Ένα απόσπασμα άρθρου της εφημερίδας New York Observer για τη νέα εκδοχή της Αντιγόνης:
Η ποιήτρια Anne Carson μεταφράζει την Αντιγόνη του Σοφοκλή και παραφράζει τον τίτλο σε “Antigonick”, χρησιμοποιεί δηλαδή την έκφραση “nick of time” («στο τσακ»), υπονοώντας ότι είναι ένα έργο με επίκεντρο το χρόνο. Πρόκειται για ένα λεύκωμα εν είδει ποιήματος το οποίο η συγγραφέας αποκαλεί «επιτάφιο» προς τον αδελφό της, που πέθανε το 2000. H μετάφραση δεν εστιάζει τόσο στις τραγωδίες που κατατρέχουν την οικογένεια του Οιδίποδα όσο στα γεγονότα που οδηγούν σε αυτές. Για να δώσει έμφαση η ποιήτρια, που είναι και καθηγήτρια αρχαίων ελληνικών, προσθέτει στο έργο έναν νέο χαρακτήρα με το όνομα Nick. O Nick δεν μιλάει ποτέ. «Να ζυγίζει τα πράγματα» είναι η μόνη σκηνική οδηγία που έχει – και συνεχίζει να τα ζυγίζει πάνω στη σκηνή, ακόμα και όταν όλοι οι υπόλοιποι χαρακτήρες έχουν φύγει.
Αυτή δεν είναι η μόνη αναθεώρηση που έκανε η Carson, καθώς συνέπτυξε τους περισσότερους μεγάλους μονολόγους του κειμένου σε μία ή δύο γραμμές. Στη δική της Αντιγόνη αρέσει να παραθέτει αποσπάσματα από τη δουλειά του Χέγκελ. Ο Σοφοκλής ξεκινάει το έργο του με τη συνάντηση της Αντιγόνης με την Ισμήνη έξω από τις πύλες της πόλης. Η Αντιγόνη ζητάει από την Ισμήνη να θάψουν τον νεκρό αδελφό τους, Πολυνείκη και αναρωτιέται αν υπάρχει κάποιο κακό το οποίο να μην έχει χτυπήσει ακόμη την οικογένειά τους. Η μεταφράστρια παρουσιάζει με τέτοιο τρόπο τις ηρωίδες ώστε να μοιάζουν με τον Βλαντιμίρ και τον Εστραγκόν, τους δύο κεντρικούς ήρωες του Μπέκετ στο «Περιμένοντας τον Γκοντό». Είναι βράδυ σε έναν άδειο επαρχιακό δρόμο και οι ήρωες του Μπέκετ περιμένουν τον Γκοντό -ο οποίος ξέρουν ότι δεν θα έρθει, παρόλα αυτά συνεχίζουν να τον περιμένουν. Αντίστοιχα η Αντιγόνη και η Ισμήνη περιμένουν ακόμη περισσότερο πόνο να γεμίσει την λυπητερή ζωή τους:
Αντιγόνη: Ξεκινούμε από το σκοτάδι, η γέννηση είναι ο θάνατός μας
Ισμήνη: Ποιος το είπε αυτό
Αντιγόνη: Ο Χέγκελ
Ισμήνη: Μοιάζει περισσότερο με Μπέκετ
Αντιγόνη: Ο Μπέκετ παραφράζει τον Χέγκελ
Ισμήνη: Διαφωνώ
Αντιγόνη: Όποιος κι αν ήταν όποιες κι αν είμαστε αγαπητή αδελφή, από τη στιγμή που γεννηθήκαμε από τα κακά του Οιδίποδα, έχουμε ποτιστεί από την πικρία, τον πόνο, την αηδία, την ντροπή και το ηθικό σοκ
Η Αντιγόνη έχει παρουσιαστεί επί σκηνής με αμέτρητες διαφορετικές προσεγγίσεις –στο πλαίσιο της Γαλλικής Επανάστασης, του Πολέμου του Βιετνάμ, της Βόρειας Ιρλανδίας κ.ά. Στη νέα αυτή εκδοχή, ο Χορός είναι γεμάτος κυνισμό: «Λυπάμαι που το λέω», αναφέρει μετά από μια καταδικαστική προφητεία του μάντη Τειρεσία, «αλλά η ιστορία δείχνει ότι έχει πάντα δίκιο» ή τη στιγμή που η Αντιγόνη ετοιμάζεται να μπει στη σπηλιά που ο Κρέων έχει διατάξει να την θάψουν ζωντανή, ο Χορός αναφωνεί ότι «είναι λίγο ατσούμπαλη, σαν τον πατέρα της». Στη συγκεκριμένη εκδοχή, ένας από τους λιγότερο αξιομνημόνευτους ρόλους του Σοφοκλή, η γυναίκα του Κρέοντα, Ευρυδίκη, μένει πάνω στη σκηνή για να απαγγείλει ένα ποίημά της ίδιας της μεταφράστριας. Η Anne Carson, τελικά, κάνει κάτι περισσότερο από το να εκσυγχρονίσει τη γλώσσα και να συντομεύσει τα συμπεράσματα. Ξαναγράφει το έργο, αφαιρεί την πολυπλοκότητα, το παράλογο στοιχείο και τον παράδοξο, κάπως κωμικό συγχρονισμό των γεγονότων και καταφέρνει να παρουσιάσει ένα μοναδικό κείμενο, μιας ιστορίας που πάει πολύ πιο πίσω από τον 5ο π.Χ. αιώνα, όταν την έγραψε ο Σοφοκλής.
info: Το Antigonick της Anne Carson, σε εικονογράφηση Bianca Stone, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις New Directions.