«Ασφυκτιά» το Κράτος Δικαίου στην Ελλάδα για ακόμα μια χρονιά

Ένα κράτος που δεν τηρεί τους νόμους που ψηφίζει, θεσμοί παραδομένοι στην ασυδοσία, μία δικαιοσύνη που θέτει στο αρχείο τις πιο πολύκροτες υποθέσεις, είτε αρνούμενη να μπει στην ουσία, είτε εξετάζοντάς τες πλημμελώς, ατιμωρησία και παντελής έλλειψη λογοδοσίας των Αρχών που αυθαιρετούν, παρακολουθήσεις δημοσιογράφων, πολιτικών προσώπων, και πολιτών, SLAPPs, κατάφορη παραβίαση δικαιωμάτων, στοχοποίηση ως και ποινικοποίηση πολιτών και ευάλωτων ομάδων, αστυνομική βία, εξαρτημένες και παρακμάζουσες Ανεξάρτητες Αρχές, τοξική αλληλεξάρτηση κράτους, μέσων ενημέρωσης και επιχειρήσεων, «Δημοκρατία χωρίς οξυγόνο». Αυτή είναι η κατάσταση του Κράτους Δικαίου στην Ελλάδα και φέτος, όπως περιγράφεται για 3η χρονιά στην κοινή έκθεση ανεξάρτητων οργανώσεων στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο του ετήσιου ελέγχου των εθνικών συστημάτων. Η έκθεση δημοσιεύθηκε την Τρίτη 4/02 και παρουσιάστηκε σε κοινή συνέντευξη Τύπου στον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών.

της Νεκταρίας Ψαράκη

Οι ανεξάρτητες οργανώσεις Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες – Greek Council for Refugees, Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, HIAS Greece, HomoDigitalis, Refugee Support Aegean – Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο, Reporters United, Solomon και Vouliwatch, κατέθεσαν για 3η χρονιά κοινή έκθεση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το Κράτος Δικαίου στην Ελλάδα το 2024, στο πλαίσιο του ετήσιου ελέγχου των εθνικών συστημάτων.

Την Τρίτη 4/02 πραγματοποιήθηκε στον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών συνέντευξη τύπου με τον εμβληματικό τίτλο «Δημοκρατία Χωρίς Οξυγόνο, Η κατάσταση του Κράτους Δικαίου στην Ελλάδα σήμερα», όπου παρουσιάστηκε η κοινή έκθεση των ανεξάρτητων οργανώσεων, με συντονίστρια τη Νατάσα Γιάμαλη. 

«Όταν το ίδιο το κράτος δεν τηρεί τους νόμους που ψηφίζει, όταν παρερμηνεύει τις διατάξεις που διασφαλίζουν τη λογοδοσία, όταν το κοινοβούλιο λειτουργεί ως μηχανισμός προάσπισης της εκτελεστικής εξουσίας, όταν οι ανεξάρτητες αρχές δρουν υπό πολιτικές πιέσεις, όταν η δικαιοσύνη παίρνει αλλόκοτες αποφάσεις, όταν οι Ποινικοί Κώδικες ενισχύουν πολιτικά αφηγήματα, όταν η διάκριση των εξουσιών θολώνει, τότε το πρόβλημα δεν είναι συγκυριακό, καθόλου συμπτωματικό, αλλά καταλυτικό για τη διάβρωση του Κράτους Δικαίου», είπε ο διευθυντής του Vouliwatch, Στέφανος Λουκόπουλος, περιγράφοντας τη σημερινή ελληνική πραγματικότητα, τονίζοντας ότι τα παραπάνω δεν είναι ασύνδετα περιστατικά, αλλά ένα ενιαίο παζλ που οδηγεί σε μία Δημοκρατία παρακμάζουσα. 

