Ο Ντόναλντ Τραμπ εξασφάλισε νομική νίκη την Πέμπτη 19 Ιουνίου, καθώς ομοσπονδιακό εφετείο στο Σαν Φρανσίσκο του επέτρεψε να διατηρήσει τον έλεγχο της ανάπτυξης της Εθνοφρουράς στην Καλιφόρνια. Η απόφαση έρχεται εν μέσω αντιπαράθεσης με τον δημοκρατικό κυβερνήτη Γκάβιν Νιούσομ, ο οποίος έχει προσφύγει κατά της ομοσπονδοποίησης των στρατευμάτων, με αφορμή την αποστολή τους στο Λος Άντζελες για την καταστολή των διαδηλώσεων που ξέσπασαν εναντίον της μεταναστευτικής πολιτικής της κυβέρνησης Τραμπ.
Η παρουσία στρατιωτικών δυνάμεων στους δρόμους της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης των ΗΠΑ προκάλεσε έντονη δημόσια και πολιτική αντιπαράθεση σχετικά με τη χρήση στρατού στο εσωτερικό της χώρας. Ομοσπονδιακός δικαστής, ο Τσαρλς Μπρέγιερ, είχε κρίνει στις 12 Ιουνίου ότι ο Τραμπ ενήργησε παρανόμως καλώντας την Εθνοφρουρά σε ομοσπονδιακή υπηρεσία. Ωστόσο, η νέα απόφαση του εφετείου αναστέλλει προσωρινά την εφαρμογή αυτής της απόφασης.
Το τριμελές εφετείο ανέφερε ότι ο Τραμπ ενδέχεται να ενήργησε εντός των συνταγματικών του εξουσιών και πιθανόν συμμορφώθηκε με την απαίτηση να συντονιστεί με τον κυβερνήτη της πολιτείας. Επιπλέον, ακόμα και αν δεν υπήρξε τέτοιος συντονισμός, σύμφωνα με το δικαστήριο, ο κυβερνήτης δεν έχει τη νομική δυνατότητα να ασκήσει βέτο στην προεδρική εντολή.
«Θεωρούμε ότι ο πρόεδρος πιθανόν διαθέτει την αρμοδιότητα να ομοσπονδοποιήσει την Εθνοφρουρά», ανέφεραν οι δικαστές, διευκρινίζοντας ωστόσο πως η απόφασή τους δεν αγγίζει το περιεχόμενο ή τη φύση των αποστολών στις οποίες μπορεί να εμπλακεί η ομοσπονδοποιημένη δύναμη.
Ο Νιούσομ, από την πλευρά του, διατηρεί το δικαίωμα να συνεχίσει τη νομική του μάχη, επικαλούμενος και άλλες νομικές βάσεις, όπως τον νόμο που απαγορεύει τη χρήση στρατιωτικών δυνάμεων για την επιβολή της τάξης εντός των ΗΠΑ. Οι δικαστές τόνισαν ότι αυτά τα ζητήματα μπορούν να τεθούν στην ακρόαση που είναι προγραμματισμένη ενώπιον του δικαστή Μπρέγιερ.
Σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα X, ο Νιούσομ ξεκαθάρισε πως δεν πρόκειται να υποχωρήσει: «Ο πρόεδρος δεν είναι βασιλιάς και δεν είναι υπεράνω του νόμου. Θα συνεχίσουμε να αμφισβητούμε την αυταρχική χρήση των ενόπλων δυνάμεων εναντίον των πολιτών μας», δήλωσε.
Ο Τραμπ, από την άλλη, εξέφρασε ικανοποίηση για την απόφαση μέσω ανάρτησης στο Truth Social: «Αυτή είναι μια σπουδαία απόφαση για τη χώρα μας. Θα συνεχίσουμε να προστατεύουμε και να υπερασπιζόμαστε τους νομοταγείς Αμερικανούς», ανέφερε. «Αυτό ξεπερνά τον Γκάβιν, διότι σε κάθε πολιτεία, αν οι πολίτες μας χρειάζονται προστασία και οι τοπικές αρχές αδυνατούν να ανταποκριθούν, εμείς θα παρέμβουμε», πρόσθεσε.
Όπως επισημαίνει το πρακτορείο Reuters, για να μπορέσει ο πρόεδρος να ομοσπονδοποιήσει την Εθνοφρουρά απαιτείται η ύπαρξη μίας από τις εξής προϋποθέσεις: εισβολή, εξέγερση ή επικείμενος κίνδυνος εξέγερσης κατά της κυβέρνησης, ή αδυναμία των αρχών να εφαρμόσουν τον νόμο με συμβατικά μέσα. Το εφετείο έκρινε πως η τελευταία προϋπόθεση φαίνεται να ισχύει, καθώς κατά τις διαδηλώσεις σημειώθηκαν εκτεταμένα επεισόδια: επιθέσεις με αντικείμενα σε οχήματα των μεταναστευτικών αρχών, χρήση κάδων απορριμμάτων ως πολιορκητικών μέσων, ρίψεις μολότοφ και εκτεταμένοι βανδαλισμοί.