Δεν εκφράζομαι με αμετροέπεια. Ξεκινώ από την αφετηρία ότι ο ναζισμός είναι οπωσδήποτε ένα άκρο του ανθρώπινου κακού, συνεπώς οι οπαδοί του είναι άνθρωποι ταγμένοι στη φρίκη. Δεν θυμίζει σε τίποτα η περίπτωσή τους αυτά που ξέρουμε και έχουμε συναντήσει στη ζωή μας.
Η απολογία του Τσακανίκα ξεκίνησε με γλυκερές αφηγήσεις για τα συσσίτια στη Χρυσή Αυγή, για μια κυρία που του φιλούσε το χέρι γιατί πεινούσε και αυτός τη βοήθησε, και μετά είπε (στα σοβαρά) ότι ήταν οικογενειακή η ατμόσφαιρα στα γραφεία, αφού έφερναν και οι συναγωνιστές Πατέλης και Καζαντζόγλου τα παιδιά τους κοκ. Μιλούσε με μια λεπτή φωνή, χωρίς την αναίδεια αρκετών από τους συγκατηγορούμενούς του.
Πρ: Σας ανέθεσαν σε σας κάποια καθήκοντα;
Τσακ: Να ολοκληρώσω για να σας καλύψω. Κάποιοι δεν είχαν να φάνε, κάποιοι δεν είχαν ρεύμα. Πάνα στο παιδί του, από το υστέρημά μας βάζαμε. Έχουμε βοηθήσει άνθρωπο που του έκαναν έξωση. Την οποιαδήποτε βοήθεια την έδωσα σαν Γιωργος, σαν Κωστας, μια κυρία που της έδωσα λίγο ρύζι, λίγα μακαρόνια, έσκυψε να μου φιλήσει το χέρι.
Πρ: Τον Καζαντζόγλου τον γνωρίσατε στον χώρο;
Τσακ: Ναι, μετά γνωρισα και τον υπόλοιπο, ερχόταν η οικογένεια Πατελη, ο Καζαντζόγλου και άλλοι συγκατηγορουμενοι. Υπήρχε οικογενειακή ατμόσφαιρα στα γραφεία. Υπήρχαν παιδάκια που παίζανε.
Επειδή όμως δεν γνωριζόμαστε μόνο μέσα από αυτή τη διαδικασία, όλα αυτά χρειάζεται να τοποθετηθούν δίπλα στην εικόνα που προκύπτει από τον καιρό της αναίδειας, από τον καιρό που οι χρυσαυγίτες ήταν απολύτως ατρόμητοι, που νόμιζαν ότι θα μπορούν ακόμη και να δολοφονήσουν χωρίς συνέπειες. Έτσι, χρειάστηκε να απαντήσει μήπως τυχόν θυμάται το απόσπασμα κειμένου που αναφέρεται στον εθνικοσοσιαλισμό, που ανασύρθηκε από τον υπολογιστή της Ουρανίας Μιχαλολιάκου.
Σκαρμ: Πώς εξηγεί ένα κείμενο με υπογραφή δική του, 6/11/2012, που γράφει ότι «η ΧΑ είναι ελληνικό εθνικοσοσιαλιστικό κίνημα. Το 3ο ράιχ είναι ίσως το μόνο θαύμα που έχει συμβεί στον κόσμο.»;
Δεν θυμόταν τίποτα, βεβαίως. Δεν θυμόταν τίποτα και για τίποτα.
Γιατί αναφέρεται στα μεταξύ σας μηνύματα τραυματισμός; Υπάρχει αναφορά σε σπασμένα δόντια. «Λεκτικές υπερβολές», «λεκτικά ατοπήματα», αυτά που έχουμε δει σε τόσες δίκες να επαναλαμβάνονται. Μιλάει για τη ναζιστική σημαία, αποκαλεί βλακείες που έκανε στα είκοσί του τις φωτογραφίες μπροστά στη σημαία. Βλακείες αυτά, καραγκιοζιλίκια οι στολές, τον ρωτούν τι εννοεί με την υπακοή στον αρχηγό στον όρκο που βάζει να επαναλαμβάνουν στη Νέδα και απαντά: Τίποτα, ποιητική αδεία!