Αναλυτικά η έκθεση

O διευθυντής του Vouliwatch στάθηκε συνοπτικά στα εξής: 

• Το θέμα του lobbying: Παρότι ο νόμος 4829/21 που αφορά στην ενίσχυση διαφάνειας και λογοδοσίας ψηφίστηκε, το μητρώο διαφάνειας παραμένει αναποτελεσματικό. Η έρευνα του Vouliwatch δείχνει ότι υπάρχει ελλιπής πληροφόρηση του αντικειμένου των επαφών των θεσμικών φορέων με εκπροσώπους συμφερόντων και γενικόλογη καταγραφή των στόχων των συναντήσεων. 
• Πολιτική για Δώρα: Ο Κώδικας Δεοντολογίας της Βουλής προβλέπει, ήδη από το 2016, την τήρηση ονομαστικού και αναλυτικού καταλόγου με τα δώρα που δέχονται οι Βουλευτές/ριές μας ο οποίος τηρείται στη γραµµατεία της Ειδικής Μόνιµης Επιτροπής Κοινοβουλευτικής Δεοντολογίας. Mετά από πιέσεις του Vouliwatch το μητρώο δώρων δημοσιεύτηκε, ωστόσο επρόκειτο για ένα έγγραφο… «μπακαλόχαρτο». Χωρίς σφραγίδες, χωρίς υπογραφές και μάλιστα ήταν δυσεύρετο. Ο αριθμός των δηλωμένων δώρων που φαίνεται να είχαν λάβει οι βουλευτές ήταν μηδαμινός (συγκεκριμένα, 25 δώρα σε λίγα άτομα, την ίδια ώρα που η ΠτΔ είχε δηλώσει 85 δώρα). 
• Πόθεν έσχες: Διαρκείς παρατάσεις και ελλιπής διαφάνεια. Οι δηλώσεις μένουν αναρτημένες για πολύ λίγα χρόνια και οι προθεσμίες έχουν καταντήσει ενδεικτικές, αφού παρατηρούνται τουλάχιστον τέσσερις διαδοχικές παρατάσεις με αποτέλεσμα σήμερα, το 2025, τα τελευταία πόθεν έσχες να είναι από το 2021. 
• Προστασία whistleblowers: Τον Νοέμβριο του 2022 ψηφίζεται ο νόμος για την ενσωμάτωση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για την προστασία των whistleblowers. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, το 71% των υπαλλήλων δεν γνωρίζει την ύπαρξη του νόμου, ούτε υπάρχουν στοιχεία για το αν συμμορφώνονται οι φορείς στη δημιουργία μηχανισμού αναφοράς (blow the whistle). Ακόμη, η πρόσφατη άρση προστασίας των μαρτύρων της Novartis αποτρέπει μελλοντικές παρόμοιες καταγγελίες.
• Δικαίωμα πρόσβασης στη δημόσια πληροφορία: Οι δημόσιες αρχές δεν δημοσιεύουν δημόσια έγγραφα και αρνούνται αιτήματα πληροφόρησης όποτε είτε το ζήτημα πηγαίνει στη δικαιοσύνη, είτε η υπόθεση εγκαταλείπεται.
• Κακή νομοθέτηση και διάφορες παραβιάσεις: Όσον αφορά στη δημόσια διαβούλευση το 42% των νομοσχεδίων του 2024 τέθηκε σε διαβούλευση για λιγότερο από 14 ημέρες παραβιάζοντας τον νόμο. Ακόμη, σε 46 από 48 νομοσχέδια κατατέθηκαν εκπρόθεσμες και άσχετες τροπολογίες από το αρχικό νομοσχέδιο και συγκεκριμένα είτε την παραμονή, είτε την ημέρα ψήφισης. 

«Ο κοινός παρονομαστής όλων των παραπάνω είναι η ελλιπέστατη εφαρμογή της υφιστάμενης νομοθεσίας. Δεν έχουμε έλλειψη νόμων αλλά υπερπληθώρα που δεν εφαρμόζονται. Όταν το κράτος υποβαθμίζει τους θεσμούς και λειτουργεί με αυταρχισμό, τότε ενισχύει περισσότερο την απαξίωση του πολιτικού συστήματος στα μάτια των πολιτών», καταλήγει ο κ. Λουκόπουλος. 

Οι πιο πολύκροτες υποθέσεις καταλήγουν στο αρχείο

Ο δικηγόρος Μίνος Μουζουράκης από την Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA) παρατηρεί ένα στοιχείο που συνδέει τα Τέμπη, με το ναυάγιο της Πύλου, τις υποκλοπές, τα pushbacks και την αστυνομική βία: όταν εμπλέκονται κρατικά όργανα η έρευνα της δικαιοσύνης είναι πλημμελής. 

