Όταν οι Αμερικάνοι και οι Βρετανοί, η CIA και η MI6, αποφάσισαν, το 1953, να ανατρέψουν τον εκλεγμένο σοσιαλιστή ηγέτη του Ιράν, Μωχάμαντ Μοσαντέχ, ονόμασαν την επιχείρησή τους «Επιχείρηση Αίας» (Ajax Operation). Τα ακριβά σχολεία και οι σπουδές στα αρχαία ελληνικά, ειδικά των βρετανών πρακτόρων, δεν πήγαν χαμένα… Υποθέτω πως ο βασικότερος λόγος ήταν η ωμότητα της δύναμης του ομηρικού ήρωα. Δυστυχώς, έχασαν τη λεπτομέρεια με το κόκκινο λουλούδι.

Ελάχιστος φόρος τιμής στη μνήμη του ηρωικού στρατηγού Κασέμ Σολεϊμανί

Ο Αίας είναι ίσως από τις πιο δυσκατανόητες μορφές στην Ιλιάδα. Γιγάντειος, δυνατός όσο κανείς, όλη η άμυνα των Αχαιών μόνος του, άνθρωπος της ωμής δύναμης και της παρόρμησης.

Σε λίγες, αλλά συγκλονιστικές, σκηνές κερδίζει το δικαίωμά του στη μνήμη. Στη μάχη του με τον Έκτορα, που καταλήγει ισόπαλη, οι δύο γενναίοι ανταλλάσσουν αναμνηστικά. Ο Αίας δωρίζει την πορφυρή του ζώνη στον Έκτορα, και ο Έκτορας το σπαθί του στον Αίαντα. Όταν ο Αχιλλέας σκοτωθεί από τους θεούς και το χέρι του Πάρι, ο Αίας, που έσωσε τη σορό του μεγίστου των ηρώων από τη διαπόμπευση, διεκδικεί τη θεϊκής κατασκευής πανοπλία του Αχιλλέα, για να την χάσει από το (γνωστό λαμόγιο) Οδυσσέα. Ο θυμός του, και ο σκοτισμένος από την Αθηνά νους του, τον οδηγεί να σφαγιάσει τα κοπάδια των Αχαιών. Συνέρχεται, αρνείται να ζήσει ντροπιασμένος το υπόλοιπο της ζωής του, πέφτει πάνω στο σπαθί του, και αυτοκτονεί.

Το σπαθί του, που ήταν το σπαθί που του χάρισε ο Έκτορας.

Εκεί που χύθηκε το αίμα του Αίαντα, γεννήθηκε ένα κατακόκκινο λουλούδι.

Όταν οι Αμερικάνοι και οι Βρετανοί, η CIA και η MI6, αποφάσισαν, το 1953, να ανατρέψουν τον εκλεγμένο οσιαλιστή ηγέτη του Ιράν, Μωχάμαντ Μοσαντέχ, ονόμασαν την επιχείρησή τους «Επιχείρηση Αίας» (Ajax Operation). Τα ακριβά σχολεία και οι σπουδές στα αρχαία ελληνικά, ειδικά των βρετανών πρακτόρων, δεν πήγαν χαμένα… Υποθέτω πως ο βασικότερος λόγος ήταν η ωμότητα της δύναμης του ομηρικού ήρωα. Δυστυχώς, έχασαν τη λεπτομέρεια με το κόκκινο λουλούδι.

Το «έγκλημα» του Μοσαντέχ ήταν η απόφασή του να κρατικοποιήσει τα πετρέλαια του Ιράν, που εκμεταλλευόταν η Αγγλοϊρανική Πετρελαϊκή, πιο γνωστή ως BP (British Petroleum, Βρετανική Πετρελαϊκή). Ο Μοσαντέχ έβλεπε στην BP το μακρύ χέρι της αποικιοκρατίας. Μέσα από το πετρέλαιο, οι Βρετανοί ήλεγχαν την χώρα και δεν της επέτρεπαν να ορθοποδήσει. «Τα χρήματα από το πετρέλαιο θα μας επιτρέψουν να ανταποκριθούμε στις ανάγκες του προϋπολογισμού, να αντιμετωπίσουμε τη φτώχεια και την αρρώστεια κι όσα κρατάνε το λαό μας πίσω. Και, διώχνοντας τους Άγγλους, διώχνουμε τη διαφθορά και τις συνομωσίες, που επηρεάζουν την πολιτική της χώρας», θα πει.

Η απάντηση των βρετανών είναι κυρώσεις εις βάρος του Ιράν, που εμποδίζουν τη χώρα να ορθοποδήσει, και αύξηση της παραγωγής πετρελαίου τους στη Σαουδική Αραβία, το Κουβέιτ και το Ιράκ, ώστε να μην υπάρξει πρόβλημα στη βιομηχανία τους και, το κυριότερο, στο στρατό τους.

Οι δράσεις και τα ονόματα των κρατών, οι συμμαχίες, τα μέτρα και οι συνέπειες, έχουν εμφανή αντίστοιχα στη σημερινή πραγματικότητα. Η γεωγραφική θέση του Ιράν και ο πλούτος του παραμένουν τα αυτά, με την αυτή σημασία, όλες αυτές τις δεκαετίες.

Τον Οκτώβριο του 1952, ο λαοφιλής Μοσαντέχ, κηρύσσει τη Βρετανία εχθρική χώρα, και κόβει τους διπλωματικούς δεσμούς. Η Βρετανία, υπό τη δεύτερη κυβέρνηση Τσώρτσιλ, στρέφεται στις ΗΠΑ, κατά την παράδοση που θέλει το ένα χέρι να νίβει το άλλο. Βρίσκει ευήκοον ους στην κυβέρνηση Αϊζενχάουερ και συναποφασίζουν την «απομάκρυνση του Μοσαντέχ», την επιχείρηση Αίας.

