Τουλάχιστον 25 άνθρωποι σκοτώθηκαν τα ξημερώματα της Πέμπτης 6 Μαΐου σε μία από τις μεγαλύτερες φαβέλες του Ρίο ντε Τζανέιρο κατά τη διάρκεια επιχείρησης της αστυνομίας εναντίον εμπόρων ναρκωτικών.

Σύμφωνα με πληροφορίες του Guardian, περίπου 200 μέλη της αστυνομίας του Ρίο ξεκίνησαν την εισβολή τους στη φαβέλα Ζακαρεζίνο τις πρώτες πρωινές ώρες της Πέμπτης, με ένα ελικόπτερο να ίπταται από πάνω με ελεύθερους σκοπευτές σε κάθε πλευρά. Μέχρι το μεσημέρι, τουλάχιστον 25 άνθρωποι ήταν νεκροί, μεταξύ των οποίων και ο Αντρέ Φρίας, αξιωματικός μίας ομάδας ναρκωτικών που πυροβολήθηκε στο κεφάλι. Η αστυνομία και τα τοπικά μέσα ενημέρωσης περιέγραψαν τα άλλα θύματα ως «υπόπτους», αλλά χωρίς να παρέχουν αποδεικτικά στοιχεία για τον ισχυρισμό αυτό.

Αξιωματούχοι της αστυνομίας και διάφορες ταμπλόιντ του Ρίο γιόρτασαν την αποστολή ως ουσιαστική επίθεση κατά των συμμοριών ναρκωτικών που εδώ και δεκαετίες χρησιμοποίησαν τις φαβέλες ως βάση τους. «Θα ήταν υπέροχο αν η αστυνομία μπορούσε να ξεκινήσει δύο επιχειρήσεις όπως αυτή κάθε μέρα για να ελευθερώσει το Ρίο ντε Τζανέιρο από τους διακινητές ή τουλάχιστον να μειώσει τη δύναμή τους», δήλωσε ο παρουσιαστής του Μπαλάνσο Ζεράλ, μιας δημοφιλούς τηλεοπτικής εκπομπής, στους θεατές που «χαιρέτησαν» την επιχείρηση.

Όμως, υπήρξε οργή από ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ειδικούς στη δημόσια ασφάλεια με την κλίμακα του μακελειού.

«Είναι εξόντωση, δεν υπάρχει άλλος τρόπος να το περιγράψουμε», δήλωσε ο Πέδρο Πάουλο Σάντος Σίλβα, ερευνητής του Κέντρο Μελετών για τη Δημόσια Ασφάλεια του Ρίο. «Ήταν μια σφαγή».

Ο Πάβλο Νούνες, εμπειρογνώμονας δημόσιας ασφάλειας από την ίδια ομάδα, δήλωσε ότι στη συγκεκριμένη επίθεση είχε σκοτώθηκαν περισσότεροι άνθρωποι από μία από τις πιο διαβόητες σφαγές στην ιστορία του Ρίο: τη σφαγή του Βιγκάριο Ζεράλ το 1993, στην οποία 21 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από αστυνομικούς σε μία φαβέλα βόρεια του Ζακαρεζίνο. «Είναι απίστευτο, απεχθές», είπε ο Νούνες.

Ο Ζοέλ Λουίς Κόστα, δικηγόρος και ακτιβιστής γεννημένος στο Ζακαρεζίνο, είπε ότι είχε να δει τέτοια αιματοχυσία στη φαβέλα για πάνω από τρεις δεκαετίες. «Ήταν μια πλήρης σφαγή», είπε ο Κόστα, ο οποίος μοιράστηκε τις σοκαριστικές εικόνες του γεγονότος στα κοινωνικά δίκτυα. «Σήμερα ήταν τρομακτικό ακόμη και για όσους από εμάς εργαζόμαστε με τη δημόσια ασφάλεια… Το μόνο συμπέρασμα που μπορείτε να εξαγάγετε είναι ότι στις φαβέλες δεν υπάρχει δημοκρατία».

Το Ζακαρεζίνο βρίσκεται στο βόρειο Ρίο, 20 λεπτά με το αυτοκίνητο από την παραλία Ιπανέμα, και φιλοξενεί δεκάδες χιλιάδες Βραζιλιάνους εργατικής τάξης ενώ αποτελεί από καιρό προπύργιο μιας εκ των μεγαλύτερων εγκληματικών οργανώσεων της Βραζιλίας.

Ο πολυετής πόλεμος του Ρίο ενάντια στα ναρκωτικά, ο οποίος έχει ενταθεί από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 και σκοτώνει χιλιάδες ζωές κάθε χρόνο, δεν έκανε τίποτα για να αλλάξει αυτήν την πραγματικότητα, με τους δρόμους του Ζακαρεζίνο να αστυνομεύονται από συμμορίες και να οριοθετούνται με αυτοσχέδιους τσιμεντόλιθους.

Η επιδρομή της Πέμπτης, η οποία όπως είπε η αστυνομία είχε σκοπό να αποτρέψει τα παιδιά και τους εφήβους από την εγκληματικότητα, πραγματοποιήθηκε παρά την απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου τον περασμένο Ιούνιο που απαγόρευε τέτοιες επιδρομές κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορονοϊού. Ο αριθμός των αστυνομικών επιχειρήσεων στις φαβέλες είχε μειωθεί δραματικά μετά την απόφαση αυτή, αλλά ξεκίνησε να αυξάνεται ξανά από τον περασμένο Οκτώβριο. Πρόσφατα δημοσιευμένα στοιχεία δείχνουν ότι η αστυνομία σκότωσε 797 άτομα στην πολιτεία του Ρίο μεταξύ Ιουνίου πέρυσι και Μαρτίου.

Ο Σάντος Σίλβα είπε ότι ο πόλεμος της πόλης του κατά των ναρκωτικών ήταν αποτελεσματικός όσον αφορά τη δολοφονία, αλλά δεν έκανε τίποτα για την προστασία των πολιτών ή τη μείωση του εγκλήματος. «Ανεξάρτητα από το αν ήταν διακινητές ή κάτοικοι, αυτές είναι ζωές, αυτά είναι σώματα, παιδί κάποιου, αδελφός κάποιου», πρόσθεσε. «Δεν υπάρχει τρόπος να δούμε αυτές τις φωτογραφίες και να μην θέλουμε να κλάψουμε με το πόσο άρρωστη είναι η κοινωνία μας».

Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (HRW) ζήτησε «η αστυνομία να διατηρήσει ως έχει την περιοχή, χωρίς να αγγίξει τα πτώματα, μέχρι να ολοκληρωθούν οι έρευνες», εκτιμώντας ότι στο παρελθόν σε έρευνες για ανθρωποκτονίες στις οποίες εμπλέκονταν αστυνομικοί στο Ρίο παρατηρήθηκαν «σοβαρά κενά».