Σύμφωνα με την έκθεση ACT now, ACT together του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και τα όσα δηλώνει ο επικεφαλής του οργανισμού, Tedros Adhanom Ghebreyesus, εξαιρετικά δυσπρόσιτα παραμένουν για τις φτωχότερες χώρες τα εμβόλια κατά του κορονοϊού έναν χρόνο μετά τη σύσταση του μηχανισμού COVAX, που στοχεύει στην άμβλυνση των διακρίσεων και στην πρόσβασή τους από τις πιο φτωχές χώρες
«Σχεδόν 900 εκατομμύρια δόσεις εμβολίων έχουν χορηγηθεί παγκοσμίως, αλλά πάνω από το 81% έχουν πάει στις χώρες υψηλού ή μεσαίου εισοδήματος, με τις χώρες χαμηλού εισοδήματος να έχουν λάβει μόλις το 0,3%» σημειώνει ο επικεφαλής του ΠΟΥ.
Ο μηχανισμός COVAX, που συνεργάζεται με την Παγκόσμια Συμμαχία για τα Εμβόλια και την Ανοσοποίηση (Gavi), έχει παραδώσει μέχρι στιγμής 40,5 εκατομμύρια δόσεις σε 118 περιοχές σε όλο τον κόσμο και στοχεύει στη διασφάλιση δύο δισεκατομμυρίων δόσεων μέχρι το τέλος του 2021. Μόλις χθες ανακοίνωσε ότι επιδιώκει να ενισχύσει τις προμήθειές της εμβολίων για τις φτωχές χώρες από νέους παρασκευαστές στο πλαίσιο της προσπάθειάς του να μετριάσει τα προβλήματα στην προμήθεια του εμβολίου της AstraZeneca από την Ινδία.
Αξίζει να σημειωθεί πως το ζήτημα των ανισοτήτων στη διανομή των εμβολίων βρίσκεται αρκετά ψηλά στις συζητήσεις του ΠΟΥ. Ο Tedros έχει καταγγείλει επανειλημμένως τις διακρίσεις στη διανομή των εμβολίων και έχει καλέσει τις χώρες να μοιραστούν το πλεόνασμα των εμβολίων τους, προκειμένου να συνδράμουν στον εμβολιασμό των υγειονομικών στις υπόλοιπες χώρες. Υπενθυμίζεται πως σε ανακοίνωση που εξέδωσε πρόσφατα σχετικά με την εξέλιξη της πανδημίας υπογραμμίζεται, μεταξύ άλλων, πως η εφαρμογή του πιστοποιητικού εμβολιασμού ενδέχεται να επιφέρει όξυνση των διακρίσεων στην ελεύθερη μετακίνηση, δεδομένης της ισχύουσας ανισότητας στην διανομή εμβολίων σε παγκόσμιο επίπεδο, και μάλιστα ο οργανισμός συστήνει στα κράτη να μην εφαρμόσουν το συγκεκριμένο μέτρο.
«Απαιτούνται περισσότερα δεδομένα για την εκτίμηση του κινδύνου για το εμβόλιο της AstraZeneca»
«Υπάρχει σημαντική γεωγραφική διακύμανση όσον αφορά την αναφερόμενη επίπτωση, καθώς υπάρχουν ελάχιστα δεδομένα για τις παρενέργειες που αναφέρθηκαν από χώρες εκτός Ευρώπης, παρά την εκτεταμένη χρήση του εμβολίου σε αυτές τις χώρες» σημειώνει σε ανακοίνωσή του ο ΠΟΥ. «Απαιτείται περαιτέρω συλλογή δεδομένων και ανάλυση για την εκτίμηση του κινδύνου εκτός Ευρώπης. Τα στοιχεία από το Ηνωμένο Βασίλειο (31 Μαρτίου 2021) υποδηλώνουν ότι ο κίνδυνος θρομβοεμβολής σχετιζόμενος με χαμηλά επίπεδα αιμοπεταλίων (TTS) αντιστοιχεί σε περίπου 4 περιπτώσεις ανά 1 εκατομμύριο (1 περίπτωση ανά 250.000) εμβολιασμένους ενήλικες, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στην ΕΕ εκτιμάται ότι είναι περίπου 1 περίπτωση ανά 100.000 εμβολιασμένα άτομα. Τα τρέχοντα δεδομένα από την Ευρώπη υποδεικνύουν ότι ο κίνδυνος μπορεί να είναι υψηλότερος στους νεότερους ενήλικες σε σύγκριση με τους ηλικιωμένους, ωστόσο δεν έχουν αναγνωριστεί συγκεκριμένοι παράγοντες κινδύνου».
Ο ΠΟΥ υπογραμμίζει στη συνέχεια ότι «σε χώρες με συνεχιζόμενη μετάδοση SARS-CoV-2, το όφελος του εμβολιασμού για την προστασία από τον COVID-19 υπερτερεί κατά πολύ των κινδύνων». Ωστόσο σημειώνει ότι «η αξιολόγηση οφέλους-κινδύνου ενδέχεται να διαφέρει ανά χώρα και πρέπει να εξεταστεί η επιδημιολογική τους κατάσταση, ο κίνδυνος σε ατομικό και πληθυσμιακό επίπεδο, η διαθεσιμότητα άλλων εμβολίων και οι εναλλακτικές επιλογές για τον περιορισμό του κινδύνου. Η αναλογία οφέλους-κινδύνου είναι μεγαλύτερη σε ομάδες ηλικιωμένων, καθώς ο κίνδυνος σοβαρών επιπτώσεων της νόσου COVID-19 συμπεριλαμβανομένων των θρομβοεμβολικών συμβάντων αυξάνεται με την ηλικία»
Ο ΠΟΥ σημειώνει τέλος ότι δεν είναι γνωστό αν υπάρχει κίνδυνος θρομβοεμβολής σχετιζόμενος με χαμηλά επίπεδα αιμοπεταλίων (TTS), ωστόσο δεν θα πρέπει να χορηγηθεί η δεύτερη δόση σε άτομα που εμφάνισαν θρόμβωση μετά την χορήγηση της πρώτης δόσης. «Προς το παρόν δεν είναι γνωστό εάν υπάρχει κίνδυνος TTS μετά τη δεύτερη δόση. Εφόσον διατεθούν δεδομένα από πρόσθετες μελέτες, τα οποία θα επιτρέψουν την καλύτερη κατανόηση της παθοφυσιολογίας του TTS και της σχέσης του με το εμβόλιο, οι οδηγίες και συστάσεις για τον εμβολιασμό θα επικαιροποιηθούν εφόσον χρειαστεί. Σημειώνεται πως δεν θα πρέπει να χορηγηθεί η δεύτερη δόση εμβολίου σε άτομα που εμφάνισαν θρόμβους αίματος που σχετίζονται με χαμηλά επίπεδα αιμοπεταλίων (TTS) μετά την χορήγηση της πρώτης δόσης».