«Χρήσιμα στοιχεία δεν εξετάζονται ή χάνονται πολύτιμα στοιχεία. Και οι πιο πολύκροτες υποθέσεις καταλήγουν στο αρχείο. Το περασμένο καλοκαίρι η εισαγγελία του Αρείου Πάγου κατέληξε ότι δεν υπάρχει εμπλοκή κρατικού οργάνου στις παρακολουθήσεις. Έχουν τεθεί στο αρχείο πάνω από 200 καταγγελίες pushback, και δεν είχαμε ούτε μια δίωξη. Στο δε ναυάγιο της Πύλου, δεν έχουν κληθεί ως ύποπτοι πρόσωπα κλειδιά, π.χ. από το Κέντρο Έρευνας ή του Κέντρου Επιχειρήσεων, μολονότι υπάρχουν σαφείς ενδείξεις εμπλοκής, όπως λέει και το πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη, για τουλάχιστον 8 μέλη του Λιμενικού αναφέροντας την κατηγορία της θανατηφόρας έκθεσης. Στην Πύλο η κάμερα του σκάφους δεν λειτουργούσε, όπως και στα Τέμπη», αναφέρει.

Στον αντίποδα των αρχειοθετήσεων κατά οργάνων του κράτους έχουμε μια τάση ιδιώτες και θύματα αυθαιρεσίες να βρίσκονται στο στόχαστρο με διώξεις, μέχρι και καταδίκες με «εξόχως ελλιπή στοιχεία». Ακόμη, όπως προσθέτει, πολλές φορές τα δικαστήρια αρνούνται να εξετάσουν την ουσία υποθέσεων ενώπιον των πολιτών, θυμίζοντας ότι ο ΔΣΑ δεν νομιμοποιήθηκε να προσφύγει στο ΣτΕ για την αντικατάσταση των μελών του ΕΣΡ και της ΑΔΑΕ ώστε να κριθεί η συνταγματικότητά τους. 

«Επιπλέον, έχουμε τους πιο πολλούς δικαστές ανά κράτος και τις περισσότερες καθυστερήσεις ακόμα και σε διοικητικά δικαστήρια», προσθέτει. 

Καταλήγει θυμίζοντας ότι η Ελλάδα για όλα τα παραπάνω καταδικάζεται παγίως. Από τα pushbacks, μέχρι την αστυνομική βία σε βάρος Ρομά, την τυπολατρεία του ΣτΕ, κ.α. «Επιπλέον, ενώ το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αναγνωρίζει συνεχώς αυτα τα ζητήματα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν βρίσκει προβλήματα», συμπληρώνει.

Το τρίπτυχο: Άρνηση – Στοχοποίηση – Παραπομπή στη Δικαιοσύνη χωρίς αποτέλεσμα

Ο δικηγόρος από το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (GCR), Αλέξανδρος Κωνσταντίνου παρατηρεί ένα τρίπτυχο στην αντιμετώπιση των ζητημάτων του Κράτους Δικαίου: Άρνηση του προβλήματος από τους φορείς – Στοχοποίηση των καταγγέλοντων – Παραπομπή στη Δικαιοσύνη χωρίς αντίκρισμα. 

Χαρακτηριστικό το παράδειγμα των καταγγελιών για επαναπροωθήσεις προσφύγων. Θυμίζει την περίπτωση της καταδίκης της χώρας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για pushback πίσω στην Τουρκία σε βάρος προσφύγισσας. «Τον Ιανουάριο του 2025, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφάσισε την καταδίκη της χώρας για επαναπορώθηση προσφύγισσας στην Τουρκία. Όχι μόνο απεφάνθη ότι όντως επαναπροωθήθηκε, αλλά είπε πώς οι επαναπροωθήσεις στην Ελλάδα είναι συστηματικές. Η δικαιοσύνη δεν διερεύνησε την υπόθεση, και δεν διερευνά γενικά τις υποθέσεις, καθιστώντας το σύστημα εντελώς αναποτελεσματικό, σε σημείο το ελληνικό σύστημα δικαιοσύνης να μη χρειάζεται να χρησιμοποιηθεί καν πριν πάει κανείς στο ευρωπαϊκό δικαστήριο!», σημειώνει. 

