Ένα έργο αποθήκευσης βιομηχανικών εκπομπών CO2 (διοξειδίου του άνθρακα) σχεδιάζεται να υλοποιηθεί στον πυθμένα της θαλάσσιας περιοχής της Θάσου και συγκεκριμένα στις εγκαταστάσεις εξόρυξης υδρογονανθράκων του Πρίνου.
γράφει ο Κώστας Νικολάου
Διδάκτωρ Περιβαλλοντολόγος, τ. Επισκέπτης Καθηγητής ΑΠΘ
Η τεχνολογία δέσμευσης και αποθήκευσης CO2 προτείνεται από ορισμένους πολιτικούς και επιχειρηματικούς κύκλους για περιορισμό των βιομηχανικών εκπομπών σε τομείς που υποτίθεται ότι δεν μπορούν να μειώσουν τις εκπομπές, αλλά και για να αποφύγουν οι βιομηχανίες το κόστος της αγοράς δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων.
Η αποθήκευση στον Πρίνο θα έχει αρχική δυναμικότητα 1 εκατ. τόνων CO2 ετησίως και επέκταση στα 3 εκατ. σε δεύτερη φάση. Στην πρώτη φάση του έργου, το CO2 θα μεταφέρεται με φορτηγά στην εγκατάσταση σε συμπιεσμένη μορφή, ενώ στην επόμενη φάση προβλέπεται και η μεταφορά του με πλοία σε υγροποιημένη μορφή.
Οι υποστηρικτές αυτής της λύσης ισχυρίζονται ότι η αποθήκευση CO2 είναι μια μεταβατική λύση για μερικές δεκαετίες μέχρι να ολοκληρωθεί η μετάβαση με παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ στο πλαίσιο αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης.
Όμως, δεν είναι καθόλου μεταβατική!
Για παράδειγμα, οι τσιμεντοβιομηχανίες (στις οποίες γίνεται ιδιαίτερη αναφορά, ως έναν δύσκολο τομέα που κάτι πρέπει να κάνουμε) καίνε αστικά στερεά απορρίμματα από επιλογή, διότι είναι δωρεάν πρώτη ύλη και έτσι επιτυγχάνουν μεγιστοποίηση των κερδών τους. Ο κυβερνητικός σχεδιασμός για τα απορρίμματα είναι οι εγκαταστάσεις καύσης σκουπιδιών σε όλη την Ελλάδα. Αυτός δεν είναι καθόλου μεταβατικός σχεδιασμός. Είναι μια μόνιμη επιλογή.
Οι υποστηρικτές συγκρίνουν την επιλογή αποθήκευσης CO2 με την επιλογή κατάργησης των CFCs (χλωροφθοράνθρακες), που επηρεάζουν την τρύπα του όζοντος, λέγοντας ότι πρόκειται για την ίδια επιστημονική προσέγγιση.
Πρόκειται για επιστημονική ακροβασία!
Δεν ήταν η επιλογή να αποθηκευτούν τα CFCs. Να καταργηθούν ήταν. Η επιλογή κατάργησης της παραγωγής των CFCs ως προσέγγιση επίλυσης του θέματος της τρύπας του όζοντος, ταυτίζεται με την προσέγγιση μείωσης της παραγωγής του CO2, όχι με την αποθήκευσή του.
Υποστηρίζουν ακόμη, ότι το CO2 υπάρχει παντού τριγύρω μας και άρα είναι ακίνδυνο. Ναι, επειδή υπάρχει σε πολύ χαμηλές συγκεντρώσεις. Με την αποθήκευση όμως, οι συγκεντρώσεις θα είναι τεράστιες και βεβαίως πολύ επικίνδυνες. Αν δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος για τους ανθρώπους τριγύρω, τότε γιατί ισχυρίζονται ότι θα ξοδέψουν τεράστια ποσά σε τεχνολογικά μέτρα προστασίας και διαρκούς παρακολούθησης του συστήματος αποθήκευσης για να αποτρέψουν επιπτώσεις στο περιβάλλον και την υγεία;
Επιχειρείται να παρουσιαστεί ότι η αποθήκευση CO2 είναι απλά η αντίστροφη διαδικασία με την εξόρυξη υδρογονανθράκων στον Πρίνο, με την οποία όλα ήταν καλά και δεν υπήρχε κανένα πρόβλημα. Και από που προκύπτει ότι όλα είναι καλά με την εξόρυξη υδρογονανθράκων; Το ακριβώς αντίθετο ισχύει με βάση τις επιστημονικά διαπιστωμένες πλέον επιπτώσεις παγκοσμίως.
Ισχυρίζονται επίσης, ότι η καθαρότητα του CO2, που θα παραλαμβάνεται από τις βιομηχανίες θα είναι περίπου 95% και το υπόλοιπο θα είναι συστατικά του αέρα και ότι δεν θα έχει καθόλου άλλους ρύπους διότι οι βιομηχανίες εφαρμόζουν συστήματα κατακράτησης όλων των ρύπων. Όχι βέβαια! Όλος ο πλανήτης γνωρίζει ότι δεν λύθηκαν τα προβλήματα βιομηχανικής ρύπανσης του αέρα και καθαρές εκπομπές απαλλαγμένες από ρύπους δεν υπάρχουν.
Χρειάζεται να υπογραμμισθεί ότι οι εκπομπές CO2 που θα αποθηκεύονται στον Πρίνο δεν θα είναι μόνο από βιομηχανίες εγκατεστημένες στην Ελλάδα, αλλά από διάφορες χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης. Επιχειρείται λοιπόν να δημιουργηθεί μια χωματερή αέριων ρύπων στον πυθμένα του θαλάσσιου χώρου της Θάσου, όπου σε περίπτωση ατυχήματος διαρροής θα έχει άμεσες επιπτώσεις στο περιβάλλον (θάλασσα και αέρα) της περιοχής, στην οικονομία, στην υγεία και την ίδια τη ζωή των κατοίκων. Πρόκειται ουσιαστικά, για διαχείριση βιομηχανικών αέριων αποβλήτων που με την αποθήκευσή τους σε μια σεισμογενή χώρα δεν μπορεί καθόλου να αποκλειστεί το ενδεχόμενο βιομηχανικού ατυχήματος μεγάλης έκτασης.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, η τεχνολογία δέσμευσης και αποθήκευσης CO2 δεν αντιμετωπίζει την κλιματική κρίση, παρά τους όποιους ισχυρισμούς.
Αυτό που επιτυγχάνεται είναι η μέγιστη δυνατή παράταση χρήσης των ορυκτών καυσίμων για τη μεγιστοποίηση των κερδών των βιομηχανιών, ενώ ταυτόχρονα ανοίγεται ένα νέο πεδίο επιχειρηματικής εκμετάλλευσης της κλιματικής κρίσης για αποκόμιση νέων κερδών δια μέσου της εφαρμογής αυτής της πανάκριβης τεχνολογίας.
Πρόκειται για ένα ακόμα παράδειγμα επιχειρηματικής εκμετάλλευσης ενός περιβαλλοντικού προβλήματος και σε αυτήν την περίπτωση, της κλιματικής κρίσης. «Οι κρίσεις γεννάνε κροίσους» που έλεγε και ο Ωνάσης.
Κι όμως υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις και είναι αποτελεσματικότερες και κατά πολύ φθηνότερες.
Η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης απαιτεί μείωση των εκπομπών CO2 (και όχι αποθήκευσή τους), δηλαδή, μείωση της καύσης ορυκτών καυσίμων και κάθε είδους καύσης και αντικατάστασή τους με τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε μικρή κλίμακα, με κατάλληλη χωροθέτηση που δεν οδηγεί σε κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις, υλοποιούμενη από τους ίδιους τους πολίτες για να ωφελούνται οι πολίτες και όχι οι εταιρίες.
Κι ένα τελευταίο σχόλιο: Τα 3 εκατ. τόνοι CO2 ετησίως που επιχειρείται να αποθηκευτούν στον Πρίνο, θα μπορούσαν να απορροφηθούν από ένα μικρό μέρος των καμένων δασών της Ελλάδας αν αυτά προστατεύονταν κατάλληλα ή ακόμα και σήμερα, αν αφεθούν τα δάση αυτά να αναπαραχθούν χωρίς οικοπεδοποίηση και αν αυξηθούν δραστικά και ισόποσα οι φυτεύσεις δέντρων. Το μόνο πρόβλημα που έχει αυτή η πολιτική είναι ότι δεν αφήνει μεγάλα κέρδη στις εταιρίες. Φοβερό!