Είμαστε ένας κόσμος όπου η προσοχή του βρίσκεται συνεχώς θρυμματισμένη και διασπασμένη ανάμεσα σε λαμπερούς σταρς του Χόλιγουντ και ευυπόληπτους σκηνοθέτες που βραβεύονται μέσα σε τεραστίου βεληνεκούς τελετές, περιτριγυρισμένοι από χρυσόσκονη και φωτογραφικούς φακούς, την ίδια ώρα που τα νέα της ημερήσιας διάταξης γράφουν για δεκάδες χιλιάδες νεκρούς στη Λωρίδα της Γάζας, για δεκάδες χιλιάδες τραυματίες, για ολοκληρωτικά κατεστραμμένες πόλεις. Γράφουμε για τους συναδέλφους μας, τους δημοσιογράφους που σκοτώθηκαν στην προσπάθεια να καλύψουν τη γενοκτονία του λαού τους, και νιώθουμε λίγοι. Γιατί δεν μπορείς να νιώσεις τίποτα περισσότερο εκτός από απόλυτο δέος για δημοσιογράφους όπως ο Ουαέλ αλ-Νταντούχ, που ο ισραηλινός στρατός ξεκλήρισε σχεδόν όλη του την οικογένεια, που στα χέρια του ξεψύχησαν συνάδελφοί του και πριν λίγες ημέρες βρήκε τραγικό θάνατο και ο δημοσιογράφος γιος του, αλλά εκείνος έδωσε όρκο ότι θα πεθάνει όρθιος, με την κάμερα στο χέρι, καλύπτοντας δημοσιογραφικά το αιματοκύλισμα της Γάζας.
Οι Παλαιστίνιοι είναι αναλώσιμοι. Αυτή είναι μια διαπίστωση που φαίνεται να την αποδέχονται σχεδόν οι περισσότερες δυτικές κυβερνήσεις, γιατί πουθενά αλλού στον κόσμο δεν θα μπορούσε να λάβει χώρα μια τέτοιου μεγέθους στρατιωτική επιχείρηση για πάνω από δύο μήνες, με 24.000 νεκρούς από τους οποίους οι μισοί είναι παιδιά, και να μείνει αναπάντητη, κάνοντας μέχρι και τις διεθνείς οργανώσεις να λουφάζουν απέναντι στη σκιώδη κατηγορία του «αντισημιτισμού» και να μιλάνε γενικά και αόριστα για «ανθρωπιστική κρίση» στη Γάζα.
Οι Παλαιστίνιοι είναι αναλώσιμοι. Όπως και οποιαδήποτε σπιθαμή γης απέμεινε σε αυτό τον φτωχό λαό είναι επίσης αναλώσιμη, δεν έχουν καμία σημασία τα εύφορα λιβάδια, τα καρποφόρα δέντρα, οι σοδειές που δεν πρόλαβαν να ανδρωθούν γιατί έγιναν στάχτη κάτω από τις βόμβες. Εκείνοι που δεν σκοτώνονται σε κάποιον βομβαρδισμό στη ματωμένη Λωρίδα της Γάζας, πυροβολούνται σε μια επιδρομή του ισραηλινού στρατού στη Δυτική Όχθη. Παντού πτώματα, πτώματα, πτώματα. Τραυματίες, ακρωτηριασμένοι, παιδιά που πεθαίνουν στα διαλυμένα νοσοκομεία της Γάζας χωρίς φάρμακα, χωρίς αναισθητικά, με αυτοσχέδια, πλέον, χειρουργεία. Ένας λαός που πεινάει και που διψάει, που είναι έρμαιο των μεταδιδόμενων μολυσματικών ασθενειών, που πεθαίνει αβοήθητος και μόνος. Οι τεράστιες αντιπολεμικές διαδηλώσεις στέρεψαν με τη γενιά της Γένοβας το 2005, τώρα τα παλαιστινιακά μαντίλια έχουν κρυφτεί σε συρτάρια πάλαι ποτέ αριστερών, δίπλα στο κουτί που φυλάνε την κομμένη πλούσια κοτσίδα τους.
