Στο 75% η αύξηση του αριθμού καταγγελιών από πολίτες στον Συνήγορο του Πολίτη για αστυνομική αυθαιρεσία

Μιλώντας στον ΣΚΑΙ, σε ερώτηση σχετικά με τα πρόσφατα γεγονότα και για τον ρόλο του σε αντίστοιχες υποθέσεις, απάντησε πως σε κάθε περίπτωση δεν θα μπορούσε να εκφραστεί για μία εν εξελίξει έρευνα και εξήγησε ότι ο Συνήγορος του Πολίτη μπορεί να παρακολουθήσει τη διερεύνηση της υπόθεσης που διεξάγεται από τα εσωτερικά όργανα της ΕΛΑΣ, παρεμβαίνοντας με συστάσεις και προσπαθώντας με τη δική του παρέμβαση να εξασφαλίσει την πληρότητα της έρευνας, ωστόσο διατηρεί το δικαίωμα να διατάξει ξεχωριστή έρευνα, εφόσον κριθεί ως ο αποτελεσματικότερος τρόπος για να καταλήξει σε ένα ασφαλές πόρισμα για το τι έχει συμβεί σε κάποιο περιστατικό. Σε ό,τι αφορά στην έρευνα που έχει διαταχθεί για το περιστατικό στη Νέα Σμύρνη, όταν θα υπάρχει μία πρώτη εικόνα της κατάστασης, πιθανότατα σήμερα ή τις προσεχείς ημέρες, θα αξιολογηθεί εάν χρειάζεται να διενεργηθεί ξεχωριστή έρευνα από την αρχή του Συνηγόρου του Πολίτη.

Στο ερώτημα για το τι συμβαίνει με τις ΕΔΕ που έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία χρόνια, οι οποίες συχνά φαίνεται πως δεν καταλήγουν πουθενά, απάντησε πως είναι δύσκολο να δώσει κανείς μία γενική απάντηση, λόγω των διαφοροποιήσεων μεταξύ των υποθέσεων και των αδικημάτων που ελέγχονται και ανέφερε πως υπάρχουν υποθέσεις οι οποίες έχουν καταλήξει σε επιβολή πειθαρχικών ποινών, αλλά και υποθέσεις που έχουν καταλήξει στο αρχείο για διάφορους λόγους.

Διευκρίνισε πως ο Συνήγορος εξετάζει συγκεκριμένα αδικήματα (βασανιστήρια, προσβολές κατά της σωματικής υγείας, υπέρμετρη άσκηση βίας) και ζητήματα που σχετίζονται με αυθαίρετες συμπεριφορές με διαφαινόμενο ρατσιστικό κίνητρο και πως δεν ελέγχει το σύνολο των καταγγελόμενων αδικημάτων (π.χ. ζητήματα διαφθοράς).

Σημείωσε ότι από το 2017 που η αρχή του Συνηγόρου του Πολίτη έχει την αρμοδιότητα παρέμβασης στις πειθαρχικές έρευνες που διεξάγουν τα σώματα ασφαλείας (Ελληνική Αστυνομία, λιμενικό σώμα και υπάλληλοι καταστημάτων κράτησης) διαπιστώθηκε μία αύξηση των ερευνών, που συνεπάγεται και την αύξηση των περιστατικών που χρήζουν έρευνας, καθώς και αύξηση των αναφορών που φθάνουν στον Συνήγορο από τους ίδιους τους πολίτες (αυτήκοους/-ες μάρτυρες περιστατικών ή/και θύματα) πράγμα που χαρακτήρισε ως ιδιαίτερα θετική εξέλιξη.

Ενόψει της δημοσίευσης της ετήσιας έκθεσης του Συνηγόρου του Πολίτη, ανέφερε ότι υπάρχει αύξηση άνω του 75% σε αριθμό καταγγελιών στην υπηρεσία από πολίτες και συνολική αύξηση άνω του 25% σε καταγγελίες και περιστατικά που έχουν ενταχθεί στον Εθνικό Μηχανισμό Διερεύνησης Περιστατικών Αυθαιρεσίας. Στην ερώτηση αν έχουν αυξηθεί γενικά τα περιστατικά αστυνομικής αυθαιρεσίας ή υπερβολικής βίας απάντησε ότι τα στοιχεία δείχνουν ότι κάθε χρόνο υπάρχει μία αύξηση των καταγεγραμμένων περιστατικών που φτάνουν στον Συνήγορο απευθείας από τους πολίτες είτε μέσω των ίδιων των σωμάτων ασφαλείας προς διερεύνηση, ωστόσο επιφυλάχθηκε να τοποθετηθεί εάν αυτό σημαίνει ότι υπάρχει μία ευρύτερη αύξηση της αυθαιρεσίας των σωμάτων ασφαλείας.

Διέψευσε τον ισχυρισμό ότι οι ΕΔΕ δεν καταλήγουν πουθενά, και διευκρίνισε ότι ο ο ρόλος του Συνηγόρου είναι να διασφαλίσει ότι, όταν διαπιστώνεται από μία αμερόληπτη πλήρη και διάφανη έρευνα ότι υπάρχουν παραβιάσεις της νομοθεσίας, θα επιβληθούν ποινές. Σημείωσε ωστόσο ότι αυτό δεν συμβαίνει στη συχνότητα ή στο βαθμό που κάνεις θα περίμενε. Ανέφερε ότι υπάρχουν ακόμα προβλήματα στον τρόπο με τον οποίο διεξάγονται οι έρευνες, αλλά υπογράμμισε ότι υπάρχουν εξελίξεις και βελτιώσεις κατά το χρονικό διάστημα που ο Συνήγορος έχει μια πιο ουσιαστική παρέμβαση και εμπλοκή και ανέφερε ως απόδειξη την τροποποίηση του πειθαρχικού δικαίου της Ελληνικής Αστυνομίας με αποδοχή από την κυβέρνηση πολλών από τις προτάσεις που υποβλήθηκαν από τον Συνήγορο.

Σημείωσε ότι αναμένει να δει την εξέλιξη και τον τρόπο εφαρμογής του νέου πειθαρχικού δικαίου και αναφέρθηκε εξειδικευμένα στη χρήση κινητών καμερών από τις αστυνομικές δυνάμεις, σε μία μάλλον προβληματική τοποθέτηση. Επέμεινε, ωστόσο, ότι ο Συνήγορος παρακολουθεί τον τρόπο εφαρμογής του νέου πειθαρχικού δικαίου και την αποτελεσματικότητά του, με σκοπό την διασφάλιση μιας σωστής, αμερόληπτης και πλήρους έρευνας.

Σε μία επίσης αμφιλεγόμενη προσέγγιση επεσήμανε ως επίσης θετική εξέλιξη το γεγονός ότι στις υποθέσεις που υπάρχει απόκλιση μεταξύ των πορισμάτων της ΕΔΕ και της έρευνας του Συνηγόρου η υπόθεση ανατίθεται πλέον στον ίδιο τον Υπουργό ως τελικό πειθαρχικό προϊστάμενο, προκειμένου να αναλάβει αυτός την ευθύνη είτε να ζητήσει από την εσωτερική του υπηρεσία τη συμμόρφωση με τις παρατηρήσεις του Συνηγόρου, είτε να αποδεχτεί ότι δεν θα συμμορφωθεί με τις παρατηρήσεις, πράγμα που έχει (ευτυχώς) σαφές πολιτικό πρόσημο κατά τον κ.Ποττάκη.