Παπαδοπούλου: Αν θυμάται, μιλαει για εντολές του αρχηγού. Ποιος είναι ο αρχηγός;
Τσακ: Ότι δηλαδή τι; Να το ακουσω, για να καταλάβω…
Παπαδ: «Εμείς οι χρυσαυγίτες θα είμαστε στις επάλξεις να εκτελέσουμε τις εντολές του αρχηγού»
Τσακ: Ποιητική αδεία.
Κενά μνήμης, ποιητική αδεία, λεκτικά ατοπήματα, λεκτικές υπερβολές, κάπως συνεχίζονται οι απολογίες.
Αυτός ο άνθρωπος όχι μόνο ήταν παλαιστής και εκπαιδευτής στις πολεμικές τέχνες στη Χρυσή Αυγή, αλλά και αυτός που ο Δήμου καταγγέλει ότι τον απείλησε προκειμένου στην κατάθεσή του να βγάλει λάδι την οργάνωση: «θα τα πεις γιατί αλλιώς θα παρακαλάς να μην έχεις γεννηθεί». Όταν ο Λαγός τού λέει ότι έτσι και πειράξουν δικό τους θα έχουν νεκρούς, απαντά γελώντας «εντάξει κύριε Γιάννη».
Ο Τσακανίκας δεν στήριξε το βασικό υπερασπιστικό σενάριο των υπολοίπων, για τα υποτιθέμενα τρικάκια που επρόκειτο να διανεμηθούν. Τις αστειότητες που είπε νωρίτερα ο Σταμπέλος, ότι πέταξε για κάποιο λόγο στα σκουπίδια τα τρικάκια-φαντάσματα που είχαν τυπωθεί από τον τυπογράφο-φάντασμα. Όμως πρόκειται για ισχυρισμό εξόφθαλμα διάτρητο, έτσι κι αλλιώς, οπότε στέκομαι σε αυτό που με τριβελίζει καθόλη τη διάρκεια της απολογίας:
Δεν έχει (για μένα) σημασία μόνο τι θα γίνει με τους φυσικούς αυτουργούς. Η Χρυσή Αυγή αποτελεί ένα συλλογικό όνειδος, θεσμικό, κοινωνικό και πολιτικό. Για κάθε αποτρόπαιη πράξη που στοιχειοθετείται στο δικαστήριο θα πρέπει να ξανασκεφτόμαστε ότι αυτό μπόρεσε να συμβεί, συνεπώς μπορεί να ξανασυμβεί. Και δεν εννοώ ούτε τον μεσοπόλεμο ούτε τη Βαϊμάρη, εννοώ την ελληνική κοινωνία μέχρι χθες. Η δίκη είναι η διαδικασία κατά την οποία επιδιώκουμε να τιμωρηθούν οι κατά τον νόμο ένοχοι. Χρειάζεται ταυτοχρόνως να κοιταχτούμε στον καθρέφτη. Δεν έχουμε όλοι τις ίδιες ευθύνες, αλλά έχουμε όλοι μπροστά μας το ιστορικό βάρος να πρέπει να κατανοήσουμε τι συνέβη και να φροντίσουμε να μην ξανασυμβεί.
Ο Σταμπέλος χρειάστηκε σήμερα να απαντήσει στην πρόεδρο για ποιον λόγο καλούσε τον Λαγό στο τηλέφωνο για να του δώσει αναφορά, αφού η δολοφονία του Φύσσα δεν σχετιζόταν με τη Χρυσή Αυγή. Ερωτήθηκε λοιπόν επίμονα ποιο ήταν το περιεχόμενο της συνομιλίας τους, για το οποίο επικαλέστηκε «κενό μνήμης». Κενό μνήμης είναι η συνθηματική ονομασία της απόκρυψης ενός ένοχου παρελθόντος. Εμείς λοιπόν ας μην έχουμε κανένα «κενό μνήμης». Να ορκιστούμε ότι θα θυμόμαστε κάθε λεπτομέρεια από όσα έγιναν, ότι θα τα θυμίζουμε και σε άλλους και ότι όταν μας ρωτούν πώς μπόρεσε να συμβεί αυτό, θα έχουμε δικαιώμα να πούμε ότι δεν συνέβη πάντως με τη δική μας συνενοχή.
Οι απομαγνητοφωνήσεις είναι από το Golden Dawn Watch.