«Και προχωρούσα μέσα στη νύχτα, χωρίς να γνωρίζω κανέναν…»
Η αβεβαιότητα είναι βία. Το άκουσα πρόσφατα στο ραδιόφωνο, νομίζω από τον Μητσοτάκη. Τον Δημήτρη, τον μουσικό. Με εντυπωσιάζει πως, σε συνθήκες κρίσης, οι σκέψεις μας, αποκτούν ένα συλλογικό βηματισμό. Πως όταν κάποια ή κάποιος κάνει την αρχή να ανοίξει το στόμα του, αμέσως πάρα πολλοί θα νιώσουν πως άκουσαν με λόγια τη σκέψη τους. Τα ίδια τον Δεκέμβρη του 2008, τα ίδια με τις πλατείες, τα ίδια τώρα με την πανδημία. Κι όσο κι αν ο ιός δεν κάνει διακρίσεις, σιγά-σιγά οι κοινωνικές και οικονομικές του επιπτώσεις αρχίζουν να διαγράφουν την όξυνση των διακρίσεων. Πώς να το κάνουμε, έχει σημασία αν ζεις σε μια κλειστή δομή, σε μια φυλακή, σε ένα γηροκομείο, σε ένα υπόγειο, σε ένα διαμέρισμα, έχει σημασία αν ζεις μόνος, αν είστε ο ένας πάνω στον άλλο, αν αγαπιέσαι με τον σύντροφο ή τη σύντροφό σου, αν βιώνεις ενδοοικογενειακή βία, έχει σημασία, αν πάσχεις από κάποια άλλη ασθένεια, αν έχεις να φας, αν χρωστάς στην τράπεζα, αν πληρώνεις νοίκι, αν πρέπει πάση θυσία να βγεις για δουλειά και υπολογίζεις πως θα αγοράσεις μάσκες και αντισηπτικά. Και όσο ο ορίζοντας είναι θολός και μακραίνει, τόσο η αβεβαιότητα γιγαντώνει τις δυσκολίες και νιώθεις κάτι να σε πνίγει. Και θες να μιλήσεις κι όταν μιλάς καταλαβαίνεις πως δεν είσαι μόνος. Και αυτό είναι πολύτιμο. Κάπως έτσι έγινε και με το κίνημα των εργαζομένων στο χώρο της Τέχνης. Support Art Workers. Άρχισαν οι πρώτες κουβέντες και αμέσως έγιναν χιλιάδες. Παρακάμπτοντας συχνά και τα συντεχνιακά σωματεία, δημιουργώντας ομάδες εργασίας και εν τέλει βγαίνοντας μαζικά στο δρόμο για να δηλώσουμε αυτό που μας πνίγει κι αυτό που αισθανόμαστε ως άδικο.
Επ’ ουδενί δεν υποστηρίζω να προχωρήσουμε χωρίς τα σωματεία ή να τα απαξιώσουμε, αλλά συχνά το καταπιεσμένο θυμικό προχωράει πιο μπροστά από την οργανωμένη πολιτική δράση. Η ανάγκη μάς σπρώχνει σε κινητοποίηση και πολιτικοποίηση. Και σύντομα θεωρώ πως για να αντιμετωπίσουμε την επερχόμενη βαρβαρότητα θα χρειαστεί να ενωθούμε με ακόμη περισσότερους πληττόμενους κλάδους, κοινωνικές ομάδες, ίσως και πέρα από τα εθνικά σύνορα. Μακριά ταξίδεψα, τα σύνορα είναι κλειστά προς το παρόν, και τα θαλάσσια περάσματα πολύ επικίνδυνα.
Την Πέμπτη λοιπόν, λίγο μετά το πέρας της συγκέντρωσης, η υπουργός πολιτισμού, αποφάσισε να παρέμβει με συνέντευξη τύπου ανακοινώνοντας μέτρα στήριξης των εργαζόμενων στο χώρο του πολιτισμού. Παρότι η επιλογή της μέρας και ώρας για καθαρά επικοινωνιακούς λόγους, τα μέτρα κι η συνέντευξη με ερωτήσεις δημοσιογράφων είναι ευπρόσδεκτη και καταδεικνύει μια πρώτη επιτυχία του κινήματος. Δεν θα ασχολιόταν η υπουργός αν δεν υπήρχε γενικευμένη κατακραυγή, όπως δεν προθυμοποιήθηκε να δει κανέναν εκπρόσωπο εργαζομένων, καμία ένωση καλλιτεχνών, και προτίμησε στο ξεκίνημα των αντιδράσεων να δώσει μοναχικές και εύκολες συνεντεύξεις σε δημοσιογράφους που δεν θα την πίεζαν καθόλου. Όταν το πράγμα άρχισε να ξεφεύγει και εκτέθηκε κι ο πρωθυπουργός, καταδέχθηκε, γιατί περί αυτού πρόκειται να μας ανακοινώσει τις αποφάσεις της . Γιατί περί αυτού πρόκειται. Πάλι χωρίς κανένα διάλογο, χωρίς πραγματική αγωνία για το σύγχρονο πολιτισμό, χωρίς όραμα, χωρίς πραγματική φροντίδα για τους ανθρώπους που δημιουργούν τον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό.
