Συνέντευξη στην Νεφέλη Τσιάπου

Ένα αντιφασιστικό ντοκιμαντέρ που διαδραματίζεται στο Βερολίνο και στην Αθήνα. Χρησιμοποιώντας ως άξονα την άνοδο της Χρυσής Αυγής, παρουσιάζει τον εκφασισμό και την αποσύνθεση της ελληνικής κοινωνίας όπως την βιώνουν οι Έλληνες μετανάστες στη Γερμανία, που αγωνίζονται από μακριά. Με αφετηρία τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα και τον αντίκτυπό της σε Ελλάδα και Γερμανία, η ταινία αμφισβητεί τη λειτουργία των πολιτικών και κοινωνικών δομών, καθώς και τη λειτουργικότητα του καπιταλισμού και της δημοκρατίας. Αντιπαραθέτοντας τις εξελίξεις στην Ελλάδα με τον αντίκτυπό τους στη Γερμανία, δίνει παγκόσμια διάσταση στο πρόβλημα του ναζισμού, θέτει ερωτήματα για τη θέση της Γερμανίας στην Ευρώπη, παρουσιάζει τη δύναμη του λαού όταν αυτός είναι ενωμένος και αναδεικνύει τους λόγους που έκαναν την Ελλάδα μια χώρα «φλεγόμενη εκ των έσω».

Η Μάρσια Τζιβάρα  με τη συμμετοχή της βοηθού σκηνοθέτη Ελίνα Φωτεινού, μας μιλούν για τη ζωή στη Γερμανία, τις συνθήκες που επικρατούν εκεί, το ελληνικό πολιτιστικό κέντρο της Γερμανίας αλλά και για το ίδιο καθ’ αυτό το ντοκιμαντέρ.

Ποιος ήταν ο λόγος που σε έκανε να πας να ζήσεις μόνιμα στη Γερμανία;
Στη Γερμανία πήγα για δικούς μου λόγους, δεν είχε σχέση ούτε με τη κρίση ούτε με τη ταινία που δημιούργησα. Ήθελα γενικότερα  να αλλάξω χώρα. Η κρίση ήταν για μένα μία καλή ευκαιρία γιατί προσπαθούσα χρόνια να πάρω αυτή την απόφαση. Αλλά λόγω της δουλειάς και της ρουτίνας δεν το κατάφερνα ποτέ. Η κρίση μας έφερε σε ένα στάδιο πιο μίζερο και καταθλιπτικό και ήταν αφορμή να πάρω την απόφαση να φύγω.

Πως είναι η κατάσταση τώρα στη Γερμανία και ειδικότερα στο Βερολίνο;
Εμένα μου αρέσει πάρα πολύ το Βερολίνο και δεν το θεωρώ Γερμανία. Άλλες πόλεις  της Γερμανίας δε νομίζω πως ταιριάζουν στην ιδιοσυγκρασία μου. Το Βερολίνο έχει  μία πολυπολιτισμικότητα, έναν καλλιτεχνικό αέρα και γι’ αυτό αποφάσισα να πάω εκεί. Είμαι 3,5 χρόνια ήδη εκεί.

Έχεις εργαστεί στο Γερμανικό κινηματογράφο;
Έχω εργαστεί ναι. Έχω κάνει κάποιες ταινίες είτε έχω κάνει castingείτε έχω δουλέψει ως βοηθός. Επίσης έχω κάνει κάποια mini documentaries.

