Πως οι αγρότες από τη Νεμπράσκα απειλούν τα κέρδη της Apple (και όχι μόνο)

του Μηνά Κωνσταντίνου 

Το νομοσχέδιο, με επίσημο τίτλο «LB67», περισσότερο γνωστό ως «Right to Repair» (Δικαίωμα στην Επισκευή), ήρθε ως αποτέλεσμα της κόντρας που κρατάει εδώ και αρκετά χρόνια, μεταξύ αγροτών από την Νεμπράσκα και των μεγάλων εταιρειών αγροτικών μηχανημάτων.
 
Η τεχνολογική εξέλιξη, που έχει καταλάβει πλέον και τον αγροτικό κόσμο, έχει κάνει την επισκευή των αγροτικών μηχανημάτων «δουλειά ειδικού». Από τη στιγμή που τα ανταλλακτικά και το «know how» εξασφαλίζουν μόνο εξουσιοδοτημένα συνεργεία από τις εταιρείες, οι αγρότες της Νεμπράσκα εξαρτώνται απόλυτα από αυτές. Και ειδικά, από το μόλις ένα που υπάρχει σε μια πολιτεία που ξεπερνά σε έκταση την Αγγλία και τη Σκωτία μαζί.
 
Αποτέλεσμα των διεκδικήσεων των αγροτών της αμερικανικής πολιτείας, που στο μεταξύ «συναντήθηκαν» με καταναλωτές άλλων προϊόντων με ανάλογες διεκδικήσεις, όπως οι χρήστες smart phone και τοπικά καταστήματα που επισκευάζουν τέτοια, «γέννησε» το νομοσχέδιο της Νεμπράσκα.
 
Όμως αυτή ακριβώς η συνάντηση κινητοποίησε εταιρείες όπως η Apple, η Microsoft, η Google, η Samsung και μία σειρά άλλοι τεχνολογικοί και οικονομικοί κολοσσοί, που αποφάσισαν να κινηθούν δυναμικά εναντίον του νομοσχεδίου, με σκοπό να αποκρούσουν ανάλογες διεκδικήσεις.
 

Των φρονίμων οι… εταιρείες

 
Όπως για τις εταιρείες των αγροτικών μηχανημάτων, το «άνοιγμα» της αγοράς των επισκευών σε κατά τόπους μικρότερα συνεργεία για τις πολυεθνικές εταιρείες, θα είχε ως αποτέλεσμα το σπάσιμο του μονοπωλίου τους, το οποίο είναι και αποκλειστικά υπεύθυνο για τις υψηλές τιμές της επισκευής μιας συσκευής τηλεφώνου. Της αιτίας, δηλαδή, που συνήθως είναι πιο φθηνή η αγορά καινούριας συσκευής, αντί για την επισκευή της. Επίσης, κάτι τέτοιο θα μείωνε αισθητά τον χρόνο αναμονής για την επισκευή της συσκευής, την ώρα που η «αποστολή στα κεντρικά» των πολυεθνικών παίρνει τουλάχιστον εβδομάδες.

Το κυριότερο, το γεγονός πως η επισκευή θα γινόταν πιο προσιτή και πιο εύκολη, θα ήταν αρκετό για να μειωθούν οι πεταμένες συσκευές τηλεφώνου, ενώ η ανακύκλωσή τους θα μπορούσε να γίνει πιο συστηματική. Ανάσα για το περιβάλλον, καθώς και για τα θύματα της εξόρυξης των πρώτων υλών που απαιτεί η παραγωγή τους. Με ότι, βέβαια, αυτό συνεπάγεται για τα κέρδη των εταιρειών.
 
Εκτός από την Νεμπράσκα, στο πλευρό των καταναλωτών και των καταστημάτων βρίσκονται και άλλες επτά πολιτείες των ΗΠΑ. Το Ιλινόις, το Κάνσας, η Μασαχουσέτη, η Μινεσότα, η Νέα Υόρκη, το Τεννεσί και το Γουαϊόμινγκ έχουν εξίσου τις ίδιες ανησυχίες, γι' αυτό και αντίστοιχα νομοσχέδια εξετάζονται και σε αυτές τις πολιτείες.
 