Στεγνά, τεχνοκρατικά, αράδιασε μια σειρά από νούμερα και αόριστες δράσεις, και έμοιαζε σαν να πέταγε ένα πιάτο στο τραπέζι. Ενοχλήθηκα και εγώ, όπως πλήθος ακόμη, από το ύφος και από την ουσία πολλών εκ των ανακοινωθέντων και θέλησα να σταθώ κριτικά απέναντι της, προσπαθώντας να αποδομήσω τα όσα είπε. Με πλάγια γράμματα είναι αυτά που έλεγε η υπουργός, ή με μικρές αλλαγές, όπως τα κατέγραψα. Σε κάθε περίπτωση, μπορεί κανείς να ακούσει τη συνέντευξη και να με ελέγξει για την ακρίβεια μου στην απόδοση των λόγων της. Με πεζά γράμματα είναι ο σχολιασμός μου και επαναλαμβάνω πως προέρχομαι από το χώρο του θεάτρου. Είμαι ηθοποιός.
Σήμερα ενώ σιγά-σιγά επανερχόμαστε στην κανονικότητα.
Κανονικότητα πριν, κανονικότητα και τώρα. Ποια κανονικότητα; Ο κόσμος βγαίνει αλλαγμένος από το πρώτο σοκ, είναι δεδομένο πως έχουν κλονιστεί οι σταθερές του και η οικονομική κρίση είναι πρωτόγνωρη παγκοσμίως.
Να δούμε τι έχει γίνει μέχρι σήμερα από την κυβέρνηση, τα συναρμόδια υπουργεία και από το ΥΠΠΟΑ.
Η υπουργός οφείλει να περιγράψει πρωτίστως ταο τοπίο που διαμορφώνεται σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο. Πάνω σ’ αυτό αποκτούν νόημα οποιαδήποτε μέτρα, όσο πετυχημένα κι αν είναι. Πάνω σ’ αυτό θα διαμορφωθεί η ουσία της καλλιτεχνικής δραστηριότητας. Κι αυτό όφειλε να το είχε κάνει καιρό, ανοίγοντας ένα συνεχές κανάλι επικοινωνίας με όσους περισσότερους φορείς μπορούσε. Να συνδράμει στον στοχασμό, στους προβληματισμούς, στις ανησυχίες και να δημιουργήσει έναν καμβά ανοιχτής συζήτησης, πάνω στο οποίο θα μπορούσε να διαγραφεί ένας οδικός χάρτης πορείας της σύγχρονης καλλιτεχνικής δραστηριότητας.
Πολύ θα ήθελα να ακούσω από την υπουργό πολιτισμού πως ο πολιτισμός είναι δημόσιο αγαθό, απαραίτητο για τη λειτουργία της κοινωνίας, όπως η υγεία, η πρόσβαση στο νερό και στην ενέργεια, η παιδεία, ο αθλητισμός, η προστασία της φύσης, η τροφή κι η στέγη, και ως τέτοιο, η Πολιτεία οφείλει να τα εξασφαλίζει για όλους τους ανθρώπους που βρίσκονται στην επικράτειά της, αλλά μάλλον θα με έλεγαν ουτοπιστή.
Αυτό που ζήσαμε και εξακολουθούμε να αντιμετωπίζουμε ήταν απολύτως πρωτόγνωρο για όλους. Προσαρμοστήκαμε με ιδιαίτερη επιτυχία στις πρωτόγνωρες συνθήκες, που έδωσε πόντους στην Ελλάδα χάρη στους χειρισμούς του πρωθυπουργού, του Κυριάκου Μητσοτάκη, και δημιουργεί τις καλύτερες των προϋποθέσεων για να προσαρμοστούμε και να αναπροσαρμοζόμαστε καθημερινά, γιατί αυτό οφείλουμε να κάνουμε.
Προσπερνάω γρήγορα τη διαρκή ευλογία στον πρωθυπουργό από όλα τα κυβερνητικά στελέχη. Η επιτυχία της προσαρμογής είναι αποτέλεσμα πρωθυπουργικών και υπουργικών αποφάσεων χωρίς διάλογο με την κοινωνία και τους φορείς; Οι καλύτερες προϋποθέσεις είναι η μέχρι στιγμής επιτυχία; Μήπως είναι κάπως υπερφίαλο να μιλάμε για καλύτερες προϋποθέσεις , με δεδομένη την επερχόμενη ύφεση και ανεργία;
Η κρίση της πανδημίας ανάδειξε δομικά προβλήματα στον χώρο του πολιτισμού . Δεν εννοώ το υπουργείο πολιτισμού, εννοώ ευρύτερα τον πολιτισμό.
Θα συμφωνούσα στη γενική διατύπωση, εφόσον ρητά παραδεχθούμε πως δομικά προβλήματα έχει και το ΥΠΠΟΑ . Πάμε να δούμε, όμως, πιο συγκεκριμένα.
Κεφάλαιο Εργασία: Φάνηκε ανάγλυφα το υψηλό ποσοστό αδήλωτης εργασίας. Αυτό το οποίο ταλαιπωρεί πολιτεία και καλλιτέχνες και δημιουργούς.
