της Γεωργίας Κριεμπάρδη

Ένας μαθητής έπεσε θύμα προσβολής της γενετήσιας αξιοπρέπειας από συμμαθήτρια του την Πέμπτη και αφού τον είχε κλείσει μέσα στην τάξη. Ο μαθητής έβαλε τα κλάματα και ένας συμμαθητής του κατάφερε να  ανοίξει την πόρτα ώστε να βγει έξω. Άμεσα το γεγονός καταγγέλθηκε στη διεύθυνση αλλά, όπως υποστηρίζουν οι μαθητές, η απάντηση που πήραν ήταν ότι το θύμα είναι συνυπεύθυνο «επειδή ήταν ντυμένος προκλητικά» : Αυτή είναι μία είδηση που δε θα διαβάσεις. Και χαίρομαι. Χαίρομαι να μην υπάρχουν περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης. Όμως υπάρχουν. Και αυτή είναι μία είδηση που θα διαβάσεις.

«Μια μαθήτρια έπεσε θύμα προσβολής της γενετήσιας αξιοπρέπειας από συμμαθητή της την Πέμπτη και αφού την είχε κλείσει μέσα στην τάξη. Η μαθήτρια έβαλε τα κλάματα και μια συμμαθήτριά της κατάφερε να  ανοίξει την πόρτα ώστε να βγει έξω. Άμεσα το γεγονός καταγγέλθηκε στη διεύθυνση αλλά, όπως υποστηρίζουν οι μαθητές, η απάντηση που πήραν ήταν ότι το θύμα είναι συνυπεύθυνο “επειδή ήταν ντυμένη προκλητικά” !»: Αυτή είναι μία είδηση που διαβάσαμε.

Βούτυρο στο ψωμί των ιστοσελίδων που κυνηγούν το κλικ αποτέλεσε ο τίτλος «Σεξουαλική επίθεση σε μαθήτρια – “Ήταν προκλητικά ντυμένη” ». Τίτλος που θα χαρίσει τα πολυπόθητα κλικ και την επόμενη ημέρα όλα θα κυλήσουν όπως πριν.

Η αντίδραση

Υπήρξε αντίδραση κι αυτό είναι θετικό. Το γεγονός γνωστοποιήθηκε έπειτα από αποχή που έκαναν οι μαθητές, αντιδρώντας στην απάθεια που έδειξε η διεύθυνση του σχολείου. Κι αυτό σημαίνει παιδεία. Να μιλάς, να αντιδράς, να μην κουκουλώνεις αισχρά φαινόμενα. Να καταδεικνύεις τα κακώς κείμενα και να σπας τη σιωπή. Κι αυτό σίγουρα είναι σημαντικό βήμα προόδου. Να μιλάς μέχρι να αυτονόητα να γίνουν αυτονόητα. Μέχρι καμία βίαιη συμπεριφορά να μην είναι ανεκτή. Μέχρι να σταματήσει κάθε παραφωνία «γιατί φορούσε κοντή φούστα» ή «γιατί μίλησε τώρα». «Γιατί έτσι» είναι η μόνη απάντηση. Κι αν χρειαστεί να εξηγούμε τα αυτονόητα, που δεν είναι για όλους, θα το κάνουμε. Μέχρι να γίνουν.

Θα φοράμε όσο κοντές φούστες θέλουμε. Θα φοράμε ό,τι θέλουμε. Θα κυκλοφορούμε όπως θέλουμε. Όλες και όλοι. Δε φταίει το μήκος της φούστας. Δε φταίει το θύμα που «προκάλεσε». Δε φταίει ποτέ το θύμα. Φταίει ο θύτης. Φταίνε οι νοσηρές, σκοταδιστικές αντιλήψεις.

Είναι η πατριαρχία, ηλίθιε

Το πρόσφατο παράδειγμα της Σοφίας Μπεκατώρου -που ξεκίνησε το ελληνικό #metoo- μας υπενθύμισε πως η σεξουαλική βία είναι εδώ. Όχι πως το είχαμε ξεχάσει και ποτέ βέβαια, αλλά το θέμα ήρθε ξανά στην επιφάνεια και στο επίκεντρο κάθε συζήτησης. Τα στόματα άνοιξαν, γυναίκες και άνδρες μίλησαν για τις δικές τους ιστορίες κι εμείς τους ευχαριστούμε για τη δύναμη και το θάρρος τους να σπάσουν τη σιωπή.

Η Σοφία Μπεκατώρου έδωσε το θάρρος σε κορίτσια να δημοσιοποιήσουν τις δικές τους μαύρες εμπειρίες. Βιασμοί, σεξουαλικός εκφοβισμός, προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας. Ήρθαν στην επιφάνεια όλα εκείνα που κάνουν το ημερολόγιο να γυρίζει δεκαετίες πίσω. Όλα εκείνα με τα οποία τα κορίτσια έρχονται αντιμέτωπα. Ναι, έχει φύλο στον παρονομαστή το ζήτημα.

