Η συμφωνία του 2015 μεταξύ έξι μεγάλων δυνάμεων (ΗΠΑ, Βρετανία, Κίνα, Ρωσία, Γαλλία, Γερμανία) και του Ιράν, σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης συνεχίζουν να προκαλούν εντάσεις στη διεθνή γεωπολιτική σκακιέρα. Ο Νετανιάχου ανακίνησε το ζήτημα τη Δευτέρα, υποστηρίζοντας ότι το Ισραήλ έχει στα χέρια του τα «μυστικά πυρηνικά αρχεία» της μεσανατολικής χώρας, τα οποία αποδεικνύουν ότι το Ιράν αναπτύσσει κρυφά το δικό του πυρηνικό οπλοστάσιο.
Στο πλευρό του Ισραήλ έσπευσε άμεσα η κυβέρνηση των ΗΠΑ. Ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο, συμφώνησε μέσω δήλωσης του με το Ισραήλ, υποστηρίζοντας πως το Ιράν συνεχίζει να ψεύδεται σχετικά με το πυρηνικό του πρόγραμμα.
«Αυτό νομίζω δείχνει (οι δηλώσεις Νετανιάχου για στοιχεία που έχει το Ισραήλ)το εύρος και το μέγεθος του προγράμματος που έχουν ξεκινήσει. Είναι τουλάχιστον σαφές ότι οι Ιρανοί συνέχισαν να λένε ψέματα στον ιρανικό λαό». Ο Τραμπ αναμένεται να ανακοινώσει στις 12 Μαΐου αν η Ουάσινγκτον θα αποχωρήσει από την πυρηνική συμφωνία, ώστε στη συνέχεια να επιβάλει εκ νέου τις μονομερείς αμερικανικές κυρώσεις σε βάρος της Τεχεράνης.
Γαλλία και Βρετανία ζητούν να πέσουν οι τόνοι
Ο υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας, Μπόρις Τζόνσον, υπογράμμισε πως είναι αναγκαίο να υπάρξουν προσεκτικοί έλεγχοι για τις καταγγελίες Νετανιάχου, επισημαίνοντας ότι με αυτό τον τρόπο θα καθησυχαστούν οι ΗΠΑ και οι υπόλοιποι σύμμαχοι της Βρετανίας.
«Η ομιλία του πρωθυπουργού του Ισραήλ για τις παρελθούσες έρευνες του Ιράν στον τομέα των πυρηνικών όπλων δείχνει γιατί χρειαζόμαστε τη συμφωνία για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Η συμφωνία με το Ιράν δεν βασίζεται στην εμπιστοσύνη αλλά σε λεπτομερείς ελέγχους.
«Οι που αφορούν τους λεπτομερείς ελέγχους καθιστούν πιο δύσκολο για το Ιράν να επαναλάβει τέτοιου είδους έρευνες. Αυτό είναι ένας ακόμη καλός λόγος για τη διατήρηση της συμφωνίας και παράλληλα την ανάπτυξή της προκειμένου να ληφθούν υπόψη οι νόμιμες ανησυχίες των ΗΠΑ και των άλλων συμμάχων μας».
Το γαλλικό υπουργείο Εξωτερικών ζήτησε με τη σειρά του να υπάρξει υπομονή και ενδελεχείς έλεγχοι πριν προκύψουν συμπεράσματα. «Η ορθότητα αυτής της συμφωνίας ενισχύεται από τα στοιχεία που παρουσίασε το Ισραήλ: όλες οι δραστηριότητες που έχουν σχέση με την ανάπτυξη πυρηνικού όπλου απαγορεύονται από τη συμφωνία, σε μόνιμη βάση. Το καθεστώς των επιθεωρήσεων της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) που εφαρμόζεται χάρη στη συμφωνία είναι, το ίδιο, ένα από τα πιο ολοκληρωμένα και πιο ισχυρά στην ιστορία της μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων. Οι πληροφορίες που παρουσίασε ο πρωθυπουργός Νετανιάχου θα πρέπει να αξιολογηθούν λεπτομερώς».
