του Ιάσονα Τριανταφυλλίδη
Αφορμή βέβαια γι’ αυτό ήταν η ταινία «Το παιδί και το δελφίνι», που γυρίστηκε το 1956 στην Ύδρα με τη Σοφία Λόρεν, η τεράστια παγκόσμια επιτυχία της ταινίας «Τα κανόνια του Ναβαρόνε», που γυρίστηκε το 1960 στη Ρόδο, και βέβαια το «Ποτέ την Κυριακή». Μάλιστα ο Φόρμαν σκηνοθέτης του Ναβαρόνε, είχε πει πως τόσο καλά είχαν πάει τα πράγματα στη Ρόδο, που θα γύριζε και άλλες ταινίες στην Ελλάδα, όπως και ντοκιμαντέρ στους αρχαιολογικούς της χώρους. Όντως, εκείνα τα πρώτα χρόνια του ’60 ήρθαν και γυρίστηκαν αρκετές ξένες ταινίες στην Ελλάδα.
Στις 14 Ιουνίου 1964 η εφημερίδα «Εθνικός Κήρυξ» δημοσίευσε κομμάτι του Νέστορα Μάτσα, με τίτλο: «Η Ελλάς δεν είναι πλέον κινηματογραφικόν κέντρον». Και εξηγούσε πως μέσα σε τέσσερα μόλις χρόνια, απ’ τη μια οι τιμές στα στούντιο και σε τεχνικό προσωπικό, που είχαν φτάσει στα ύψη, εκμεταλλευόμενες τους ξένους που έρχονταν, απ’ την άλλη το ότι δεν υπήρχαν μεγάλα πλατό, για να γυριστούν μεγάλες σκηνές υπερπαραγωγών, και έτσι έπρεπε οι παραγωγοί να ακολουθήσουν την ασύμφορη λύση, τα εξωτερικά γυρίσματα στην Ελλάδα, και τα εσωτερικά σε άλλη χώρα, συν τη γραφειοκρατία, και τη δυσκολία να γυρίσουν οι ξένοι ταινίες σε αρχαιολογικούς και άλλους χώρους.
Τα χρόνια πέρασαν, σποραδικά κάποιες μεγάλες παραγωγές, σαν το «Τζέημς Μποντ», ή τη «Λάρα Κροφτ», σαν το «Μεντιτερανέο» ή το «Απέραντο Γαλάζιο», γυρίστηκαν στην Ελλάδα, αλλά αυτό δεν έγινε δυστυχώς καθεστώς. Το να γυριστεί μια μεγάλη ξένη παραγωγή στην Ελλάδα, σημαίνει πολλά λεφτά, πολύ συνάλλαγμα, και εργασία για πολύ κόσμο, γιατί τα συνεργεία έχουν δεκάδες ή και εκατοντάδες άτομα στα γυρίσματα.
Βέβαια, η γραφειοκρατία, καθώς και κάποιος εξυπνακισμός, ήταν κυρίως αυτά που κρατούσαν το γύρισμα μεγάλων ξένων παραγωγών μακριά από την Ελλάδα, ενώ οι ξένοι θα ήθελαν κάτι τέτοιο, μια και η Ελλάδα, κακά τα ψέματα, έχει τέτοιο φυσικό και ιστορικό πλούτο, που μοιάζει σαν ένα τεράστιο και ατέλειωτο πλατό, με σκηνικά για κάθε είδους ταινία. Και έτσι, ήταν στο χέρι του κάθε Υπουργού πολιτισμού, ή του κάθε υπεύθυνου, να δείξει πόσο ανοιχτόμυαλος ήταν σε κάθε καινούρια πρόταση που γινόταν.
