Το έντονο λεκτικό επεισόδιο μεταξύ του Κυριάκου Μητσοτάκη και της Ολλανδής δημοσιογράφου Ινγκεμποργκ Μπέουχελ αναφορικά με ερώτηση για τις παράνομες επαναπροωθήσεις πυροδότησε πολλές συζητήσεις. Οι περισσότερες εστίασαν στην ένταση που προκλήθηκε. Θυμίζουμε πως η δημοσιογράφος ρώτησε : «Πότε θα σταματήσετε να λέτε ψέματα για τα push backs και για όσα συμβαίνουν με τους πρόσφυγες στην Ελλάδα». Ο Κ. Μητσοτάκης εμφανώς στριμωγμένος απάντησε: «Γνωρίζω ότι στην χώρα σας μπορείτε να κάνετε ευθέως ερωτήσεις. Δεν σας επιτρέπω να με προσβάλλετε σε αυτό το κτίριο», ενώ αίσθηση προκάλεσε η πρότασή του «εμποδίζουμε τις ροές από την Τουρκία και καλούμε το Λιμενικό τους να τους επιστρέψουν».
Η δημοσιογράφος εμφανώς έκπληκτη αρνητικά από τη στάση του Έλληνα πρωθυπουργού, δεν άφησε το θέμα ασχολίαστο. Η Ίνγκεμποργκ Μπέγκελ χαρακτήρισε σουρεαλιστικό το συμβάν. «Ο Μητσοτάκης τα έχασε εντελώς. Η πιο φρικτή εμπειρία ήταν ότι τον κοίταξα μέσα στα μάτια, βαθιά και είπε ψέματα. Είναι φοβερό! Χαρακτήρισε την αλήθεια “προσβολή”…». Επιπλέον, απάντησε στον πρωθυπουργό που επέμενε ότι δεν η ίδια δεν έχει επισκεφθεί ποτέ τη Σάμο. «Ναι, έχω πάει στο τρομακτικό camp Ζερβού στη Σάμο που ο Μητσοτάκης περιέγραψε σαν κάποιο παράδεισο..», του είπε. Σε άλλο tweet λέει πως ήταν η πρώτη δημοσιογράφος που με την Ολλανδή ευρωβουλευτή Tineke Strik επισκέφθηκε το νέο camp στη Σάμο, παραθέτοντας σύνδεσμο με φωτογραφίες του φωτογράφου με τον οποίο έκανε το ρεπορτάζ. Και εδώ η Ολλανδή δημοσιογράφος κατηγορεί τον πρωθυπουργό για ψέματα και ναρκισσιστική συμπεριφορά.
Όσο για την επιμονή του πρωθυπουργού να τη ρωτάει αν έχει επισκεφθεί τη Σάμο και να επιμένει πως δεν έχει, να πούμε -για την ιστορία- πως η ίδια γνωρίζει καλά από ελληνικά νησιά μιας και τα τελευταία χρόνια μένει στην Ύδρα.
Στην εκπομπή «Κοινωνία ώρα Press» επιλέξαμε να εστιάσουμε σε κάτι που πέρασε στα ψιλά γράμματα κι όμως είναι βασικό. «Στη χώρα σας μπορείτε να κάνετε ευθείες ερωτήσεις» είπε ο πρωθυπουργός, υπονοώντας ότι στην Ελλάδα αυτό δεν γίνεται. Και δεν έχει άδικο, όταν έχει αποδεδειγμένα φανεί πως απαντά σε έτοιμες ερωτήσεις που σπρώχνει κάτω από δημοσιογραφικά γραφεία. Ήταν η πρώτη φορά που δέχτηκε αυθόρμητη ερώτησε σ’ ένα πλαίσιο ορθής δημοσιογραφίας. Η δημοσιογραφία ασκεί κριτική στην πολιτική και στα κακώς κείμενα. Υπηρετεί τον λαό και την αλήθεια και δε φτιάχνει αγιογραφίες.
