγραφεί από τα δίπτυχα της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, η αναφορά του στη λειτουργία θα σταματήσει δηλαδή, έως ότου ξεκαθαριστούν οι συνθήκες του περιστατικού [του Σαββάτου] … Αυτό σημαίνει την διακοπή της Ευχαριστιακής κοινωνίας με ένα συγκεκριμένο πρόσωπο και όχι με αυτήν καθ΄αυτήν την Εκκλησία της Κύπρου».
Ο μητροπολίτης Ιλαρίων αναφέρθηκε ανοικτά στον αμερικάνικο παράγοντα, λέγοντας ό,τι «είναι γνωστό πως [ο Χρυσόστομος] δεχόταν πίεση από τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, ο οποίος επιδιώκει να αναγνωριστούν οι αντικανονικοί σχισματικοί από μία τουλάχιστον ακόμη Εκκλησία. Υπάρχει πίεση από τις ΗΠΑ, οι οποίες ενδιαφέρονται να αδυνατίσουν την Ρωσική Εκκλησία και να φέρουν σε σύγκρουση τον Ελληνικό με το Σλαυικό [ορθόδοξο] κόσμο…».
Ο μητροπολίτης Αντώνιος του Μπορισμπίλ, προκαθήμενος της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ουκρανίας, κινήθηκε στο ίδιο πνεύμα στις δηλώσεις του: «Τα πολιτικά και γεωπολιτικά συμφέροντα συνεχίζουν να εμπλέκονται στα εκκλησιαστικά θέματα, και δυστυχώς το θύμα είναι τόσο η Ενότητα της Ορθοδοξίας όσο και οι κατά τόπους Εκκλησίες. Αποφάσεις που λαμβάνονται καθ’ υπαγόρευσιν των ισχυρών του κόσμου τούτου, και από παράγοντες που βρίσκονται μακρυά από την πίστη, μόνο στην θεραπεία του σχίσματος δεν προσφέρουν».