Η τροπολογία του υπουργείου Παιδείας για την είσοδο καμερών στις σχολικές αίθουσες και την αναμετάδοση του μαθήματος σε πραγματικό χρόνο, που πέρασε από το «παράθυρο» από την Ολομέλεια της Βουλής μαζί με την ψήφιση του νομοσχεδίου του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, έχει ξεσηκώσει αντιδράσεις στην κοινότητα των εκπαιδευτικών και των γονέων.
Συγκεκριμένα, η ΑΣΓΝΕ τονίζει σε Δελτίο Τύπου πως «δεν θα γίνουν τα παιδιά μας Viral πρωταγωνιστές σε Show», επισημαίνοντας πως η τροπολογία του υπουργείου Παιδείας παραβιάζει τα προσωπικά δεδομένα μαθητών και εκπαιδευτικών και δεν έχει καμία σχέση με την εξ αποστάσεως εκπαίδευση, ενώ στέκονται στο ότι παρά τις διαβεβαιώσεις της υπουργού δεν υπάρχει καμία δικλείδα ασφαλείας ότι το μάθημα δεν θα καταγράφεται, αφού δεν μπορεί να ελεγχθεί από τον ίδιο τον εκπαιδευτικό που βρίσκεται στην αίθουσα.
«Το Υπουργείο Παιδείας για άλλη μια φορά σαν τον κλέφτη φέρνει τροπολογία που προβλέπει την ταυτόχρονη δια ζώσης διδασκαλία και την σύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση μέσα από την ζωντανή αναμετάδοση του μαθήματος από την τάξη.
Ως ΔΣ της ΑΣΓΜΕ θεωρούμε ότι αυτή η τροπολογία είναι το «κερασάκι στην τούρτα» της αντιεκπαιδευτικής πολιτικής του ΥΠΑΙΘ. Είναι άκρως αντιπαιδαγωγική. Παραβιάζει τα προσωπικά δεδομένα μαθητών και εκπαιδευτικών και δεν έχει καμία σχέση με την εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Δεν υπάρχει καμία δικλείδα ασφαλείας ότι το μάθημα δεν θα καταγράφεται, αφού δεν μπορεί να ελεγχθεί από τον ίδιο τον εκπαιδευτικό. Θεωρούμε ότι θα δημιουργήσει επιπλέον προβλήματα στην εκπαιδευτική συμπεριφορά και στην ψυχολογία των μαθητών.
Ουσιαστικά το Υπουργείο Παιδείας υποβαθμίζει την ήδη υποβαθμισμένη εκπαίδευση που έχουν σήμερα τα παιδιά μας μετατρέποντας τα σχολικά μαθήματα σε “big brother”. Καλούμε τις Ομοσπονδίες , τις Ενώσεις και τους Συλλόγους μαζί με τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές να εκφράσουν την αντίθεση τους και την μη εφαρμογή της τροπολογίας αυτής στην πράξη».
Ο «Μεγάλος Αδερφός» μπαίνει στις σχολικές αίθουσες με τη συναίνεση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων
«Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων συναινεί σε καταστρατήγηση του Συντάγματος»
Η ΟΙΕΛΕ εκφράζει την κατάπληξη της για τη συναίνεση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων στη συγκεκριμένη τροπολογία του υπουργείου, υπογραμμίζοντας πως πρόκειται για «νομοθετική ρύθμιση που καταστρατηγεί το Σύνταγμα, το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο για τα προσωπικά δεδομένα, εγχώριες και διεθνείς συνθήκες».
Παράλληλα, τονίζουν ότι προκύπτουν εύλογες απορίες με την απόφαση της Αρχής, καθώς η ίδια το 2016 προέβη σε αυστηρή προειδοποίηση προς το Πανεπιστήμιο Κρήτης, διότι μη αποσπώντας τη συναίνεση εκπαιδευτικών και φοιτητών, επιχείρησε τη μετάδοση μαθημάτων. Σύμφωνα με την ΟΙΕΛΕ, η Αρχή είχε τότε επικαλεστεί εν πολλοίς διατάξεις που είναι κοινές με αυτές που υπάρχουν στο σημερινό νομικό πλαίσιο.