Το ζήτημα της δημοσιογραφίας είναι μεγάλο και οι μαύρες σελίδες πολλές. Για τη συγκεκριμένη μαύρη σελίδα στην παρέα της εκπομπής μπήκε ο καλός συνάδελφος Γιάννης Τριανταφυλλίδης που πλέον ζει στην Ισπανία και εργάζεται ως φωτορεπόρτερ στο Agencia EFE. Όπως μας είπε, η κατάσταση με τα ΜΜΕ στην Ισπανία δε θυμίζει σε τίποτα την Ελλάδα. Ο ίδιος δεν έχει συναντήσει την τοξικότητα του χώρου που συναντάται στην Ελλάδα, ενώ οι συνάδελφοι τον αγκάλιασαν παρέχοντας του στήριξη και προστασία για να κάνει ελεύθερα τη δουλειά του.
Στην Ελλάδα, όπως παρακολουθεί τις εξελίξεις, πολλά τον έχουν εντυπωσιάσει στην μετάδοση των ειδήσεων, όπως ο ρόλος του κρατικού πρακτορείου ΑΠΕ ΜΠΕ, η δολοφονία του δημοσιογράφου Γιώργου Καραϊβάζ… Η κατάσταση στην Ισπανία είναι πολύ διαφρετική, όπως μας εξηγεί. Όσο για τις επαναπροωθήσεις εκεί, τον ρόλο του λιμενικού κλπ, τόνισε πως όλα αυτά συζητιούνται και μάλιστα στα ΜΜΕ δίνεται χώρος για ανοιχτούς διαλόγους επί του θέματος. Μιλώντας και για το κομμάτι της πανδημίας μάλιστα, ο Γιάννης σημείωσε πως στα Ισπανικά Μέσα δόθηκε χώρος σε ειδικούς να μιλήσουν για το ζήτημα, γι’ αυτό και ο εμβολιασμός του πληθυσμού έχει φτάσει στο 85%, σε αντίθεση με την Ελλάδα που -όπως υποστήριξε- δόθηκε βήμα σε αντιεμβολιαστές κλπ.
Άλλωστε, η δημοσιογραφία στη χώρα περνά κρίση, όπως και η εμπιστοσύνη της κοινωνίας σ’ αυτά.
Η κατρακύλα των ελληνικών ΜΜΕ
Ένα σημαντικό σημείο στο οποίο εστιάσαμε, κατά τη διάρκεια της συζήτησης, ήταν η αντιμετώπιση των υπολοίπων δημοσιογράφων προς την Ολλανδή συναδέλφισσα. Τι παρατηρήσαμε; Όχι μόνο δεν υπήρξε συναδελφική αλληλεγγύη και στήριξη, αλλά απλόχερα της χάρισαν απαξίωση, κατηγορώντας την μάλιστα.
Οι ακόμα πιο ακραίοι εστίασαν στον τόνο της φωνής της, το ύφος της, ακόμα και το ντύσιμό της επιχειρώντας να την υποβαθμίσουν. Αντί να κάνουν έρευνα για τα pushbacks προσφύγων, έκαναν έρευνα για το ποια είναι η Ολλανδή δημοσιογράφος. Και ξεκίνησαν την επιχείρηση δολοφονίας χαρακτήρα με αμέτρητα σεξιστικά σχόλια, μεταξύ άλλων.