Οι φωνές για τη Γάζα σιγούν σταδιακά, περιπλέκονται με τα υπόλοιπα νέα της ημερήσιας διάταξης, προσπαθούν να ακουστούν και να φωλιάσουν σε καρδιές ανθρώπων που είχαν την τύχη να μη γνωρίσουν τίποτα άλλο εκτός από το σπουδαίο αγαθό της ειρήνης. Ειρήνη, ευημερία, ανάπτυξη. Πως να καταλάβουμε τι συμβαίνει στην Παλαιστίνη, όταν η Δύση γέμισε από κακομαθημένα παιδιά της ιστορίας που δεν αντιλαμβάνονται πως το να μην έχεις πόλεμο στην χώρα σου αποτελεί ένα προνόμιο που σου δόθηκε από τύχη, γιατί κάποιοι άλλοι, πολλοί νωρίτερα από εσένα, πάλεψαν για να το κερδίσουν. Πάλεψαν για να τεθούν σε τροχιά τα γρανάζια της προκοπής που έρχεται μόνο όταν δεν σφυροκοπείται κάθε μέρα η χώρα σου με βόμβες.
Η Παλαιστίνη δεν έχει πια επιστήμονες, δεν έχει καλλιτέχνες, δεν έχει ποιητές. Τους σκοτώνουν κάθε βράδυ, τρομοκρατημένους και απελπισμένους, μαζί με τις οικογένειές τους. Τα πανεπιστήμια βομβαρδίστηκαν. Οι πένες έσπασαν, τα στόματα σίγησαν, αλλά οι άνθρωποι πέθαναν όρθιοι. Έχοντας αγκαλιά τα αγαπημένα τους βιβλία την ώρα των βομβαρδισμών, ώστε να σώσουν όση περισσότερη «γνώση» μπορούν μαζί με τα αγαπημένα τους πρόσωπα, μαζί με τους εαυτούς τους. Η Κεντρική Δημοτική Βιβλιοθήκη της Γάζας καταστράφηκε, τα μεγαλύτερα βιβλιοπωλεία επίσης καταστράφηκαν ολοκληρωτικά. Τα πάντα καταστρέφονται για να βρεθούν αυτά τα φαντασμαγορικά τούνελ της Χαμάς, αυτή η υποτιθέμενη πόλη κάτω από την πόλη που για χάρη της πρέπει να διαλυθεί εξολοκλήρου η μικρή «αυλή των θαυμάτων» της Γάζας.
Στις 7 Δεκεμβρίου του 2023 ένας χαρταετός υψώθηκε από άκρη σε άκρη του πλανήτη. Ήταν η κληρονομιά του Παλαιστίνιου ποιητή και καθηγητή λογοτεχνίας Ρεφαάτ Αλαρίρ, του οραματιστή ακτιβιστή για την ειρήνη και την ελευθερία του λαού του, που τόλμησε να πιστέψει πως οι Παλαιστίνιοι δεν απλά «αριθμοί», αλλά σαρκωμένοι και ψυχωμένοι άνθρωποι.
Την 1η Νοεμβρίου ο Ρεφαάτ Αλαρίρ είχε δημοσιεύσει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης το τελευταίο του ποίημα με τίτλο «Αν πρέπει να Πεθάνω»:
«Αν πρέπει να πεθάνω
θα πρέπει να ζήσεις εσύ
να πεις την ιστορία μου
να πουλήσεις τα πράγματα μου
για να αγοράσεις ένα κομμάτι πανί
και κάμποσο σπάγκο,
(να τον φτιάξεις άσπρο με μακριά ουρά)
έτσι ώστε ένα παιδί, κάπου στη Γάζα
σαν θα κοιτάει τον ουρανό κατάματα
προσμένοντας τον πατέρα που έφυγε μες τη φωτιά—
και δεν αποχαιρέτησε κανέναν
ούτε και την ίδια του τη σάρκα,
ούτε τον ίδιο του τον εαυτό –
βλέπει τον χαρταετό, τον χαρταετό μου που έφτιαξες,
να πετάει επάνω ψηλά
και σκέφτεται προς στιγμήν πως είναι ένας άγγελος εκεί
που φέρνει πίσω την αγάπη
Αν πρέπει να πεθάνω
Ας φέρει αυτό ελπίδα
Ας γίνει μια ιστορία»
Πάνω από δύο μήνες μετά την τιμωρητική στρατιωτική επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα, μια έκθεση του Παλαιστινιακού Υπουργείου Πολιτισμού έχει ακόμη μια τραγική στατιστική: τουλάχιστον 28 Παλαιστίνιοι καλλιτέχνες, διανοούμενοι και συγγραφείς στη Γάζα έχουν σκοτωθεί από τις 7 Οκτωβρίου.