Συμφωνούμε. Και για να συνεχίσουμε τη σκέψη της υπουργού -που τόσα καλά είχε να πει για τον υπουργό εργασίας και τους υπόλοιπους υπουργούς- στα υψηλά ποσοστά αδήλωτης εργασίας βοηθάει η απορρύθμιση της εργασίας (το αντίθετο του «η αγορά θα αυτορυθμιστεί» που θα υποστηρίξει αργότερα ταυτιζόμενη με την ιδεολογική βάση όλης της κυβέρνησης), η μη υπογραφή συλλογικών συμβάσεων εργασίας και οι πλημμελείς έως ανύπαρκτοι έλεγχοι.
Μη χαρτογραφημένο τοπίο. Έχεις δυσκολία στο να είσαι πραγματικά αποτελεσματικός σε εργαλεία πολιτικής και χρηματοδοτικά εργαλεία.
Αλήθεια εν μέρει κι αυτό. Δεν είναι πλήρως χαρτογραφημένο το τοπίο. Αλλά ούτε κι άγνωστο. Αλλιώς από την πρώτη στιγμή βγαίνεις και το χαρτογραφείς. Ρωτάς, μαθαίνεις, επιλέγεις τους κατάλληλους συνεργάτες να σε βοηθήσουν. Άλλωστε η κυρία υπουργός δεν είναι χθεσινή ούτε στον πολιτισμό, ούτε σε διοικητικές θέσεις. Οπότε δεν έπεσε από τα σύννεφα μόλις ξέσπασε η πανδημία.
Κεφάλαιο Δικαιώματα των δημιουργών. Παράδειγμα: Λόγω του αναγκαστικού εγκλεισμού. Εξαιτίας του εντάθηκαν φαινόμενα διαδικτυακής πειρατείας.
Αν οι περισσότεροι δημιουργοί δεν ήταν σε κατάσταση απελπισίας νομίζω θα γέλαγαν, αλλά τώρα κλαίνε. Τα είπε με πόνο ψυχής ο Φοίβος Δεληβοριάς. Σοβαρά; Η αύξηση της πειρατείας στο ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ είναι το βασικό πρόβλημα; Καμία άλλη αναφορά για τους δημιουργούς και το βασικό τους αίτημα για στήριξη των ενώσεων τους.
Κεφάλαιο Δεξιότητες: Φάνηκε η ικανότητα και η δυνατότητα προσαρμογής στις νέες συνθήκες.
Τι εννοούμε; Πως ξέραμε να κάνουμε βίντεο με το κινητό μας και ζωντανή αναμετάδοση από το σπίτι μας; Πως ξέραμε να κάνουμε μεταφόρτωση τα βίντεο αρχείου από τις παραστάσεις μας, χωρίς να έχουμε παρακολουθήσει τα σεμινάρια τηλεκατάρτισης; Το ότι ο κόσμος έβλεπε παραστάσεις, λάιβ και άλλα βιντεάκια από το σπίτι; Πήξαμε στο βιντεάκι. Τι άλλο να κάνουμε; Αυτή είναι η προσαρμογή στις νέες συνθήκες; Με κακογυρισμένα βίντεο στις περισσότερες περιπτώσεις που είχαν φτιαχτεί για άλλο λόγο; Με μουσικές μεταδόσεις με προβληματική ηχοληψία, και προβληματική αναμετάδοση; Το κάναμε κι αυτό γιατί έχουμε όλοι ανάγκη επικοινωνίας μέσω της Τέχνης, ποτέ δε σταματάει αυτό.
Εκεί, στο Powerpoint υπήρχαν και κάποια άλλα μπούλετς:
Παρωχημένα μοντέλα λειτουργίας • Ανάγκη ψηφιακού μετασχηματισμού • Μειωμένη πιστοληπτική ικανότητα
Δεν μας τα εξήγησε η υπουργός, για να μην μας κουράσει, λέει. Μα αυτό περιμέναμε σχεδόν δυο μήνες. Να μιλήσει. Ποια είναι τα παρωχημένα μοντέλα και που εντοπίζονται; Τι σημαίνει για το υπουργείο «ψηφιακός μετασχηματισμός»; Φράσεις που ακούγονται εντυπωσιακά;. Βιντεάκια χύμα; Τα είπαμε και λίγο πιο πάνω. Ποιους αφορά η πιστοληπτική ικανότητα και γιατί είναι μειωμένη;
Από την αρχή η κυβέρνηση και το ΥΠΠΟΑ δημιούργησε ολοκληρωμένη πολιτική διαχείρισης.
Ευτυχώς που έγινε η συνέντευξη και το μάθαμε κι αυτό. Και δεν μιλάω για το κυβερνητικό έργο. Εκεί κανείς μπορεί να υποστηρίξει πως υπήρχε διαχείριση και μια σφαιρική πολιτική. Ασχέτως αν διαφωνεί με αυτή την πολιτική. Αλλά για τον πολιτισμό; Προχωράμε, μήπως μας εξηγηθεί αργότερα.
Ο πολιτισμός και οι εργαζόμενοι στο χώρο του πολιτισμού δεν ήταν ποτέ η εξαίρεση. Η στήριξη ήταν οριζόντια, όμως ο πολιτισμός έχει ιδιαιτερότητες.