Προηγείται, κατά τα ειοθώτα, η δολοφονία χαρακτήρα και η προπαγάνδιση, στη Δύση, της «βλαπτικής για το λαό του Ιράν» πολιτικής του Μοσαντέχ. Ακολούθως, δημιουργήθηκε η εσωτερική «συμμαχία των προθύμων», με πράκτορες της CIA να εισδύουν ως σοσιαλιστές σε κόμματα και να καλλιεργούν σκληρότερη γραμμή, και με την εξαγορά πολιτικών, και μέσα στο κόμμα του Μοσαντέχ.

Σήμερα, η άλλοτε πρεσβεία των ΗΠΑ στην Τεχεράνη είναι μουσείο, το «Μουσείο της Φωλιάς των Κατασκόπων». Η CIA είχε, με τις ευλογίες του Σάχη, την μεγαλύτερη παρουσία της στη Μέση Ανατολή. Εδώ σχεδιάστηκε και εκτελέστηκε η τελική φάση της απομάκρυνσης του Μοσαντέχ.

Οταν σκοτώθηκε ο Έκτορας, ο Αχιλλέας, που περιέστρεφε γύρω από τα τείχη της Τροίας τη σορό του, είχε δεμένο το άψυχο κορμί στο άρμα, με την πορφυρή ζώνη, το δώρο του Αίαντα στον Έκτορα μετά τη μονομαχία.

Ο λαός του Ιράν αρνήθηκε να ξεχάσει. Το 1979, στη μεγάλη Ιρανική Επανάσταση, οι μνήμες του 1953 ήταν ολοζώντανες, το όνομα του Μοσαντέχ έμπνευση. Ο ρόλος της αριστεράς στην Επανάσταση του Ιρανικού λαού είναι γνωστός. Και η ανικανότητα των αποικιοκρατών να δουν καθαρά το κύμα που ερχόταν, ήταν προφανής. Πιστεύοντας ότι ο Σάχης μπορούσε να κρατήσει υπό έλεγχο το λαό, με άρτον και θεάματα, υποτίμησαν και τη μνήμη και την θέληση των Ιρανών για εκδίκηση. Ένα μήνα πριν την επανάσταση, ο πρέσβυς των ΗΠΑ στο Ιράν τόνιζε σε αναφορά του ότι όλα βαίνουν καλώς και δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Το γεγονός ότι η θυσία του Μοσαντέχ ζούσε στη μνήμη του λαού του, ενός λαού που τιμά ιδιαιτέρως τους πεσόντες του και στην παράδοση του οποίου οι νεκροί των πολέμων έχουν θέση ιερομαρτύρων, και ότι οι ξένες, ιμπεριαλιστικές δυνάμεις ήταν πια ο φυσικός εχθρός αυτού του λαού, δεν το υπολόγισαν.

Το πυρηνικό πρόγραμμα και οι ΗΠΑ

To περίφημο «πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν», για το οποίο το τιμωρούν με κυρώσεις, ήταν αμερικάνικη ιδέα, της εποχής που οι ΗΠΑ, σε συνεργασία με τη Μεγάλη Βρετανία (η CIA και η MI6, δηλαδή) δολοφονούσαν τον εκλεγμένο δημοκρατικά ηγέτη του Ιράν, Μοχάμαντ Μοσαντεχ. Την ίδια εποχή, προωθούσαν το πρόγραμμά τους «Άτομα για την Ειρήνη», το οποίο και συμπεριελάμβανε το Ιράν. Στόχοι, η αλλαγή της εικόνας των ΗΠΑ, της μόνης δύναμης που χρησιμοποίησε την ατομική βόμβα, μέσα από την αλλαγή της εικόνας που είχαν οι λαοί για την ατομική ενέργεια, και, βεβαίως, η περικύκλωση με πυρηνικούς αντιδραστήρες της ΕΣΣΔ. Επιπρόσθετα, η πυρηνική ενέργεια και τα πυρηνικά όπλα είναι πολύ φτηνότερα από τα συμβατικά.

Οι πρώτοι πυρηνικοί αντιδραστήρες στο Ιράν, το Ισραήλ και το Πακιστάν γίνονται με αμερικάνικα και ευρωπαϊκά κεφάλαια και αμερικάνικη τεχνογνωσία. Οι χώρες που λίγες δεκαετίες αργότερα θα επιβάλλουν κυρώσεις στο Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα, ήλπιζαν να το χτίσουν πρώτες, σε μια χώρα, όμως, της οποίας την κυβέρνηση θα ήλεγχαν απολύτως. Το πρόγραμμα συνεχίστηκε αδιάκοπα μέχρι το 1979. Την Ιρανική Επανάσταση που έγινε Ισλαμική Επανάσταση.

Το 1981, οι Ιρανοί αποφασίζουν ότι το πυρηνικό τους πρόγραμμα πρέπει να συνεχιστεί, από τους ίδιους.

Tα όποια σχέδια, όμως, μπήκαν στο ρελαντί, καθώς οι ΗΠΑ αποφάσισαν και το Ιράκ του Σαντάμ Χουσείν εκτέλεσε, επίθεση κατά του Ιράν, που οδήγησε σε έναν πολύνεκρο, οκταετή πόλεμο, στον οποίο το Ιράν, και πάλι, υπήρξε αμυνόμενο.

Στη δύσκολη στιγμή του, η προσευχή του Αίαντα προς το Δία ήταν, να διαλύσει την ομίχλη από το πεδίο της μάχης, ώστε να μπορεί κανείς να δει ξεκάθαρα ποιός είναι ο πραγματικός εχθρός.

 

 

(συνεχίζεται)