Το αποκορύφωμα, νομίζω, ήταν όταν ο Όλιβερ Στόουν ήθελε να γυρίσει στο Θεσσαλικό κάμπο τον Μέγα Αλέξανδρο, και τότε – επί ΠΑΣΟΚ – του ζήτησαν από το Υπουργείο Πολιτισμού, το σενάριο να το ελέγξουν για να του δώσουν ή όχι την άδεια. Όπως ήταν φυσικό, ο Όλιβερ Στόουν γύρισε τελικά την ταινία στην Ισπανία.
Η σειρά των ταινιών με ήρωα τον Jason Bourne βασίζεται στα βιβλία του Ρόμπερτ Λάντουμ, έχουν πουλήσει πάνω από 500.000.000 αντίτυπα σε 33 γλώσσες. Οι τέσσερεις πρώτες ταινίες της σειράς έχουν κόψει συνολικά εισιτήρια κάποιων δισεκατομμυρίων δολαρίων παγκοσμίως και η Πέμπτη ταινία της σειράς που έχει τίτλο «Το όνομα του ήρωα JASON BOURNE» έκανε τις πρώτες 5 ημέρες προβολής του στις ΗΠΑ, 72.000.000 δολάρια εισπράξεις. Αν δείτε το τρέιλερ και όταν δείτε την ταινία, όταν παιχθεί στην Αθήνα, θα δείτε τον Ματ Ντέημον σε μια σκηνή μάχης, να πετάει μολότοφ στο Σύνταγμα. Το δικό μας Σύνταγμα, εδώ στην Αθήνα. Όχι ένα άλλο Σύνταγμα… Φυσικά οι άνθρωποι ήρθαν στην Ελλάδα, ζήτησαν την άδεια να γυρίσουν τις σκηνές στην Αθήνα, στο Σύνταγμα, και αφού έμπλεξαν αρκετά με τη γραφειοκρατία, μου φαίνεται πως άκουσαν και ένα όχι, πήγαν και γύρισαν τις σκηνές, στην… Τενερίφη (!!!) φτιάχνοντας τη Βουλή και το Σύνταγμα με εικονική πραγματικότητα και γυρίσανε επίσης κάποιες σκηνές στο Μετρό του Λονδίνου, στο οποίο άλλαξαν ταμπέλες και έβαλαν άλλες με Ελληνικά γράμματα!
Φανταστείτε, από μια τέτοια παραγωγή πόσο συνάλλαγμα χάθηκε, πόσοι άνθρωποι θα μπορούσαν να έχουν δουλειά κατά την περίοδο των γυρισμάτων, για να μη μιλήσω για τη διαφήμιση την παγκόσμια, αλλά και για την καλή φήμη που θα αποκτούσαμε στους κινηματογραφικούς κύκλους για να έρθουν και άλλες ταινίες, να γυριστούν εδώ. Και μη μου πει κανείς, πως δε θέλαμε να δείξουμε πως πετάγονται μολότοφ στο Σύνταγμα, γιατί σε ανάλογες ταινίες πολλές μεγάλες πρωτεύουσες διεθνώς, έχουν… υποστεί τα πάνδεινα…
Αυτά όλα βέβαια που λέμε, συνέβησαν περίπου πριν δύο και κάτι χρόνια που ξεκίνησε να γυρίζεται η ταινία, άλλο αν βγήκε πριν λίγες μέρες στο σινεμά, διότι αυτές οι ταινίες δε γυρίζονται στο τσάκα τσάκα. Ελπίζω ο νυν Υπουργός Πολιτισμού, η Υπουργός Τουρισμού, η Έλενα Κουντουρά, που ξέρει καλύτερα από τον καθένα κάτι τέτοια, αλλά και η κυβέρνηση γενικά, να φανούν από δω και πέρα πιο λογικοί, πιο εξυπηρετικοί, πιο ανοιχτόμυαλοι, και βέβαια με λιγότερη γραφειοκρατία, και σε κάτι τέτοια που μόνο χρήμα, θέσεις εργασίας και διαφήμιση για τον τουρισμό έχουν να μας προσφέρουν…