Ναι, αυτό λέμε. Έχει ιδιαιτερότητες και πάνω κάτω είναι γνωστές. Ιδίως σε ένα υπουργείο με θέμα τον πολιτισμό.
Τα άμεσα μέτρα: Η στήριξη των εργαζομένων και των επιχειρήσεων, η τόνωση της αγοράς με αναπτυξιακά μέτρα. Η τόνωση την επόμενη μέρα.
Το έλα να δεις. Οι ιδιαιτερότητες που λέγαμε. Ακόμα δεν είμαι σίγουρος αν ήταν θέμα πρόθεσης (να αφήσουμε κάμποσους απ’ έξω, μπας και γλιτώσουμε τα 800άρια), όσο θέμα ανικανότητας να περιγράψει το υπουργείο πολιτισμού στο υπουργείο εργασίας τις ιδιαιτερότητες που λέμε και ξαναλέμε και που οφείλει το αρμόδιο υπουργείο να γνωρίζει. Ωρομίσθιοι με άσχετους κωδικούς, μαύρα, συμβάσεις που λήξανε νωρίτερα (δεν έπρεπε να γνωρίζει το υπουργείο πως τα λάιβ και οι παραστάσεις είχαν αρχίσει να πνέουν τα λοίσθια και ακυρωνόντουσαν συνέχεια;), συμβάσεις της μιας μέρας (ιδίως για τους μουσικούς και τεχνικούς), εποχικά επιδόματα που ρυθμίζονται με βάση την προπέρσινη εργασία κ.λπ.; Αν δεν τα ξέρει το υπουργείο και θέλει τα μάθει, συζητά από την αρχή της ανάληψης των καθηκόντων με τα σωματεία και τους φορείς. Ακόμη και στα τέλη Φεβρουαρίου αν συζητούσε, όταν όλοι διαβλέπανε το κλείσιμο και το περιμέναμε από μέρα σε μέρα, θα είχε προλάβει να μάθει και να συνεννοηθεί με τα συναρμόδια υπουργεία.
Πάμε τώρα στην τόνωση και στην ανάπτυξη. Η προκήρυξη για τον ψηφιακό πολιτισμό. Μάλιστα. Περιμένω να δω, ποσά και δράσεις.
Η δημιουργία με προσαρμογή πολιτιστικού περιεχομένου με στόχο τη δυνατότητα απομακρυσμένης πρόσβασης.
Ωραίο ακούγεται. Έχει κάποια κατεύθυνση το υπουργείο ή είναι ελεύθερο θέμα και ότι κατεβάσει η κούτρα του κάθε καλλιτέχνη; Για να μην είναι μόνο βιντεάκια.
Εδώ θα ήθελα να επισημάνω όχι μόνο την εντυπωσιακή ανταπόκριση των πολιτών, αλλά θα ήθελα να ευχαριστήσω τους καλλιτέχνες που συμμετείχαν σε όλο αυτό το ψηφιακό πρόγραμμα και το ψηφιακό υλικό που δημιουργήθηκε.
Τα βιντεάκια που λέγαμε. Και εμείς ευχαριστούμε.
Τα μακροπρόθεσμα: Δομικές αλλαγές με στόχο τη θωράκιση του κλάδου, την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και ανταγωνιστικότητάς του και την προστασία των εργαζομένων του. Αυτές τις δομικές αλλαγές οφείλουμε να τις κάνουμε μέσα στο ευρύτερο μεταρρυθμιστικό σχέδιο της κυβέρνησης. Ο στόχος μας ήταν και είναι διπλός: Να κρατηθεί ο πολιτισμός ενεργός. Να στηριχθούν δημιουργοί και καλλιτέχνες. Επιδότηση της εργασίας όχι της ανεργίας.
Τα μεσοπρόθεσμα τα πηδήξαμε. Πήγαμε στα μακροπρόθεσμα. Μαζί σου. Ενεργός πολιτισμός και εργασία. Αυτά με την ανταγωνιστικότητα λίγο με προβληματίζουν. Αυτοί οι όροι της αγοράς. Ξέρεις η Τέχνη δεν είναι εμπόρευμα και υπηρεσίες. Ποιος πουλάει το καλύτερο στη βέλτιστη τιμή. Επίσης επειδή η ύφεση θα είναι διψήφια και η ανεργία θα ανέβει, κάνει καλό στην ψυχολογία να πεις πως ούτως ή άλλως θα στηριχθούμε.
Να ξαναπώ το παράπονό μου: πολύ θα ήθελα να ακούσω από την υπουργό πολιτισμού πως ο πολιτισμός είναι δημόσιο αγαθό, απαραίτητο για τη λειτουργία της κοινωνίας, όπως η υγεία, η πρόσβαση στο νερό και στην ενέργεια, η παιδεία, ο αθλητισμός, η προστασία της φύσης, η τροφή κι η στέγη, και ως τέτοιο, η Πολιτεία οφείλει να τα εξασφαλίζει για όλους τους ανθρώπους που βρίσκονται στην επικράτειά της, αλλά μάλλον θα με έλεγαν ουτοπιστή.
Δεν θέλουμε ένα απολιτιστικό τοπίο στην Ελλάδα εξαιτίας της πανδημίας, δεν θέλουμε ένα απολιτιστικό καλοκαίρι το 2020.