Κορίτσια που φοβούνται να γυρίσουν το βράδυ στο σπίτι μόνα. Κορίτσια που κρατούν τα κλειδιά στο χέρι ως «άμυνα» σε πιθανό βίαιο πέσιμο. Κορίτσια που δε γυρίζουν το κεφάλι στο άκουσμα του «ψιτ», επειδή φοβούνται τι θα αντικρίσουν. Κορίτσια που μέσα στο λεωφορείο ένιωσαν μια αηδία να τις ακουμπάει. Κορίτσια που έστριψαν στη γωνία για να πάνε σπίτι τους και κάποιος τις ακολουθούσε για να ικανοποιήσει τις σεξουαλικές ορέξεις του. Κορίτσια που βίαια εκσπερμάτισε κάποιος πάνω τους. Κορίτσια που κοιτάζουν δέκα φορές πίσω τους όταν περπατούν νύχτα μήπως κάποιος έχει αποφασίσει να τους μαυρίσει το βράδυ με το πέος του που έχει μάθει ότι είναι ό,τι πιο σημαντικό έχει.

Όλα αυτά συμβαίνουν. Κι όταν συμβούν, έρχονται αγόρια και κορίτσια (δύο φορές χειρότερο) να πουν: Ήταν προκλητικά ντυμένη. Τι γύρευε τέτοια ώρα έξω; Γιατί γύρισε μόνη της; Τι φορούσε; Ε, κάπως θα προκάλεσε κι αυτή. Του κουνήθηκε. Τα ‘θελε και τα ‘παθε. Ήταν όμορφη και δε μπόρεσε να αντισταθεί.

Συμβαίνει και σε αγόρια να πέσουν θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης και κακοποίησης. Όχι όμως επειδή κάποιο κορίτσι τους ακολούθησε νύχτα και αυτοϊκανοποιήθηκε μπροστά τους. Όχι επειδή κάποιο κορίτσι τους έκλεισε σε ένα δωμάτιο και λόγω μυϊκής δύναμης τους επιβλήθηκε και έβγαλε πάνω τους τις σεξουαλικές της επιθυμίες. Ειλικρινά, πότε άκουσες κάποιον να αναρωτηθεί «τι φορούσε»; Πότε θα αναρωτηθεί κάποιος σε αντίστοιχη περίπτωση βίας σε βάρος αγοριού πόσο κοντό ήταν το παντελόνι του; Η απάντηση γνωστή.

Η κωμικός Tracey Ullman σε ένα βίντεο της -μέρος του «Tracey Ullman’s Show»- αποτυπώνει ακριβώς τη χυδαιότητα του φαινομένου. «Τι φορούσες;» είναι ο τίτλος του βίντεο και μέσα σε 1.54′ γίνεται σαφής ο έμφυλος χαρακτήρας της συγκεκριμένης φράσης. Ένας άνδρας δίνει κατάθεση για επίθεση που δέχτηκε και μένει στήλη άλατος όταν από την αρχή κιόλας δέχεται την ερώτηση «τι φορούσες;». Ερώτηση που δεν περίμενε. Ερώτηση που δεν κατανοεί. Δεν κατανοεί τι σχέση έχει το ενδυματολογικό κομμάτι με την επίθεση. Το βίντεο είναι προϊόν φαντασίας. Αν πρωταγωνίστρια ήταν γυναίκα, το βίντεο θα ήταν άκρως αληθινό.

Παραφράζοντας τον τίτλο βιβλίου του Νίκου Μπογιόπουλου «είναι ο καπιταλισμός, ηλίθιε», ήρθε η ώρα να πούμε «είναι η πατριαρχία, ηλίθιε». Η αντίληψη ότι η γυναίκα είναι το αδύναμο και απροστάτευτο φύλο. Είναι οι χαρακτηρισμοί που την ακολουθούν και αφορούν στην εξωτερική της εμφάνιση. «Η σέξι, όμορφη, θηλυκή και τσαχπίνα που προκαλεί». Η αντίληψη ότι το πέος μου μπορεί να κατακτήσει τον κόσμο και κανένα θηλυκό δε μπορεί να μου αντισταθεί.

Είναι η ματσίλα που βρωμίζει τον κόσμο.

 

«Η κοινωνία μας παραμένει πατριαρχική, δεν έχουμε εναρμονιστεί με τις τάσεις της ΟΥΝΕΣΚΟ. Η προηγούμενη γενιά δεν έβλεπε κάτι μεμπτό σε αυτό που συζητάμε, οι νέες γενιές ωστόσο πρέπει να γνωρίζουν ότι το σώμα τους είναι δικό τους, ότι είναι για αυτές αναφαίρετο δικαίωμα το ΟΧΙ, ότι το σεξ είναι απόλαυση και απαιτεί σεβασμό. Δεν θέλουμε ήρωες, θέλουμε ανθρώπους».

«Κι έτσι από μικρές μάθαμε να παρατηρούμε την πατριαρχική βία θεωρώντας την κανονική, ότι ο άντρας, ο πατέρας, ο σύζυγος, ο σύντροφος, ο γείτονας, το αφεντικό μπορεί να χτυπάει μια γυναίκα, να την σκοτώνει επειδή θεωρεί ότι το σώμα της του ανήκει, να την κλειδώνει στο σπίτι γιατί έτσι θέλει. Κι έτσι εκπαιδευτήκαμε να αισθανόμαστε ένοχες, ότι φταίμε που τους νευριάσαμε, προκαλέσαμε, δεν σωπάσαμε όταν μας κατηγορούσαν, φταίμε που αμυνθήκαμε απέναντι στη βία που μας ασκήθηκε. Γιατί δεν έχουν όλες οι ζωές την ίδια αξία».

-Από την Ανοιχτή Συνέλευση για τη γυναικοκτονία στη Ρόδο