Σε μια έκρηξη, ίσως, γραφικότητας, θα υποστηρίξω πως ο μόνος τρόπος να υπερασπιστείς τους ποιητές δεν εντοπίζεται σε γελοίους διαδικτυακούς καυγάδες αντιπαραβαλλόμενης ευθιξίας βολεμένων γραφιάδων, αλλά στο να μην ξεχνάμε τους πραγματικούς ποιητές, εκείνους που έγραφαν γιατί δεν είχαν άλλο τρόπο να εκφράσουν την ψυχή τους και τα δεινά τους, εκείνους που πέθαναν πριν προλάβουν τα λόγια τους να μεταμορφωθούν σε χαρταετούς. Και να συνεχίσουμε να τους τραγουδάμε στο δρόμο.
Ο μαύρος κατάλογος με τα ονόματα είναι μεγάλος. Τα όνειρα που θάφτηκαν κάτω από τα συντρίμμια είναι αμέτρητα, τόσα πολλά που δεν θα αξιωθούμε ποτέ να κατανοήσουμε τα μεγέθη τους, τη σπουδαιότητά τους, το πόσο πολύ βαθιά τα είχαμε ανάγκη και εμείς για να λεγόμαστε άνθρωποι.
Ας θυμηθούμε μερικούς από αυτούς τους σπουδαίους ανθρώπους, από αυτή τη γενιά διανοούμενων Παλαιστινίων που σκοτώνεται καθημερινά, ανελέητα, αδυσώπητα από το Ισραήλ.
Ήταν άνθρωποι και όχι αριθμοί.
Χέμπα Ζαγκούτ (Heba Zagout)
Η Παλαιστίνια ζωγράφος Χέμπα Ζαγκούτ, γνωστή για τους πολύχρωμους «ζωντανούς» πίνακές της, σκοτώθηκε με τα δύο μικρά παιδιά της σε αεροπορική επιδρομή των Ισραηλινών στη Λωρίδα της Γάζας. Η Χέμπα Ζαγκούτ σκοτώθηκε την Παρασκευή στις 13 Οκτωβρίου και τον θάνατό της επιβεβαίωσε η αδελφή της μέσω ανάρτησης στο Facebook, ενώ σχετική αναφορά έκανε και το παλαιστινιακό έντυπο Arabs48.
Είχε σπουδάσει καλές τέχνες στο πανεπιστήμιο Al-Aqsa της Γάζας και εκπαιδεύτηκε στη γραφιστική. Η τέχνη της επικεντρωνόταν συχνά σε θέματα όπως η γυναίκα, η πατρίδα, η φύση και ο βαθύς δεσμός μεταξύ μητέρων και παιδιών.
Η Χέμπα Ζαγκούτ εργαζόταν ως δασκάλα σε δημόσιο σχολείο και στο παρελθόν είχε εργαστεί στην Υπηρεσία Αρωγής και Έργων των Ηνωμένων Εθνών για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες.
«Προσπάθησα να εκφράσω τα αρνητικά συναισθήματα και τις εντάσεις που συμβαίνουν στη Γάζα», είχε πει για τη δουλειά της σε μια συνέντευξη που κυκλοφόρησε περίπου δύο εβδομάδες πριν από τον θάνατό της. «Θεωρώ την τέχνη μου ένα μέσο, ώστε να μεταφέρω στον κόσμο ένα μήνυμα για την παλαιστινιακή ταυτότητα».
