της Γεωργίας Κριεμπάρδη

«Είναι πηγή ζωής για εμάς. Αυτός ο φυσικός πλούτος είναι ανεκτίμητος. Θα πρέπει εμείς οι άνθρωποι να συμβιώνουμε με τα δάση, με την περιοχή που ζούμε» λέει στο ΤΡΡ ο Αποστόλης Κοκορδάτος, ταμίας του Συλλόγου Προστασίας Περιβάλλοντος Ιωαννίνων, σε μια συζήτηση για τις πληγές που αφήνει πίσω της η φωτιά στη Βάλια Κάλντα. Από τις 22 Ιουλίου στις φλόγες έχει τυλιχθεί το παρθένο οικοσύστημα του Εθνικού Δρυμού Πίνδου, μετρώντας σήμερα 12 μέρες καταστροφής -καταστροφής που συνεχίζεται στη θέση Τσακατούρα, ανάμεσα στην Βωβούσα Ιωαννίνων και το Περιβόλι Γρεβενών προς την πλευρά που γειτνιάζει με το Αρκουδόρεμα, καίγοντας χαμηλή βλάστηση και ξερόκλαδα. 

Όπως εξηγεί ο κ. Κοκορδάτος, «η φωτιά προκλήθηκε από κεραυνό και το πρόβλημα με την κατάσβεση -εκεί που χάθηκε η μπάλα στην αρχή- είναι ότι φωτιά που εντοπίστηκε στο κομμάτι μεταξύ Γρεβενών και Ιωαννίνων δημιούργησε σύγχυση στο ποια υπηρεσία να πάει -Ιωαννίνων ή Γρεβενών-, που είναι τα διοικητικά όρια». Επισημαίνει πως «έτσι χάθηκαν πολύτιμες ώρες που αν πήγαιναν αμέσως πεζοπόρα τμήματα που ήξεραν την περιοχή καλά, θα σταματούσε». «Καλά και τα ελικόπτερα, αλλά χρειάζονταν πυροσβέστες που με τις κατευθύνσεις των κατοίκων, του δασικού συνεταιρισμού, που γνωρίζουν το έδαφος που είναι δύσβατο και δυσπρόσιτο, θα έκαναν αποτελεσματική δουλειά. Μόνο τα πεζοπόρα τμήματα μπορούν να βοηθήσουν στον άμεσο περιορισμό ενός μετώπου. Έπρεπε να απευθυνθούν στους κατοίκους στο Περιβόλι και τη Βοβούσα». «Να μείνει κάτι για τις επόμενες γενιές. Να παραμείνουν ζωντανές όλες αυτές οι περιοχές, ο φυσικός μας πλούτος» καταλήγει.

Η συνολική έκταση του δρυμού φτάνει τα 68.990 στρέμματα και χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα από την ποικιλία μορφολογικών αντιθέσεων με απότομους γκρεμούς και ορμητικούς χειμάρρους, καθώς και πυκνά δάση. Αποτελεί έναν από τους σπουδαιότερους και παρθένους δρυμούς. Είναι από τους τελευταίους βιότοπους της καφετιάς αρκούδας, του αγριόγατου και του αγριόγιδου καθώς και χώρος όπου καταφεύγουν να ξεχειμωνιάσουν τα πιο σημαντικά είδη της ελληνικής πανίδας. Καλύπτεται από εκτεταμένα δάση κωνοφόρων και οξιάς και πάρα πολλά είδη ενδημικών φυτών των Βαλκανίων και της Ελλάδας. Φιλοξενεί περισσότερα από 80 είδη πουλιών (11 από τα οποία είναι αρπακτικά) ορισμένα είναι και προστατευόμενα. Αποτελεί καταφύγιο για σπάνια θηλαστικά όπως η βίδρα, το ζαρκάδι και ο αγριόγατος. Στα ποτάμια της κοιλάδας συναντάμε δυο σπάνια είδη πέστροφας (Trutta fario και Salvelinus fontinalis). Επιπλέον, υπάρχουν πολλά είδη μανιταριών και ερπετών όπως οχιές, σαύρες, σαλαμάνδρες, αστρίτες. Επτά από αυτά τα είδη προστατεύονται σε ολόκληρο τον κόσμο. Η εκτίμηση για το μέγεθος της καταστροφής από την πυρκαγιά αναμένεται…

