Aλ Κάιντα: Η επόμενη μέρα

Aρθρο του Jason Burke, (από τον Guardian, 2/05/2011)

Ποιο είναι το μέλλον της Αλ Κάιντα;  Οι επιπτώσεις πέφτουν «βαριές» στο δίκτυο της τρομοκρατικής οργάνωσης σε τρία βασικά σημεία: Στο κενό ηγεσίας που αφήνει ο πανίσχυρος σαουδάραβας ηγέτης,  στους κλώνους της, που έχουν από καιρό αυτονομηθεί σε διάφορα σημεία του Ισλαμικού κόσμου και βέβαια στην ίδια την ιδεολογία της, τον λεγόμενο και «Αλ Κάιντα – ισμό»  

Κενό ηγεσίας

Αδιαμφισβήτητος ηγέτης στο τιμόνι της Αλ Κάιντα, ο Μπιν Λάντεν, επισκίαζε τον Αιγύπτιο  σύντροφό του Αϊμάν αλ-Ζαουάχρι. Αν και έχει αποδειχθεί δυνατός στην θεωρία και την στρατηγική, ο πρώην παιδίατρος δεν έχει την πειθώ και το χάρισμα του «σείχη».
Κατά καιρούς αναδεικνύονται διάφορες ηγετικές μορφές, όπως ο Λίβυος θεωρούμενος ως «θεωρητικός» της εξτρεμιστικής οργάνωσης, Αμπού Γιαχία Αλ-Λίμπι, που δεν έχουν όμως το εκτόπισμα του Μπιν Λάντεν.
Η κεντρική ηγεσία της Αλ Κάιντα έχει διαμελιστεί και τα τελευταία χρόνια. Σαουδάραβες, Αιγύπτιοι και Λίβυιοι πολέμαρχοι, σκάβουν ο ένας τον λάκκο του άλλου. 
Tι συμβαίνει στα δεκάδες παρακλάδια της οργάνωσης;
Η αποκέντρωση ήταν ανέκαθεν από τις βασικές αρχές της πολιτικής Μπιν Λάντεν. Ηθελε την Αλ Κάιντα σαν μια μεγάλη ομπρέλα πάνω από επιμέρους δίκτυα, διάσπαρτα στον Ισλαμικό κόσμο. Αυτό λειτούργησε τη δεκαετία του 1990, σήμερα όμως η Αλ Κάιντα της Υεμένης, της Αλγερίας ή του Ιράκ έχουν τραβήξει το δικό τους δρόμο. Δεδομένων των διαφορετικών συνθηκών στην Βόρεια Αφρική, την χερσόνησο της Σαουδικής Αραβίας και την Μέση Ανατολή, μόνον κατ’ όνομα συνδέονται οι τρεις οργανώσεις.
Αν και ο θάνατος του Μπιν Λάντεν θα πυροδοτήσει νέο κύμα στρατολόγησης, τα αποτελέσματα θα αργήσουν να φανούν. Αλλωστε η δολοφονία του ηγέτη αποδεικνύει πως κανείς δε γλυτώνει τελικά , ακόμα κι αν χρειαστούν 10 χρόνια…   

Eπιπτώσεις στην ιδεολογία:
Τρίζουν τα θεμέλια του Aλ Κάιντα – ισμού;

Θα αλλάξει η θεωρία? Αυτό είναι ίσως το πλέον θεμελιώδες ερώτημα. Η μεγαλύτερη επιτυχία του Μπιν Λάντεν ήταν η διεθνοποίηση της δικής του οπτικής για ένα ακραίο ριζοσπαστικό Ισλαμικό κίνημα. Με τη βοήθεια της προπαγάνδας, τα τελευταία 20 χρόνια οι θέσεις του κυριάρχησαν κι ο θάνατός του αφήνει πολύ σημαντικό κενό στην παγκόσμια ισλαμική κοινότητα.
Σήμερα όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά. Ζούμε ακόμη πιο έντονη την εποχή της πόλωσης, των θεωριών συνομωσίας και της συσπείρωσης με πρόσχημα - και όχημα -  τη θρησκεία.
H στρατηγική απήχηση του Μπιν Λάντεν είχε να κάνει σε μεγάλο βαθμό με την αντίδραση των εχθρών του και κυρίως των Ηνωμένων Πολιτειών.  Το ίδιο θα συμβεί και με τις συνέπειες του θανάτου του.
Η Αραβική Ανοιξη απέδειξε πως ακόμα και οι δεκάδες χιλιάδες πάλαι ποτέ σκληροπυρηνικοί ισλαμιστές, σήμερα απορρίπτουν το μήνυμα του Μπιν Λάντεν.  Αλλωστε έχουν περάσει πέντε χρόνια από την τελευταία  φορά που η Αλ Κάιντα είχε να επιδείξει «σοβαρό έργο» .
To πλέον πιθανό σενάριο στο εγγύς μέλλον είναι να βλέπουμε μικρές πλην απειλητικές αναζωπυρώσεις βίας στην περιφέρεια του Ισλαμικού κόσμου, πάντα σε τοπικό επίπεδο και υπό προϋποθέσεις, ανάλογα την περιοχή. 
«Δεν έχει σημασία η ζωή μου ή ο θάνατός μου… Η αφύπνηση έχει ξεκινήσει» έλεγε ο Μπιν Λάντεν το 2001. Θα χρειαστούν άλλα δέκα χρόνια για να δούμε εάν είχε δίκιο…

Διαβάστε το άρθρο του Jason Burke εδώ:
http://bit.ly/j3i9ci