Χίμπα Αμπού Νάντα (Hiba Abu Nada)
«Η νύχτα της Γάζας είναι σκοτεινή εξόν από τις λάμψεις από τους πυραύλους, εξόν από τον ήχο από τις βόμβες, τρομακτική εξόν από τη θαλπωρή της προσευχής, μαύρη εξόν από το φως των μαρτύρων. Καληνύχτα Γάζα»
Αυτό ήταν το τελευταίο μήνυμα της 32χρονης φεμινίστριας Παλαιστίνιας ποιήτριας Χίμπα Αμπού Νάντα, η οποία σκοτώθηκε στο σπίτι της στην πόλη Χαν Γιουνίς της Γάζας από ισραηλινό βομβαρδισμό στις 22 Νοεμβρίου του 2023. Κατάφερε να αφήσει, όμως, ένα τελευταίο μήνυμα: «Αν πεθάνουμε, πείτε στον κόσμο πως είμαστε άνθρωποι δίκαιοι, είμαστε στην πλευρά της αλήθειας».
Η αναγνωρισμένη συγγραφέας είχε κερδίσει την αγάπη του κόσμου για τις λογοτεχνικές συνεισφορές της, συμπεριλαμβανομένων δημοσιευμένων ποιητικών συλλογών και ενός μυθιστορήματος με τίτλο «Το οξυγόνο δεν είναι για τους νεκρούς», το οποίο εξασφάλισε τη δεύτερη θέση στα Βραβεία Sharjah για την αραβική δημιουργικότητα το 2017.
Ομάρ Αμπού Σάουις (Omar Αbu Shawish)
Ο 36χρονος ποιητής, μυθιστοριογράφος, δημοσιογράφος και ακτιβιστής Ομάρ Φαρίς Αμπού Σάουις σκοτώθηκε στις 7 Οκτωβρίου κατά τη διάρκεια του βομβαρδισμού του προσφυγικού καταυλισμού Νουσεϊράτ στη Γάζα.
Ο Ομάρ Φαρίς Αμπού Σάουις υπήρξε συνιδρυτής αρκετών νεανικών συλλόγων και κέρδισε πολλά τοπικά και διεθνή βραβεία, συμπεριλαμβανομένου του βραβείου για το «Καλύτερο Εθνικό Τραγούδι της Χρονιάς 2007» στο Διεθνές Φεστιβάλ Εθνικού Τραγουδιού και Κληρονομιάς στην Ιορδανία και το βραβείο «Διακεκριμένος Εθελοντής και Ιδανικός Νέος» το 2010 στο Sharek Youth Forum στην Παλαιστίνη. Του απονεμήθηκε επίσης το βραβείο «Διακεκριμένη αραβική νεολαία στον τομέα των μέσων ενημέρωσης, της δημοσιογραφίας και του πολιτισμού» από το Αραβικό Συμβούλιο Νεολαίας για την Ολοκληρωμένη Ανάπτυξη του Αραβικού Συνδέσμου το 2013.
Δημοσίευσε μια σειρά από ποιητικές συλλογές, καθώς και ένα μυθιστόρημα, με πρωτότυπο τίτλο Alā qayd al-mawt το 2016.
Ινάς αλ Σάκα (Inas al Saqa)
Διακεκριμένη θεατρική συγγραφέας, ηθοποιός και παιδαγωγός με ειδίκευση στο παιδικό θέατρο, η 53χρονη Ινάς αλ Σάκα σκοτώθηκε σε μια ισραηλινή αεροπορική επιδρομή στη Γάζα στις 31 Οκτωβρίου μαζί με τρία από τα παιδιά της – τη Σάρα, τη Λιν και τον Ιμπραήμ. Η Σάκα και τα πέντε παιδιά της βρίσκονταν καταφύγιο σε ένα κτίριο στην πόλη της Γάζας όταν αυτό χτυπήθηκε από τις ισραηλινές βόμβες.
Η Ινάς αλ Σάκα υπήρξε αγαπημένη φιγούρα της θεατρικής σκηνής της Γάζας, και μια από τους πρωτοπόρους καλλιτέχνες και παιδαγωγούς στο παιδικό θέατρο, ενώ ασχολούνταν ενεργά και με τις εικαστικές τέχνες.