Το αφήνω προς σχολιασμό στους γλωσσολόγους. Και εμείς δεν θέλαμε ένα αϋπουργικό δίμηνο.
Μετά άρχισε η δημιουργική λογιστική. Τα λεφτά που έδωσε το υπουργείο εργασίας στους εργαζόμενους στο χώρο του πολιτισμού. Όπως και τα λεφτά που θα δώσει διευρύνοντας τον κύκλο. Μαζί σου στη διεύρυνση. Υπάρχουν όμως ακόμη παράπονα. Η ΣΤΑΖΟΕ μιλάει για εμπαιγμό. Πόσο δύσκολο θα ήταν να μιλήσει μαζί της η υπουργός, ώστε να βρεθεί λύση; Αλλά νομίζω πως η υπουργός έχει αλλεργία να μιλάει με σωματεία και ενώσεις. Και την άνοιξη οι αλλεργίες φουντώνουν.
Έκανε αναφορά στην αναστολή ασφαλιστικών υποχρεώσεων. Ερώτηση: πως θα πληρωθούν όταν θα λήξει η περίοδος αναστολής; Όταν δεν έχει υπάρξει εισόδημα όλο αυτό το διάστημα; Αφορά και άλλους κλάδους, πέραν του καλλιτεχνικού.
Επίσης τα ενοίκια των θεάτρων, των στούντιο, των μουσικών αιθουσών, των εταιρειών ηχητικού και φωτιστικού εξοπλισμού, κοπήκαν στο 60%. Αλλά κι αυτά, συν τα πάγια έξοδα, χωρίς εισόδημα πως πληρώνονται; Όταν δεν αναμένεται να δουλέψει τίποτα για καιρό. Δεν αφορά μόνο τον καλλιτεχνικό κλάδο, για αυτό υποστηρίζω πως σύντομα δεν θα είναι μόνο ο καλλιτεχνικός χώρος στα κάγκελα. Ούτε μόνο στην Ελλάδα, αλλά κάθε τι στην ώρα του.
Η ιδιαιτερότητα των ποικίλων εργασιακών σχέσεων στον τομέα του πολιτισμού. Γι αυτό, για όλο αυτό το διάστημα ακούγαμε τους εργαζόμενους, μιλήσαμε μαζί τους, βρισκόμαστε σε ανοιχτή γραμμή. Προγραμματίσαμε διορθωτικές κινήσεις, ώστε να συμπεριληφθούν όσο γίνεται περισσότεροι.
Εδώ γελάνε και οι πέτρες. Εκτός κι αν όλα τα σωματεία και οι ενώσεις λένε ψέματα. Τη γενική κατακραυγή ακούγατε. Πιο μετά απαντώντας σε μια ερώτηση θα το διατυπώσει καλύτερα. Λαμβάναμε τα γραπτά μηνύματα. Δεν απαντάγαμε, αλλά τα διαβάζαμε. Αυτό όμως δεν είναι επικοινωνία και ανοιχτή γραμμή. Είναι φιλαναγνωσία.
Νέα μέτρα στήριξης. Εντάσσονται και καλύπτονται αναδρομικά άνθρωποι που μας είπαν το πρόβλημα τους, το συζήτησαν μαζί μας, το κατανοήσαμε και το διορθώνουμε. Όσων η σύμβαση λύθηκε πρόωρα μεταξύ 15/2/20 έως 29/2/20, καθίστανται δικαιούχοι του επιδόματος των 800 ευρώ.
Παρακαλώ να σταθούμε ένα λεπτό αμίλητοι μπροστά σε αυτή τη διατύπωση. Και τώρα που πέρασε το λεπτό πάμε στην αποδόμηση. Η αδικία, ακουσίως ή εκουσίως, σε βάρος ομάδας εργαζομένων, γίνεται πρόβλημα μεμονωμένων ανθρώπων, που έρχονται στο υπουργείο, πίνουν έναν καφέ με την υπουργό, τα λένε ανθρώπινα σε κλίμα κατανόησης και τσακ! Διορθώθηκε! Δεν χρειάζονται σωματεία. Άνθρωποι να υπάρχουν. Και άτομα, ακόμη καλύτερα θα πρόσθετα.
Αρκετές επιχειρήσεις πολιτιστικές, είδαν με όλη τη διάδοση της πανδημίας ότι άρχισε να μειώνεται η κίνηση και διέκοψαν πρόωρα τις συμβάσεις των εργαζομένων. Το συζητήσαμε με τα άλλα υπουργεία και βρέθηκε λύση.
Και όσοι ήταν έτοιμοι να υπογράψουν σύμβαση;
Εντάσσονται και οι ταξιθέτριες και ταξιθέτες ΟΜΜΑ και κάποιες κατηγορίες ακόμη.
Μαζί σου, αλλά επαναλαμβάνω, γιατί να μην μιλήσεις εξαρχής με τα σωματεία να σου πουν τις ιδιαιτερότητες του κάθε κλάδου, ώστε να βρεθεί λύση να συμπεριληφθούν όλοι. Όχι λίγοι-λίγοι και κατόπιν κατακραυγής. Λεφτά που θα γυρίσουν στην οικονομία είναι. Φαγητό, νοίκι, ρεύμα, μάσκες, αντισηπτικά. Να μπουν στο επίδομα κι άλλοι 20.000; Να στοιχίσει άλλα είκοσι εκατομμύρια; Πόσο πιο φτωχό θα γίνει το κράτος; Εκτός κι αν δεν μένει τίποτα μετά για τα ΜΜΕ και τα ΣΚΟΙΛ ΕΛΙΚΙΚΟΥ. Λαϊκίζω και δεν θέλω.
