-της Ανθής Παζιάνου
Ξεκίνησε την Τετάρτη και συνεχίζεται την Παρασκευή στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Αθηνών η δίκη σχετικά με την οργάνωση «Κρυπτεία», η οποία είχε αναλάβει την ευθύνη του βανδαλισμού του μνημείου στη Θερμή, το οποίο ήταν αφιερωμένο στη μνήμη των ανθρώπων που έχασαν τη ζωή τους σε ναυάγια.
Εκτός από τον βανδαλισμό, μεταξύ άλλων η ρατσιστική οργάνωση δικάζεται για την επίθεση στα γραφεία του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες (σ.σ. οργάνωση που παρέχει νομική στήριξη), αλλά και για την επίθεση στο σπίτι του 11χρονου Αφγανού προσφυγόπουλου, που είχε κληρωθεί σημαιοφόρος στο σχολείο του.
Το Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας έχει καταγράψει κατά τα έτη 2017 – 2018 περιστατικά επιθέσεων από την εν λόγω οργάνωση κατά φορέων της κοινωνίας των πολιτών που είναι μέλη του Δικτύου (εμπρησμός, απειλές, εξύβριση) καθώς και τον βανδαλισμό στη Θερμή.
Τα περισσότερα από τα ανωτέρω περιστατικά συμπεριλαμβάνονται στο κατηγορητήριο ενώ στο σχετικό βούλευμα περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η απόπειρα εμπρησμού από την οποία θα μπορούσε να προκύψει κίνδυνος για άνθρωπο, και συγκεκριμένα κατά της Κοινότητα Αφγανών Μεταναστών και Προσφύγων, ηθική αυτουργία για επικίνδυνη σωματική βλάβη κατ’ εξακολούθηση και αντίστοιχα βαριά σωματική βλάβη, φθορά ξένης ιδιοκτησίας, απειλή κατ’ εξακολούθηση καθώς και δημόσια υποκίνηση σε βία και μίσος κατ’ εξακολούθηση. Με βάση το βούλευμα, στις ανωτέρω αξιόποινες πράξεις αναγνωρίζεται το ρατσιστικό κίνητρο. Οι Οργανώσεις και μέλη του Δικτύου, Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες και HIAS, μέλη του Δικτύου, έχουν αναλάβει τη νομική εκπροσώπηση θυμάτων της υπόθεσης.
Η ανάληψη της ευθύνης
Τον Σεπτέμβριο του 2018, η «Κρυπτεία» ανέλαβε τηλεφωνικά την ευθύνη μιλώντας στη συντάκτρια, τότε εργαζόμενη τοπικής εφημερίδας, όταν άγνωστος δήλωσε ότι «η “Εθνικιστική Οργάνωσις” Κρυπτεία, και συγκεκριμένα η Ενωμοτία Μυτιλήνης της Κρυπτείας αναλαμβάνει την ευθύνη για το γκρέμισμα του μνημείου στη Θερμή».
Η οργάνωση «Welcome 2 Europe» έφτιαξε το μνημείο στη Θερμή το 2013 στη μνήμη του πολύνεκρου ναυαγίου του Δεκεμβρίου του 2012. Ήταν η εποχή που το νησί μας βίωσε το πρώτο από τα σοκ που θα επακολουθούσαν. Θυμόμαστε ακόμα να τρέχουμε οι δημοσιογράφοι στις ακτές και να βλέπουμε σορούς σε μαύρες πλαστικές σακούλες. Η εκπρόσωπος της οργάνωσης Μαρίλη Στρουξ, είχε δηλώσει γι’ αυτή την ντροπή: «Με τη μαύρη μπογιά, απλώς επέστρεψαν την μπογιά πάνω τους, και στις μαύρες ψυχές τους». Γιατί επέλεξαν το συγκεκριμένο τόπο για το μνημείο; Για να τιμήσουν τους ψαράδες που αθόρυβα όλο το διάστημα διέσωσαν πρόσφυγες.
Οι ψαράδες είχαν αναφέρει ότι στο χωριό λειτουργούσε ο πρώτος πυρήνας της εγκληματικής συμμορίας της Χρυσής Αυγής: «Θυμόμαστε ακόμα τον παγωμένο χειμώνα στα τέλη του 2012. Βοηθούσαμε να βγάλουμε τις σορούς από τα βράχια. Μόνο όταν έχει ζήσει κανείς κάτι τέτοιο μπορεί να καταλάβει τι σημαίνει. Ζήσαμε και ζούμε ακόμα ιστορία που δεν πρέπει να την ξεχάσουμε. Θλιβόμαστε για τη βαρβαρότητα που επέδειξαν στο μνημείο»
Το τελευταίο μνημόσυνο
Στις 25 Οκτωβρίου 2017, πενήντα περίπου άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στον κόλπο της Θερμής σε μια τελετή μνήμης για τους θανάτους στα σύνορα της Ευρώπης. Αναμεσά τους βρέθηκαν οι επιζήσασες του ναυαγίου της 23 Απριλίου 2017 στα βόρεια του νησιού, αλλά και οι άνθρωποι που τους έσωσαν τη ζωή. Η τελετή αυτή μνήμης πραγματοποιείται κάθε χρόνο, από τον Οκτώβριο του 2013 και οργανώνεται από το δίκτυο Welcome to Europe. «Από το 2013, όταν ξεκινήσαμε αυτή τη τελετή μνήμης, κάθε χρόνο συγκεντρωνόμαστε εδώ και ανανεώνουμε την υπόσχεσή μας ότι δεν θα σταματήσουμε να παλεύουμε μέχρις ότου σταματήσουν οι θάνατοι. Και το κάναμε σε αυτό το σημείο, δίπλα στους ψαράδες, για να τους ευχαριστήσουμε που αθόρυβα σώζουν τόσο κόσμο, καθημερινά. Τόσα χρόνια το σέβονταν όλοι.», πρόσθεσε η κ. Στρουξ.
Η τελετή έγινε ξανά στις 30 Σεπτεμβρίου 2019.
Ονόματα και ιστορίες
Όσα τα ονόματα των πνιγμένων στο μνημείο που βεβηλώθηκε, τόσες και οι τραγικές ιστορίες τους που μας διηγήθηκε η κ. Στρουξ. Ένας 12χρονος από τη Συρία ζούσε στην Αθήνα. Επέστρεψε στη χώρα του για να παραβρεθεί σε κηδεία συγγενούς του. Όμως δεν μπορούσε να επιστρέψει νόμιμα και πνίγηκε στην προσπάθειά του να φτάσει στη Λέσβο.