Το Σωματείο Αυτοεκπροσώπηση, του οποίου μέλος είναι και η Γεωργία, αποτελείται αποκλειστικά από άτομα που έχουν διαγνωσθεί με κάποια ψυχική ασθένεια. Χαρακτηρίζεται από την ανεξάρτητη κι αυτόνομη δράση σε θέματα που αφορούν τα άτομα με ψυχοκοινωνικές δυσκολίες και στόχοι, μεταξύ άλλων, είναι ο αποστιγματισμός, η εκπροσώπηση ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας, η εξασφάλιση καλών συνθηκών στην κοινωνικοοικονομική ενσωμάτωση των ατόμων, η διεκδίκηση για θέματα ψυχικής υγείας. Το σημαντικότερο που υπογραμμίζει η ίδια είναι πως εκεί «οι άνθρωποι μπορούν να συζητήσουν με ανθρώπους που τους καταλαβαίνουν και να “σπάσει” η μοναξιά».
Στην εκπομπή αυτής της Τετάρτης πιάσαμε το νήμα του θέματος της ψυχικής υγείας από την άλλη πλευρά, την πλευρά των «τρίτων». Η Γεωργία έχει διαγνωσθεί με διπολική διαταραχή. Το ίδιο και η αδερφή της. Στο πρώτο άκουσμα «οι συγγενείς σοκάρονται» θα πει η Γεωργία και υπογραμμίζει τη σπουδαιότητα των Συλλόγων και Σωματείων οικογενειών και φίλων ατόμων με ψυχικές ασθένειες. «Για παράδειγμα, και θα μιλήσω βιωματικά, το “άντε ξεκουνήσου” δε βοηθάει όταν έχεις κατάθλιψη, όπως κι όταν έχεις μανία το “μα τι συμβαίνει τώρα κι έχει νεύρα και είναι υπερδραστήριος”. Οικογένεια και φίλοι δεν ξέρουν πώς να το αντιμετωπίσουν. Γι’ αυτό υπάρχουν “σεμινάρια” εκπαίδευσης σε σωματεία και συλλόγους οικογενειών και φίλων ατόμων με ψυχικές ασθένειες. Χρειάζεται εκπαίδευση για το πώς θα αντιμετωπίσεις τον άνθρωπό σου. Για παράδειγμα, όταν η αδερφή μου πρωτοδιαγνώσθηκε με διπολική διαταραχή, η μητέρα μας αρχικά ήταν λεκτικά επιθετική μαζί της. Μετά μάθαμε ότι αυτό δε βοηθά ούτε την αδερφή μου ούτε την ίδια. Με τον καιρό μάθαμε να την “αντιμετωπίζουμε”. Προσπαθούσα πάντα να την καταλάβω».
«Από τα τάρταρα στα ουράνια- Αυτό είναι η διπολική διαταραχή»
Αυτό είναι η διπολική διαταραχή.
Τη μία βυθίζεσαι στα βάθη της κατάθλιψης και την άλλη πλέεις στα πελάγη ευτυχίας της μανίας.
Πέρασα αμέτρητες ώρες στο κρεβάτι, αναλογιζόμενη ότι θα ήταν καλύτερα να μη ζω, αλλά χωρίς τη δύναμη να βάλω τέρμα.
Μετά πέρασα σε μια μανία που με γέμισε ενέργεια, συνομιλίες με αρχαίες θεότητες, εξωγήινες οντότητες και επιστήμονες που πειραματίζονταν με τον εγκέφαλό μου και αυνανιζόμουν λυσσασμένα καθημερινά.
Τα παραπάνω μας μετέφερε η Γεωργία. Διαγνώστηκε στην εφηβεία με καταθλίψεις, έκανε μανία το 2016 οπότε η διάγνωσή της άλλαξε σε διπολική. Η μανία έκανε τον κύκλο της και πέρασε και μετά έπεσα σε βαθιά κατάθλιψη. Πέρασε τα στάδια της υπομανίας, «ήμουν στα πολύ high μου» λέει χαμογελώντας κι ύστερα πέρασε τα στάδια της μανίας, περιγράφοντας χαρακτηριστικά πως κάποια στιγμή μέσα σ’ αυτή την κατάσταση νόμιζε πως είχε χάσει/της είχαν κλέψει το αυτοκίνητο, έκανε δήλωση στο αστυνομικό τμήμα και όταν πέρασε η μανία είδε ότι ήταν παρκαρισμένο σ’ ένα στενό παραπάνω από το σπίτι της. Πέρασε τα στάδια της κατάθλιψης, όπου σηκωνόταν από τον καναπέ μόνο για τουαλέτα και φαγητό. Κοιτάζοντας σήμερα από μακριά τα παραληρήματά της, λέει πως κι αυτά κάτι λένε, φαίνεται ασυνάρτητος λόγος, αλλά ο άλλος κάτι προσπαθεί να σου πει. Να ακούς πίσω από τις λέξεις, αυτό είναι το κλειδί.
Η αδερφή της έχει επίσης διπολική διαταραχή και είχε κάνει πέντε ακούσιες νοσηλείες. Η εμπειρία της τραυματική. Η Γεωργία περιγράφει χαρακτηριστικά: «έμεινε στο αστυνομικό τμήμα σε κοινή θέα όντας σε παραλήρημα και μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο με αστυνομικό όχημα όλες τις φορές. Μέσα στο νοσοκομείο υπέστη μηχανική καθήλωση, δεμένη στο κρεβάτι για ένα ολόκληρο Σαββατοκύριακο, επειδή δεν ήταν ο γιατρός εκεί να δώσει την εντολή να την λύσουν και δεν μου επέτρεψαν να τη δω δεμένη. Δεν υπήρχαν τεχνικές αποκλιμάκωσης και όποτε ήταν σε διέγερση την έδεναν».
Η ψυχιατρική μεταρρύθμιση δεν ήρθε ποτέ στην Ελλάδα. Οι μηχανικές καθηλώσεις, αν και απαγορεύονται, είναι «η εύκολη λύση». Κι αν κάποιος αναρωτιέται αν υπάρχει άλλο τρόπος για να «ηρεμήσει» κάποιος, η Γεωργία απαντά. «Υπάρχει τρόπος, αλλά δεν έχουν διαθέσιμο προσωπικό και επαρκή εκπαίδευση. Θυμάμαι μια φορά, στο Δαφνί, της έδωσα ένα στυλό και γέμισε τους τοίχους του δωματίου με το παραλήρημά της. Μετά την ρώταγα για κάθε φράση και μου εξηγούσε τι σκεφτόταν. Το παραλήρημα έχει ειρμό και εσωτερική λογική, αρκεί να θες να ακούσεις, αλλά οι γιατροί μάλλον δεν έχουν το χρόνο να το κάνουν. Ο διευθυντής θυμάμαι είπε ότι θα την “τιμωρήσει” παίρνοντάς της το στυλό!».
Δεν υπάρχει υγεία χωρίς ψυχική υγεία.
Ακούμε.
Κατανοούμε.
Σεβόμαστε.
«Κάνω έκκληση στους ανθρώπους που έχουν μια ψυχική διαταραχή να κάνουν το βήμα, να μη φοβηθούν να το πουν στο περιβάλλον τους. Αυτή η εξωστρέφεια θα πατάξει και το στίγμα» λέει, κλείνοντας, η Γεωργία.