Γιούσεφ Μαχέρ Νταουάς (Yousef Maher Dawas)
Στις 14 Οκτωβρίου, ο 20χρονος Παλαιστίνιος συγγραφέας, μουσικός, δημοσιογράφος και φωτογράφος Γιούσεφ Μαχέρ Νταουάς έχασε τη ζωή του σε ισραηλινή αεροπορική επιδρομή στο σπίτι της οικογένειάς του στη βόρεια Γάζα.
Ο Γιουσέφ Νταουάς συμμετείχε ενεργά στην πρωτοβουλία We Are Not Numbers -μια οργάνωση που ιδρύθηκε στη Γάζα μετά την επίθεση του Ισραήλ το 2014, αφιερωμένη στην προώθηση μιας νέας γενιάς Παλαιστινίων συγγραφέων και στοχαστών για να επιφέρει ουσιαστική αλλαγή στην παλαιστινιακή υπόθεση.
Μιλώντας άπταιστα αραβικά και αγγλικά, ο Νταουάς έγραφε συνεχώς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και παρήγαγε βίντεο που συζητούσαν μια σειρά θεμάτων, συμπεριλαμβανομένης της φιλοδοξίας του να ταξιδέψει και να εξερευνήσει τον κόσμο -ένα όνειρο που μοιράζονται πολλοί νέοι στη Γάζα, ειδικά με δεδομένο τα δεκαέξι χρόνια του αποκλεισμού που επιβλήθηκε στη Γάζα από την ισραηλινή κατοχή.
Μοχάμεντ Καρυέκα (Mohammed Qaryeqa)
Ο καλλιτέχνης Μοχάμεντ Σαμί Καρυέκα, 24 ετών, σκοτώθηκε στις 18 Οκτωβρίου. Ήταν ένας καλλιτέχνης και ζωγράφος που προσπαθούσε να ενώσει την τεχνολογία με τις εικαστικές τέχνες, εικονογραφώντας σκηνές από την καθημερινή ζωή της Λωρίδας της Γάζας. Η τελευταία του ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης περιλάμβανε ένα βίντεο με παιδιά να παίζουν στον κήπο του Νοσοκομείου Αλ-Αχλί στη Γάζα μόλις μία ημέρα πριν βομβαρδιστεί από τις ισραηλινές δυνάμεις, με αποτέλεσμα να βρουν φριχτό θάνατο 500 άνθρωποι ενώ δεκάδες ήταν τραυματίες. Μέχρι τις τελευταίες στιγμές του προσπαθούσε να απαλύνει το άγχος και το ψυχολογικό στρες που βίωναν τα παιδιά και οι ασθενείς στο νοσοκομείο μέσα από την τέχνη του.
Νουρ αλ-Ντεν Χουζάζ (Nour al-Din Hajjaj)
Ο 27χρονος ποιητής και συγγραφέας Νουρ αλ-Ντεν Χουζάζ σκοτώθηκε από ισραηλινή αεροπορική επιδρομή στο σπίτι του στην Αλ-Σουτζάγια στις 2 Δεκεμβρίου. Ήταν ο συγγραφέας του θεατρικού έργου «The Grey Ones» (2022) και του μυθιστορήματος «Wings That Do Not Fly» (2021). Ο Νουρ αλ-Ντεν Χουζάζ συμμετείχε ενεργά σε διάφορες καλλιτεχνικές πρωτοβουλίες όπως το Cordoba Association και το Days of Theater Foundation.
Το τελευταίο του μήνυμα προς τον κόσμο ήταν το ακόλουθο:
«Με λένε Nour al Din Hajjaj, είμαι Παλαιστίνιος συγγραφέας, είμαι είκοσι επτά χρονών και έχω πολλά όνειρα.
Δεν είμαι αριθμός και δεν συναινώ ο θάνατός μου να είναι μια περαστική είδηση. Να πείτε, επίσης, ότι αγαπώ τη ζωή, την ευτυχία, την ελευθερία, το γέλιο των παιδιών, τη θάλασσα, τον καφέ, το γράψιμο, τη Φαϊρούζ, ό,τι είναι χαρούμενο – αν και όλα αυτά θα εξαφανιστούν σε μια στιγμή.