Πότε ξεκίνησε το ελληνικό πολιτιστικό κέντρο στη Γερμανία να προωθεί  για το τι συμβαίνει στην Ελλάδα και να συμμετέχει σε διάφορες δράσεις;
Τα παιδιά ξεκίνησαν πολύ νωρίτερα από εμένα εκεί. Αποφάσισε μία ομάδα νέων ανθρώπων να μπει στις ελληνικές τοπικές κοινότητες και να προσπαθήσει να τους φέρει πιο κοντά στην ανάγκη του νέου έλληνα μετανάστη. Επειδή αυτές οι συγκεκριμένες κοινότητες δημιουργήθηκαν κυρίως  τη δεκαετία του 70’, ήταν συνήθως απαρτισμένες από ανθρώπους πιο μεγάλους. Έτσι η ομάδα αυτών των παιδιών προσπάθησε να δημιουργήσει συνθήκες που να έχουν άμεση κάλυψη στην ανάγκη του νέου μετανάστη- από το να βοηθούν με συνοδεία για τη γλώσσα σε υπηρεσίες και  νοσοκομεία  μέχρι το να φιλοξενούν στο σπίτι τους ανθρώπους που είχαν ξεμείνει σε αεροδρόμια. Έχουν υπάρξει φοβερά περιστατικά απάτης Ελλήνων προς Έλληνα, όπου έρχονται στην Γερμανία να εργαστούν σε ελληνικό εστιατόριο δίνοντας πριν έρθουν 500 ευρώ με δικαιολογία ότι χρειάζονται για προμήθειες, και ερχόμενοι στη Γερμανία δε βρίσκουν τίποτα παρά μόνο ψεύτικες διευθύνσεις. Οικονομικά είναι δύσκολο να συνεισφέρει η κοινότητα διότι δεν υπάρχουν λεφτά, αλλά προσφέρουν δωρεάν υπηρεσίες. Τέλος, σημαντικό είναι να αναφέρουμε πως η ομάδα κάνει σκληρό αντιφασιστικό αγώνα και συνεργάζεται με πολλές γερμανικές ομάδες που είναι αλληλέγγυοι στη κρίση των ελλήνων αλλά και στο μεγάλο πρόβλημα της Χρυσής Αυγής.

Στο ντοκιμαντέρ συμμετέχουν μιλώντας πολλοί γερμανοί, από αντιφασιστικές  ομάδες κυρίως. Ο κόσμος μιλάει εύκολα;
(Ελίνα Φωτεινού): Υπάρχει πολύ μεγάλο κύμα ανθρώπωνπου ασχολείται, και αυτό θα ήταν άδικο να μην το αναφέρουμε. Υπάρχουν άνθρωποι που ασχολούνται και συνδικαλιστικά κα συνεργάζονται με Έλληνες.
(Μάρσια): Επίσης εκτός από τους Γερμανούς έχουμε μεγάλη στήριξη και από Έλληνες της Ελλάδας. Την πρωτομαγιά που πέρασε ήρθε κόσμος από όλη την Ελλάδα. Βλέπαμε μπλοκ κοινωνικών ιατρείων, της εφημερίδας των συντακτών, της ErtOpen. Το θέμα είναι πως όλες οι προσπάθειες δεν έχουν βγει στην δημοσιότητα. Από τη μία λες δεν πειράζει, ας μαθευτεί τώρα προς τα έξω και από την άλλη λες πως είναι αδύνατον να μην έχει γίνει ως τώρα.  Πίστευα πως ο Έλληνας θα την βαρεθεί την ταινία μας. Νόμιζα πως θα βγει και θα πει τα ξέρουμε ήδη αυτά. Αλλά μάλλον δεν ίσχυε αυτή η σκέψη. Το θέμα είναι να γίνει η αρχή, να μαθευτεί περισσότερο όλο αυτό, να ασχολούμαστε επί της ουσίας και να μην υπάρχει λογοκρισία όπως δεν λογοκριθήκαμε και εμείς οι ίδιοι.

Η ταινία πως υλοποιήθηκε; Υπήρχε κάποια οικονομική βοήθεια από κάπου;
Είναι μία ανεξάρτητη παραγωγή. Την παραγωγή την ανέλαβα εγώ και η χρηματοδότηση ήταν ιδιωτική.  Η χρηματοδότηση ήταν κατά βάση δική μου και ένας μέρος της οποίας έγινε με κοινωνική χρηματοδότηση(crowdfunding). Συμπαραγωγοί της ταινίας ήταν φίλοι και συνεργάτες που ήρθα και δούλεψαν αμισθί.