Ωστόσο, όπως αναφέρει ο Guardian, η περίπτωση της Νεμπράσκα είναι εκείνη που συγκεντρώνει το ενδιαφέρον, καθώς είναι η μόνη πολιτεία από τις προαναφερόμενες με ένα μόνο σώμα αντιπροσώπων. Γεγονός που με τη σειρά του σημαίνει πως ένας νόμος μπορεί να θεσπιστεί αρκετά γρήγορα. Επιπλέον, το προηγούμενο της θέσπισης αντίστοιχου νόμου που απελευθέρωσε την επισκευή των αυτοκινήτων για τα συνεργεία, δημιουργεί την προοπτική ακόμα και για «ντόμινο», με άλλες πολιτείες να υιοθετούν αντίστοιχο νόμο.
 
Για όλους τους παραπάνω λόγους, οι αγρότες της Νεμπράσκα έχουν στο πλευρό τους την «Ένωση Επισκευαστών» (Repair.org), όπως και οι υπόλοιπες επτά πολιτείες. Η Ένωση αριθμεί τρία εκατομμύρια Αμερικάνων, που εργάζονται επάνω σε αυτοκίνητα, υπολογιστές, κινητά και άλλες συσκευές σε ολόκληρη την επικράτεια. Όπως αναφέρουν οι ίδιοι στην ιστοσελίδα τους, «η επισκευή είναι η ψυχή των τοπικών οικονομιών. Τα μέλη μας κάνουν τα προϊόντα να διαρκούν περισσότερο, εξοικονομούν χρήματα για τους καταναλωτές και δημιουργούν θέσεις εργασίας».
 

Απειλές και προειδοποιήσεις από τις εταιρείες

 
Τα όσα μεταφέρει στην βρετανική εφημερίδα η γερουσιαστής της Νεμπράσκα, Λυδία Μπράας, για τον τρόπο με τον οποίο έχουν υποδεχθεί οι εταιρείες την απόφασή της να προωθήσει το νομοσχέδιο, είναι ενδεικτικά της επιμονής των εταιρειών να μην ισχύσει ένας τέτοιος νόμος. Όπως δηλώνει, ήταν ο εκπρόσωπος της Apple που προειδοποίησε τη γερουσιαστή πως, σε περίπτωση θέσπισης του νόμου, η Νεμπράσκα θα γίνει «η Μέκκα των κακών παραγόντων», υποστηρίζοντας πως μία τέτοια εξέλιξη θα αποτελούσε πόλο έλξης για τους χάκερς.
 

Αγρότης από την Νεμπράσκα που συμμετέχει στην κίνηση (φωτογραφία: Guardian)

Παράλληλα, το έτερο επιχείρημα των εταιρειών επικεντρώνεται στους κινδύνους ασφαλείας που θα μπορούσαν να προκύψουν για ανεκπαίδευτους ανθρώπους στην προσπάθεια να επισκευάσουν μια συσκευή τους. Μάλιστα, οι εταιρείες υποστηρίζουν πως θα μπορούσαν να προκύψουν προβλήματα με τις μπαταρίες ιόντων λιθίου, απειλώντας ακόμα και με την έκρηξη της συσκευής.
 
Η Μπράας αποτελεί έναν, μάλλον ξεχωριστό παράγοντα στην εξέλιξη της ιστορίας, καθώς αφενός εργάζεται ως σύμβουλος λογισμικού, αφετέρου είναι παντρεμένη με έναν αγρότη. Αξίζει να σημειωθεί πως, όπως δηλώνει η ίδια, κατά τα επτά προηγούμενα χρόνια που έχει χρηματίσει γερουσιαστής, ποτέ δεν έχει βιώσει αντίστοιχη πίεση. Ακόμα και όταν αποφάσισε να ασχοληθεί με το «καυτό» για τις ΗΠΑ ζήτημα των εκτρώσεων, η ίδια υποστηρίζει πως τα γνωστά «λόμπυ» συμφερόντων δεν της άσκησαν ανάλογες πιέσεις.

