Διαδικασία για την έκδοση ή μη του Τζούλιαν Ασάνζ, ημέρα πρώτη

Οι δημοσιογράφοι που έχουμε τηλε-διαπιστευτεί για την παρακολούθηση της ακροαματικής διαδικασίας στην οποία θα αποφασιστεί το μέλλον του Τζούλιαν Ασάνζ, δηλαδή η έκδοσή του στις ΗΠΑ, όπου αντιμετωπίζει συνολική ποινή φυλάκισης 175 ετών, ή η απελευθέρωσή του, εκπροσωπούμε κυρίως την Ευρώπη. Ρώσοι από το Russia Today, Γάλλοι από τη Le Monde και τη Liberation, Γερμανοί από το RTE, και μετά αυστραλοί συμπατριώτες του Ασάνζ από τη Sydney Morning Herald,, κάποιος από το Bloomberg και κάποιος καναδός από τη Globe and Mail, συνάδελφος από το Παγκόσμιο Σοσιαλιστικό Δίκτυο (WSWS).. και, από την Ελλάδα, το The Press Project.

Μας έχει δοθεί ένα λινκ με το οποίο μπορούμε να μπούμε στο ειδικό σύστημα, απαιτείται να είναι μόνο ένας από κάθε μέσο, ο ίδιος που θα παρακολουθήσει όλη τη διαδικασία και είναι αναντικατάστατος για κάποιο λόγο, και οφείλουμε να είμαστε στο σύστημα τουλάχιστον μισή ώρα πριν τη δίκη. Έχουμε δοκιμάσει την σύνδεση, όλοι επιτυχώς, και μας έχουν δοθεί οδηγίες: δεν επιτρέπεται να ηχογραφήσουμε, φωτογραφήσουμε, βιντεοσκοπήσουμε τίποτε. Λίγο πριν την πρώτη συνεδρίαση οι οδηγίες μας αποστέλλονται ξανά. Οταν η ακροαματική διαδικασία ξεκινά, η δικαστής επαναλαμβάνει και πάλι τις ίδιες οδηγίες. Και όλα αυτά δεν θα ήταν παρά μια ενοχλητική αλλά αναγκαία γραφειοκρατική διαδικασία, των «τυπικών» Εγγλέζων, αν δε κατέληγε η μέρα στον τραγέλαφο της αδυναμίας κατάθεσης – με ανάλογο τρόπο- του πρώτου μάρτυρα της υπεράσπισης.

Αξίζει κανείς εδώ να αρχίσει από το τέλος. Γιατί μέχρι τότε μπορεί πολλές φορές η διαδικασία να καρκινοβατούσε ή, για μας τους έχοντες θέση στο ζήτημα, να μας έβγαζε από τα ρούχα μας, αλλά όσα συνέβησαν όταν εκλήθη να καταθέσει ο καθηγητής δημοσιογραφίας – και επί δεκαετίες μάχιμος ρεπόρτερ- Μάρκ Φέλντστην εύκολα μπορούσαν άνετα να παραπέμψουν σε θεωρία συνομωσίας. Το σύστημα που επιτυχώς είχαμε ελέγξει όλοι μας δε λειτουργούσε για το μάρτυρα.

Ενώ μόλις είχε ξεκινήσει η κατάθεσή του, κανονικά, και όλα έδειχναν να λειτουργούν, ξαφνικά η αίθουσα της ακροαματικής διαδικασίας εξαφανίστηκε και από τις δικές μας οθόνες και από του καθηγητή. Εμείς τον ακούγαμε και τον βλέπαμε αλλά οι εντός της αιθούσης όχι. Του ζητήθηκε να προσπαθήσει με το κινητό του. Επιστρατεύτηκε η βοηθός του για τον έλεγχο της σύνδεσης. Ο χρόνος κυλούσε, η συνομιλία ήταν αδύνατη, και όταν η υπεύθυνη για την δημοσιογραφική τεχνική κάλυψη αποφάσισε να μας ενημερώσει για όσα συνέβαιναν, δεν υπήρχε ήχος. Όλα αυτά ενώ είχε αποφασιστεί ότι οι μάρτυρες υπεράσπισης θα έχουν μόνον μισή ώρα να αναλύσουν τις θέσεις τους. Και χωρίς να γνωρίζουμε αν και πως μετρά αυτός ο χρόνος. Αυτό θα το μάθουμε, λογικά, αύριο το μεσημέρι.