Επειδή μία ταινία δεν φτιάχνεται σε μία εβδομάδα αλλά απαιτεί χρόνο κόπο και χώρο, εγώ αυτούς τους ανθρώπου τους θεωρώ συμπαραγωγούς.  Γι αυτό το λόγο θέλω να αναφέρω όλα τα ονόματα αυτών των ανθρώπων που βοήθησαν στην υλοποίηση αυτού του ντοκιμαντέρ. Είναι η βοηθός σκηνοθέτη, Ελίνα Φωτεινού, η συντονίστρια παραγωγής  στην Ελλάδα, Μαίρη Δασκαλούλη, στη διεύθυνση παραγωγής η Ιωάννα  Φωτοπούλου, Κώστας Κουτελιδάκης  και Χρήστος Παπαδόπουλος  στον ήχο, η Ήβη Αντώνοβα στο μοντάζ, ΜάξΒαλέντι βοηθός και διευθυντής φωτογραφίας   Demian V. Prittwitz. Ακόμη συμπαραγωγός ο Γιώργος Κυριάκος από τη Viewmasterfilms S.A που μας παραχώρησε το studioμονταζ, από την PostProduction&ColorCorrectionο Γιώργος  Αργυρόπουλος, ο Δημήτρης Φρυτζαλάς στη μίξη του ήχου και στο sounddesign, Κώστας Βαιπομπιότης  στο FinalSoundPassportκαι ο Νίκος ο Ζιώγας 2η κάμερα. Τέλος, θα ήθελα να προσθέσω ότι πήραμε πολύ υλικό από την αυτόνομη ΕΡΤ.

Ποια ήταν η αφορμή για να ξεκινήσετε αυτό το ντοκιμαντέρ;
Η ιδέα υπήρχε λόγω μίας πολύχρονης αντιφασιστικής δράσης και ενδιαφέροντος. Όμως  ξεκίνησε κυρίως όταν η Χ.Α.  προσπάθησε να στήσει  γραφεία στη Νυρεμβέργη. Όλος ο οργανωμένος και μη οργανωμένος κόσμος ξεσηκώθηκε. Αρπάξαμε τη κάμερα και συμμετείχαμε στο κάλεσμα που έγινε στο Βερολίνο. Ήμουν  πάρα πολύ νέα τότε στο Βερολίνο, μόνο λίγους μήνες. Και έτσι γνωριστήκαμε με το πολιτιστικό κέντρο αλλά και με την Ελληνική κοινότητα. Και γι’ αυτό  λέω πως είναι μία ταινία που γυρίστηκε στους δρόμους αποκλειστικά.

Μέσα στο ντοκιμαντέρ έχεις βάλει έντονα και το θέμα της ελληνικής ιθαγένειας. Τώρα που ένα από τα σχέδια της νέας κυβέρνηση είναι να δοθεί η ελληνική ιθαγένεια σε όλα τα παιδιά δεύτερης γενιάς, πιστεύεις πως είναι εφικτό;
Το δε μπορώ και το δε γίνεται, δε το δέχομαι σα δικαιολογία. Αυτό γιατί, η όποια κυβέρνηση δε γίνεται να λέει δε μπορώ. Άμα δε μπορεί η κυβέρνηση ποιος μπορεί; Εγώ; Εμείς φωνάξαμε, διαδηλώσαμε, μαζευτήκαμε. Είναι εξευτελιστικό και ντροπιαστικό να μιλάμε για την ελληνική ιθαγένεια εν’ έτη 2015. Οι άνθρωποι αυτοί μιλούν ελληνικά καλύτερα από πολλούς άλλους Έλληνες και έχουν απορροφηθεί μέσα στη κοινωνία καλύτερα από άλλους Έλληνες και είναι ντροπή να ταλαιπωρούνται έτσι αυτά τα παιδιά. Περιμένω από αυτή τη κυβέρνηση να δω έργα.

Σε συνέχεια της προηγούμενης ερώτησης, πιστεύετε πως η βίαιες πράξης της Χ.Α. αλλά και της αστυνομίας θα μειωθούν με την αλλαγή της κυβέρνησης;
Θέλω να πιστεύω πως ναι. Η αστυνομία θέλει ξήλωμα από μέσα και φοβερό έλεγχο. Δεν μπορούμε άλλη αστυνομοκρατία.

