Καθώς οι διαδηλώσεις στη Λευκορωσία συνεχίζονται έπειτα από τις αμφισβιτούμενες εκλογές της προηγούμενης Κυριακής, ο πρόεδρος Αλεξάντερ Λουκασένκο είχε το Σάββατο τηλεφωνική επικοινωνία με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, με τον πρώτο να υποστηρίζει ότι η Μόσχα δεσμεύτηκε να βοηθήσει -αν χρειαστεί- για την ασφάλεια της χώρας, παρά το γεγονός ότι το προηγούμενο διάστημα ο Λουκασένκο είχε δηλώσει ανοικτά ότι η Ρωσία προσπαθεί να τον ανατρέψει.
«Είχα μια μακρά, ουσιαστική συνομιλία με τον Ρώσο πρόεδρο…Συμφωνήσαμε ότι θα δοθεί ολοκληρωμένη βοήθεια για τη διασφάλιση της ασφάλειας της Λευκορωσίας», δήλωσε ο πρόεδρος.
Δυναμική διαμαρτυρία έγινε την Κυριακή και μπροστά από την έδρα της κρατικής τηλεόρασης. «Τίμιες εκλογές! Ελευθερία!», φώναζαν όλοι μαζί οι διαδηλωτές, κρατώντας κόκκινες και λευκές σημαίες, τα χρώματα της αντιπολίτευσης της Λευκορωσίας. Από την άλλη, την Κυριακή νωρίτερα είχε προγραμματιστεί διαδήλωση υπέρ του Λουκασένκο.
(UPD)Την Παρασκευή κατά τη διάρκεια της συγκέντρωσης υποστήριξης, ο Λουκασένκο κατηγόρησε το ΝΑΤΟ ότι έχει τοποθετήσει τανκ και αεροπλάνα στο δυτικό σύνορο της χώρας, κάτι που αρνήται το ΝΑΤΟ, όπως μεταδίδει η DW. Το ΝΑΤΟ δήλωσε ότι παρακολουθεί την κατάσταση στη χώρα αλλά αρνήθηκε ότι συγκεντρώνονται στρατεύματα.
«Η παρουσία του ΝΑΤΟ στο ανατολικό τμήμα της Συμμαχίας δεν αποτελεί απειλή για καμία χώρα. Είναι αυστηρά αμυντική, αναλογική και σχεδιασμένη για την πρόληψη των συγκρούσεων και τη διατήρηση της ειρήνης», δήλωσε εκπρόσωπος του ΝΑΤΟ.
«Η ηγεσία του ΝΑΤΟ μας ζητά να διεξάγουμε νέες εκλογές. Αν υποκύψουμε στις επιθυμίες τους, θα πεθάνουμε ως κράτος» είπε.
Τουλάχιστον δύο διαδηλωτές έχουν σκοτωθεί και χιλιάδες συνελήφθησαν μετά τις προεδρικές εκλογές της περασμένης Κυριακής, στις οποίες οι αντίπαλοι του Λουκασένκο καταγγέλλουν ότι έγινε νοθεία για να κρύψει το γεγονός ότι, μετά από 25 χρόνια την εξουσία, έχει χάσει τη λαϊκή υποστήριξη. Ο ίδιος δηλώνει νικητής των εκλογών, επικαλούμενος τα επίσημα αποτελέσματα με βάση τα οποία κέρδισε με ποσοστό άνω του 80%.
Οι αρχές ανακοίνωσαν την Τρίτη ότι ένας εκ των διαδηλωτών έχασε τη ζωή του (τη Δευτέρα) όταν πυροδοτήθηκε εκρηκτικός μηχανισμός που ετοιμαζόταν να ρίξει εναντίον στελεχών των ειδικών δυνάμεων της αστυνομίας, στη διάρκεια των επεισοδίων. «Ένας από τους διαδηλωτές αποπειράθηκε να πετάξει εκρηκτικό μηχανισμό στις δυνάμεις επιβολής της τάξης, αλλά ο μηχανισμός αυτός εξερράγη στα χέρια του» και τον σκότωσε, είπαν.
Το Associated Press δημοσίευσε βίντεο από τον ανταποκριτή του, στο οποίο δείχνει τον διαδηλωτή με αίματα στην μπλούζα πριν πέσει στο έδαφος. Στο βίντεο -όπως μεταδίδει ο Guardian- φαίνονται αστυνομικοί απέναντι του.