Είχαν προηγηθεί και άλλες καταγγελίες που είχαν να κάνουν με την κάλυψη της δίκης. Περίπου 40 ΜΚΟ και οργανώσεις υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποκλείστηκαν τελευταία στιγμή από την παρακολούθηση της ακροαματικής διαδικασίας, ενώ αρχικά τους είχε δοθεί το δικαίωμα. Ομοίως έχουν αποκλειστεί από την παρακολούθηση της διαδικασίας δημοσιογράφοι, από τον αρχισυντάκτη των Wikileaks ως το Τζων Πίλτζερ, αλλά και, το κυριότερο, οι μάρτυρες υπεράσπισης. Η δικαστής Μπαράιτσερ αποφάσισε ότι δεν δικαιούνται άλλοι πλην των δημοσιογράφων να καλύψουν ή παρακολουθήσουν τη δίκη. Είτε μέσω τηλεδιάσκεψης είτε όχι, «είναι σαν να βρίσκονται στην αίθουσα όσοι παρακολουθούν» και τις αποφάσεις τις λαμβάνει η ίδια για την αίθουσά της. Δέχθηκε ωστόσο να επανεξετάσει το θέμα της παρακολούθησης υπό των μαρτύρων υπεράσπισης, αν και όχι όλων…

Κι όλα αυτά θα ήταν αρκετά για το ρεπορτάζ μιας ημέρας, σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση, όχι όμως στην περίπτωση Ασάνζ, με το χρόνο να παραμένει ιδιαίτερα πυκνός μέσα στην αίθουσα. Όχι όταν έχουν προηγηθεί η επανασύλληψή του, η ανακοίνωση αποδοχής του νέου αιτήματος έκδοσης του στις ΗΠΑ, και η απόρριψη του παλιού – δηλαδή αυτού για το οποίο κρατείται και δικάζεται επί μήνες-, που συνοδεύτηκαν από τις καταγγελίες των συνηγόρων του ότι όχι μόνο παρεμποδίζεται το έργο τους και δεν μπόρεσαν επί εξάμηνο να δουν τον πελάτη τους αλλά και για νέες, καθαρά ποινικές, κατηγορίες, συνδεόμενες με χάκινγκ και οδηγίες για χάκινγκ, που αυτές καθ’ αυτές επιτρέπουν την έκδοσή του – ως ποινικές και η κάθε μία χωριστά. Μια καινούρια παγίδα που κατασκευάστηκε όταν όλα έδειχναν ότι το ζήτημα είχε περάσει εκεί που όφειλε να είναι: στο πεδίο της μάχης για μια δημοσιογραφία που υπερασπίζεται το δημόσιο συμφέρον. Και όλα αυτά όταν δικηγόροι του βεληνεκούς των δικηγόρων που υπερασπίζονται τον Ασσάνζ δηλώνουν ότι όχι μόνο πρόκειται για πρωτοφανείς καταστάσεις, που δεν τις έχουν αντιμετωπίσει ποτέ, αλλά και για καταστάσεις που δεν τους επιτρέπουν να εργαστούν όπως οφείλουν, για τον πελάτη τους.

Οι συνήγοροι του Ασάνζ δεν τον έχουν δει και δεν του έχουν μιλήσει επί ένα εξάμηνο, μέχρι το πρωί της δίκης – με την εξαίρεση δύο τηλεφωνημάτων, στο τηλέφωνο με κερματοδέκτη της φυλακής, χωρίς προστασία του δικηγορικού απορρήτου, χωρίς καλό ήχο, χωρίς δυνατότητα μελέτης στοιχείων και χαρτιών από κοινού. Και τώρα βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα νέο, ανασκευασμένο, κατηγορητήριο, στο νέο, δεύτερο ένταλμα. «Δεν είμαστε σε θέση να μαζέψουμε τα στοιχεία που χρειαζόμαστε, ειδικά στις συνθήκες που δουλεύουμε, με ελάχιστη επαφή με τον πελάτη μας» τονίζει η υπεράσπιση. «Δεν έχει κανείς από τους δικηγόρους του ξαναβρεθεί αντιμέτωπος με τέτοιες συνθήκες». Και όμως, η δικαστής θεωρεί επαρκείς αυτές τις δύο τηλεφωνικές επαφές για να οργανωθεί η υπεράσπιση του Ασσάνζ απέναντι στο νέο αίτημα έκδοσης, και τονίζει ότι οι συνήγοροι είχαν και το δικαίωμα να τον δουν μία ώρα σήμερα το πρωί, με την άδειά της και διακοπή της διαδικασίας. Ο χρόνος που δικαιούται με τους συνηγόρους του ακούγεται σαν ελεημοσύνη της δικαστού και του συστήματος… Το αίτημα της υπεράσπισης για νέα ημερομηνία, το Γενάρη του 2021, ώστε να μπορέσει να μελετήσει και να μαζέψει στοιχεία για το νέο ένταλμα, απορρίπτεται.

Η δίκη, που ο Έντουαρντ Σνόουντεν χαρακτήρισε σήμερα ως σώου, συνεχίζεται αύριο στις 11πμ και αναμένεται να διαρκέσει ως την 24η Σεπτεμβρίου. Θα είμαστε εκεί.