Η Ομοσπονδία τονίζει ότι η μετάδοση από την τάξη συνιστά καταπάτηση θεμελιωδών συνταγματικών ελευθεριών και παραβιάζει τη νομοθεσία και εγχώριες και διεθνείς συνθήκες, ενώ ταυτόχρονα θίγει την ιερή ιδιωτικότητα της διδασκαλίας, ενώ επιφυλάσσεται για τις νομικές και συνδικαλιστικές της δράσεις.
Αναλυτικά η ανακοίνωση:
Με κατάπληξη πληροφορηθήκαμε δια στόματος της Υπουργού Παιδείας κ. Ν. Κεραμέως ότι η τροπολογία για τη χρήση οπτικοακουστικής μετάδοσης από την τάξη που ψηφίστηκε εκτάκτως στη Βουλή, καταρτίστηκε μετά από διαβούλευση με την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα.
Η επί της ουσίας συναίνεση της Αρχής με μια νομοθετική ρύθμιση που καταστρατηγεί το Σύνταγμα, το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο για τα προσωπικά δεδομένα, εγχώριες και διεθνείς συνθήκες, εκπλήσσει δυσάρεστα και γεννά εύλογες απορίες. Διότι τέσσερα μόλις χρόνια πριν η ίδια Αρχή με απόφασή της (77/2016) προέβη σε αυστηρή προειδοποίηση προς το Πανεπιστήμιο Κρήτης, διότι μη αποσπώντας τη συναίνεση εκπαιδευτικών και φοιτητών, επιχείρησε τη μετάδοση μαθημάτων. Χαρακτηριστικά η απόφαση (επικαλούμενη τον τότε ισχύοντα νόμο 2472/1997, οι διατάξεις του οποίου είναι, εν πολλοίς, κοινές με το σημερινό νομοθετικό πλαίσιο του Ν. 4624/2019) αναφέρει ότι:
- Σύµφωνα µε το άρ. 2 στοιχ. α΄ του ν. 2472/1997 και τις αιτιολογικές σκέψεις 14-17 στο προοίµιο της Οδηγίας 95/46/ΕΚ, τα δεδοµένα ήχου και εικόνας, εφόσον αναφέρονται σε πρόσωπα, συνιστούν δεδοµένα προσωπικού χαρακτήρα.
- Σύµφωνα µε το άρθρο 5 παρ. 1 ν. 2472/1997, επεξεργασία δεδοµένων επιτρέπεται µόνο όταν το υποκείµενο έχει δώσει τη συγκατάθεσή του.
- Σύµφωνα µε το άρθρο 7 ν. 2472/1997, για την συλλογή και η επεξεργασία ευαίσθητων δεδοµένων, καθώς και την ίδρυση και λειτουργία σχετικού αρχείου, απαιτείται άδεια της Αρχής.
- Επισημαίνεται ότι χρειάζεται η συναίνεση εκπαιδευτικών και φοιτητών, αν και για τους εκπαιδευτικούς τονίζει πως συχνά, το στοιχείο της εξάρτησης, που κατά κανόνα κυριαρχεί στις σχέσεις εργοδότη-εργαζόµενου, αποδυναµώνει τη βαρύτητα της ελεύθερης συγκατάθεσης. Για τους διδασκόμενους αναφέρει πως, σε περίπτωση μη συγκατάθεσης, «θα πρέπει να υπάρχει µέριµνα ώστε να µην υπάρξει µετάδοση της φωνής του φοιτητή στο διαδίκτυο. Αυτό για τη µεν απευθείας µετάδοση προϋποθέτει δυνατότητα ανωνυµοποίησης (π.χ. µέσω σίγασης του µικροφώνου ή αλλαγή χροιάς/παραµόρφωση φωνής)».
Επομένως, η ψήφιση της τροπολογίας εγείρει κρίσιμα ζητήματα, όπως:
- Τη συγκατάθεση εκπαιδευτικών και γονέων μαθητών (μιας που οι μαθητές είναι ανήλικοι)
- Την πλήρη διασφάλιση των προσωπικών δεδομένων των εκπαιδευτικών και των μαθητών.
- Την ασφαλή χρήση του υλικού, ώστε να μην υπάρξει, όπως φοβούμαστε, ένα πανηγύρι διαδικτυακού bullying εναντίον εκπαιδευτικών και μαθητών από ανεπιθύμητες διαρροές.
- Την οικονομική και τεχνική δυνατότητα των σχολείων να ανταποκριθούν σε ένα τόσο φιλόδοξο πλάνο μετάδοσης.
Σε κάθε περίπτωση, η ΟΙΕΛΕ έχει καταθέσει ξεκάθαρα την άποψή της. Η μετάδοση από την τάξη συνιστά καταπάτηση θεμελιωδών συνταγματικών ελευθεριών και παραβιάζει τη νομοθεσία και εγχώριες και διεθνείς συνθήκες, ενώ ταυτόχρονα θίγει την ιερή ιδιωτικότητα της διδασκαλίας. Θα αναμείνουμε την έκδοση της σχετικής Υπουργικής Απόφασης (που προβλέπεται στην παράγραφο 3 της τροπολογίας) και θα εξετάσουμε τις επόμενες νομικές και συνδικαλιστικές μας ενέργειες.
«Αντιδημοκρατικό κατρακύλισμα» καταλογίζει στην Κεραμέως η ΟΛΜΕ
Η ΟΛΜΕ σε ανακοίνωση της κάνει λόγο για «αντισυνταγματική και ανεφάρμοστη» απόφαση, ενώ καλεί τους εκπαιδευτικούς να μην την εφαρμόσουν δηλώνοντας ότι προτίθεται να παρέχει πολιτική και συνδικαλιστική κάλυψη σε όποιον εκπαιδευτικό αρνηθεί να εφαρμόσει την απόφαση.
Αναλυτικά η ανακοίνωση:
Η εκπαιδευτική κοινότητα πρώτη φορά αντιμετωπίζει τέτοια απαξίωση και αντιδημοκρατικότητα από υπουργό Παιδείας. Η υπουργός, αν και νομικός, δε φαίνεται να συγκινείται ιδιαιτέρως από όσα προστάζει το Σύνταγμα, οι νόμοι και οι παγκόσμια αποδεκτές δημοκρατικές αξίες.
Σε καμία νομοθετική πρωτοβουλία της δεν υπήρξε κανένας θεσμικός διάλογος με τους κοινωνικούς φορείς, κατεδαφίζοντας κάθε δημοκρατικό κεκτημένο. Κανένα νομοσχέδιο δεν δόθηκε στις εκπαιδευτικές ομοσπονδίες για διαβούλευση. Εκπαιδευτικοί και γονείς μαθαίνουμε τα νομοσχέδια από «διαρροές» σε ΜΜΕ ή κατόπιν της κατάθεσής τους.
Αντί να προχωρήσει σε διάλογο με τους δημοκρατικά εκλεγμένους εκπροσώπους της εκπαιδευτικής κοινότητας, επιδίδεται σε επικοινωνιακές δηλώσεις χωρίς ουσιαστικά επιχειρήματα και νομοθετεί χωρίς έλεγχο κάθε νεοφιλελεύθερη ρύθμιση που διαλύει τη δημόσια εκπαίδευση. Την ίδια ώρα βάζει σε κίνδυνο την υγεία εκπαιδευτικών, μαθητών και των οικογενειών τους, αγνοώντας ή και διαστρεβλώνοντας τις οδηγίες του ΕΟΔΥ και του ΠΟΥ. Και όλα αυτά έχοντας την αμέριστη στήριξη των «παπαγάλων» των συστημικών ΜΜΕ, που όλως τυχαίως εδώ και καιρό κατασυκοφαντούν τους εκπαιδευτικούς και τις ομοσπονδίες τους.
Η πρώτη της αντιδημοκρατική νομοθέτηση, χωρίς φυσικά να προηγηθεί διάλογος, αφορούσε στην απαράδεκτη εξίσωση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων ιδιωτικών κολεγίων με τους αποφοίτους των δημόσιων πανεπιστημίων, που παραβιάζει ευθέως το άρθρο 16 του Συντάγματος. Επικαλείτο μάλιστα μία ευρωπαϊκή οδηγία, την οποία παρότι την ζήτησαν και οι εκπαιδευτικές ομοσπονδίες και κόμματα της αντιπολίτευσης κατά τη συζήτηση στη Βουλή, ουδέποτε την φανέρωσε.
