της Γεωργίας Κριεμπάρδη

Θα ήταν τραγελαφικό αν δεν ήταν επικίνδυνο. Τις τελευταίες μέρες παρακολουθούμε χιλιάδες εκτάσεις να γίνονται στάχτη και το οξυγόνο να λιγοστεύει. Κάθε καλοκαίρι συζητάμε για το ίδιο θέμα. Το πρόβλημα των πυρκαγιών στη χώρα είναι διαχρονικό και ακόμη κανένας σωστός και ουσιαστικός αντιπυρικός σχεδιασμός δεν έχει γίνει. Το φετινό καλοκαίρι, ωστόσο, η κατάσταση ήταν λίγο διαφορετική. Εικόνες με μηχανές της ΔΙΑΣ να οργώνουν τα καμένα έκαναν τον γύρο των τηλεοράσεων, όσο κάτοικοι διαμαρτύρονταν για την απουσία πυροσβεστικών δυνάμεων. Οξύμωρο, όσο να πεις.

Θα ήταν τραγελαφικό αν δεν ήταν επικίνδυνο. Αστυνομικοί τρέχουν να συλλάβουν τις φωτιές. Είναι επικίνδυνο. Είναι τραγικά επικίνδυνο. Πρόκειται για ανθρώπους που δεν έχουν καμία κατάρτιση και εκπαίδευση για τέτοιες περιστάσεις. Ίσα ίσα θα έλεγε κανείς πως κρίνονται ακόμα πιο ανεκπαίδευτοι και από απλούς πολίτες που τουλάχιστον γνωρίζουν την περιοχή τους. Τούτη η κυβέρνηση έκανε κάτι παραπάνω από ξεκάθαρο ότι κύριο μέλημα της στη διαχείριση των πυρκαγιών ήταν να μη χαθεί καμία ανθρώπινη ζωή (τους ένοιαζε να κάνουν και μικροκομματικά παιχνιδάκια με την καταστροφή στο Μάτι –όπως βλέπετε-), αφήνοντας στο έλεος τους σπίτια, καλλιέργειες και δασικές εκτάσεις.

Ένα από τα προεκλογικά αφηγήματα της, ήταν το μέλημα για την ασφάλεια των πολιτών. Διαχρονικά, όλα τα κόμματα χρησιμοποιούσαν την καραμέλα της ασφάλειας για να κερδίσουν ψήφους, αλλά αυτή η κυβέρνηση το έκανε πολύ περισσότερο. Γρήγορα καταλάβαμε ότι η «ασφάλεια» που υποσχόταν δεν αφορούσε σε προστασία από το οργανωμένο έγκλημα, και τα μεγάλα κυκλώματα. Δεν αφορούσε στην προστασία από φυσικές καταστροφές. Δεν αφορούσε με λίγα λόγια στην ουσιαστική ασφάλεια του απλού πολίτη. Ήταν προεκλογική υπόσχεση που εκπληρώθηκε με την ενίσχυση των αστυνομικών δυνάμεων. Την κάπως υπερβολική ενίσχυση της αστυνομίας.

Εξοπλισμούς κόστους 31 εκατομμυρίων παρέλαβε η ΕΛΑΣ το 2020, προκειμένου όπως αναφέρει η ανακοίνωση του αρχηγείου της αστυνομίας να «αναβαθμίζεται αισθητά η επιχειρησιακή ετοιμότητα και ανταπόκριση των αστυνομικών Υπηρεσιών, σε όλη τη χώρα» και να «βελτιώνεται το επίπεδο των υπηρεσιών που παρέχεται στους πολίτες, στον τομέα της ασφάλειας». Αξίζει να σημειωθεί ότι το μεγαλύτερο μέρος του συνολικού ποσού, που αντιστοιχεί σε 18.450.445 ευρώ, αφορά στον τακτικό προϋπολογισμό ήτοι κρατικούς πόρους, ενώ 5.091.045 προέρχονται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη.

Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα εξοπλιστικά προγράμματα, με την παραλαβή (1.453) νέων οχημάτων, ενώ παρελήφθησαν επιπλέον (45) οχήματα. Επιπλέον, το εξοπλιστικό πρόγραμμα περιλαμβάνει, σύμφωνα με την ανακοίνωση και «την προμήθεια μεγάλου αριθμού ατομικών εφοδίων (κράνη, μποτάκια και στολές μοτοσικλετιστών, επαναφορτιζόμενοι φακοί, χειροπέδες με θήκη, άρβυλα με υψηλή θωράκιση, κράνη μεγάλης ανθεκτικότητας κ.λπ.), καθώς και λοιπό τεχνικό και υποστηρικτικό εξοπλισμό (θερμικές κάμερες, ηλεκτρονικοί υπολογιστές μετά των παρελκομένων τους, αλκοολόμετρα, κ.λπ.) Σχεδόν 800 μηχανάκια (778 οχήματα)  παραλήφθηκαν από τις αρχές του 2020, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία. Σε σχετική ανακοίνωση, γίνεται αναφορά σε παραλαβές 100 μηχανών  από το ελεύθερο εμπόριο, τα οποία κατανέμονται στη Διεύθυνση Ασφάλειας Αττικής.

Στους εξοπλισμούς πάνω από 30 εκατομμυρίων της αστυνομίας για το 2020, προστέθηκαν ακόμα 23 εκατομμύρια ευρώ τον Ιανουάριο του 2021, όπως ανακοίνωσε ο γενικός γραμματέας Δημόσιας Τάξης, Κωνσταντίνος Τσουβάλας. Το νέο πακέτο χρημάτων, μεταξύ άλλων, αφορούσε και στην αγορά θωρακισμένων οχημάτων «σαν αυτά που χρησιμοποιήθηκαν στον Έβρο» αλλά και αναβάθμιση των επιχειρησιακών λεωφορείων. Ακόμα, ανακοινώθηκε η παραλαβή 53 επιπλέον οχημάτων τον Μάρτιο του 2021. Πρόκειται για «φορτηγά οχήματα υπηρεσιακού και ελεύθερου χρωματισμού». Οχήματα, τα οποία αποκτήθηκαν με σύμβαση του Αρχηγείου της Ελληνικής Αστυνομίας, μέσω συγχρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας 2014-2020.

Χωρίς σταματημό οι εξοπλισμοί το 2021, με 34 νέα οχήματα να προστίθενται αυτή τη φορά (Αύγουστος) στον αστυνομικό στόλο εν μέσω πύρινης λαίλαπας τον Αύγουστο και ελλείψει πυροσβεστικών οχημάτων. Η αστυνομία μάλιστα είχε ενισχυθεί και με ποσό ύψους 1.598.374,00 εκατ. ευρώ στις αρχές Αυγούστου, για την «κάλυψη έκτακτων και απρόβλεπτων επιχειρησιακών αναγκών για τον περιορισμό της διασποράς του κορονοϊού», ενώ και οι ελλείψεις σε υγειονομικό εξοπλισμό παραμένουν πολλές.

Ισχυρή αστυνομική παρουσία στις φωτιές – Ελλιπής πυροσβεστική παρουσία

Με πάνω από 900 αστυνομικούς συμμετείχε η ΕΛΑΣ στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών που εκδηλώθηκαν Τετάρτη 3 Αυγούστου 2021, σε Αττική, Εύβοια, Μεσσηνία και Λακωνία, όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση των αρχών. Μεταξύ άλλων σημειώνεται ότι στην Αττική 842 αστυνομικοί και 335 οχήματα, ανταποκρίθηκαν σε 259 κλήσεις του Κέντρου Άμεσης Δράσης και συνέδραμαν στην προληπτική εκκένωση οικισμών και σε 303 απεγκλωβισμούς ατόμων. Την ίδια ώρα, η ανακοίνωση της πυροσβεστικής αναφέρει ότι στην πυρκαγιά στη Βαρυμπόμπη επιχειρούν 520 πυροσβέστες, με 17 ομάδες πεζοπόρων τμημάτων, 150 οχήματα, το ΜΕΤΠΕ και το κινητό επιχειρησιακό κέντρο ΟΛΥΜΠΟΣ. Έχουν κινητοποιηθεί και περιοδικά θα επιχειρήσουν 5 Α/Φ και 9 Ε/Π. Συνδρομή παρέχει ο Ελληνικός Στρατός με πεζοπόρα τμήματα και εναέρια μέσα πυρόσβεσης. Επίσης, συνδράμουν η ΕΛ.ΑΣ., πολυάριθμες εθελοντικές ομάδες καθώς και υδροφόρες και μηχανήματα έργου.

