Η νίκη του Donald Trump στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 2024 σηματοδότησε μια σημαντική στροφή στην αμερικανική πολιτική σκηνή αφού αυτη οφείλεται εν μέρει στην υποστήριξη που έλαβε από μια μερίδα των ελίτ της ψηφιακής τεχνολογίας. Παρακάτω εξετάζω την εξέλιξη των ιδεολογικών και πολιτικών θέσεων των επιχειρηματιών της Silicon Valley από τη δεκαετία του 1970 μέχρι σήμερα, τους παράγοντες που οδήγησαν στην μετατόπιση ορισμένων από αυτούς προς την ακροδεξιά. Καθώς και τις επιπτώσεις τους.

Από τον χιπισμό στον νεοφιλελευθερισμό και την ακροδεξιά

Από τη δεκαετία του 1970, η Silicon Valley σφυρηλατήθηκε γύρω από μια καλιφορνέζικη ιδεολογία που συνδύαζε το ελευθεριακό πνεύμα των χίπις και τον επιχειρηματικό ζήλο των γιάπις. Οι ελίτ της Silicon Valley πίστευαν ότι η τεχνολογία και η επιχειρηματικότητα, και όχι η πολιτική, αποτελούσαν τα κλειδιά για την κοινωνική πρόοδο. Αυτή η ιδέα, εμπνευσμένη από στοχαστές όπως ο Stewart Brand, ενισχύθηκε από την άνοδο του νεοφιλελευθερισμού στη δεκαετία του 1980 και 1990, και από την πεποίθηση ότι η «νέα οικονομία» των ψηφιακών υπηρεσιών θα οδηγούσε σε άνευ προηγουμένου οικονομική ανάπτυξη. Οι ελίτ της Silicon Valley υιοθέτησαν την ιδέα του «ψηφιακού ντετερμινισμού», πιστεύοντας ότι η τεχνολογία, και ιδιαίτερα η τεχνητή νοημοσύνη, αποτελούν τη λύση για όλα τα προβλήματα της ανθρωπότητας. Αυτή η ρητορική, ενισχυμένη από συγγραφείς όπως ο Alvin Toffler, προώθησε την πεποίθηση ότι η κρατική παρέμβαση εμποδίζει την καινοτομία και την οικονομική ανάπτυξη.

Αν και οι επιχειρηματίες της Silicon Valley ήταν παραδοσιακά προοδευτικοί σε κοινωνικά ζητήματα, υποστηρίζοντας τα δικαιώματα των μεταναστών και την ισότητα των φύλων, η άνοδος του Donald Trump και οι πολιτικές του έφεραν στην επιφάνεια μια τάση ριζοσπαστικοποίησης ορισμένων από αυτούς. Η κλιματική κρίση, η όλο και μεγαλύτερη πολιτική πόλωση, υπό το βάρος της αυξανομένης οικονομική ανισότητα, και η απειλή της Κίνας ώθησαν κάποιους να στραφούν προς τον Trump, βλέποντας σε αυτόν έναν υπερασπιστή της αμερικανικής ισχύος και έναν εχθρό της «woke culture».

Πώς η Silicon Valley βοήθησε τον Trump να κερδίσει

Στις τελευταίες εκλογές η υποστήριξη του Trump από μια μερίδα της Silicon Valley πήρε διάφορες μορφές:

Μαζική Χρηματοδότηση: Ο Elon Musk, μέσω του Super PAC « America PAC », ξόδεψε κολοσσιαία ποσά για να υποστηρίξει την καμπάνια του Trump. Ο Musk είναι ο μόνος δωρητής αυτού του PAC, το οποίο επικεντρώθηκε στις « αμφιταλαντευόμενες πολιτείες ». Άλλοι δισεκατομμυριούχοι της Silicon Valley, όπως ο Peter Thiel, συνέβαλαν επίσης οικονομικά στην καμπάνια του Trump, ιδίως διοργανώνοντας δείπνα συγκέντρωσης χρημάτων και υποστηρίζοντας άλλα Super PACs υπέρ του Trump. Το μέγεθος των δωρεών αυτών των δισεκατομμυριούχων επέτρεψε στον Trump να ανταγωνιστεί τις δαπάνες της καμπάνιας της Kamala Harris, παρά το γεγονός ότι η τελευταία συγκέντρωσε συνολικά περισσότερα κεφάλαια.