Την ίδια ώρα, ένας από τους ηγέτες της αγοράς των αγροτικών μηχανημάτων, η εταιρεία John Deere, τάσσεται εξίσου κατηγορηματικά κατά του νομοσχεδίου, υποστηρίζοντας πως το κάνει «για την προστασία σημαντικών επενδύσεων των καταναλωτών σε εξοπλισμό». Σημειώνει μάλιστα πως, επισκευή των οχημάτων της μπορεί να γίνει μόνο σε εξουσιοδοτημένα κέντρα.

Ακόμα πιο αρνητική είναι η στάση του προέδρου της Ένωσης Εμπόρων Εξοπλισμού της Αϊόβα και της Νεμπράσκα. Με πιο πονηρή ματιά και το μυαλό σε πιθανές δικαστικές περιπέτειες των εταιρειών, ο πρόεδρος Άντυ Γκούντμαν, περιγράφει πως μπορεί «να δημιουργηθεί μία κατάσταση όπου κάποιος τρίτος θα μπορούσε να τραυματιστεί εξαιτίας μίας ακατάλληλης επισκευής, η οποία εκτελείται από έναν ανειδίκευτο τεχνικό», κάνοντας λόγο για σοβαρές ζημιές, για τις οποίες θα ευθύνεται η αμέλεια του ιδιοκτήτη του εξοπλισμού ή του λεγόμενου τρίτου.

Η απάντηση που έλαβε από την Μπράας ήταν πληρωμένη. Η γερουσιαστής δήλωσε πως οι αγρότες εργάζονται επάνω στον δικό τους εξοπλισμό «για δεκαετίες, γενιές ακόμα». Πρόσθεσε, επίσης, πως στην εποχή της πληροφορίας, είναι πολύ εύκολο για τους αγρότες, αλλά και οποιονδήποτε επιθυμεί να επισκευάσει κάτι, να ενημερωθεί σχετικά με τον εξοπλισμό του.
 
«Σήμερα μπορεί κανείς να συμβουλευτεί το Youtube για κάτι τόσο απλό όσο το ψήσιμο μιας τούρτας, έως για την επισκευή ή τη λειτουργία ενός αντικειμένου. Νομίζω, αυτός είναι ο τρόπος που κινείται η αγορά. Θα θέλαμε αυτή την αγορά να κινείται με τον υπόλοιπο κόσμο» υπογράμμισε.
 

Χάθηκε μια μάχη- Ο πόλεμος ξεκίνησε

 
Η ακρόαση του νομοσχεδίου LB67 της περασμένης Πέμπτης στη γερουσία της Νεμπράσκα, στάθηκε η αιτία για να πέσουν εκεί τα φώτα της δημοσιότητας. Η παρουσίαση κοινής επιστολής προς τη γερουσιαστή Μπράας, υπογεγραμμένη από την Apple, την Microsoft, τη Google, τη Samsung, τη Nintendo, τη Sony και τις οργανώσεις κατασκευαστών και συνδέσμους της τεχνολογικής και πληροφορικής βιομηχανίας, πείθει για το τεράστιο ενδιαφέρον που προξένησε.
 
Για τον πρόεδρο της Δικαστικής Επιτροπής της Γερουσίας, κρίνεται απίθανο να θεσπιστεί μία τέτοια νομοθεσία εντός του τρέχοντος έτους, καθώς οι εγγενείς προκλήσεις μίας τέτοιας νομοθεσίας απαιτούν διαβούλευση σε βάθος. Παρά ταύτα, το ζήτημα που απασχολεί εκατομμύρια χρήστες συσκευών και μηχανημάτων στις ΗΠΑ και ολόκληρο τον κόσμο, μάλλον μόλις άνοιξε, παρά έκλεισε, με τη συνεδρίαση της Γερουσίας της Νεμπράσκα.
 
Μετά και τις πρόσφατες αποκαλύψεις των Wikileaks, για τις δυνατότητες της τεχνολογίας που έχει αναπτύξει η CIA για την παρακολούθηση και τον χειρισμό των εν λόγω συσκευών, το ζήτημα αποκτά πρωτοφανές διεθνές ενδιαφέρον, και όχι μόνο για οικονομικούς λόγους.