Αυτή είναι η απόφαση του ΣτΕ που καλεί την κυβέρνηση να συμμορφωθεί με το Σύνταγμα και να πάρει τον έλεγχο ΕΥΔΑΠ – ΕΥΑΘ από το Υπερταμείο

του Θάνου Καμήλαλη

Όπως ανέδειξε το TPP τη Δευτέρα, 20/3, η τριμελής Επιτροπή Συμμόρφωσης του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν συμμορφώθηκε με τις αποφάσεις του ΣτΕ σχετικά με την επιστροφή των μετοχών της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ από το Υπερταμείο, πίσω στο Δημόσιο, δικαιώνοντας έτσι την προσφυγή πολιτών και εργαζομενων στις δύο εταιρείες. Πρόκειται ουσιαστικά για την απάντηση του ΣτΕ στην απόφαση της κυβέρνησης να ακυρώσει ωμά τις αποφάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου, με νέο νόμο που έφερε το Υπουργείο Οικονομικών τον Ιούλιο του 2022.

Υπενθυμίζεται ότι το ΣτΕ εξέδωσε τον Φεβρουάριο του 2022 μία απόφαση – σταθμό, κατοχυρώνοντας τον δημόσιο έλεγχο στο νερό και απαιτώντας την επιστροφή των μετοχών της ΕΥΔΑΠ – ΕΥΑΘ, που είχαν μεταβιβαστεί στο Υπερταμείο το 2016, πίσω στο Δημόσιο.

Τι έκανε η κυβέρνηση; Ακύρωσε την απόφαση του ΣτΕ. Τον Ιούλιο του 2022, ψηφίστηκε νόμος, μέσα στον οποίο προβλέφθηκε ότι το πλειοψηφικό πακέτο των μετοχών παραμένει στο Υπερταμείο «και ούτε επιστρέφεται, ούτε παραχωρείται». Παράλληλα, σκανδαλωδώς, η κυβέρνηση φρόντισε να θωρακιστεί από το σενάριο νέας προσφυγής στο ΣτΕ. Επειδή για να προσφύγει κάποιος στο ΣτΕ απαιτείται να υπάρχει μία διοικητική πράξη, την οποία θέλει να προσβάλει, στον νέο νόμο προβλέφθηκε ότι «δεν απαιτείται επανάληψη προβλεπόμενων ενεργειών από τη νομοθεσία». Οι εργαζόμενοι της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ, μαζί με άλλους πολίτες, προσέφυγαν στην Επιτροπή Συμμόρφωσης του Συμβουλίου της Επικρατείας, ένα τριμελές όργανο το οποίο κρίνει το αν η νομοθετική και η εκτελεστική εξουσία συμμορφώνονται με τις αποφάσεις του Δικαστηρίου.

Οι αποφάσεις 7/2023 και 8/2023, μία για την ΕΥΔΑΠ και μία για την ΕΥΑΘ, του τριμελούς αυτού Συμβουλίου δικαιώνουν για μία ακόμα φορά εργαζόμενους και απλούς πολίτες, διαπιστώνοντας την ωμή παραβίαση του Συντάγματος από την εκτελεστική εξουσία.  Παραθέτοντας ένα εκτενές σκεπτικό και εξετάζοντας τον νόμο που έφερε το καλοκαίρι του 2022 η κυβέρνηση, διαπιστώνεται η μη συμμόρφωσή της με τις αποφάσεις του Ανώτατου Διοικητικού Δικαστηρίου.

Συγκεκριμένα:

«Το παρόν Συµβούλιο κρίνει ότι το Δηµόσιο δεν συµµορφώθηκε προς την υπ’ αριθµό 190/2022 ακυρωτική απόφαση της Ολοµελείας του Συµβουλίου της Επικρατείας.
Συνεπώς, σύµφωνα µε τα οριζόµενα στα άρθρα 3 παρ. 1 του ν. 3068/2002 και 3 παρ. 2 του π.δ. 61/2004, πρέπει να κληθεί το Δηµόσιο, διά του Υπουργείου Οικονοµικών, να συµµορφωθεί προς την δικαστική αυτή απόφαση, εντός οκταµήνου από την κοινοποίηση του οικείου πρακτικού, προθεσµία η οποία κρίνεται εύλογη ενόψει των συνθηκών (πρβλ. πρακτικό Τριµ. Συµβ. ΣτΕ 3/2018 κ.ά.).

Για τους λόγους αυτούς:

Διαπιστώνει την µη συµµόρφωση του Δηµοσίου προς την 190/2022 ακυρωτική απόφαση της Ολοµελείας του Συµβουλίου της Επικρατείας. Καλεί το Υπουργείο Οικονοµικών να συµµορφωθεί προς την εν λόγω απόφαση εντός οκταµήνου από την κοινοποίηση του παρόντος πρακτικού.»

Στην Συμβούλιο συμμετείχαν η Παναγιώτα Καρλή, Αντιπρόεδρος, Προεδρεύουσα, σε αναπλήρωση της Προέδρου του Συµβουλίου της Επικρατείας και των αρχαιοτέρων της Αντιπροέδρων, που είχαν κώλυµα, και ως Σύμβουλοι οι Όλγα Παπαδοπούλου, Μαρία Σωτηροπούλου. Σημειώνεται πως στις αποφάσεις αυτού του Συμβουλίου του ΣτΕ «δεν μετέχουν δικαστές που εξέδωσαν την απόφαση, για την οποία κινείται η διαδικασία συµµόρφωσης της διοίκησης». Η απόφαση της 20ης Μαρτίου καθαρογράφτηκε και επιβεβαιώνει το ρεπορτάζ του TPP.

