Παρόντες στη συνάντηση ήταν ο Πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, κ. Τζέφρι Πάιατ και ο Υφυπουργός Εξωτερικών αρμόδιος για τον Απόδημο Ελληνισμό, κ. Αντώνης Διαματάρης. Σύμφωνα με την κυβερνητική ενημέρωση, συνάντηση έγινε σε εξαιρετικά θετικό κλίμα και συζητήθηκαν οι προοπτικές εμβάθυνσης της αμυντικής, οικονομικής και πολιτικής συνεργασίας της Ελλάδας με τις ΗΠΑ. Ο Μητσοτάκης και η Λόουι αναφέρθηκαν στην ανανέωση της αμυντικής συμφωνίας μεταξύ των δύο χωρών, την επικείμενη επίσκεψη του Έλληνα Πρωθυπουργού στις ΗΠΑ καθώς και την επίσκεψη του Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, κ. Μάικ Πομπέο στην Ελλάδα.
Το προχωρημένο στάδιο των διαπραγματεύσεων αποκάλυψε σε ρεπορτάζ του το «Βήμα της Κυριάκης», αναφέροντας ότι πως υπάρχουν διαπραγματεύσεις που αφορούν την αναθεώρηση της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (Mutual Defense Cooperation Agreement- MDCA) του 1990 (γνωστή και ως «συμφωνία για τις βάσεις»). Σύμφωνα με το δημοσίευμα ο χρόνος υπογραφής της συμφωνίας τοποθετείται στο προσεχές φθινόπωρο και συγκεκριμένα τον Οκτώβριο όπου και θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα αυτή τη φορά, ο δεύτερος γύρος των διαπραγματεύσεων ( ο πρώτος πραγματοποιήθηκε στην Ουάσινγκτον τον περασμένο Δεκέμβριο).
Επικεφαλής της αμερικανικής αντιπροσωπείας που θα έρθει στην Αθήνα φαίνεται πως θα είναι ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο. Η αναβάθμιση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων που θα επιφέρει η υπογραφή της συμφωνίας αυτής εντάσσεται στο ευρύτερο αμερικανικό στρατηγικό σχέδιο που θέλει την Ελλάδα ως κρίκο μιας αλυσίδας “μετωπικών κρατών” (front states) με την Πολωνία, το Ισραήλ και την Ελλάδα να διαμορφώνουν ένα “νοητό τόξο ανάσχεσης” σ’ ένα γεωπολιτικό περιβάλλον επιστροφής στον ανταγωνισμό των μεγάλων δυνάμεων.
Ως σημεία ενδιαφέροντος για τις ΗΠΑ αναφέρονται η βάση της Σούδας, η Αεροπορική Βάση της Λάρισας, η Βάση Αεροπορίας Στρατού στο Στεφανοβίκειο Μαγνησίας και το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης.
Όπως σημειώνει ο «Ριζοσπάστης», ειδική αναφορά γίνεται στην επέκταση χρήσης της προβλήτας του Μαραθιού. Στη Λάρισα σταθμεύουν ήδη, με πρόσχημα συνεκπαιδεύσεις, αμερικανικά UAV και στο Στεβανοβίκειο, περιοδικά, αμερικανικά ελικόπτερα. Τη, δε, Αλεξανδρούπολη θέλουν να την αξιοποιήσουν ως κόμβο διεκπεραίωσης δυνάμεών τους προς το «ευρωπαϊκό θέατρο επιχειρήσεων», όπως το ονοματίζουν, την έχουν χρησιμοποιήσει ήδη ως τέτοια, εξ ου και χρηματοδοτούν την απομάκρυνση βυθισμένης βυθοκόρου από την προβλήτα του λιμένα, ώστε να μπορούν να την εκμεταλλευτούν στο έπακρον. Όλα τα παραπάνω οι Αμερικανοί θέλουν να τα «δέσουν» και νομικά με μια «ανανεωμένη» συμφωνία, επικυρωμένη και από την ελληνική Βουλή.
