Του Μωυσή Λίτση

Έκλεισαν και για την Ισπανία οι πόρτες δανεισμού όπως παραδέχτηκε χθες σε δραματικούς τόνους ο Ισπανός υπουργός Οικονομικών Κριστόμπαλ Μοντόρο, με το επιτόκιο του ισπανικού δεκαετούς ομολόγου να φθάνει στο ρεκόρ από εποχής ευρώ του 6,7%. Με το επιτόκιο του ισπανικού δεκαετούς ομολόγου κοντά στο 7%-ποσοστό που έστειλε πρώτα την Ιρλανδία και μετά την Πορτογαλία στην αγκαλιά της τρόικας-το πεπρωμένον φυγείν αδύνατον.

Το 7% ήταν το ποσοστό που άνοιξε τις πύλες της κόλασης για την Ιρλανδία και την Πορτογαλία, που ακολούθησαν την Ελλάδα στο γαϊτανάκι του ευρωπαϊκού ντόμινο της κρίσης χρέους, όπως προειδοποιούσαν από την αρχή οικονομικοί παρατηρητές από όλο το πολιτικό φάσμα εις ώτα μη ακουόντων.

Στην Ελλάδα μάλιστα της υποταγής στα μνημόνια τα «παπαγαλάκια» στα ΜΜΕ προσπαθούσαν να μας πείσουν ότι άλλο Ελλάδα, άλλο Ιρλανδία και Ισπανία, χώρες που από πολύ νωρίς είχαν εμφανίσει τα συμπτώματα της κρίσης-η πρώτη μάλιστα είχε πιεί το πικρό ποτήρι της λιτότητας ήδη από το 2009, πριν η κρίση κτυπήσει την Ελλάδα.

Λογικά η Ισπανία μετρά μάλλον ώρες πριν την προσφυγή στον μηχανισμό στήριξης, συμβουλή άλλωστε που όπως μαθαίνουμε από τη διεθνή ειδησεογραφία είχε δώσει ήδη η Μέρκελ στον Θαπατέρο από το 2010. Λίγες ημέρες πριν η  Ισπανία είχε ζητήσει απευθείας χρηματοδότηση για τις τράπεζές της από την ΕΚΤ, για να εισπράξει το γερμανικό «όχι» για μία ακόμη φορά.

Η Ισπανία είναι η τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης και καταλαμβάνει το 11% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ. Ήταν από την αρχή της κρίσης ο μεγάλος φόβος, καθώς Ελλάδα, Πορτογαλία και Ιρλανδία μαζί ανέρχονται σε 6% της οικονομίας της ευρωζώνης. Η προηγούμενη κυβέρνηση του σοσιαλιστή Θαπατέρο άρχισε να εφαρμόζει «προληπτικά» πολιτικές μνημονίου, υποτίθεται για να τις αποφύγει… Η μεγάλη ύφεση και η ανεργία(24%) οδήγησαν τη χώρα σε έναν φαύλο κύκλο σπρώχνοντάς την με μαθηματική ακρίβεια στην τρόικα.

Η Ισπανία πριν πέσει στην κρίση όχι μόνο δεν είχε ελλείμματα αλλά το 2007 ήταν από τις λίγες χώρες της ευρωζώνης που παρουσίαζε πλεόνασμα. Το δημόσιο χρέος της ανέρχεται σε 69,3% του ΑΕΠ, 700 δισ. ευρώ, σε αντίθεση με το ιδιωτικό χρέος που φθάνει στο 160%. Από τα προαναφερθέντα 700 δισ. ευρώ, τα 180 δισ. πρέπει να αναχρηματοδοτηθούν μέσα στο 2012. Αν η Ισπανία προσφύγει στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης τότε σύντομα θα ακολουθήσει και η Ιταλία με δημόσιο χρέος 2 τρισ. ευρώ.

Η ισπανική κυβέρνηση χρειάζεται άμεσα 19 δισ. ευρώ για να χρηματοδοτήσει μία και μόνο τράπεζα της: την Bankia.  Για να σωθεί στο σύνολό του το ισπανικό τραπεζικό σύστημα εκτιμάται ότι θα χρειαστεί 60-80 δισ. ευρώ. Συνολικά τα επισφαλή δάνεια από την κατάρρευση της φούσκας στα ακίνητα φθάνει στα 220 δισ. ευρώ. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι για να σωθεί η Ισπανία θα χρειαστούν περί τα 350 δισ. ευρώ. Ο νέος Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας διαθέτει 500 δισ. ευρώ και αν μετά την Ισπανία ακολουθήσει και η Ιταλία, το ποσό αυτό δεν θα φθάνει ούτε για ζήτω…Μόνο το Μάιο έφυγαν από τις καταθέσεις σε ισπανικές τράπεζες περισσότερα από 60 δισ. ευρώ, πριν εθνικοποιηθεί η Bankia.

Η κρίση στην Ισπανία συμπίπτει με επιδείνωση του κλίματος διεθνώς καθώς η αμερικανική οικονομία κατρακυλά ξανά προς τα πίσω, ενώ ακόμη και οι ατμομηχανές της παγκόσμιας ανάπτυξης, η Κίνα, η Ινδία ακόμη και η Βραζιλία παρουσιάζουν συμπτώματα κάμψης. Ο κινεζικός δείκτης κόστους προμηθειών(China’s purchasing manager index) υποχώρησε στο 50,4% το Μάιο, μετά από πέντε μήνες συνεχούς ανάπτυξης. Η ινδική ανάπτυξη περιορίστηκε στο 5,3% το α’ τρίμηνο, χαμηλότερο επίπεδο εδώ και εννέα χρόνια, σε σχέση με 9,2% ένα χρόνο πριν. Η οικονομία της Βραζιλίας παρουσίασε ανάπτυξη 0,8% το πρώτο τρίμηνο, σε σχέση με το αντίστοιχο του 2011. Σε σχέση με το τελευταίο τρίμηνο του 2011, η ανάπτυξη το πρώτο τρίμηνο ήταν μόλις 0,2%.

Κίνα και Ρωσία  φάνταζαν από πολλούς ως πιθανοί εναλλακτικοί αιμοδότες της ελληνικής οικονομίας και η αγορά από αυτές κάποιων μικροποσοτήτων ομολόγων ευρωπαϊκών κρατών είχε διογκωθεί από τα διεθνή μέσα, ως απόδειξη ότι οι δύο μεγαλύτερες αναδυόμενες οικονομίες έρχονται να σώσουν το ευρώ. Τώρα προετοιμάζονται, διαβάζουμε, για πιθανές επιπτώσεις από τυχόν ελληνική έξοδο.

Το δίλημμα λοιπόν δεν είναι ευρώ ή δραχμή όπως το βάζει η ΝΔ για να τρομοκρατήσει τους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά, πεσέτα ή δραχμή ή… Μόνο που για το δίλημμα αυτό δεν θα αποφασίσει ο ελληνικός λαός ούτε καν ο ισπανικός αλλά οι αγορές που έχουν βάλει το μεγάλο στοίχημα: τη διάλυση της ευρωζώνης, την οποία οι αυξανόμενες εθνικές έριδες και παλινωδίες φαίνεται να επισπεύδουν.