Συστηματική ποινικοποίηση αλληλέγγυων, δικηγόρων, ΜΚΟ και προσφύγων

Η Έλλη Κριωνά – Σαράντη από τη HIAS Greece, εστιάζει στη συστηματική ποινικοποίηση αλληλέγγυων, δικηγόρων αλλά και των ίδιων των προσφύγων, αφού συνεχίζονται οι ποινικές διώξεις και καταδίκες μεταναστών επειδή οδηγούσαν τα οχήματα μεταφοράς τους. Συνεχίζουν να σχηματίζονται δικογραφίες κατά ΜΚΟ με την κατηγορία της «διακίνησης μεταναστών» και αιτιολογία ότι «δεν ενημέρωναν τις Αρχές κατά την άφιξη των προσφύγων», την ίδια ώρα που, όπως αναφέρει «παρόμοιες δικογραφίες πχ στη Μυτιλήνη έχουν δείξει ότι ο ρόλος τους δεν ήταν άλλος ακριβώς από το να εντοπίζουν τις νέες αφίξεις και να ενημερώνουν τις αρμόδιες αρχές».

«Αυτή τη στιγμή είναι σε εξέλιξη μία τρίτη ποινική έρευνα σε βάρος δικηγόρου, επειδή οι μετανάστες έρχονταν σε επικοινωνία μαζί του για την υποβολή αιτήματος ασύλου και για να προστατευθούν από τα pushbacks», σημείωσε χαρακτηριστικά. 

Η Έλλη Κριωνά – Σαράντη παρατηρεί και ότι παρότι ο σχηματισμός δικογραφιών συνοδεύεται με δελτία τύπου των Αρχών με πολύ φανταζέ τίτλους περί εξάρθρωσης κυκλωμάτων διακινητών, σπανίως αποστέλλονται παρόμοια δελτία τύπου για την κατάληξη των υποθέσεων αυτών, κάτι που αναδεικνύει την καταχρηστικότητα των διώξεων. 

Σκάνδαλο υποκλοπών: Νομιμοποίηση παρακολουθήσεων, SLAPPs εναντίον δημοσιογράφων

Ο δημοσιογράφος των Reporters United, Θοδωρής Χονδρόγιαννος αναφέρθηκε στο σκάνδαλο των υποκλοπών, υπόθεση για την οποία οι Reporters United και η Εφημερίδα των Συντακτών διώχθηκαν με αγωγή τύπου SLAPP από τον ανιψιό του Πρωθυπουργού και υπεύθυνο του πρωθυπουργικού γραφείου, Γρηγόρη Δημητριάδη, ο οποίος διεκδικούσε αποζημίωση ύψους 20.000.000 ευρώ από τους δημοσιογράφους, οι οποίοι στο δικαστήριο κέρδισαν. 

«Στη συγκεκριμένη υπόθεση», όπως αναφέρει, «βλέπουμε συστηματικές παραβιάσεις, έλλειψη λογοδοσίας και τιμωρίας. Προσθέτει, ότι τα τελευταία τρία χρόνια σημειώνονται κυβερνητικές επιθέσεις σε βάρος του προέδρου της ΑΔΑΕ, Χρήστου Ράμμου από τον ίδιο τον Κυριάκο Μητσοτάκη, το πρώην κυβερνητικό εκπρόσωπο, Γιάννη Οικονόμου και από τον πρώην πρόεδρο της Βουλής και υποψήφιο Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνο Τασούλα». Ακόμη, «καταγράφεται δικαστική παρενόχληση μελών της ΑΔΑΕ», προσθέτει. 

Ο Θοδωρής Χονδρόγιαννος θύμισε ότι ο αντιεισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Αχιλλέας Ζήσης, έκλεισε την υπόθεση των υποκλοπών χωρίς να βρει ούτε ένα πολιτικό πρόσωπο ύποπτο και φυσικά, χωρίς να βρει κανέναν ύποπτο για τη χρήση του παράνομου κακόβουλου λογισμικού Predator.