Χαρακτηριστικοί ήταν τίτλοι που στόλισαν διάφορα ελληνικά ΜΜΕ αναφορικά με τον διαπληκτισμό του πρωθυπουργού με τη συναδέλφισσα:
- «Γείτονας Ολλανδής δημοσιογράφου: Έχει δυο σκυλιά που τα βγάζουν βόλτα Πακιστανοί υπηρέτες της»
- Ο κ. Χατζινικολάου αποκαλεί «φιλότουρκη» την Ολλανδή δημοσιογράφο, χωρίς κανένα απολύτως τεκμήριο, ενώ της λέει και «ντροπή»
- Διαδικτυακή σελίδα αναφέρεται στη συναδέλφισσα ως «γεροντοκόρη»
- «Η προβοκατόρικη ερώτηση της Ολλανδής δημοιογράφου»
- «Πακιστανοί βγάζουν βόλτα τα σκυλιά της»
- Το ert.gr εξαφάνισε την ερώτηση της δημοσιογράφου κι όλο το σκηνικό και προέβαλε μόνο την απάντηση του Κ. Μητσοτάκη
- «Ποια είναι η Ολλανδή δημοσιογράφος που έκανε την προβοκατόρικη ερώτηση στον Μητσοτάκη
- «Γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ στηρίζει την Ολλανδή δημοσιογράφο»
- «Ολλανδή δημοσιογράφος έθεσε προσβλητική ερώτηση στον πρωθυπουργό»
Ξένα ΜΜΕ ωστόσο και Διεθνή πρακτορεία παρουσίασαν το θέμα εστιάζοντας στον εκνευρισμό του Μητσοτάκη σε μία ολόσωστη ερώτηση.
Pushbacks και «εξαφανίσεις» προσφύγων/μεταναστών
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης χαρακτηρίζοντας την κυβερνητική πολιτική στο μεταναστευτικό ανέφερε πως είναι «αυστηρή αλλά δίκαιη», κάνοντας μας να αναρωτιόμαστε ποια δικαιοσύνη στοιβάζει ψυχές στις ακατάλληλες συνθήκες των camps, προωθεί το αντιπροσφυγικό νομοσχέδιο και δεν κάνει λόγο για «εξαφανίσεις» προσφύγων και μεταναστών, την ίδια ώρα που τα Διεθνή Μέσα και Ευρωβουλευτές μιλούν ξεκάθαρα για ύπαρξη pushbacks.
Ενδεικτικά:
- New York Times: Taking Hard Line, Greece Turns Back Migrants by Abandoning Them at Sea (https://www.nytimes.com/…/greece-migrants-abandoning…)
- Amnesty International: Greece: Pushbacks and violence against refugees and migrants are de facto border policy. (https://www.amnesty.org/…/greece-pushbacks-and…/)
- Al Jazeera: Croatia, Greece, Romania illegally pushing refugees back: Report. (https://www.aljazeera.com/…/croatia-greece-romania…)
- The Guardian: Greece accused of ‘shocking’ illegal pushback against refugees at sea. (https://www.theguardian.com/…/greece-accused-of…)
- EURACTIV: Commission asks Greece for transparency on pushbacks to release migration funds. (https://www.euractiv.com/…/commission-asks-greece-for…/)
- Στα τέλη Ιουνίου, η Διεθνής Αμνηστία δημοσίευσε μία αναλυτική έκθεση με στοιχεία για 21 επιχειρήσεις παράνομων επαναπροωθήσεων και θύματα περίπου 1.000 πρόσφυγες, κατά την περίοδο Απριλίου – Δεκεμβρίου 2020
- Σεπτέμβριο του 2021 και με μία ανάρτηση του αυτή τη φορά ο Έλληνας διασώστης, Ιάσονας Αποστολόπουλος, καλεί τον Πρωθυπουργό να απαντήσει για τους χιλιάδες εξαφανισμένους πρόσφυγες στα νησιά. Παράλληλα, ανοίγει και τον φάκελο pushback, με την ιστορική δίκη κατά της Frontex για συμμετοχή μονάδων της σε εγκλήματα επαναπροωθήσεων στο Αιγαίο
- Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) έχει τεκμηριώσει περίπου 300 περιστατικά παράνομων επαναπροωθήσεων γύρω από τα νησιά του Αιγαίου και στα βορειοανατολικά χερσαία σύνορα του Έβρου της Ελλάδας με την Τουρκία μεταξύ Ιανουαρίου 2020 και Μαρτίου 2021
Στη χώρα μας, ακόμη και σήμερα μετά από τον ντόρο που προκλήθηκε από τον διάλογο της δημοσιογράφου με τον πρωθυπουργό, για τις παράνομες επαναπροωθήσεις …ούτε λόγος. Τόσος ντόρος και στα ελληνικά κυρίαρχα ΜΜΕ ούτε σπιθαμή τηλεοπτικού χρόνου για το Aegean Boat Report. Ουσιαστικά πρόκειται δια διασώστες. Το Aegean Boat Report παρακολουθεί και αναφέρει θέματα που σχετίζονται με την κίνηση ανθρώπων στο Αιγαίο Πέλαγος, ιδιαίτερα τα πραγματικά περιστατικά ανθρώπων που διασχίζουν τη Θάλασσα και τις απαντήσεις των κυβερνήσεων σε αυτά.