Η Γερμανία πως βλέπει την αλλαγή κυβέρνησης στην Ελλάδα;
(Μάρσια Τζιβάρα): Θα χωρίσω τη Γερμανία σε δύο κύκλους: τον καπιταλιστικό και τον αντικαπιταλιστικό. Ο καπιταλιστικός θεωρεί πως η νέα κυβέρνηση είναι ένα τεράστιο λάθος για τη χώρα. Από την άλλη ο αντικαπιταλιστικός έχει μία ελπίδα πως μία αριστερή κυβέρνηση θα βοηθήσει στο να κάνει την Ευρώπη λίγο πιο «αριστερή» και θα μπορέσει η κοινωνική πρόνοια να αγγίξει και άλλα κοινωνικά στρώματα.

Οι Έλληνες της Γερμανίας απ την άλλη χαιρόμαστε πολύ για το αποτέλεσμα. Γιατί είναι σα να πηγαίνουμε ένα βήμα μπροστά. Δεν σημαίνει ότι είμαστε 100 % ευχαριστημένοι γιατί έχουμε δει πράγματα που δε μας αρέσουν. Όμως περιμένουμε να δούμε τι θα γίνει στη συνέχεια.

(Eλίνα Φωτεινού):Βλέπεις υπάρχει  πολύ κόσμος, κυρίως αριστερών πεποιθήσεων, που έχουν εμπνευστεί ιδιαίτερα από το εκλογικό αποτέλεσμα. Θέλουν να γυρίσουν πίσω και να αλλάξουν μαζί με τους Έλληνες της Ελλάδας την όλη κατάσταση. Την ημέρα τον εκλογών αφότου είχαν μαθευτεί τα αποτελέσματα και ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν νικητής, ο Αλέξης Τσίπρας είχε πει στα Προπύλαια «Αφιερωμένη η νίκη στους νέους Έλληνες μετανάστες  και επιστήμονες που δε μπορούσαν να είναι εδώ και να ψηφίσουν, γιατί εμείς θα φτιάξουμε την Ελλάδα και θα γυρίσετε πίσω».

(Μάρσια Τζιβάρα): Η νέα κυβέρνηση έχει εκτεθεί ανεπανόρθωτα και έχει δώσει πολλές υποσχέσεις. Εμείς ελπίζουμε να κρατήσει της υποσχέσεις της. Εγώ δεν είμαι από αυτούς που θα γυρίσουν πίσω ούτως ή άλλως  αλλά έχουμε ακούσει πολλά και θέλουμε να δούμε πράξεις.

Ποια είναι τα σχέδια σας για το ντοκιμαντέρ για το άμεσο μέλλον;
Ναι, έχουμε πάει το ντοκιμαντέρ ήδη σε φεστιβάλ. Πήρε ένα βραβείο στο φεστιβάλ της Τζακάρτα πριν από λίγους μήνες.  Θα γίνει η πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ στη Γερμανία και συγκεκριμένα στο φεστιβάλ της Νίσε στις 8 Μαΐου. Στο ενδιάμεσο περιμένουμε αποτελέσματα από άλλα φεστιβάλ.

Επίσης θεωρώ πως το ντοκιμαντέρ πρέπει πρώτα να ταξιδέψει κινηματογραφικά και στη συνέχεια θα ανέβει online. Οι κινηματογράφοι κλείνουν ο ένας μετά τον άλλον, και όλος ο κόσμος πηγαίνει στα «τέρατα» κινηματογράφους. Ο κόσμος πρέπει να καταλάβει ότι το ντοκιμαντέρ είναι ένα είδος κινηματογράφου που αξίζει να το δει στο σινεμά. Και ο κόσμος πια νομίζω πως μπορεί να αντιλήφθη πως ένα ντοκιμαντέρ δεν δείχνει μόνο την αναπαραγωγή της μύγας και του κουνουπιού αλλά δείχνει πολλά άλλα θέματα που μπορούν να ακουμπήσουν την ψυχή του καθενός.