Το κομβικότερο ωστόσο είναι ότι «είχαμε νομιμοποίηση των παρακολουθήσεων της ΕΥΠ». «Παρότι έχουν περάσει τρία χρόνια, βλέπουμε ότι η ΕΥΠ και η αντιτρομοκρατική δεν ενημερώνουν την ΑΔΑΕ για τις παρακολουθήσεις, ή ενημερώνουν μετά από έναν χρόνο. Δεν ακολουθείται η νομότυπη διαδικασία», εξηγεί.

Τοξική αλληλεξάρτηση ανάμεσα στα κανάλια, στο κράτος και στις επιχειρήσεις

«Πολλές φορές, όταν ακούμε την είδηση από ένα μέσο, ρωτάμε “ποιανού είναι το μέσο”. Γιατί να μας νοιάζει; Επειδή θεωρούμε δεδομένο ότι ο ιδιοκτήτης έχει συμφέρον να γράψει κάτι. Από την έρευνά μας έχει προκύψει τοξική αλληλεξάρτηση ανάμεσα στα κανάλια, στο κράτος και στις επιχειρήσεις», ανέφερε στην αρχή της τοποθέτησής της η Δανάη Μαραγκουδάκη από το Solomon. 

Όπως σημειώνει, η λίστα Πέτσα, ο τρόπος που χρηματοδοτούνται τα media, αλλά και ο τρόπος που οι διαφημιζόμενοι έχουν ρόλο στην ενημέρωση, καθορίζουν και την ενημερωτική ατζέντα. 

Παρατηρείται και εδώ ένα τρίπτυχο, για τους ιδιοκτήτες των mainstream μέσων: Media – ποδοσφαιρική ομάδα – καράβια. «Το τρίπτυχο ξεκίνησε από τον Βαρδινογιάννη και συνεχίζεται με τον Μαρινάκη, τον Σαββίδη, τον Μελισσανίδη και τον Αλαφούζο», σημειώνει, τονίζοντας την αναγκαιότητα να ενδυναμωθεί ο εποπτικός μηχανισμός, ειδάλλως υπάρχει σοβαρό ζήτημα διαφάνειας. 

Στο ντουλάπι οι υποθέσεις αστυνομικής βίας

Από τη συζήτηση δεν θα μπορούσε να λείπει η αστυνομική βία και καταστολή. Η Κατερίνα Πουρναρά από την Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου τονίζει τις καταγεγραμμένες περιπτώσεις ρατσιστικής και σεξιστικής συμπεριφοράς από αστυνομικούς, αλλά και τις περιπτώσεις που νέοι αποτελούν στόχοι υπερβολικού ελέγχου και καταστολής. 

«Η Δικαιοσύνη είναι αναποτελεσματική και στον έλεγχο της αστυνομικής βίας, όπως αναδεικνύει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο στην υπόθεση Παναγιωτόπουλος κατά Ελλάδας (σ.σ. Η Ελλάδα στις 21/01/2025 καταδικάστηκε από το ΕΔΔΑ για αστυνομική βία σε βάρος Ρομά). Ακόμη, οι υποθέσεις καταχρηστικής ποινικοποίησης των θυμάτων είτε με καταδίκες είτε με διώξεις, τίθενται στο αρχείο», σημειώνει. 

Φωτεινή εξαίρεση του κανόνα, ωστόσο, είναι η καταδίκη των τριών αστυνομικών για επικίνδυνη σωματική βλάβη σε βάρος του Βασίλη Μάγγου, οι οποίοι τιμωρήθηκαν με ποινή διετούς φυλάκισης με τριετή αναστολή από το δικαστήριο του Βόλου. 

Η αστυνομική βία, σύμφωνα με την Κατερίνα Πουρναρά, δεν εξαιρεί κανέναν. Θύματά της είναι οι πολίτες, ακόμη και οι φωτορεπόρτερς που εργάζονται καλύπτοντας τις κινητοποιήσεις, με χαρακτηριστική υπόθεση την επίθεση με χειροβομβίδα κρότου λάμψης από αστυνομικό των ΜΑΤ σε βάρος του φωτορεπόρτερ Μάριου Λώλου στη μεγαλειώδη πορεία για το έγκλημα των Τεμπών. «Δεν απειλεί όμως μόνο τους πολίτες, αλλά και την ίδια την Δημοκρατία», σημειώνει. 