Ένα από τα όνειρά μου είναι τα βιβλία και τα γραπτά μου να ταξιδέψουν σε όλο τον κόσμο, η πένα μου να βγάλει φτερά ώστε να μην μπορεί να την εμποδίσει καμία σφραγίδα απόρριψης διαβατηρίου ή βίζας.
Ένα άλλο όνειρό μου είναι να κάνω μια μικρή οικογένεια, να αποκτήσω έναν μικρό γιο που θα μου μοιάζει και να του πω μια ιστορία πριν τον ύπνο καθώς τον νανουρίζω στην αγκαλιά μου».
Μουσταφά Αλ-Σαουάφ (Mustafa Al-Sawwaf)
Ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Μουσταφά Χασάν Μαχμούντ Αλ-Σαουάφ σκοτώθηκε, μαζί με πολλά μέλη της οικογένειάς του, όταν μια ισραηλινή οβίδα έπληξε το σπίτι του στη Γάζα στις 18 Νοεμβρίου. Ο Αλ-Σαουάφ ήταν ένας από τους πιο εξέχοντες δημοσιογράφους και αναλυτές της Παλαιστίνης και έγραψε εκατοντάδες άρθρα για την παλαιστινιακή πολιτική υποθέση. Εργάστηκε ως αρχισυντάκτης πολλών εφημερίδων και ήταν ιδρυτής και αρχισυντάκτης της πρώτης καθημερινής εφημερίδας που εκδόθηκε στη Λωρίδα της Γάζας.
Ο Αλ-Σουάφ είχε δημοσιεύσει επίσης μια σειρά βιβλίων, συμπεριλαμβανομένης μιας σειράς άρθρων έξι μερών, το «Days of Rage» το 2005 και μια συλλογή πολιτικών διηγημάτων, το «There Was a Householder» το 2017.
Σαλίμ Αλ–Νάφαρ (Saleem Al-Naffar)
Ο Σαλίμ Αλ-Νάφαρ, 60 ετών, ήταν ένας διάσημος Παλαιστίνιος ποιητής που υποστήριζε την ειρηνική αντίσταση και του οποίου το λογοτεχνικό έργο εξέφραζε τον αγώνα των Παλαιστινίων να επιβιώσουν και οι μνήμες τους να μείνουν ζωντανές στην ιστορία.
Στις 7 Δεκεμβρίου, ο Αλ-Νάφαρ και η οικογένειά του σκοτώθηκαν σε ισραηλινή αεροπορική επιδρομή στο σπίτι τους στην πόλη της Γάζας. Γεννημένος σε ένα στρατόπεδο προσφύγων στη Γάζα, ο Αλ-Νάφαρ κατέφυγε με την οικογένειά του στη Συρία κατά τη διάρκεια του πολέμου του 1967. Παρά το θάνατο του πατέρα του όταν ήταν 10 ετών, ο Αλ-Νάφαρ βρήκε παρηγοριά στην ποίηση και αργότερα σπούδασε αραβική λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο Tishreen στη Συρία.
Το 1994 επέστρεψε με την οικογένειά του στη Γάζα, όπου δημοσίευσε ποιητικές συλλογές, μυθιστορήματα και μια αυτοβιογραφία στα αραβικά.
Το ποίημά του με τίτλο «Ζωή» λέει:
«Τα μαχαίρια μπορεί να φάνε
ό,τι απομένει από τα πλευρά μου,
οι μηχανές μπορεί να συντρίψουν
ό,τι απομένει από τις πέτρες,
αλλά η ζωή έρχεται
γιατί αυτός είναι ο δρόμος της
δημιουργώντας ζωή ακόμα και για εμάς».
Ο Αλ-Νάφαρ είπε κάποτε: «Μερικές φορές τραγουδώ για την απελπισία μας. Αλλά ίσως αρέσει στους ανθρώπους η δουλειά μου γιατί, ακόμα κι έτσι, δεν υποχωρεί ποτέ στο μίσος ή τις εκκλήσεις για βία».
