Των Κώστα Εφήμερου & Γεράσιμου Λιβιτσάνου
Ο Νίκος Φίλης -όπως και κάθε καλεσμένος στην τηλεόραση του TPP- είχε μία δυνατότητα που θεωρείται πολυτέλεια στις σύγχρονες τηλεοπτικές αρένες: Το να …ολοκληρώσει την φράση του χωρίς να τον διακόψει κανείς. Να πει αυτό που όντως θέλει να πει, δίχως να πρέπει να αγχωθεί με το ρολόι ή να φωνάξει για να υπερκεράσει κάποιο πολύβουο «πάνελ». Ευελπιστούμε ότι μας το αναγνώρισε.
Είχε όμως και μία μεγάλη δυσκολία, όπως κάθε στέλεχος που λόγω θέσης είναι υποχρεωμένο να αποτελεί το «πρόσωπο» του κυβερνητικού κόμματος στα μέσα ενημέρωσης: Να αναμετρηθεί με μια σκληρή πραγματικότητα. Αυτή που θέλει την κυβέρνηση να διεξάγει δύσκολες διαπραγματεύσεις και να φέρνει στο προσκήνιο ένα πολυσέλιδο κείμενο συμβιβασμού που -όπως ο πάντες ομολογούν- περιέχει επώδυνα μέτρα. ‘Όλα αυτά μόλις 5 μήνες μετά την εκλογική νίκη που κέρδισε με σημαία το «αναγκαίο», «ρεαλιστικό» και «άμεσα εφαρμόσιμο» όπως έλεγε Πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης.
Προς τιμήν του ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ δεν επέλεξε την οδό της φυγομαχίας, της αποστασιοποίησης ή των ελιγμών στα δύσκολα. Απάντησε σε κάθε ερώτημα και αξιοποίησε τόσο την δημοσιογραφική του εμπειρία όσο και την πολιτική του συγκρότηση για να αντιπαρέλθει. Ειδικά στο επίμαχο θέμα της ελληνικής πρότασης προς τους θεσμούς διάλεξε την ευθεία οδό, υποστηρίζοντας ότι το κείμενο «δεν είναι μνημόνιο» αφού περιέχει πρόβλεψη ρήτρας για το χρέος, αναδιανεμητικό φορολογικό σύστημα και μέτρα όπως η επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων που θα οδηγήσει ενίσχυση του εισοδήματος των μισθωτών. Παρόλα αυτά αποδέχθηκε πως πρόκειται για ένα συμβιβαστικό κείμενο αναφέροντας ότι το πρόγραμμα της Θεσαλλονίκης στηρίχθηκε σε οικονομικά δεδομένα (π.χ ύψος πλεονασμάτων κ.λ.π) τα οποία αποδείχθηκε στην συνέχεια ότι δεν ανταποκρίνονταν στην πραγματικότητα. «Και μην μου πείτε πώς φέρνω το επιχείρημα της καμένης γής» μας είπε… (αλλά το έφερε)
Ο Νίκος Φίλης όχι απλά δεν παρουσίασε τις κυβερνητικές πρακτικές του ΣΥΡΙΖΑ ως «ιδανικές» αλλά αντίθετα χρησιμοποίησε την λέξη «λάθος» περισσότερες φορές από όσες θα περίμενε κανείς. Εδώ δεν θα κρύψουμε ότι μας έκανε ιδιαίτερη εντύπωση η ευρεία επίκληση της έλλειψης εμπειρίας του κυβερνητικού σχήματος ακόμη και της αφέλειας σε κάποιες περιπτώσεις προκειμένου να αιτιολογηθούν (ή να δικαιολογηθούν;) λάθη και παραλείψεις. Ο προβληματισμός μας επικεντρώνεται στο ότι το επιχείρημα του απροετοίμαστου ΣΥΡΙΖΑ μέχρι σήμερα χρησιμοποιείται από όσους αντιμάχονται τις πολιτικές του.