Άδειασμα σε Ισραήλ από την αρμόδια Υπηρεσία
Η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) ξεκαθάρισε την Τρίτη ότι δεν έχει κάποια αξιόπιστη ένδειξη για δραστηριότητες στο Ιράν που έχουν σχέση με την ανάπτυξη πυρηνικού όπλου μετά το 2009. Ο εκπρόσωπος της Υπηρεσίας εξήγησε ότι η υπηρεσία «αξιολογεί όλες τις πληροφορίες που έχει στη διάθεσή της σχετικά με τις πυρηνικές δραστηριότητες του Ιράν.
«Πριν από το τέλος του 2003, μια οργανωτική δομή συστάθηκε στο Ιράν, προσαρμοσμένη στον συντονισμό μιας σειράς δραστηριοτήτων που είχαν σχέση με την ανάπτυξη μιας πυρηνικής εκρηκτικής συσκευής. Αν και ορισμένες δραστηριότητες έλαβαν χώρα μετά το 2003, δεν ήταν μέρος μιας συντονισμένης προσπάθειας. Οι δραστηριότητες αυτές δεν επεκτάθηκαν πέραν των επιστημονικών μελετών και της απόκτησης ορισμένων δεξιοτήτων και σχετικών τεχνικών ικανοτήτων».
«Παιδιάστικες οι κατηγορίες των ΗΠΑ»
Ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Τζαβάντ Ζαρίφ δήλωσε ότι οι καταγγελίες του Ισραήλ για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης είναι «παλιές κατηγορίες», που έχουν αντιμετωπιστεί στο παρελθόν από το Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (IAEA). Παράλληλα, υποστήριξε ότι οι ΗΠΑ επιχειρούν να βρουν πρόσχημα για να κατηγορήσουν το Ιράν, λίγο πριν ανακοινώσει την απόφαση του για το αν οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να είναι μέρος της συμφωνίας του 2015.
«Ο πρόεδρος Τραμπ κάνει ένα αναμάσημα παλιών κατηγοριών που έχουν ήδη αντιμετωπιστεί από το IAEA για να ακυρώσει τη συμφωνία. Πόσο βολικό. Συγχρονισμός με τις φερόμενες αποκαλύψεις μυστικών πληροφοριών από το αγόρι που δεν σταματά να κινδυνολογεί, λίγες μέρες πριν τις 12 Μαΐου. Αλλά η παρόρμηση του Τραμπ να γιορτάσει χάλασε το πρόσχημα».
Ο Ιρανός αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Αμπάς Αράγκι δήλωσε παράλληλα, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων του Ιράν «Tasnim», ότι οι κατηγορίες του Ισραήλ είναι «παιδιάστικες και παράλογες» ΚΑΙ έχουν στόχο να επηρεάσουν την απόφαση του Αμερικανού προέδρου.
Στάση αναμονής από τη Ρωσία
Το Κρεμλίνο ανακοίνωσε ότι ο Πούτιν είχε τηλεφωνική συνομιλία με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, μετά τις καταγγελίες του τελευταίου. Όπως αναφέρει η ανακοίνωση, η Ρωσία θεωρεί ότι η συμφωνία του 2015 είναι πολύ σημαντική και η κάθε πλευρά πρέπει να τηρεί τις δεσμεύσεις της.
«Με πρωτοβουλία της ισραηλινής πλευράς, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν είχε τηλεφωνική συνομιλία με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου. Συζήτησαν την κατάσταση αναφορικά με το Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (JCPOA), έχοντας υπόψη τις δηλώσεις που έκανε σήμερα ο πρωθυπουργός του Ισραήλ για το θέμα. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν επαναδιατύπωσε τη θέση της Ρωσίας ότι η συμφωνία JCPOA, που είναι ύψιστης σημασίας για τη διασφάλιση της διεθνούς σταθερότητας και ασφάλειας, θα πρέπει να τηρείται αυστηρά από όλες τις πλευρές».