Έλεγχος των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης: Η εξαγορά του Twitter από τον Elon Musk το 2022, και η μετονομασία του σε X, είχε σημαντικό αντίκτυπο στις προεδρικές εκλογές. Ο Musk χρησιμοποίησε την πλατφόρμα του για να προωθήσει ανοιχτά τον Trump, ενώ παράλληλα επέκρινε έντονα την Harris. Ενίσχυσε επίσης τη διάδοση ψευδών ειδήσεων και ρητορικής μίσους, ιδίως ρατσιστικών και αντισημιτικών στερεότυπων και αφηγημάτων. Ο Musk αποκατέστησε τον λογαριασμό του Trump στο X, ο οποίος είχε ανασταλεί μετά την εξέγερση της 6ης Ιανουαρίου 2021, δίνοντας έτσι στον πρώην πρόεδρο μια πλατφόρμα για να διαδώσει τα μηνύματά του σε εκατομμύρια συνδρομητές. Επιπλέον, ο Musk περιόρισε την προβολή πληροφοριών που θα μπορούσαν να βλάψουν τον Trump, όπως ο « φάκελος Vance », ένα σύνολο εγγράφων που έριχναν φως στους αμφιλεγόμενους δεσμούς του JD Vance, του υποψηφίου αντιπροέδρου του Trump, με τον Peter Thiel. Επίσης, άλλες πλατφόρμες όπως το Facebook και Instagram το επέβαλλαν ανοιχτή λογοκρισία σε φιλοπαλαιστινιακά περιεχόμενα και λογαριασμούς.

Ανοιχτή Πολιτική Υποστήριξη: Η « μαφία PayPal », μια ομάδα πρώην στελεχών της PayPal αποτελούμενη από τους Musk, Thiel και David Sacks, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην καμπάνια του Trump. Η επιρροή τους ήταν ιδιαίτερα σημαντική στην επιλογή του JD Vance ως υποψηφίου αντιπροέδρου του Trump. Αυτοί οι επιχειρηματίες αξιοποίησαν τα δίκτυα και τους πόρους τους για να υποστηρίξουν τον Vance, διοργανώνοντας δείπνα συγκέντρωσης χρημάτων και ασκώντας πιέσεις στον Trump να τον επιλέξει. Η « μαφία PayPal » μοιράζεται το πολιτικό όραμα του Trump, ιδίως την εχθρότητά του προς την Κίνα και την υποστήριξή του στην απορρύθμιση, η οποία θεωρείται ευεργετική για τις επιχειρήσεις τους. Η έντονη παρουσία του Musk στο πλευρό του Trump σε συγκεντρώσεις, φορώντας καπέλο « Make America Great Again », συνέβαλε επίσης στην νομιμοποίηση της υποψηφιότητας του Trump σε ένα ευρύτερο κοινό. Αυτό ενισχύθηκε από την διφορούμενη συμπεριφορά κι άλλων δισεκατομμυριούχων όπως ο Jeff Bezos, ιδιοκτήτης της Amazon και της Wahington Post.

Πράγματι, η υπόσχεση γενικής απορρύθμισης της οικονομίας αποτελεί σημαντικό πόλο έλξης για ορισμένους στη Silicon Valley. Ο Trump έχει επίσης δηλώσει ανοιχτά ότι θα ευνοήσει τις δραστηριότητές των μεγαλοδωρητών του, συμπεριλαμβανομένων της ψηφιακής τεχνολογίας, των ορυκτών καυσίμων και των κρυπτονομισμάτων. Για παράδειγμα οι διαφορές του Musk με τις ρυθμιστικές αρχές όπως η EPA (U.S. Environmental Protection Agency) και η FAA (Federal Aviation Regulations) θα μπορούσαν να βρουν ευνοϊκή λύση. Βέβαια τέτοιες συμφωνίες ενέχουν σοβαρό κίνδυνο διαφθοράς. Θα έχουν επίσης σημαντικές αρνητικές συνέπειες για το περιβάλλον και την προστασία των καταναλωτών.

Η νίκη του Trump και η επιρροή προσωπικοτήτων όπως ο Elon Musk δημιουργούν ένα αβέβαιο μέλλον. Η άνοδος του ακροδεξιού λαϊκισμού και του φαύλου εθνικισμού και σεξισμού που τους χαρακτηρίζει καθώς και οι συνεχείς τους η επιθέσεις στους δημοκρατικούς θεσμούς αποτελούν σοβαρή απειλή για το μέλλον των ΗΠΑ αλλά και αποσταθεροποιητικό παράγοντα παγκοσμίως.

Πάντως, η Silicon Valley παραμένει ένα ποικιλόμορφο οικοσύστημα, με την πλειονότητα των εργαζομένων στον τομέα της τεχνολογίας και πολλά στελέχη να συνεχίζουν να υποστηρίζουν το Δημοκρατικό Κόμμα. Το χάσμα μεταξύ των στελεχών που τάσσονται υπέρ του Trump και της βάσης των εργαζομένων θα μπορούσε να γίνει ακόμη πιο έντονο στο μέλλον.