Μέτρα στήριξης και τον Μάιο. 24 εκατομμύρια για τους μισθωτούς, τους απασχολούμενους στο χώρο του πολιτισμού συν όλες τις άλλες κατηγορίες στον κλάδο. Στο ευρύτερο πλάνο δεν υπήρχε εξαίρεση στο παρελθόν, ούτε στο παρόν, ούτε το επόμενο διάστημα αν χρειαστεί.
Πολύ ωραία. Μαζί σου. Αναμένω τις διευκρινίσεις και τις οδηγίες του υπουργείου εργασίας για να βεβαιωθώ πως χώρεσαν όλοι.
Στήριξη των ΑΜΚΕ πολιτισμού στο Μητρώο Πολιτιστικών φορέων του ΥΠΠΟΑ, κατόπιν ειδικής πρόσκλησης που θα βγει με απευθείας επιχορήγηση από το ΥΠΠΟΑ, ύψους 2.500.000. Ήταν πάγιο αίτημα.
Ώπα! παιδιά λεφτά. Περιμένω διευκρινήσεις, τι ακριβώς περιλαμβάνει, σε ποιους απευθύνεται και πόσα θα δοθούν. Οριζόντιο το μέτρο; Δεν έχουν όλες οι ΑΜΚΕ τις ίδιες ανάγκες. Άλλοι έχουν ενοίκια, άλλοι όχι. Άλλοι περιμένανε να βγάλουν από τα εισιτήρια και έχουν μπει πολύ μέσα. Άλλες απλώς υπάρχουν. Πέφτει από το αεροπλάνο η ανθρωπιστική βοήθεια και τσακωνόμαστε μεταξύ μας; Take the money and run? Πάλι γκρινιάζετε εσείς οι καλλιτέχνες;
Ίσως το σημαντικότερο από τα μέτρα, η απόφαση της δημιουργίας Μητρώου καλλιτεχνών και δημιουργών. Διαρθρωτική στρατηγική μεταρρύθμιση που ξεκαθαρίζει το τοπίο. Ειδική πλατφόρμα για την καταγραφή καλλιτεχνών και δημιουργών ανά κλάδο και ύστερα θα μετεξελιχθεί στο μητρώο. Πρώτη φορά που γίνεται καταγραφή των πραγματικών δυνάμεων του πολιτισμού. Μειωμένα κριτήρια ένταξης. Τη ζητούν όλοι όσοι έχουν πραγματικά επενδύσει τη ζωή τους στο χώρο του πολιτισμού.
Ξέρω κάποιους που έχουν επενδύσει τη ζωή τους στο χώρο του πολιτισμού και δεν το ζητούν. Και γενικά δεν καταλαβαίνω γιατί πρέπει να μιλάμε πάντα με όρους οικονομικούς. Για το μητρώο είμαι θετικός. Μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη (νάτο πάλι!) του χώρου, μπορεί όπως φοβούνται κάποιοι να λειτουργήσει ως αποκλεισμός. Το μητρώο για τους φορείς, σίγουρα βοήθησε τις διαδικασίες.
Η άμεση ψήφιση των διατάξεων κατά της πειρατείας.
Ο Κάπταιν Τζίμι θα την πληρώσει πάλι, αλλά αυτός έτσι κι αλλιώς μόνο Ρέγγε ακούει. Τα άλλα θέματα που βάζουν πρώτα οι δημιουργοί; Γκρινιάζουν για να γκρινιάζουν;
Αναπτυξιακό πακέτο 15.000.000. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να εξασφαλίσουμε δουλειά τώρα που σιγά-σιγά βγαίνουμε και επανερχόμεθα στην κανονικότητα. Επενδύουμε στην παραγωγή. Επιπλέον 2.800.000 σε ταινίες πλέον της επιχορήγησης του ΕΚΚ. Αυτό το αναπτυξιακό πακέτο ειδικά σε ότι αφορά θεατρικά και μουσικά δεν σχετίζεται με ΑΜΚΕ. Ειδική διάταξη από τις 13/4 ΠΝΠ, με την οποία το ΥΠΠΟΑ μπορεί να επιχορηγεί επιχειρήσεις φυσικά πρόσωπα, αυτοαποσχολούμενους. Αυτό σημαίνει πως με κοινή απόφαση των υπουργών οικονομικών και πολιτισμού καθορίζονται συγκεκριμένες διαδικασίες ώστε τα χρήματα αυτά να πάνε σε επιχειρήσεις και εργαζόμενους, οι οποίοι μέχρι σήμερα δεν μπορούσαν να επιχορηγηθούν από το υπουργείο πολιτισμού. Εντελώς καινούρια παρέμβαση. Από το ποσό αυτό ενισχύονται οι κινηματογραφικές αίθουσες και ο χώρος του βιβλίου κυρίως με αγορές βιβλίου και μεταφραστικά προγράμματα.
