«Blindfold – Η Νύχτα του Κυνηγιού» από το ΘΕ.ΑΜ.Α

Συνεπές στη σημαντική του πορεία από την ίδρυσή του το 2010 με ρεπερτόριο απαιτήσεων στο εξαίρετο επίπεδο των παραστάσεών του, αυτή την εποχή το ΘΕ.ΑΜ.Α. παρουσιάζει για πρώτη φορά στην Ελλάδα το «Blindfold – Η Νύχτα του Κυνηγιού» μετά την περσινή του πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Fringe του Μπράιτον, που ακολούθησε η συνέχεια στο Θέατρο Τέχνης του Λονδίνου.

Η παράσταση ανεβαίνει στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης στις 14, 15, 16 και 17 Ιουνίου. 

Η συγγραφέας του έργου Σοφία Σταυρακάκη, μία πολυσχιδής καλλιτέχνιδα των παραστατικών τεχνών, σκηνοθέτησε την παράσταση, στην οποία επίσης παίζει. Μαζί της επί σκηνής ο ιδρυτής του ΘΕ.ΑΜ.Α. Βασίλης Οικονόμου, ο Κωνσταντίνος Λούκας και η Χάννα Ελ Χατζ Ομάρ. Η ανταπόκριση του έργου, που αρχικά είχε ανεβεί στα αγγλικά, συνέβαλλε περαιτέρω στη διεθνή αναγνώριση του ΘΕ.ΑΜ.Α. Για όσους γνωρίζουν τις απαιτήσεις της βρετανικής κριτικής σε σχέση με ελληνικές παραστάσεις και την αντιμετώπισή τους, αντιλαμβάνονται ακόμη περισσότερο και τη σημασία του γεγονότος.
 

Μην αφήσετε την επόμενη φράση να σας αποτρέψει. Το ΘΕ.ΑΜ.Α. είναι ένα θέατρο από την Ελλάδα με κύρια βάση την αναπηρία, μερικώς επιχορηγούμενο από το Ίδρυμα Ιωάννης Σ. Φαφαλιός. Τέσσερεις ηθοποιοί με επικεφαλής τη συγγραφέα/σκηνοθέτιδα Σοφία Σταυρακάκη ενσαρκώνουν με σαφήνεια τη φυλακή ενός τσίρκου, ανθρώπους αναγκασμένους να εκτελούν τελετουργικά της σκηνικής πράξης προς τέρψιν μίας ελίτ που μαστιγώνει. Κάτι πρέπει να υποκύψει. Εκλαμβανόμενο ως μεταφορά για την ιδρυματοποίηση, το έργο είναι ένα ισχυρό σχόλιο πάνω στην εμπειρία της Ελλάδας από την υποδούλωση στο χρέος και τα άλματα μέσα από στεφάνια σαν σκυλιά τσίρκου. Το ίδιο το θέατρο Sweet Venues παρέχει τον λεπταίσθητο φωτισμό. Δεν μοιάζει με τίποτα που θα δείτε ποτέ ακόμη και στο Fringe.

 

Το αξιοθαύμαστο είναι ότι εμψυχώνουν ένα κείμενο με τέτοιο έλεγχο καθορισμένης ακρίβειας τόσο αβίαστα· και προσδιορισμένο και μιλημένο σε δεύτερη ή τρίτη γλώσσα από τουλάχιστο δύο ηθοποιούς με αναπηρία, ωστόσο η εκφορά του είναι αψεγάδιαστη. Οι συχνές εμφανίσεις της Σάρα Γκόρντι ως ηθοποιού με σύνδρομο Down σίγουρα ομαλοποιεί τις προσδοκίες. Αλλά αυτό είναι ένα σύνθετο Μπεκετικό δράμα σκηνικά δομημένο από τον Στίβεν Μπέρκοφ σε οξύ. Ποιος είναι το θήραμα, ποιος ο κυνηγημένος; Η απάντηση φαίνεται αρκετά ξεκάθαρη. Δεν μπορούμε ποτέ να δούμε τους κυνηγούς.

 

Μετά από μία αφηγηματική ενότητα πένθιμου χορού σε προβαλλόμενο φόντο που διαρκεί αρκετά, το φορτίο επωμίζονται η ίδια η Σταυρακάκη μ’ ένα μαύρο και ψυχεδελικό κολάν και ο Βασίλης Οικονόμου: η σκηνοθετική του προσέγγιση στους «Πέρσες» του Αισχύλου έκανε μεγάλη αίσθηση πέρυσι. Οι δυο τους είναι ένα ντουέτο που επαναλαμβάνει μία δυσχέρεια ερωτικής προσέγγισης και γάμου σε σπαράγματα πλάνων με κίνηση προς τα πίσω της κινηματογραφικής εικόνας. Υπάρχει σαφώς ένα σημείο όταν φαρμακευτική αγωγή και καταναγκαστική πράξη –τονισμένες μέσω βιωματικού εσωτερικού μονολόγου ή του ενός προς τον άλλον– εκρήγνυνται. Σ’ αυτό το σημείο ο Κωνσταντίνος Λούκας ερμηνεύει καθηλωτικά ανέκφραστος το κεντρικό κείμενο της «Νύχτας του Κυνηγιού». Η Σταυρακάκη και ο Οικονόμου οδηγούνται με φίμωτρα και η Χάννα Ελ Χατζ Ομάρ συμβάλλει μ’ έναν χορό χαμογελαστής φρίκης που αποπνέει η δική της αφήγηση. Το κουαρτέτο συναθροίστηκε, το τσίρκο αναπτύσσει μια φριχτή ορμή. Τελειώνει κάπως απότομα.