Συνέχισε το αντιδημοκρατικό της ολίσθημα, καταθέτοντας προς διαβούλευση ένα άκρως αντιεκπαιδευτικό νομοσχέδιο, εν μέσω πανδημίας, με τα σχολεία κλειστά, τη Βουλή να υπολειτουργεί, τις συναθροίσεις να απαγορεύονται, την πολιτική επιστράτευση να επαναφέρεται κα τα σωματεία να μην μπορούν να κάνουν ούτε γενικές συνελεύσεις. Για την κίνησή της αυτή, εκτός από την πανελλαδική κατακραυγή από εκπαιδευτικούς, γονείς και κόμματα της αντιπολίτευσης, επήλθε και καταγγελία από την Ευρωπαϊκή Συνδικαλιστική Επιτροπή για την Εκπαίδευση (ΕΤUCE), που αντιπροσωπεύει 132 συνδικάτα στην εκπαίδευση, δηλαδή 11 εκατομμύρια εκπαιδευτικούς στην Ευρώπη.
Τελευταίο επεισόδιο του αντιδημοκρατικού κατρακυλίσματος της υπουργού η αντισυνταγματική και καθ’όλα αυθαίρετη, απαράδεκτη και αιφνιδιαστική τροπολογία στο υπό ψήφιση νομοσχέδιο του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, με την οποία προσπαθεί να στήσει, εν μέσω πανδημίας, Οργουελιανό περιβάλλον στα σχολεία μας, καταπατώντας κάθε ελληνική και διεθνή νομοθεσία περί προστασίας της ιδιωτικότητας και των προσωπικών δεδομένων εκπαιδευτικών και μαθητών. Προφανώς, για την κ. Κεραμέως, όταν οι νόμοι δεν συμφωνούν μαζί της, τόσο το χειρότερο γι’αυτούς… Εν μία νυκτί, χωρίς διάλογο και χωρίς να περάσει από την επιτροπή μορφωτικών υποθέσεων ή την επιτροπή ελέγχου συνταγματικότητας, αλλάζει την ελληνική νομοθεσία περί προστασίας προσωπικών δεδομένων, καταπατώντας τα ατομικά δικαιώματα εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών. Ευτυχώς για το πολίτευμα της χώρας μας, η κ. Κεραμέως δεν μπορεί να αλλάξει ούτε το Σύνταγμα, ούτε τις Διεθνείς Συνθήκες Δικαιωμάτων, ούτε τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες. Οι ευρωπαϊκές οδηγίες για την προστασία προσωπικών δεδομένων προφανώς δεν είναι υποχρεωτικές για την κ. Κεραμέως, παρότι, όπως αναφέραμε παραπάνω, λίγους μήνες νωρίτερα επικαλείτο δήθεν υποχρεωτικές ευρωπαϊκές οδηγίες, χωρίς όμως να τις παρουσιάσει. Επικαλέστηκε μάλιστα από το βήμα της Βουλής διαβούλευση που έγινε με την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα. Όταν όμως ζητήθηκε από κόμματα της αντιπολίτευσης να καταθέσει την γνωμοδότηση της ΑΠΔΠΧ, δεν το έκανε και λίγο αργότερα αποχώρησε από τη Βουλή για να βγει στα κανάλια και να καλλιεργήσει την επικοινωνιακή της φούσκα.
Εξαιρετικά κρίσιμο ζήτημα αποτελεί και η ολοκληρωτική της άγνοια της σχολικής πραγματικότητας, της διαμόρφωσης της ατμόσφαιρας της διδακτικής και μαθησιακής διαδικασίας. Η διδακτική πράξη δεν είναι μια στατική διαδικασία κατά την οποία ο διδάσκων, ακίνητος σε ένα σημείο, μονολογεί και καταγράφεται από μία κάμερα κινητού τηλεφώνου. Είναι μία ζωντανή διαδικασία αλληλεπίδρασης με τους μαθητές, ένα διαρκές διδακτικό μαθησιακό γίγνεσθαι, μία συμμετοχική και συλλογική πορεία προς τη μάθηση. Η προσπάθεια που έγινε τα τελευταία χρόνια για ακύρωση της μετωπικής διδασκαλίας ακυρώνεται εμφατικά με την εμβληματική επανατοποθέτηση της στο κέντρο της διδακτικής διεργασίας.