Πρώτη φορά που το ΥΠΠΟΑ ανακοίνωσε πρόσκληση για τον ψηφιακό πολιτισμό. 325 αιτήματα. Τα περισσότερα αιτήματα που έχει συγκεντρώσει πρόσκληση του ΥΠΠΟΑ. Όταν η προκήρυξη βγαίνει 20/3 προφανώς σημαίνει πως υπήρξε πρόνοια από την πρώτη στιγμή. Το γεγονός ότι μέσα στην κρίση υπήρξε αυτή η τεράστια ανταπόκριση δείχνει τις πραγματικές ανάγκες που έχει ο συγκεκριμένος κλάδος.
Γερό κομμάτι τα 15.000.000. Ας σκεφτούμε πως το ελεύθερο θέατρο θα πάρει 2.000.000 και ο χορός 1.000.000. Εδώ δεν μπαίνουν ΑΜΚΕ. Μου πάει η σκέψη πως θα μπουν μεγαλύτερα κεφάλια για πιο πολλά χρήματα. Περιμένω να δω προκήρυξη. Ελπίζω πράγματι να στηριχθεί ουσιαστικά ο κινηματογράφος και να δούμε μια εξέλιξη στο τι θα μπορούσε να σημαίνει ψηφιακός πολιτισμός. Γενικώς σε όλη τη συνέντευξη και στα μέτρα, το επικοινωνιακό προπορεύεται του ουσιαστικού. Κατά πολύ. Ελπίζω ο απολογισμός να τα φέρει πιο κοντά. Το μικρό καλάθι που είναι και δεν το βλέπω;
Τα ΔΗΠΕΘΕ παίζουν ένα κρίσιμο ρόλο στα πολιτιστικά πράγματα των περιφερειών. Επισπεύσαμε την εκταμίευση του συνόλου της επιχορήγησής τους χωρίς προϋποθέσεις και επιπλέον δώσαμε επιχορήγηση στο καθένα 20.000 προκειμένου να απασχολήσουν πολιτιστικές δυνάμεις των περιφερειών τους και να αναπτύξουν εκπαιδευτικά προγράμματα.
Καλό είναι που τα θυμόμαστε τα ΔΗΠΕΘΕ. Και περισσότερα χρήματα στα ΔΗΠΕΘΕ, συν 20000 στο καθένα. Ας βρουν έναν τρόπο να αναπτύξουν εκπαιδευτικά προγράμματα, απασχολώντας τις περιφερειακές πολιτιστικές δυνάμεις. Αλήθεια με τα ΔΗΠΕΘΕ έγινε καμιά κουβέντα, εν μέσω κρίσης; Να γίνει ένας κοινός σχεδιασμός;
Διπλασιασμός του ποσού στις ΑΜΚΕ για το επιχορηγούμενο θέατρο. Παράταση του χρόνου υλοποίησης και εναλλακτικό παραδοτέο. Αντίστοιχη η πολιτική μας και στον χορό.
Κι άλλα λεφτά. Θα διανεμηθούν σε περισσότερες ΑΜΚΕ για να κλείσουν περισσότερα στόματα. Λαϊκίζω, το ξέρω. Θα μοιραστούν χρήματα σε περισσότερους. Στο τέλος, αν δεν πατάει κανένας θεατής λόγω πανδημίας, μπορούμε να κάνουμε ένα εναλλακτικό βίντεο.
Κουπόνι πολιτιστικών παραγωγών με 18μηνη ισχύ. Για όσους είχαν κλείσει εισιτήρια για παραγωγές που ακυρώθηκαν.
Αφορά κυρίως μεγάλες εταιρείες και παραγωγές που κάνουν μεγάλη προπώληση. Δεν ξέρω αν δίνεται η δυνατότητα επιστροφής χρημάτων στους θεατές. Κάτι σαν τα voucher των αεροπορικών εταιρειών.
Το υπουργείο εργασίας, ενέκυψε στο πρόβλημα και εστίασε στο να βρει πόρους 13.000.000 που αντιστοιχούν περίπου σε 10000 ανθρώπους προκειμένου να καταρτίσει αυτό το πρόγραμμα στο οποίο θα προσέλθει κανείς εθελοντικά κι αφού ο κόσμος του πολιτισμού, οι εργαζόμενοι στον πολιτισμό, θα συνεννοηθούν και θα συνεργαστούν για τη συμμετοχή τους, αλλά και για τα κριτήρια. Οι συμμετέχοντες θα λάβουν επιταγή κοινωνικής εργασίας 1000 ευρώ, με πλήρεις ασφαλιστικές εισφορές για απασχόλησή τους σε 20 ημερομίσθια, την περίοδο του τριμήνου 15/6-15/9 ανάλογα με την ειδικότητά τους.