 

Αυτή η περίληψη μετά βίας εκφράζει κάτι από την ατμόσφαιρα που αναδύεται από την παράσταση ή τη μεταγλώσσα που φλέγεται μέσα από τα πυρακτωμένα βλέμματα της παραισθησιοποιημένης λείας. Θα σας συνεπάρει εάν σας αρέσει ο Μπέκετ ή το ευρωπαϊκό θέατρο, ιδίως το Θέατρο του Παραλόγου και δη προτείνοντας το Θέατρο της Σκληρότητας. Ο Ιονέσκο και ο Αρτώ, προστάτης άγιος των δραματουργών με ψυχική δυσφορία, δεν απέχουν καθόλου από τον πυρήνα του έργου. Όπως σε ανεβάσματα έργων αυτών των συγγραφέων, έτσι και αυτή η παράσταση ή δεν θα κάνει καμία εντύπωση στον θεατή ή θα τον συνταράξει βαθιά. Η διαφορά εδώ είναι ότι αυτοί οι ηθοποιοί δεν προσποιούνται: υποδύονται αυτό που μία ευφάνταστη συγγραφέας έχει πλάσει ως κόσμο: με διακρίσεις εις βάρος του σε μία χώρα – θύμα διακρίσεων εις βάρος της από εταιρικούς κηδεμόνες/δεσμοφύλακες.

Γραμμένο και σκηνοθετημένο από τη Σοφία Σταυρακάκη το «Blindfold: Η Νύχτα του Κυνηγιού» ανατέμνει την εξουσία και το τι σημαίνει να είσαι διαφορετικός σ’ έναν κόσμο που φαινομενικά είναι έξω για να σε αρπάξει, και ερμηνεύεται από το ΘΕ.ΑΜ.Α., έναν θίασο επαγγελματιών ανάπηρων ηθοποιών από την Ελλάδα.

 

Σκηνικό μια άδεια σκηνή, μπαίνουν δύο ερμηνευτές. Στον τοίχο του φόντου παίζει μία ασπρόμαυρη ταινία του τσίρκου. Μιλώντας τελικά ο ένας στον άλλον διαφεύγουν προς την εξουσία και η κατάσταση περνά στη σωματικότητα του θεάτρου. Η οπτική πάλη για το ποιος θα κυριαρχήσει είναι απίστευτα ισχυρή και αναπτύσσεται περαιτέρω εις βάθος επιπροσθέτως από τους δύο μικρότερους ρόλους της διανομής μετά τη μέση της παράστασης.

 

Μέσα από στίχους τραγουδιών και ρυθμούς νηπιακών τραγουδιών, το «Blindfold: Η Νύχτα του Κυνηγιού» ανατέμνει την εξουσία μέσα από την οπτική του έρωτα, της παιδικής ηλικίας, του φύλου και της σεξουαλικότητας. Το καθένα τους φέρνοντας μαζί του μία νέα δυναμική μεταξύ των ερμηνευτών. Η εικόνα του λύκου ως επαναλαμβανόμενο θέμα ενδυναμώνει την ιδέα της εξουσίας ως ζωώδη. Με κάθε ερμηνευτή αναλαμβάνοντας εκ περιτροπής να ενσωματώσει την εξουσιαστική κυρίαρχη δύναμη.

 

Ο σχεδιασμός των φωτισμών δημιουργεί μία ατμόσφαιρα ανησυχίας που αναδεικνύει τη σωματική φύση της παράστασης. Με μονούς προβολείς καρφιά βασικών χρωμάτων να διαπερνούν τους πόρους της σκηνής σε διάφορα σημεία. Από το φως στο σκοτάδι και από τα ουρλιαχτά στη σιωπή, το έργο βομβαρδίζει καθηλωτικά το κοινό οπτικά και ακουστικά σαν να το περιπαίζει.

 

Με σημεία που αναστατώνουν, συχνά προκλητικό, αυτή η παράσταση είναι ένας κόλαφος, μια γροθιά στο στομάχι και από εκείνες που θα μείνουν μαζί σου για καιρό αφότου φύγεις από το θέατρο.

Οι Σοφία Σταυρακάκη και Βασίλης Οικονόμου θα βρεθούν την Παρασκευή 8 Ιουνίου στις 16:00 στο στούντιο του ΤΡΡ και την εκπομπή «Το ΜηνΌρε του ΤΡΡ»