Ως κεντρική αδυναμία της κυβερνητικής πρακτικής επισήμανε το ότι δεν έγιναν ακόμη περισσότερες «μονομερείς ενέργειες» στο διάστημα αμέσως μετά τις εκλογές, με την ορμή των πρώτων ημερών. Σαφώς αυτοκριτική η διάθεση όχι όμως και επικριτική. Φρόντισε άλλωστε πολλές φορές να επισημάνει ότι η ουσία βρίσκεται στην πολιτική κατεύθυνση που έχει η κυβέρνηση και όχι σε όσα καθυστερούν την υλοποίησή της. Το σκεπτικό αυτής της τοποθέτησης ομολογουμένως μας προβλημάτισε. Δυσκολευόμαστε να δεχθούμε ότι μία κυβέρνηση δεν έχει «νωπή» πολιτική εντολή λίγους μήνες μετά την εκλογή της. Τόσο πυκνός άραγε έχει γίνει ο πολιτικός χρόνος; Κι αν ναι γιατί;
Αφοπλιστικός ήταν σε κάποιες στιγμές ο Νίκος Φίλης και για τα τεκταινόμενα στο εσωτερικό της κυβέρνησης και του ΣΥΡΙΖΑ. «Αυτοί είμαστε…» μας δήλωσε με χαρακτηριστική άνεση. ‘Ετσι – σύμφωνα με τις επισημάνσεις του- ο Γιάννης Βαρουφάκης απλά παραμέρισε στην κεντρική διαπραγματευτική ομάδα για να «περάσει» ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας που αναλαμβάνει στην τελική ευθεία. Η Πρόεδρος της Βουλής Ζωή Κωνσταντοπούλου «θα υποταχθεί» τελικά στην κεντρική διαπραγματευτική γραμμή της κυβέρνησης. Ο Γιάννης Πανούσης έχει κάνει κάποιες «βλακώδεις» ενέργειες πλην όμως κάθε άλλο παρά υφίσταται σήμερα μία αστυνομία αυταρχική. Οι πρωτοβουλίες των βουλευτών της Αριστερής Πλατφόρμας που ζητούν άμεση κατάθεση ασφαλιστικού-εργασιακού νομοσχεδίου είναι «βοηθητικές» στο κυβερνητικό έργο. Ακόμη και το ενδεχόμενο κάποιοι (λίγοι όπως υποστήριξε) βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ να μην ψηφίσουν τυχόν συμφωνία που θα έρθει στην Βουλή δεν συνιστά ύψιστης σημασίας πολιτικό γεγονός.
Αυτά και άλλα πολλά προέκυψαν μετά από μία 2ωρη σχεδόν συνέντευξη που παρακολούθησαν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι μέσω του διαδικτύου και την οποία μπορεί κανείς να βρει στην ιστοσελίδα του TPP. Κάποιοι θα συμφωνήσουν και κάποιοι θα διαφωνήσουν με όσα ειπώθηκαν προσπαθήσαμε πάντως οι απόφεις που εκφράστηκαν να είναι πλήρεις και να αγγίξουν αυτά που πραγματικά ενδιαφέρουν τους πολίτες χωρίς σκοπιμότητες. Με αυτό τον τρόπο άλλωστε επιθυμούμε να «επιβάλλουμε» όσο γίνεται μια ατζέντα πολιτικής συζήτησης και στο πεδίο της τηλεοπτικής ενημέρωσης.
Η συνέντευξη του Ν.Φίλη αναμεταδόθηκε από τα περισσότερα έντυπα και κυρίως ηλεκτρονικά ΜΜΕ, δημιουργώντας μάλιστα και παρεξηγήσεις για την αναφορά σχετικά με το ξήλωμα των μνημονίων. Εμείς οφείλουμε να ξεκαθαρίσουμε πώς αυτό που μας είπε (και αυτό που καταλάβαμε) ήταν πως το μνημόνιο αποτελεί ένα βαθιά ριζωμένο καθεστώς που μπορεί μόνον σταδιακά να εκριζωθει. ‘Όχι ότι αυτό είναι αδύνατον ή ότι η κυβέρνηση δεν έχει τέτοια στόχευση. Το σχετικό απόσπασμα του video ήταν διαθέσιμο σε όλους όσους το αναπαρήγαγαν. Εάν ο τρόπος που παρουσιάσαμε τα δεδομένα της συνέντευξης δεν ήταν επαρκής ώστε να αποδοθούν αντικειμενικά τα όσα ειπώθηκαν, δεν είμαστε από αυτούς που θα διστάσουμε να το παραδεχθούμε. Θα το κάνουμε εμπράκτως φροντίζοντας εφεξής για την μεγαλύτερη δυνατή σαφήνεια…