Βοήθα καλέ μου, μη φαγωθούμε μεταξύ μας. Νομίζω πως ούτε η ίδια καταλάβαινε τι διάβαζε και περί τίνος πρόκειται. Εικάζω τον εξής διάλογο: « – Γιάννη (Βρούτση), έχεις κάτι να φανεί πως τους δίνουμε, χωρίς πολλές πλατφόρμες; – Έχω εθελοντική εργασία, που θα πρέπει πρώτα να ενταχθούν στο πρόγραμμα δομές, λίγο περίπλοκο, αλλά εσύ μπορείς να ανακοινώσεις άλλα 13.000.000.» Ερώτηση: τα 3.000.000 που περισσεύουν θα πάνε στις δομές ή στις ασφαλιστικές εισφορές; Εν αναμονή του ξεκαθαρίσματος. Την επικοινωνιακή του δουλειά την κάνει. Μακάρι να αποδειχθεί και άξιο ουσίας. Μόνο να μην είναι εθελοντική εργασία για τον εορτασμό του 2021.
Το υπουργείο εργασίας δημιούργησε το πρόγραμμα, διαθέτει τα χρήματα, από εκεί και πέρα θα πρέπει οι κοινωνικές δομές να το ενεργοποιήσουν και από εκεί και πέρα όσοι θέλουν να προσέλθουν και να συμμετάσχουν.
Βγάλτε τα πέρα μόνοι σας, μεγάλα παιδιά είστε. Πάρτε τα χρήματα, μόνο μη με βάζετε να συζητάω με σωματεία.
Κι όσον αφορά τους άνεργους, πιο μεγάλους σε ηλικία, μακροχρόνιους, κοντοχρόνιους, υπάρχουν και τα προγράμματα ανεργίας του υπουργείου εργασίας, όποιοι θέλουν έχουν δυνατότητα ένταξης.
Μετά μπήκαν τα υγειονομικά θέματα.
Επανεκκινούμε τον πολιτισμό. Η ατομική ευθύνη θα παίξει καθοριστικό ρόλο. Τα δεδομένα θα αξιολογούνται και τα προγράμματα θα προσαρμόζονται. Εξειδικευμένα μέτρα προστασίας εργαζομένων και κοινού.
Να τη πάλι η ατομική ευθύνη. Πάλι εγώ θα τα πληρώσω, να μου το θυμηθείς. Τέλος πάντων, για τα υγειονομικά εμπιστεύομαι τις επιστημονικές επιτροπές πως δεν θα μας εκθέσουν σε μεγάλο κίνδυνο και πως αν υπάρχει πρόβλημα, επιδείνωση, θα τροποποιηθεί η επανεκκίνηση και μπορεί να το πάμε σπρωχτά λίγα μέτρα, για να μην πούμε πως μείναμε στο ίδιο σημείο. Το είπε άλλωστε κι η κυρία υπουργός. Βλέποντας και κάνοντας. Μας είπε πως το υπουργείο θα μεριμνήσει για τις εκδηλώσεις των εποπτευόμενων από το κράτος φορέων. Και μας είπε πως η Αυτοδιοίκηση ας βρει τρόπους. Το ίδιο και οι ιδιώτες. Θα αυτορυθμιστεί η αγορά μας είπε. Δηλαδή μια παραγωγή θα πρέπει να βάλει το χέρι στην τσέπη για εξτρά μέτρα προστασίας, για εξτρά ταξιθέτες, να ξεκινήσει να πάρει το ρίσκο της ματαίωσης των εκδηλώσεων, επιδιώκοντας μάξιμουμ πληρότητα 40%.
Δεν μας είπε πως σε τέτοιες περιπτώσεις η αγορά αυτορυθμίζεται είτε πιέζοντας το εργασιακό κόστος είτε με πλημμελή μέτρα ασφαλείας. Είτε και με τα δύο. Και το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό. Δεν μας είπε επίσης τί θα γίνει με τις παραστάσεις που δεν θα συμπεριληφθούν τελικά στο Φεστιβάλ Αθηνών; Τι θα γίνει αν σε κάποιο σχήμα προκύψει κρούσμα κορωνοϊού και πρέπει να μείνουν όλοι σε καραντίνα; Τι θα γίνει με τις εκδηλώσεις για παιδιά; με τις μεγάλες ορχήστρες; Πώς θα μπορούσε να σχεδιαστεί ένας οδικός χάρτης για ζωντανές καλλιτεχνικές δραστηριότητες από τον Σεπτέμβρη και μετά; Πώς βλέπει τον ψυχολογικό αντίκτυπο στη συμπεριφορά των θεατών – ακροατών; Πώς μπορούμε να επιδράσει η τέχνη στα πολύ μικρά παιδιά που δεν βιώνουν όλο αυτό ως εξαίρεση, αλλά ως κανόνα;
Σταχυολογώ λίγα μόνο ερωτήματα και είμαι σίγουρος πως κάθε καλλιτεχνικός και τεχνικός κλάδος θα μπορούσε να προσθέσει τα δικά του και να γίνει μια γόνιμη συζήτηση σε πολλούς άξονες. Εργασιακούς, Υγειονομικούς, Κοινωνικούς, Καλλιτεχνικούς. Αλλά η συζήτηση θέλει διάθεση, θέλει, αυτό που είπε ο Σταύρος Ξαρχάκος, όραμα και όχι έπαρση. Μόνο που η υπουργός κι ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, με τον τρόπο που απάντησαν σε αυτή την παρατήρηση έδειξαν πάλι το αντίθετο. Πως διαθέτουν περίσσεια έπαρση και λιγοστό όραμα.