Στάχτη περισσότερα από 130.000 στρέμματα τον Ιούλιο του 2022

Το φετινό καλοκαίρι μετράμε το οξυγόνο της χώρας και βγαίνει συνεχώς λιγότερο, με τις φωτιές να έχουν ξεκινήσει από πολύ νωρίς, ενώ ήδη από τον Απρίλιο μέσα σε μία εβδομάδα είχαμε σημειώσει περισσότερες από 400 πυρκαγιές. Οι πυροσβέστες ήδη και από το περσινό καταστροφικό καλοκαίρι έκρουαν καμπανάκι κινδύνου, βλέποντας τις ελλείψεις στο σώμα να είναι σημαντικές. Ο πρόεδρος των εποχικών πυροσβεστών, Αλέξανδρος Καραδελής, μιλώντας τότε στο ΤΡΡ είχε τονίσει: «Όσα εναέρια μέσα και να φέρουμε, πάντα τις φωτιές θα τις σβήνουν οι πυροσβέστες. Αν δεν πατήσει η μπότα του πυροσβέστη, φωτιά δε σβήνει. Τα πραγματικά κενά στην Πυροσβεστική είναι πάνω από 9.000, επίσημα αυτά που βγαίνουν είναι 4.000 οργανικά κενά, τα οποία ούτε αυτά καλύπτονται. Φέτος έχουμε την πρόσληψη, μετά από 12 χρόνια, περίπου 500 πυροσβεστών -δασοκομάντο-, με τη δημιουργία του νέου τμήματος Ειδικής Μονάδας Δασικών Επιχειρήσεων – ΕΜΟΔΕ. Ωστόσο, «αυτές οι προσλήψεις σβήνουν γιατί φέτος συνταξιοδοτήθηκαν 680 πυροσβέστες. Κάθε χρόνο έχουμε το ίδιο πρόβλημα, κάποιοι συνταξιοδοτούνται και δεν προσλαμβάνονται καινούργια άτομα».

Ο πυροσβέστης Παύλος Ανδρέου επίσης είχε επισημάνει πως «όλα αυτά τα συστήματα που εμπλέκονται στην πυρόσβεση, δήμοι, περιφέρειες, εθελοντικές ομάδες καλά είναι, βοηθάνε, αλλά στην ουσία δημιουργείται ένα πολυδαίδαλο σύστημα το οποίο περισσότερο μπερδευτεί την κατάσταση, παρά βοηθάει. Θα έπρεπε να υπάρχει μόνο το πυροσβεστικό σώμα και τα κατά τόπους δασαρχεία που γνωρίζουν τη δασώδη περιοχή. Δε μπορεί να έρθει κάποιος από κάποιο γραφείο πολιτικό και επειδή είναι πολιτικός και “είναι παραπάνω από τους αξιωματικούς μας” να έχει εκείνος τον πρώτο λόγο. Αυτό είναι καταστροφικό, δηλαδή να πρέπει να ακολουθήσουμε εντολές ανθρώπων που δε γνωρίζουν καν από πυρόσβεση».

Οι μεγάλες δασικές πυρκαγιές που εκδηλώθηκαν κατά τη διάρκεια του φετινού Ιουλίου στη χώρα μας έκαψαν συνολική έκταση μεγαλύτερη των 130.000 στρεμμάτων. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, η έκταση που κάηκε τον Ιούλιο (γύρω στα 132.720 στρέμματα) αντιστοιχεί περίπου στο 60% των αθροιστικά καμένων εκτάσεων της χώρας μας από την 1η Ιανουαρίου 2022 (περίπου 215.000 στρέμματα). Αναλυτικά, τον Ιούλιο (1η έως 31) οι πυρκαγιές έκαψαν περί τα 40.000 στρέμματα στη Δαδιά Έβρου, 27.800 στρέμματα στην Πεντέλη, 24.500 στρέμματα στη Λέσβο, 20.020 στρέμματα στις Μέλαμπες Κρήτης, 12.150 στρέμματα στην Ιτέα και 8.250 στρέμματα στις Πόρτες Πελοποννήσου.