Όπως υπενθυμίζει ο «Ημεροδρόμος» ο Αμερικανός πρέσβης, Τζέφρι Πάιατ, έχει επιβεβαιώσει από τις 21 Ιουλίου, σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή», πως οι ΗΠΑ θέλουν επιπλέον στρατιωτικές βάσεις στην Ελλάδα και ήδη συζητείται η αλλαγή της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA). Ο Πάιατ είχε εκφράσει την ικανοποίηση της Ουάσιγκτον για τα όσα έπραξε η προηγούμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, για τις ΗΠΑ, και αναφέρθηκε και στην ετοιμότητα της κυβέρνησης της ΝΔ να συνεχίσει:
«Τα καλά νέα είναι ότι είχαμε μια πολύ καλή και δυνατή ελληνοαμερικανική σχέση κατά την περίοδο τη κυβέρνησης Τσίπρα. Και νομίζω ότι πρέπει να πιστώσουμε στην προηγούμενη διοίκηση για την πρόοδο που είχαμε, για παράδειγμα στην συνεργασία στους τομείς ασφάλειας και άμυνας. Τώρα έχουμε μια καθαρή δέσμευση από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και την ομάδα του για να προχωρήσουμε ακόμα πιο γρήγορα».
Ο πρέσβης των ΗΠΑ ήταν σαφής για τη δημιουργία νέων βάσεων και την αλλαγή της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας:
«… η Ελλάδα είναι ένας σημαντικός πάροχος διευκολύνσεων και μας βοηθάει να κάνουμε το ΝΑΤΟ ισχυρότερο, τόσο με πλατφόρμες που η Ελλάδα παρέχει – και η Σούδα είναι η ναυαρχίδα – όσο και μέσα από διαφορετικές εγκαταστάσεις που τα πρόσφατα χρόνια έχετε δει να χρησιμοποιούμε. Έχουμε παρέχει πρόσθετες ευκαιρίες για διαφορετικών τύπων Δυνάμεις. Η Σούδα είναι γεμάτη. Δεν υπάρχει χώρος για περαιτέρω ανάπτυξη, διότι είναι ένα αεροδρόμιο διπλής χρήσης, λόγω της σημασίας, ιδιαίτερα κατά την τουριστική περίοδο, των τακτικών εμπορικών πτήσεων. Αλλά έχετε από τη γεωγραφία σας, πολλές στρατιωτικές εγκαταστάσεις που δεν χρησιμοποιούνται τόσο, όπου εργαζόμαστε μαζί. Και αυτή είναι μια από τις προτεραιότητες μας, όσο οι ειδικοί μας εργάζονται πάνω στη Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA). Η τρέχουσα συμφωνία κατονομάζει τρεις εγκαταστάσεις. Μια από αυτές είναι το Ελληνικό που, προφανώς, είναι ανεπίκαιρη. Η μόνη που παραμένει επίκαιρη είναι η βάση της Σούδας. Οπότε συμφωνήσαμε (στο Στρατηγικό Διάλογο) ότι χρειάζεται να εκσυγχρονίσουμε σε πολιτικό επίπεδο τη Συμφωνία. Τώρα οι ειδικοί εργάζονται για τις διατυπώσεις».
Σε άλλο σημείο της συνέντευξης ο Τζέφρι Πάιατ υποστήριξε:
«…ο ρυθμός της αμυντικής συνεργασίας μας είναι υψηλότερος από ότι ήταν για δεκαετίες. Πρόκειται για την πολύ στενή εταιρική σχέση στη βάση της Σούδας, οι σημαντικές επιχειρήσεις με τα MQ-9 στη Λάρισα, ο βηματισμός των στρατιωτικών ασκήσεων μας και οι εναλλαγές (σ.σ. των Αμερικανικών δυνάμεων) μέσω της Αλεξανδρούπολης και της Θεσσαλονίκης, η παρουσία της Ταξιαρχίας Αεροπορικής Μάχης στο Στεφανοβίκειο. Έχουμε δεσμευτεί σε διμερές επίπεδο αυτή η παρουσία και η συμμετοχή σε ασκήσεις να γίνει ακόμα μεγαλύτερη και πιο ουσιαστική για την επόμενη χρονιά».
Συνέχεια στις επιλογές ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ
Θα πρέπει να σημειωθεί πάντως ότι οι συζητήσεις ΗΠΑ και Ελλάδας για περισσότερη στρατιωτική συνεργασία δεν ξεκίνησαν επί κυβέρνησης Νέας Δημοκρατίας. Από το φθινόπωρο του 2018 και εν μέσω της συζήτησης για την Συμφωνία των Πρεσπών, αμερικανικά ΜΜΕ με σειρά άρθρων τους έκανα λόγο για τη διεύρυνση των αμερικανικών στρατιωτικών δραστηριοτήτων στην Ελλάδα. Τον Σεπτέμβριο του 2018, η Wall Street Journal αποκάλυψε ότι «ο αμερικανικός στρατός βρίσκεται σε συνομιλίες για να διευρύνει τις δραστηριότητές του στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης περισσότερων αεροπορικών και ναυτικών βάσεων εδώ, σηματοδοτώντας πιθανή κίνηση προς την ανατολική Μεσόγειο, εν μέσω αυξανόμενων εντάσεων με την Τουρκία». Στο δημοσίευμα υπογραμμίζεται ακόμη πως «το πιο σημαντικό» είναι πως «ελληνική κυβέρνηση και αντιπολίτευση είναι δεκτικοί για μία τέτοια εξέλιξη», με τους αμερικανούς αξιωματούχους να τονίζουν πως «βλέπουν μια ευκαιρία για αυξημένη χρήση των ελληνικών εγκαταστάσεων και για τη μεταφορά περισσότερων στρατευμάτων σε προσωρινή βάση». Ο στρατηγός και αρχηγός του Γενικού Επιτελείου των Ενόπλων Δυνάμεων των ΗΠΑ, Τζόσεφ Ντάνφορντ, δήλωνε εκείνο το διάστημα ότι «οι Έλληνες είναι ανοικτοί στην αυξανόμενη στρατιωτική συνεργασία με τις ΗΠΑ» και υπογράμμισε ότι βλέπει «αρκετά σημαντικές ευκαιρίες» στην Ελλάδα, λόγω πιθανών επιχειρήσεων των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο.
«Μέσα οι βάσεις του θανάτου»: Η Ελλάδα ως αμερικανικό ορμητήριο
Τον Οκτώβριο του περασμένου έτοιυς είχε δοθεί (κατά λάθος) στη δημοσιότητα ένα βίντεο από τη συνάντηση του τότε υπουργού Άμυνας, Πάνου Καμμένου, με τον ομόλογό του, Τζέιμς Μάτις, στο αμερικανικό Πεντάγωνο, κατά την οποία ο Καμμένος πρότεινε το εξής:
«Η Ελλάδα θεωρεί τις ΗΠΑ στρατηγικό εταίρο και σύμμαχο, τον μοναδικό θα τολμούσα να πω. Είναι σημαντικό για την Ελλάδα οι ΗΠΑ να αναπτύξουν στρατιωτικές δυνάμεις στη χώρα σε μία πιο μόνιμη βάση όχι μόνο στον Κόλπο της Σούδας, αλλά επίσης στον Βόλο, στη Λάρισα και στην Αλεξανδρούπολη» Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ τότε, είχε προσπαθήσει να υποβαθμίσει τις συνομιλίες, κάνοντας λόγο για «σχέδιο Καμμένου».
Επίσης, σύμφωνα με πηγές του TPP, η ανάγκη των ΗΠΑ για ενίσχυση της στρατιωτικής τους παρουσίας στα Βαλκάνια έχει τεθεί υπόψιν της Επιτροπής Εξοπλισμών και Άμυνας από το 2016, χωρίς πάντως, όπως προσθέτουν να έχουν γίνει αναφορές σε συγκεκριμένες περιοχές. Άλλωστε, η αμερικανική πίεση για λύση του Μακεδονικού ξεκίνησε λόγω της ανάγκης των ΗΠΑ να ελέγξουν στρατιωτικά τα Βαλκάνια και να ισχυροποιήσουν την στρατιωτική τους παρουσία.
Και μπορεί να γίνεται στα κρυφά, χωρίς καμία επίσημη ενημέρωση, αλλά η ισχυροποίηση αυτή έχει ήδη ξεκινήσει. Όπως τόνιζε το δημοσίευμα της WSJ, οι ΗΠΑ έχουν ήδη επεκτείνει τη χρήση των ελληνικών βάσεων, με ειδική αναφορά στις πτήσεις drones (μη επανδρωμένων αεροπλάνων) από τη βάση της Πολεμικής Αεροπορίας στη Λάρισα. Το ίδιο διάστημα περίπου περίπου, αποκαλύφθηκε ότι Ελλάδα και ΉΠΑ βρίσκονται σε προχωρημένες συζητήσεις για βάσεις στην Κάρπαθο.