Πιο αναλυτικά, διατέθηκαν:

– Στην Αττική, 842 αστυνομικοί και 335 οχήματα.

– Στην Εύβοια, 44 αστυνομικοί και 20 οχήματα.

– Στη Μεσσηνία, 22 αστυνομικοί και 8 οχήματα.

– Στη Λακωνία, 15 αστυνομικοί και 6 οχήματα.

Σημειώνεται ότι στην επίσημη ανακοίνωση του Πυροσβεστικού Σώματος οι δυνάμεις αναφέρονταν ως εξής:

  • Στην δασική πυρκαγιά που εκδηλώθηκε στην περιοχή Άνω Βαρυμπόμπη, του δήμου Αχαρνών Αττικής, επιχειρούν 520 πυροσβέστες, με 17 ομάδες πεζοπόρων τμημάτων, 150 οχήματα, το ΜΕΤΠΕ και το κινητό επιχειρησιακό κέντρο ΟΛΥΜΠΟΣ. Έχουν κινητοποιηθεί και περιοδικά θα επιχειρήσουν 5 Α/Φ και 9 Ε/Π.
  • Στη δασική πυρκαγιά που εκδηλώθηκε στην περιοχή Μυρτιά του δήμου Μαντουδίου – Λίμνης – Αγίας Άννας Ευβοίας, περισσότεροι από 95 πυροσβέστες με 4 ομάδες πεζοπόρων τμημάτων, 35 οχήματα και 2 Α/Φ.
  • Στη δασική πυρκαγιά που εκδηλώθηκε στην περιοχή Βασιλίτσι Μεσσηνίας, περισσότεροι από 74 πυροσβέστες, με 3 ομάδες πεζοπόρων τμημάτων, 22 οχήματα και 1 Ε/Π.
  • Στη δασική πυρκαγιά που εκδηλώθηκε στην περιοχή Καστανιά του Δήμου Ανατολικής Μάνης Λακωνίας, περισσότεροι από 55 πυροσβέστες, με 2 ομάδες πεζοπόρων τμημάτων, 21 οχήματα, 1 Ε/Π και 2 Α/Φ.

Η χώρα απέτυχε στη διαχείριση των πυρκαγιών, κρίνοντας εκ του αποτελέσματος, με τα πύρινα μέτωπα να εξελίσσονται ανεξέλεγκτα (σε συνθήκη άπνοιας). Επί μέρες οι φλόγες κατέστρεφαν τα πάντα στο πέρασμα τους και η χώρα δέχτηκε τη βοήθεια δυνάμεων άλλων χωρών.

Ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργω, Ακης Σκέρτσος, έδωσε στοιχεία σχετικά με τα μέσα πυρόσβεσης που διαθέτει η χώρα. Σύμφωνα με τον ίδιο, η Ελλάδα διαθέτει 74 διαθέσιμα εναέρια μέσα, τα οποία βέβαια είναι ζήτημα αν επιχειρούν όλες αυτές τις ημέρες που μαίνεται η φωτιά σε εκατοντάδες μέτωπα σε όλη τη χώρα. Ο κ. Σκέρτσος παρέθεσε στοιχεία για τις δαπάνες της Πολιτικής Προστασίας αναφέροντας πως το 2021 οι πυροσβέστες –μόνιμοι και εποχικοί- είναι  14.736. Ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας, Νίκος Χαρδαλιάς, δύο μέρες μετά μείωσε αρκετά τον αριθμό:

Ο νέος κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γιάννης Οικονόμου, διέψευσε και τους δύο, υποστηρίζοντας οτι στα Βίλια πετούν 29 εναέρια μέσα.

Μόλις 1.700.000 εκατ. ευρώ για έργα αντιπυρικής θωράκισης

17.700.000 ζήτησαν τα δασαρχεία για αντιπυρικά έργα. 1.700.000 πιστώθηκαν στα δασαρχεία από τη κυβέρνηση. Τρύπα 4.000 πυροσβεστών, γερασμένος στόλος και ηλικιωμένο ανθρώπινο δυναμικό «καίει» την αντιπυρική προστασία της χώρας. Από τα 3.500 οχήματα που διαθέτει το Σώμα μόλις το 10%-15% είναι καινούργιο και μέχρι 10 έτη ενώ ο μέσος όρος ηλικίας των πυροσβεστών ξεπερνά τα 45 έτη.