«Αφηγήσου πουλάκι, αφηγήσου»
Ένα παλαιστινιακό παραμύθι που είχε συλλέξει σε μια συλλογή διηγημάτων ο ανθρωπολόγος Σαρίφ Καναάνα κάνει λόγο για δύο μικρά αδέλφια, ένα αγόρι και ένα κορίτσι, που τα μισούσε η μητριά τους. Μια ημέρα, η κακιά μητριά έσφαξε το αγόρι, το έβρασε και το έδωσε στον πατέρα του να το φάει χωρίς ο ίδιος να το γνωρίζει. Η μικρή αδερφή του αγοριού μάζεψε τα κόκαλά του και τα έθαψε στον κήπο, και μια μέρα εκεί που πήγε να φροντίσει τον τάφο του αδελφού της, ξεπετάχτηκε ένα μικρό πράσινο πουλί. Το πράσινο πουλί κελαηδούσε σε όλους την αλήθεια:
«Είμαι το πράσινο πουλί
Πράσινο και πλουμιστό.
Η μητριά με έσφαξε και ο πατέρας μ’ έφαγε.
Όμως η αδελφούλα μου, ο Θεός να τη φυλάει,
Τα φτωχά μου κόκαλα μεσ’ τον κήπο τα ‘θαψε».
Και όλοι οι άνθρωποι φώναζαν στο πράσινο πουλί «αφηγήσου πουλάκι, αφηγήσου» μέχρι να ξετυλιχθεί όλο το νήμα της αλήθειας και να βγουν στο φως τα εγκλήματα της κακιάς μητριάς.
Τούτες τις ημέρες που ο άνεμος κυνηγά όλους όσους στεκόμαστε δίπλα στην Παλαιστίνη, όσους στεκόμαστε σε αυτή την πλευρά της ιστορίας που γράφεται μπροστά στα μάτια μας με γράμματα βουτηγμένα στο αίμα, έχουμε αντικρύσει τον μελλοντικό εαυτό μας και έχουμε γαληνέψει. Είναι η ίδια γαλήνη που μας άφησαν παρακαταθήκη οι προηγούμενοι από εμάς, εκείνοι που πάντα βρίσκονταν στην πρώτη γραμμή για το δίκιο των ανθρώπων, για τη ζωή και την ελευθερία.
Δυστυχώς, στην πραγματική ζωή δεν υπάρχει αίσιο τέλος όπως στα παραμύθια. Τα δολοφονημένα παιδιά δεν μεταμορφώνονται σε πράσινα πουλιά που κελαηδούν την αλήθεια, ούτε μετά μεταμορφώνονται πάλι σε παιδιά και πηγαίνουν στις αγκαλιές εκείνων που τα αγαπούν. Τα νεκρά παιδιά παραμένουν νεκρά, όπως και όλοι όσοι τα αγαπούσαν.
Η αλήθεια όμως, και οι ιστορίες αυτών των ανθρώπων είναι σαν ένα πράσινο πουλί που πρέπει να το αφήσουμε να πάρει φόρα, να πετάξει στον κόσμο και να τις αφηγηθεί, ώστε να ακουστούν στα πέρατα της γης.
Ας μην αφήσουμε μόνο τη Νότια Αφρική να ξεπλύνει το κρίμα από πάνω μας.
Γι’ αυτό αφηγήσου πουλάκι, αφηγήσου για την Παλαιστίνη.
*Η πρώτη φωτογραφία προέρχεται από τον πίνακα με τίτλο «Η Ιερουσαλήμ είναι η πόλη μου» της Παλαιστίνιας εικαστικού Χέμπα Ζαγκούτ που δολοφονήθηκε σε ισραηλινή αεροπορική επιδρομή στις 13/10/2023 στη Λωρίδα της Γάζας.
** Το παραμύθι «Αφηγήσου πουλάκι, αφηγήσου» βρίσκεται στη συλλογή διηγημάτων από την προφορική παράδοση της Παλαιστίνης του Σαρίφ Καναάνα με τον ίδιο τίτλο, από τις εκδόσεις Μονοπάτι, σε μετάφραση Δημήτρη Κουφοντίνα.