Πώς θα διαφυλαχθεί η διδασκαλία όταν όλοι γνωρίζουν ότι παρακολουθούνται, σχολιάζονται και πιθανόν καταγράφονται – ενδεχομένως ακόμη και για δόλιους σκοπούς- από οποιονδήποτε σχετικό ή άσχετο με μαθητές και καθηγητές;
Πώς θα προστατευθούν από μία πιθανή διαπόμπευση – και με μαγνητοσκόπηση μάλιστα – μαθητές και καθηγητές;
Πώς θα προστατευθούν τα προσωπικά δεδομένα των ανήλικων μαθητών μας αλλά και των εκπαιδευτικών; Όταν απαιτείται έγγραφη βεβαίωση του γονέα ή κηδεμόνα για την ανάρτηση φωτογραφιών που απεικονίζουν τον μαθητή από σχολικές δράσεις σε ιστοσελίδα του σχολείου πως είναι διασφαλισμένη νομικά η μετάδοση του μαθήματος σε απευθείας σύνδεση;
Η καταγραφή ήχου και εικόνας των μαθητών και των εκπαιδευτικών συνιστά επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Η προβολή οποιουδήποτε ισχυρισμού ότι η υποχρέωση της Πολιτείας να προστατεύει τα προσωπικά δεδομένα αναιρείται από την δήθεν προστασία του δικαιώματος ισότιμης συμμετοχής στην εκπαίδευση είναι μια επίκληση υποκριτική καθώς η κυβέρνηση που το επικαλείται έστειλε καθηγητές για να διδάξουν πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα τον Φεβρουάριο ενώ όσο λειτουργούσε η εξ αποστάσεως εκπαίδευση απέκλεισε εν γνώσει της μαθητές χαμηλότερων οικονομικών στρωμάτων. Η δε επίκληση της δημόσιας υγείας δεν μπορεί να αφορά τμήμα και όχι το σύνολο των μαθητών.
Οι εκπαιδευτικοί, σεβόμενοι τη Δημοκρατία, το Σύνταγμα και τις Διεθνείς Συμβάσεις για τα Ατομικά Δικαιώματα θα προασπιστούν την ιδιωτικότητα και τα προσωπικά δεδομένα των ίδιων και των μαθητών τους και σε καμία περίπτωση δε θα επιτρέψουν τον ευτελισμό της παιδαγωγικής ελευθερίας και την μετατροπή της εκπαιδευτικής διαδικασίας σε ριάλιτι.
Η αντισυνταγματική και έτσι κι αλλιώς ανεφάρμοστη, ελλείψει υποδομών, απόφαση της υπουργού δεν θα εφαρμοστεί από κανένα/καμία εκπαιδευτικό.
Καλούμε τους συναδέλφους να μην υλοποιήσουν την απόφαση, που θεσμοθετήθηκε με την ψήφιση της τροπολογίας, σε περίπτωση που τους ζητηθεί να πράξουν κάτι τέτοιο.
Καλύπτουμε πολιτικά, συνδικαλιστικά κάθε συνάδελφο ο οποίος θα αντιμετωπίσει το παραμικρό πρόβλημα με την υλοποίηση της απόφασης.
Καλούμε τις ΕΛΜΕ να προχωρήσουν άμεσα σε ενημερώσεις των Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων και να παρεμβαίνουν στις περιπτώσεις που ασκούνται πιέσεις στους συναδέλφους για να εφαρμόσουν την αναμετάδοση του μαθήματος.
Η ΟΛΜΕ σε συνεργασία με τις άλλες εκπαιδευτικές ομοσπονδίες και την ΑΔΕΔΥ θα προβεί σε όλες εκείνες τις ενδεδειγμένες κινήσεις, προς πάσα κατεύθυνση, προκειμένου να προασπιστεί την δημόσια εκπαίδευση και να ανατρέψει το απαράδεκτο αυτό νομοθέτημα.
Ταυτόχρονα θα επιδιωχθεί με τρόπο άμεσο και αποφασιστικό η συνεργασία με τα ευρωπαϊκά συνδικάτα ώστε να καταγραφεί και να παρουσιασθεί το εάν έχει εφαρμοστεί παρόμοια πολιτική σε οποιαδήποτε χώρα της Ε.Ε αλλά και να αναδειχθεί η αντιδημοκρατικότητα που αποτελεί συστατικό στοιχείο αυτής της πολιτικής. Θα εξετασθεί ακόμα και η δυνατότητα προσφυγής στους αρμόδιους μηχανισμούς και αρχές της Ε.Ε σε διοικητικό και δικαστικό επίπεδο.