Ειδικοί του ΟΗΕ: «Βασικά στοιχεία του αμερικανικού σχεδίου για τη Γάζα είναι ασυμβίβαστα με τους θεμελιώδεις κανόνες του διεθνούς δικαίου»

«Καλωσορίζουμε τμήματα του ειρηνευτικού σχεδίου που ανακοινώθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα, όπως η μόνιμης κατάπαυσης του πυρός, η άμεσης απελευθέρωσης των παράνομα κρατουμένων, η είσοδος ανθρωπιστικής βοήθειας υπό την επίβλεψη των Ηνωμένων Εθνών, ο τερματισμός του αναγκαστικού εκτοπισμού από τη Γάζα, η απόσυρση των ισραηλινών δυνάμεων και η μη προσάρτηση εδαφών», δήλωσαν οι εμπειρογνώμονες. «Αυτές είναι γενικές απαιτήσεις του διεθνούς δικαίου που δεν πρέπει να εξαρτώνται από ένα επίσημο ειρηνευτικό σχέδιο».

Ωστόσο οι εμπειρογνώμονες προειδοποίησαν βασικά στοιχεία του σχεδίου είναι ασυμβίβαστα με τους θεμελιώδεις κανόνες του διεθνούς δικαίου και τη συμβουλευτική γνώμη του Διεθνούς Δικαστηρίου το 2024, που απαιτούν από το Ισραήλ να τερματίσει την παράνομη παρουσία του στα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη. «Η επιβολή άμεσης ειρήνης με οποιοδήποτε τίμημα, ανεξάρτητα από το αν είναι με θρασύτητα ενάντια στο νόμο και τη δικαιοσύνη, είναι μια συνταγή για περαιτέρω αδικία, μελλοντική βία και αστάθεια», είπαν.

Οι εμπειρογνώμονες υπογράμμισαν σημαντικά προβλήματα σχετικά με τις ακόλουθες πτυχές του σχεδίου Τραμπ:

• Το παλαιστινιακό δικαίωμα αυτοδιάθεσης, μεταξύ άλλων μέσω της ανεξάρτητης κρατικής υπόστασης, δεν είναι εγγυημένο όπως απαιτεί το διεθνές δίκαιο και υπόκειται σε ασαφείς προϋποθέσεις σχετικά με την ανάπλαση της Γάζας, τη μεταρρύθμιση της Παλαιστινιακής Αρχής και έναν «διάλογο» μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης. Έτσι, το μέλλον της Παλαιστίνης θα είναι στο έλεος των αποφάσεων από τους ξένους, όχι στα χέρια των Παλαιστινίων όπως προστάζει το διεθνές δίκαιο. Το σχέδιο διατηρεί επίσης το αποτυχημένο καθεστώς της απαίτησης περισσότερων διαπραγματεύσεων με το Ισραήλ, όταν ο ισραηλινός πρωθυπουργός έχει ήδη δηλώσει ότι το Ισραήλ θα «αντισταθεί βίαια» στην κρατική υπόσταση της Παλαιστίνης. Αυτό είναι κατάφωρα αντίθετο με τη διαπίστωση του Διεθνούς Δικαστηρίου Δικαιοσύνης (ICJ) ότι η εκπλήρωση του δικαιώματος της αυτοδιάθεσης δεν μπορεί να εξαρτάται από διαπραγματεύσεις.
• Η «προσωρινή μεταβατική κυβέρνηση» δεν είναι αντιπροσωπευτική των Παλαιστινίων και αποκλείει την Παλαιστινιακή Αρχή, παραβιάζοντας περαιτέρω τον αυτοπροσδιορισμό και στερείται νομιμότητας. Δεν υπάρχουν συγκεκριμένα σημεία αναφοράς ή χρονοδιαγράμματα για τη μετάβαση σε μια αντιπροσωπευτική διακυβέρνηση, η οποία ανήκει μόνο στους Παλαιστινίους, χωρίς εξωτερική παρέμβαση.
• Η εποπτεία από ένα «Συμβούλιο Ειρήνης» υπό την προεδρία του Προέδρου των ΗΠΑ δεν βρίσκεται υπό την εξουσία των Ηνωμένων Εθνών ή υπό διαφανή πολυμερή έλεγχο, ενώ οι ΗΠΑ είναι ένας θερμός υποστηρικτής του Ισραήλ και όχι ένας «έντιμος διαμεσολαβητής». Αυτή η πρόταση θυμίζει δυστυχώς αποικιακές πρακτικές και πρέπει να απορριφθεί.
• Μια «Διεθνής Δύναμη Σταθεροποίησης», έξω από τον έλεγχο του παλαιστινιακού λαού και των Ηνωμένων Εθνών ως εγγυητής, θα αντικαταστήσει την ισραηλινή κατοχή με μια κατοχή υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, σε αντίθεση με την παλαιστινιακή αυτοδιάθεση.
• Η μερική ισραηλινή κατοχή θα μπορούσε να συνεχιστεί επ’ αόριστον μέσω μιας «περιμέτρου ασφαλείας» εντός των συνόρων της Γάζας, κάτι που είναι απολύτως απαράδεκτο.
• Η αποστρατιωτικοποίηση της Γάζας δεν έχει ημερομηνία λήξης και, αν είναι μόνιμη, θα μπορούσε να την αφήσει ευάλωτη στην ισραηλινή επίθεση. Τίποτα δεν λέγεται σχετικά με την αποστρατιωτικοποίηση του Ισραήλ, το οποίο έχει διαπράξει διεθνή εγκλήματα κατά των Παλαιστινίων και έχει απειλήσει την ειρήνη και την ασφάλεια στην περιοχή μέσω επιθέσεων εναντίον άλλων χωρών.
• Η αποριζοσπαστικοποίηση επιβάλλεται μόνο στη Γάζα, ενώ τα αντιπαλαιστινιακά και αντι-αραβικά συναισθήματα, η ριζοσπαστικοποίηση και η δημόσια υποκίνηση γενοκτονίας αποτελούν χαρακτηριστικά γνωρίσματα της κυρίαρχης ρητορικής στο Ισραήλ τα τελευταία δύο χρόνια.
• Το σχέδιο αντιμετωπίζει σε μεγάλο βαθμό τη Γάζα απομονωμένη από τη Δυτική Όχθη, συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, όταν αυτές οι περιοχές πρέπει να θεωρηθούν ως ένα ενοποιημένο παλαιστινιακό έδαφος και κράτος.
• Ένα «σχέδιο οικονομικής ανάπτυξης» και μια «ειδική οικονομική ζώνη» θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε παράνομη εκμετάλλευση των πόρων από το εξωτερικό χωρίς την παλαιστινιακή συναίνεση.
• Δεν επιβάλλεται υποχρέωση για το Ισραήλ και εκείνους που έχουν υποστεί τις παράνομες επιθέσεις του στη Γάζα να αποζημιώσουν τους Παλαιστινίους για τις παράνομες καταστροφές του πολέμου.
• Το σχέδιο προβλέπει την απελευθέρωση όλων των Ισραηλινών ομήρων, αλλά μόνο μερικών από τους πολλούς αυθαίρετα κρατούμενους Παλαιστινίους.
• Οι αμνηστίες που προσφέρονται στη Χαμάς φαίνεται να είναι άνευ όρων, ακόμη και αν διέπραξαν διεθνή εγκλήματα, με αποτέλεσμα να μην δίνεται δικαιοσύνη για τα θύματα διεθνών εγκλημάτων.
• Το σχέδιο δεν εξετάζει καθόλου την ευθύνη για τα ισραηλινά διεθνή εγκλήματα και τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά του παλαιστινιακού λαού. Δεν υπάρχει δέσμευση για μεταβατική δικαιοσύνη, ιστορική αλήθεια ή πραγματική συμφιλίωση. Επίσης, δεν υπάρχει εγγυημένη πρόσβαση για ανεξάρτητους δημοσιογράφους. Η υπευθυνότητα και η δικαιοσύνη είναι αναπόσπαστα στοιχεία της βιώσιμης ειρήνης.
• Το σχέδιο δεν αντιμετωπίζει άλλα θεμελιώδη ζητήματα, όπως τον τερματισμό των παράνομων ισραηλινών εποικισμών στη Δυτική Όχθη, συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, τα σύνορα, την αποζημίωση και τους πρόσφυγες.

Οι ειδικοί υπενθύμισαν ότι το Διεθνές Δικαστήριο έχει ξεκαθαρίσες πβς το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των Παλαιστινίων δεν μπορεί να τεθεί υπό όρους, ενώ η ισραηλινή κατοχή πρέπει να λήξει άμεσα, πλήρως και χωρίς όρους, με αποζημίωση στους Παλαιστινίους. Μόνο ο ΟΗΕ, και όχι το Ισραήλ ή οι σύμμαχοί του, έχει τη νομιμότητα να επιβλέψει αυτή τη διαδικασία.