Την ίδια ώρα χωρίς να έχουν προχωρήσει στους απαραίτητους καθαρισμούς εκτάσεων από ξερά κλαδιά στα δάση ξεκίνησε άλλη μία αντιπυρική περίοδος στη χώρα λόγω καθυστέρησης της χρηματοδότησης, όπως δήλωσε στο ethnos.gr ο Νικήτας Φραγκισκάκης, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων (ΠΕΔΔΥ). Αδύναμο κρίκο στη αντιπυρική προστασία αποτελεί και η συνεχής αποψίλωση της  Πανελλήνιας Ένωσης Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων. Από τα 1.200 μέλη της Ένωσης δεν έχουν μείνει ούτε 500, ενώ αντίστοιχη είναι η κατάσταση και στους δασοπόνους, κατά τον κ. Φραγκισκάκη.

Χαμένες ζωές, οξυγόνο, εκτάσεις

Στα πύρινα μέτωπα του Αυγούστου, δύο εθελοντές πυροσβέστες έχασαν τη ζωή τους στη μάχη με τις φλόγες. Θλιβερός είναι ο πρώτος απολογισμός των εκτάσεων που έχουν καεί, την χρονική περίοδο 1 έως 4 Αυγούστου, καθώς ξεπερνά το 50% της καμένης έκτασης που συνήθως καίγεται σε μια αντιπυρική περίοδο. Σύμφωνα με το Beyond EO Center του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, το 2020 η καμένη έκταση ήταν 10.376 εκτάρια και 9.405 εκτάρια το 2019. Με βάση τα στοιχεία που δημοσιεύονται από την ομάδα σε σχετική ανάρτηση στο Facebook, ο αρχικός υπολογισμός των καμένων εκτάσεων των πυρκαγιών στη Ρόδο (01/08/2021), Αττική (03/08/2021), Εύβοια (03/08/2021) και Ανατολική Μάνη (03/08/2021) ανέρχεται σε περίπου 60.000 στρέμματα. Αν υπολογιστούν και οι μεγάλες πυρκαγιές της περιόδου Μάιος – Ιούλιος 2021 (Αίγιο, Σάμος, Στύρα Ευβοίας, Κεφαλονιά και Σχίνος Κορινθίας), η καμένη έκταση ανέρχεται περίπου στα 124.000 στρέμματα. Με τις πρόσφατες φωτιές σε Βίλια που είναι σε εξέλιξη, ο απολογισμός της καταστροφής είναι κατά πολύ μεγαλύτερος.

Δεν είναι να απορεί κανείς που η χώρα και πάλι βρέθηκε εκτεθειμένη απέναντι σε μια γνωστή κατάσταση, τις φωτιές. Τα πύρινα μέτωπα επί εβδομάδες καίνε ανεξέλεγκτα τη χώρα απ’ άκρη σ’ άκρη, με τους κατοίκους, τους εθελοντές και τους λίγους πυροσβέστες να ρίχνονται στη μάχη και να παλεύουν κυριολεκτικά με τις φλόγες. Κάτοικοι καταγγέλλουν την έλλειψη πυροσβεστικών δυνάμεων, σε συνδυασμό με την ισχυρή παρουσία των αστυνομικών δυνάμεων.

Το «Μητσοτάκη γαμιέσαι» που ακούγεται κατά κόρον από πολίτες σε ζωντανές συνδέσεις τηλεοπτικών σταθμών σίγουρα από άποψη επιχειρημάτων είναι κενολογικό. Είναι η αυθόρμητη αντίδραση πολιτών που παλεύουν μόνοι τους να σώσουν τις περιουσίες τους, βλέποντας την πλήρη απουσία κρατικής μέριμνας για την κατάσταση. Αντί να στεκόμαστε στο δέντρο, θαρρώ είναι προτιμότερο να κοιτάζουμε το δάσος. Αντί να στεκόμαστε στο πολιτικαλ κορεκτνες, θαρρώ είναι προτιμότερο να εστιάζουμε στο πρόβλημα και τον τρόπο επίλυσης του. Αντί να στεκόμαστε στο «Μητσοτάκη γαμιέσαι» είναι προτιμότερο να δούμε πώς κατέληξαν σε αυτή την απόγνωση αυτοί οι άνθρωποι. Άνθρωποι που μέσα στις φλόγες βλέπουν περιπολικά κι όχι πυροσβεστικά.