Ιδιαίτερα σημαντικό είναι και το σημείο όπου το Συμβούλιο της Επικρατείας εξηγεί τι θα πρέπει να κάνει η κυβέρνηση, ώστε να τηρηθεί το Σύνταγμα στο θέμα των εταιρειών Ύδρευσης και να επιτευχθεί ο άμεσος έλεγχος του κράτους στο Νερό.

«Ως εκ τούτου, συμμόρφωση προς τα κριθέντα θα συνιστούσαν, κατ’ αρχήν, οι ακόλουθες ενέργειες των οργάνων της νομοθετικής και της εκτελεστικής εξουσίας:

να θεωρήσουν ανίσχυρη και μηδέποτε γενομένη την μεταβίβαση με τον ν. 4389/2016 στην ΕΕΣΥΠ ΑΕ ποσοστού 50,003% του μετοχικού κεφαλαίου της ΕΥΔΑΠ ΑΕ, να τροποποιήσουν, συναφώς, τον ν. 4389/2016 προκειμένου η εταιρεία ΕΥΔΑΠ ΑΕ, να εξαιρεθεί από τις μεταβιβαζόμενες στην ΕΕΣΥΠ ΑΕ δημόσιες επιχειρήσεις

να προβούν, επίσης, σε όλες τις απαιτούμενες ενέργειες και διαδικασίες προκειμένου να πραγματοποιηθεί, αναδρομικώς: -η επαναμεταβίβαση από την ΕΕΣΥΠ ΑΕ στο Ελληνικό Δημόσιο ποσοστού μεγαλύτερου του 50% του μετοχικού κεφαλαίου της ΕΥΔΑΠ ΑΕ, στις οποίες περιλαμβάνεται, ιδίως, η επαναμεταβίβαση στο Δημόσιο των μετοχών της ΕΥΔΑΠ ΑΕ που είχαν περιέλθει στο ΤΑΙΠΕΔ, μεταβιβάσθηκαν ακολούθως από το ΤΑΙΠΕΔ στο Δημόσιο προκειμένου να μεταβιβασθούν στην ΕΕΣΥΠ,επανήλθαν στο ΤΑΙΠΕΔ μετά την κατά τα προεκτεθέντα ακύρωση της 262/21.2.2018 αποφάσεως της Διυπουργικής Επιτροπής και θα έπρεπε να μεταβιβασθούν εκ νέου από το ΤΑΙΠΕΔ στο Δημόσιο, προς συμμόρφωση με τα κριθέντα στις αποφάσεις ΣτΕ 1906/2014 και ΣτΕ 190/2022,

-η διαγραφή της καταχωρίσεως στο Σύστημα Άυλων Τίτλων της παρανόμως, κατά τα ανωτέρω, επελθούσης μεταβιβάσεως των μετοχών της ΕΥΔΑΠ ΑΕ στην ΕΕΣΥΠ ΑΕ δυνάμει του ν. 4389/2016 και, επίσης, η καταχώριση του Δημοσίου ως κυρίου των μετοχών αυτών, τόσο στο εν λόγω Σύστημα όσο και στο διάδοχο σύστημα του Κεντρικού Αποθετηρίου Τίτλων του ν. 4569/2018 (Α΄ 179), καθώς και οι απαιτούμενες γνωστοποιήσεις του ν. 3556/2007 [ενημέρωση του εκδότη άυλων αξιών επί αποκτήσεως ή διαθέσεως σημαντικών συμμετοχών και σημαντικών μεταβολών δικαιωμάτων ψήφου]»

«Η υποχρέωση συµµορφώσεως της εκτελεστικής και της νοµοθετικής εξουσίας προς τις δικαστικές αποφάσεις και η υποχρέωση εκτελέσεως των αποφάσεων αυτών απορρέει από την θεµελιώδη αρχή του Κράτους Δικαίου, από το άρθρο 26 του Συντάγµατος που καθιερώνει την αρχή της διακρίσεως των εξουσιών, από το άρθρο 20 παρ. 1 αυτού που κατοχυρώνει το δικαίωµα αποτελεσµατικής δικαστικής προστασίας, ειδικότερη πτυχή του οποίου αποτελεί η υποχρέωση συµµορφώσεως» τονίζει το Συμβούλιο στην αρχή της απόφασης.

Όλα τα παραπάνω έρχονται την ώρα που από τη Βουλή υπερψηφίστηκε, μόνο με τις ψήφους της ΝΔ, η ανάθεση της διαχείρισης του Νερού σε «Ρυθμιστική Αρχή», πρακτική που επίσης καταγγέλθηκε ως αντισυνταγματική και ενάντια στις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας. Εκτός από σύσσωμη την αντιπολίτευση, ενστάσεις αντισυνταγματικότητας έθεσε η Ένωση Διοικητικών Δικαστών αλλά και η τέως αντιπρόεδρος του ΣτΕ, Μαρία Καραμανώφ, με αναλυτικά υπομνήματα που κατατέθηκαν στη Βουλή. Την Τετάρτη, το ΜέΡΑ25 κατέθεσε αίτημα προς την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, που διετέλεσε και επικεφαλής του ΣτΕ, αίτημα αναπομπής του νέο νόμου για τη «Ρυθμιστική Αρχή». Μολονότι οι διαδοχικές αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας δεν αφορούν (ακομα) τη «Ρυθμιστική Αρχή Υδάτων», εν μέσω διαδοχικών τεκμηριωμένων καταπατήσεων του Συνταγματος στο συγκεκριμένο ζήτημα, η απάντηση της εγγυήτριας του πολιτεύματος στο συγκεκριμένο αίτημα, αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον.