του Παναγιώτη Παπαδομανωλάκη
Σχολιάζοντας το κλείσιμο ρωσικών μέσων ενημέρωσης σε μια σειρά χώρες, όπως η Ελλάδα, ανέφερε πως γνωρίζει το ελληνικό τμήμα του Sputnik «από όταν άρχισε να λειτουργεί τον Ιούνιο του 2018. Είναι μέλος του ομίλου μέσων ενημέρωσής μας και νομίζω ότι μέσα σε 1-2 είχε καταστεί ένα πολύ σοβαρό και επίσημο μέσο ενημέρωσης στην Ελλάδα. Δεν άκουσα ούτε μια φορά κάποιος να πει πως κάνει παραπληροφόρηση. Λάθη μπορούν να γίνουν όλα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, αλλά αυτό δεν είναι παραπληροφόρηση. Όταν χθες άκουσα την είδηση της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων ότι ‘η παραπληροφόρηση δεν καταπολεμάται με τη λογοκρισία’, δεν μπορώ να πω ότι αισθάνομαι ικανοποιημένος. Λυπάμαι πολύ, αλλά δεν είναι έτσι. Όταν Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία κατηγορεί τα ρωσικά μέσα μαζικής ενημέρωσης για παραπληροφόρηση, δεν τα υπερασπίζεται. Δουλεύουμε πολλά χρόνια στη Δύση, την Ανατολή, την Ασία, που είναι η παραπληροφόρηση; Θέλουμε αποδείξεις».
Εξηγεί πως το RT «δούλευε στη Γερμανία, όπου δεν δόθηκε βέβαια η άδεια για μετάδοση από το γερμανικό έδαφος, αλλά λειτουργούσε από άλλες χώρες. Στη Γαλλία πολλοί φίλοι μου έλεγαν ότι παρακολουθούσαν RT. Στην Ελλάδα, επίσης πολλοί το παρακολουθούσαν στην αγγλική ή τη γαλλική και άλλες γλώσσες. Έδειχναν μια άλλη άποψη για τα γεγονότα, αλλά ανέδειξαν και τα γεγονότα για τα οποία δεν τα δυτικά μέσα δεν γράφουν καθόλου. Λένε τα έκλεισαν λόγω της ρωσικής επιχείρησης στην Ουκρανία, αλλά γιατί γίνεται αυτή η επιχείρηση; Στην Ελλάδα και τη Δύση επί 8 χρόνια δεν έγραψαν τίποτα. Μιλάω με καλούς δημοσιογράφους και δεν ξέρουν πως οι Ουκρανοί εθνικιστές βομβάρδιζαν καθημερινά τις περιοχές της ανατολικής Ουκρανίας. Πάρα πολλοί δεν ξέρουν τι έγινε στην Οδησσό, όπου 50 άτομα κάηκαν ζωντανά (στο κτίριο των Συνδικάτων) από εθνικιστές και χούλιγκανς, όταν κανείς δεν έδειξε τίποτε». Υπενθύμισε πως «ο τότε υπ. Εξωτερικών της Ελλάδας Ευάγγελος Βενιζέλος εξέφρασε απλώς τη βαθιά του ανησυχία. Ούτε καταδίκασε, ούτε δήλωσε ότι είναι απαράδεκτο, απλώς ότι ανησυχεί. Ο κ. Βενιζέλος ήταν ο πρώτος υπ. Εξωτερικών της Ευρώπης που πήγε στην Ουκρανία για να νομιμοποιήσει το νέο φασιστικό καθεστώς στις 2 Μαρτίου 2014. Δέκα μέρες μετά το πραξικόπημα, στο οποίο πήρε ενεργά μέρος και η Ελλάδα, καθώς η χώρα είχε την προεδρία της ΕΕ και το πραξικόπημα ήταν το αποτέλεσμα αυτής της προεδρίας».
«Οκτώ χρόνια σιωπή και τώρα έκλεισαν το ελληνικό Sputnik και απαγόρευσαν τη μετάδοση του RT. Για ποιόν σκοπό; Μήπως θυμαται κανείς το δικαίωμα για την ελευθερία λόγου και πληροφορίας, ότι δηλαδή κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα στην ελεύθερη ανταλλαγή πληροφοριών, ώστε να γνωρίζει τι συμβαίνει στην κοινωνία. Αυτό είναι μέρος του Συμφώνου για τα Συλλογικά και Ατομικά Δικαιώματα. Υπάρχουν στο Συμβούλιο της Ευρώπης οδηγίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη χρήση του διαδικτύου και σε ποιες περιπτώσεις είναι δυνατόν να κλείνουν κάποιες ιστοσελίδες. Πρέπει να υπάρξει απόφαση του δικαστηρίου και αποδείξεις που παρανόμησαν. Στη Ρωσία για παράδειγμα υπάρχουν περιπτώσεις που μπορούν να κλείνουν μέσα ενημέρωσης, αλλά προηγουμένως η αρμόδια υπηρεσία (Roskomnadzor) πρέπει να δώσει δύο προειδοποιήσεις. Κατά τη διαδικασία, μια ιστοσελίδα μπορεί να πάει στο δικαστήριο και να λάβει δικαστική απόφαση. Τα δυτικά μέσα ενημέρωσης έκλεισαν σε μια περίπτωση, όταν η Γερμανία απαγόρευσε να δουλεύουν στο RT στα γερμανικά. Τότε η Ρωσία απαγόρευσε να λειτουργεί το Deutshe Welle (DW) στην Ρωσία. Στην Ρωσία στο Deutshe Welle δούλεψαν 19 άτομα και 16 από αυτούς ήτανε Ρώσοι Όμως τα μέσα δούλευαν ελεύθερα, όπως μπορείτε να δείτε και από το χθεσινό μπρίφινγκ του ρωσικού υπ. Εξωτερικών. Η λίστα που υπάρχει στην ιστοσελίδα (του υπουργείου) είναι τεράστια. Χθες και σήμερα μόνο ήρθε η απόφαση των αρχών της Ρωσίας να περιορίσουν τη λειτουργία μερικών μέσων, όπως το BBC και το χρηματοδοτούμενο από τις Ηνωμένες Πολιτείες Radio Free Europe/Radio Liberty (ιδρύθηκε από τη CIA στον Ψυχρό Πόλεμο), το Medusa που θεωρείται ξένος πράκτορα αλλά συνέχιζε να δουλεύει κα. Αλλά μπορούμε να πούμε πως αυτό ήρθε ως απάντηση».
Σε ότι αφορά την ενημέρωση στη χώρα μας, ο ίδιος είπε πως «άνοιξα για λίγο τα τηλεοπτικά κανάλια και σε λίγα λεπτά τα έκλεισα. Σε όλα τα κανάλια fake news, όπως ότι οι Ρώσοι βομβάρδισαν τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια, ότι οι Ρώσοι είναι επικίνδυνοι να κάνουν πυρηνικό ατύχημα, αλλά δεν είναι έτσι. Το υπ. Άμυνας της Ρωσίας παρέχει στοιχεία πως ο σταθμός ήταν υπό ρωσικό έλεγχο εδώ και μέρες, οπότε σήμερα έγινε επίθεση των (Ουκρανών) εθνικιστών και μετά έπιασε φωτιά το διοικητικό κτίριο, που δεν είναι στο έδαφος του σταθμού αλλά δίπλα. Για αυτό έκλεισαν τα μέσα ενημέρωσης, για να μην μπορεί η Ρωσία να παρουσιάσει την άλλη πλευρά, τη δική της θέση και είναι πολύ λυπηρό. Εδώ είδα fake news από τους υψηλόβαθμους αξιωματούχους, όπως ο υφυπ. Άμυνας Νίκος Χαρδαλιάς που έχει αναρτήσει στο facebook του μια φωτογραφία από την ανατολική Ουκρανία ως απόδειξη ότι οι Ουκρανοί πάνε να πολεμήσουν με τους Ρώσους. Στην πραγματικότητα ένας κάτοικος έστελνε την οικογένειά του στη Ρωσία, μακριά από τους βομβαρδισμούς στις 21 Φεβρουαρίου, όταν οξύνθηκε η κατάσταση από την επίθεση των εθνικιστών». Στο ερώτημα αν φοβάται πως στο μέλλον μπορεί να στοχοποιηθεί η πρόσβαση και σε πρακτορεία όπως το TASS ή το RIA Novosti, απάντησε πως «μερικές μέρες δεν ήταν δυνατόν να ανοίξουμε τις ιστοσελίδες, αλλά σήμερα καταφέραμε να τη λειτουργήσουμε και κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί και στο μέλλον».
Σχετικά με την επιβολή κυρώσεων σημείωσε πως «αυτές χτυπούν σε δύο σημεία. Μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, η Ρωσία άνοιξε την οικονομία της, κατέρρευσαν πάρα πολλές επιχειρήσεις. Ενώ μέχρι τότε είχαμε πολύ μεγάλη έφεση στην αεροπορική βιομηχανία, αρχίσαμε μετά να αγοράζουμε Boeing και Airbus. Όπως είπε ο κ. Μητσοτάκης, στη 1 Μαρτίου στη Βουλή κατά τη συζήτηση της κατάστασης στην Ουκρανία, ‘θέλουμε να χτυπήσουμε σκληρά τη ρωσική οικονομία’, ενώ εξέφρασε τη προσδοκία πως τα 3/4 των ρωσικών αεροπλάνων δεν θα πετάνε λόγω απουσίας των ανταλλακτικών. Αρχίζοντας από τις πρώτες κυρώσεις του 2014 και το εμπάργκο στην εισαγωγή ρωσικών προϊόντων από τη Δύση. Σύμφωνα με τα στοιχεία του κ. Μουράτοφ, πρώην πρέσβης της Ρωσίας και νυν αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Κριμαίας, ο οποίος είναι στη λίστα των κυρώσεων, η Ρωσία έχασε λόγω των κυρώσεων 50 δισ. ευρώ, ενώ η ΕΕ έχασε 250 δισ. ευρώ, καθώς η Ρωσία σταμάτησε την εισαγωγή φρούτων, λαχανικών, που ήταν μεγάλο πλήγμα και για την ελληνική οικονομία.Όμως σε 2-3 χρόνια εμείς αυξήσαμε την εγχώρια παραγωγή μας».
Τώρα οι κυρώσεις θα δημιουργήσουν «προβλήματα με τους τουρίστες, καθώς δεν πάνε χιλιάδες τουρίστες τον χρόνο στη Δύση, από το οποίο θα χάσετε κι εσείς. Η Ρωσία είχε επίσης σχέδιο να αυξήσει μέχρι 50% των δικών της αεροπλάνων…Οι Ρώσοι που δεν θα έρθουν στην Ελλάδα και την Ευρώπη δεν θα αγοράσουν τα ρούχα. Εμείς τα σοβιετικά χρόνια είχαμε καλή υφαντουργία και νομίζω έχουμε και τώρα, οπότε δεν θα χάσουμε πολλά. Σε ότι αφορά το ρωσικό αέριο που ακούω ότι θέλουν να απαγορεύσουν την εισαγωγή του στην Ευρώπη, μπορούμε να έχουμε πελάτες και στην Ασία. Σε ότι αφορά την κατάργηση του North Stream 2, αύξηση των τιμών στο αέριο έκλεισε τις τρύπες. Τώρα δεν θα πάμε στα ευρωπαϊκά τουριστικά θέρετρα, αλλά και όταν κλείσαμε με τη πανδημία οι Ρώσοι έμειναν στη Ρωσία για διακοπές. Αυτό φέρνει ανάπτυξη των περιοχών μας». Σε ότι αφορά την αποβολή της Ρωσίας από το διεθνές σύστημα πληρωμών (SWIFT), ανέφερε πως «αποφάσισαν ήδη πως επτά ρωσικές τράπεζες αποκλείονται από το SWIFT, καθώς θα λειτουργεί αυτή η κύρωση σε ζητήματα σημασία για την ΕΕ, αφού χωρίς λεφτά δεν έχει αέριο. Επιπτώσεις υπάρχουν, καθώς τις τελευταίες μέρες αυξήθηκε πολύ η διαφορά του ευρώ με το ρούβλι, που χθες ήταν 110 ρούβλια/1 ευρώ, αλλά και το 2017 το ευρώ ήταν 92 ρούβλια και μετά μειώθηκε η διαφορά. Νομίζω και τώρα θα μειωθεί. Εκτιμώ ότι σε λίγο καιρό η οικονομία μας θα μπορεί να ζει υπό τις κυρώσεις. Υπάρχουν δυσκολίες όπως χθες που το ΙΚΕΑ δήλωσε πως κλείνει και έγιναν κάποιες τεράστιες ουρές για να αγοράσουν έπιπλα, αλλά στο εξής θα βρούμε κάποιον άλλον για αυτή τη δουλειά».
Σε ότι αφορά το κλίμα που επικρατεί στην Ελλάδα σε σχέση με τη Ρωσία, σημείωσε πως «είδα τις εκδηλώσεις που έγιναν από τη ρωσική στην αμερικανική πρεσβεία, όπου μου έκανε έκπληξη ότι συμμετείχε το Κομμουνιστικό Κόμμα. Υπάρχουν ωστόσο μετανάστες τόσο από την ανατολική όσο και από την δυτική Ουκρανία στην Ελλάδα, ενώ έγινε απέναντι μας μια εχθρική διαδήλωση που συμμετείχαν μόνο από τη δυτική Ουκρανία. Εκφράζω λύπη και ανησυχία για το γεγονός ότι η κυβέρνηση της Ελλάδας καλλιεργεί κλίμα αντιρωσικής υστερίας. Μπορώ να πω ότι υπήρχαν Έλληνες που έστελναν επί πολλά χρόνια βοήθεια στην ανατολική Ουκρανία. Βλέπω σήμερα να στέλνει ανθρωπιστική βοήθεια η ΝΔ, αλλά πότε το έκανε τόσα χρόνια για την ανατολική Ουκρανία; Έχω τόσους φίλους εδώ και δεν έλαβα κανένα κακό μήνυμα, δεν κατάλαβα εχθρικό κλίμα. Αλλά καταλαβαίνω ότι μπορεί να υπάρχει και αυτό, όπως από ακροδεξιές δυνάμεις της Ελλάδα που δούλεψαν μαζί με τους Ουκρανούς φασίστες και μερικοί από αυτούς είναι ελεύθερη μετά τη δίκη τους». Τέλος, σημείωσε πως «τόσα χρόνια δουλεύω και είναι μια πολύ δύσκολη περίοδο καθώς δεν ανεβάζουν ανταποκρίσεις του πρακτορείου στη ροή ειδήσεων. Έκλεισαν την άλλη πλευρά. Δεν είναι μόνο λογοκρισία, αλλά και υποκρισία».