Μόλις λίγες ημέρες νωρίτερα, στο θέμα της εξαφάνισης των 19 προσφύγων από τη Σάμο επανήλθε η Γερμανίδα ευρωβουλεύτρια Κορνίλια Ερνστ, μέλος της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών του Ευρωκοινοβουλίου, της γνωστής LIBE, καταθέτοντας αναλυτικά την προσωπική μαρτυρία της στο twitter, επιμένοντας ότι πρόκειται πιθανότατα για επιχείρηση επαναπροώθησης, σύμφωνα με το ρεπορτάζ της «Εφημερίδα των Συντακτών». Η ίδια είδε από κοντά και έζησε τι εστί επαναπροώηση, με τον κ. Μηταράκη να ισχυρίζεται πως η ίδια δεν είδε καλά-δεν κατάλαβε καλά και τέλος πάντων κινήθηκε σε μια γραμμή ότι ήταν λιγότερα άτομα απ’ όσα εκείνη ανέφερε. Η ίδια επεσήμανε και την ισχυρή αστυνομική δύναμη που επιχείρησε να την εμποδίσει.
Χαρακτηριστική είναι η δήλωση των Γιατρών του Κόσμου στην «Εφημερίδα των Συντακτών»:
«Στις 3 Νοεμβρίου, γύρω στις 8.30 π.μ., οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα λάβαμε πληροφορίες ότι μια ομάδα ανθρώπων έφτασαν ταλαιπωρημένοι στην ακτογραμμή της Σάμου και χρειάζονταν ιατρική βοήθεια. Οι άνθρωποι που φτάνουν στην Ελλάδα μετά από ένα τραυματικό ταξίδι στη θάλασσα, είναι φοβισμένοι και εξαιρετικά ευάλωτοι. Οταν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα λαμβάνουμε αυτές τις πληροφορίες, ειδοποιούμε τις τοπικές αρχές και –σύμφωνα με την ιατρική αποστολή και τη δεοντολογία των Γιατρών Χωρίς Σύνορα– παρέχουμε πρώτες βοήθειες, ψυχολογική υποστήριξη και βασικά είδη, όπως τρόφιμα, ρούχα και κουβέρτες. Εάν η κατάσταση των ανθρώπων χρήζει περαιτέρω ιατρικής παρακολούθησης, κανονίζουμε την άμεση μεταφορά τους στο νοσοκομείο.
Στο συγκεκριμένο περιστατικό, στην ομάδα μας προστέθηκε και ένα μέλος της Επιτροπής LIBE της Ε.Ε. που επισκέφθηκε το νησί. Προσφέραμε τις υπηρεσίες μας επί τόπου σε πέντε άτομα, τα οποία είπαν στην ομάδα μας ότι μαζί τους στο ίδιο σκάφος επέβαιναν ακόμη 19 άνθρωποι που είχαν φτάσει στην ελληνική ακτογραμμή.
Μέχρι σήμερα, αυτοί οι άνθρωποι δεν έχουν βρεθεί. Τα κράτη της Ε.Ε. έχουν την υποχρέωση να διασφαλίζουν ότι οι άνθρωποι που φτάνουν στα ευρωπαϊκά σύνορα μπορούν να υποβάλουν αίτημα ασύλου, να μην υφίστανται επαναπροώθηση ή βία και να λαμβάνουν ανθρώπινη και αξιοπρεπή υποδοχή, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης σε ιατρική περίθαλψη».