Παραβιάσεις στην προστασία προσωπικών δεδομένων και πρόστιμα εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ σε υπουργεία

«Το ποιος και αν μου παρακολουθούσε κάποιος το τηλέφωνο, μου είναι αδιάφορο, γιατί δεν έχω τίποτα να κρύψω», ήταν το σχόλιο του Άδωνι Γεωργιάδη όταν αποκαλύφθηκε ότι υπήρξε στόχος παρακολούθησης. Από αυτή τη δήλωση ορμώμενη η Λαμπρινή Γυφτοκώστα από το Homo Digitalis, παρέφρασε τα λεγόμενα του Edward Snowden: «Το ότι δεν έχω κάτι να κρύψω, δε σημαίνει ότι δεν έχω το δικαίωμα απορρήτου των επικοινωνιών και της ιδιωτικότητάς μου». 

«Υπογραμμίζω το αυτονόητο: η προστασία προσωπικών δεδομένων είναι θεμελιώδες δικαίωμα και δεν γνωρίζονται διακρίσεις», τονίζει.

Παρόλα αυτά, η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού χαρακτήρα εντοπίζει σοβαρές παραβιάσεις, και μάλιστα έχουν επιβληθεί πρόστιμα ύψους εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ σε τρία υπουργεία:

• Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου: Εγκατέστησε τα συστήματα ΥΠΕΡΙΩΝ και ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ σε δομές φιλοξενίας αιτούντων άσυλο. Η Αρχή με την απόφασή της υπ’ αριθμ. 13/2024, διαπίστωσε την παραβίαση σειράς διατάξεων του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων, μεταξύ αυτών της αρχής νομιμότητας, της υποχρέωσης ενημέρωσης των υποκειμένων, της σύναψης συμβάσεων με εκτελούντες την επεξεργασία, τη διενέργεια εκτίμησης αντικτύπου και την υποχρέωση συνεργασίας με την εποπτική αρχή. Επέβαλε το βαρύτατο πρόστιμο των 175.000 ευρώ.
• Υπουργείο Εσωτερικών: Πρόστιμο 400.000 ευρώ στο ΥΠΕΣ για τη διαρροή προσωπικών δεδομένων εκλογέων εξωτερικού – το γνωστό ως «σκάνδαλο Ασημακοπούλου». Η Αρχή επέβαλε στην Άννα Μισέλ Ασημακοπούλου, ως υπεύθυνο επεξεργασίας, διοικητικό χρηματικό πρόστιμο συνολικού ύψους 40.000 ευρώ για παραβάσεις των άρθρων 5, 6 και 14 του ΓΚΠΔ και έδωσε εντολή διαγραφής των εν λόγω δεδομένων.
• Υπουργείο Κλιματικής Αλλαγής: Την απουσία συμμόρφωσης του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας με τις απαιτήσεις του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων διαπίστωσε η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, επιβάλλοντάς του πρόστιμο που ανήλθε συνολικά στο ύψος των 50.000 ευρώ.

«Δεν είναι μόνο η μη συμμόρφωση, δεν είναι η έλλειψη λογοδοσίας, αλλά υπάρχει μία συστηματική και πάγια αντιμετώπιση απέναντι στις Ανεξάρτητες Αρχές. Υπονομεύουν το έργο τους, υποχρηματοδοτούνται, υποστελεχώνονται, οδηγούνται στην παρακμή», σημειώνει. 

Την απάντηση για το ποια θα πρέπει να είναι τα αντανακλαστικά της κοινωνίας υπό το πρίσμα των παραπάνω, την έδωσε ο τέως αντιπρόεδρος του ΔΣΑ, Αλέξανδρος Μαντζούτσος στον χαιρετισμό που απηύθυνε στην αρχή της εκδήλωσης. Ξεκαθάρισε ότι ο ΔΣΑ θα συνεχίσει να παρεμβαίνει για την ανάδειξη και επούλωση των τραυμάτων, ενώπιον της κοινωνίας και της δικαιοσύνης, με έννομο συμφέρον. Διότι «ο αγώνας για το δίκαιο χάνεται, μόνο όταν οι άνθρωποι σταματήσουν να αγωνίζονται».