Όπως σχολιάζει το δημοσίευμα, στο βίντεο δεν φαίνεται η αιτία που έπεσε στο έδαφος, αλλά δεν φαίνεται να κρατάει και κάποιου είδους εκρικτική ύλη που έσκασε στα χέρια του, όπως υποστήριξαν οι αρχές. Ο υπουργός Εσωτερικών αρνήθηκε να απαντήσει για το βίντεο παρά την αρχική τοποθέτηση του ότι ο διαδηλωτής πέθανε επειδή έσκασε στα χέρια του η εκρικτική ύλη.
Στα social media διακινείται ένα ακόμη βίντεο από άλλη οπτική γωνία το οποίο δημοσίευσε το euroradio.fm. Το μέσο υποστηρίζει ότι στο βίντεο απεικονίζεται ο διαδηλωτής (επιβεβαιωμένο από δύο πλευρές), να πηγαίνει προς τις αστυνομικές δυνάμεις -χωρίς να έχει κάτι στα χέρια του.
Η σύντροφος του διαδηλωτή κατηγόρησε την αστυνομία ότι τον πυροβόλησε, απορρίπτοντας τις δηλώσεις των αρχών ότι ο σύντροφος της σκοτώθηκε από εκρηκτικό μηχανισμό που κρατούσε. Επιπλέον, η ίδια δήλωσε στο AP ότι στο νεκροτομείο είδε το σώμα του συντρόφου της και ότι «υπήρχε ραφή στην περιοχή του θώρακα – η τρύπα ήταν ραμμένη- αλλά υπάρχει μαύρη μελανιά». «Τα χέρια και τα πόδια του είναι εντελώς άθικτα(..)Προφανώς ήταν πυροβολισμός στο στήθος» πρόσθεσε.
Η σύντροφος του δήλωσε ότι θα προσπαθήσει για την πλήρη διερεύνηση της υπόθεσης, ζητώντας βοήθεια από έναν οργανισμό ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Λευκορωσίας και ταυτόχρονα η έρευνα να ανατεθεί σε ξένους εμπειρογνώμονες.
Την Πέμπτη οι αρχές ανακοίνωσαν τον θάνατο και δεύτερου διαδηλωτή (την Τετάρτη), ο οποίος βρισκόταν υπό κράτηση στην πόλη Γόμιλ, στα νότια της χώρας, υποστηρίζοντας ότι νοσηλευόταν στο νοσοκομείο και ότι η κατάστασή του «επιδεινώθηκε ξαφνικά». Το περιστατικό βρίσκεται υπό διερεύνηση ενώ -σύμφωνα με το BBC- η μητέρα του 25χρονου δήλωσε ότι είχε προβλήματα με την καρδιά του και ότι κρατήθηκε επί ώρες σε βαν της αστυνομίας.
Η αστυνομία έχει κάνει χρήση βομβών κρότου λάμψης και πλαστικών σφαιρών για να διαλύσει τα πλήθη των διαδηλωτών, ενώ στα social media διακινείται πλήθος οπτικοακουστικού υλικού που αποδεικνύει την αστυνομική βία.
Την Τετάρτη, στο Μπρεστ η αστυνομία έκανε χρήση και πραγματικών πυρών εναντίον των διαδηλωτών, επειδή σύμφωνα με το υπουργείο Εσωτερικών ήταν «επιθετικοί», οπλισμένοι με μεταλλικές ράβδους, όπως μετέδωσε ο Guardian.
Σχεδιάζονται κυρώσεις από το Συμβούλιο των ΥΠΕΞ της ΕΕ
Την Παρασκευή, στο Συμβούλιο των ΥΠΕΞ της ΕΕ έγινε έκκληση προς τις αρχές της Λευκορωσίας να σταματήσει η αστυνομική βία ενάντια στους ειρηνικούς διαδηλωτές, ενώ το συμβούλιο ζήτησε να αποφυλακιστούν και όλοι οι συλληφθέντες. Επιπλέον, το συμβούλιο αναμένει μια διαφανή έρευνα σχετικά με τις καταγγελίες για βία, ενώ οι ΥΠΕΞ επανέλαβαν ότι οι προεδρικές εκλογές δεν ήταν ούτε ελεύθερες ούτε δίκαιες.
«Οι Υπουργοί συμφώνησαν επίσης για την ανάγκη κυρώσεων των υπευθύνων για βία, καταστολή και παραποίηση των εκλογικών αποτελεσμάτων. Οι Υπουργοί συμφώνησαν, επίσης, να επανέλθουν στην επανεξέταση των σχέσεων ΕΕ-Λευκορωσίας κατά την προσεχή άτυπη συνάντησή τους στα τέλη Αυγούστου. Στο πλαίσιο αυτής της συνάντησης, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα εξετάσει πώς να αυξήσει την υποστήριξή της στον λαό της Λευκορωσίας, μεταξύ άλλων μέσω της ενισχυμένης δέσμευσης και της οικονομικής υποστήριξης στην κοινωνία των πολιτών, της πρόσθετης υποστήριξης σε ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης και της αύξησης των ευκαιριών για φοιτητές και ακαδημαϊκούς» αναφέρει το κοινό ανακοινωθέν του Συμβουλίου.
Ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική, Ζοζέπ Μπορέλ, υπογράμμισε ότι «η ΕΕ δεν δέχεται τα εκλογικά αποτελέσματα. Ξεκινούν οι εργασίες για την επιβολή κυρώσεων σε εκείνους που είναι υπεύθυνοι για τη βία και την παραποίηση των αποτελεσμάτων».
Απορρίπτει το ενδεχόμενο ξένης μεσολάβησης ο Λουκασένκο
Ο πρόεδρος της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο, που βρίσκεται σε δύσκολη θέση μπροστά στο μαζικό κίνημα διαμαρτυρίας μετά τις προεδρικές εκλογές, απέρριψε το Σάββατο το ενδεχόμενο μιας ξένης μεσολάβησης, την οποία έχουν προτείνει κυρίως η Πολωνία και δύο χώρες της Βαλτικής. Σημειώνεται ότι ο Λουκατσένκο υποστήριξε τις προηγούμενες ημέρες ότι οι διαδηλωτές είναι υποκινούμενοι από το εξωτερικό και συγκεκριμένα από την Πολωνία, τη Βρετανία και την Τσεχία.
«Δεν έχουμε ανάγκη καμία ξένη κυβέρνηση, κανέναν μεσολαβητή», διαβεβαίωσε ο Λουκασένκο, κατά τη διάρκεια σύσκεψης στο υπουργείο Aμυνας, όπως μεταδίδει το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Belta.
Την περασμένη Τετάρτη, η Λετονία, η Λιθουανία και η Πολωνία είχαν προτείνει ένα σχέδιο διαμεσολάβησης που προέβλεπε τη συγκρότηση ενός «εθνικού συμβουλίου» με στόχο τη διευθέτηση της πολιτικής κρίσης που συνταράσσει τη Λευκορωσία.
«Χωρίς να θέλω να προσβάλω τους ηγέτες αυτών των κρατών, θα ήθελα να τους πω να ασχοληθούν με τις υποθέσεις τους», τόνισε ο πρόεδρος της Λευκορωσίας.
Αναφερόμενος στο γεγονός ότι διαδηλωτές βγαίνουν εκ νέου στους δρόμους για άλλη μια ημέρα κινητοποιήσεων, ο Λουκασένκο σημείωσε: «Δεν θα βγει τίποτα από αυτό. Δεν θα εγκαταλείψουμε ποτέ αυτήν τη χώρα».
«Μην παίζετε με τη φωτιά. Ο στρατός έχει επαρκείς ικανότητες να προστατεύσει τον εαυτό του και τις οικογένειές του και να φροντίσει για την ασφάλεια του κράτους μας».
Οι ΗΠΑ «παρακολουθούν στενά την κατάσταση»
Οι Ηνωμένες Πολιτείες παρακολουθούν την κατάσταση στη Λευκορωσία δήλωσε το Σάββατο ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Μάικ Πομπέο.
«Παρακολουθούμε στενά την κατάσταση», είπε ο Πομπέο σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στη Βαρσοβία, μετά την περιοδεία του στην Τσεχία, τη Σλοβενία και την Αυστρία, τις προηγούμενες ημέρες.
Ο Πολωνός ομόλογός του, Γιάτσεκ Τσαπούτοβιτς, στην ίδια συνέντευξη Τύπου, σχολίασε ότι οι πιθανές κυρώσεις που θα επιβληθούν στη Λευκορωσία θα στοχεύουν μόνο υψηλόβαθμους αξιωματούχους.
Στο μεταξύ, το ρωσικό πρακτορείο RIA μετέδωσε ότι, σύμφωνα με το υπουργείο Εξωτερικών της Λευκορωσίας, το Μινσκ παραμένει δεσμευμένο στον διάλογο με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι Βρυξέλλες εξετάζουν την πιθανότητα να επιβάλουν νέες κυρώσεις στη Λευκορωσία, σε απάντηση για την αιματηρή καταστολή των διαδηλώσεων κατά τις οποίες τουλάχιστον δύο άνθρωποι σκοτώθηκαν και χιλιάδες συνελήφθησαν.