8 οργανώσεις πραγματοποίησαν κοινή αποστολή στην Αθήνα για να αναλύσουν τους βαθύτερους λόγους για την πρόσφατη διάβρωση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης και να εξετάσουν τις πιθανές ευκαιρίες βελτίωσης, στον απόηχο των βουλευτικών εκλογών και τον διορισμό της νέας κυβέρνησης. Η αντιπροσωπεία αποτελούνταν από εκπροσώπους όσων απαρτίζουν το MFRR, όπως η ARTICLE 19 Europe, το European Center for Press and Media Freedom (ECPMF), η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Δημοσιογράφων (EFJ), το Free Press Unlimited (FPU), το Διεθνές Ινστιτούτο Τύπου (IPI) και το Osservatorio Balcani e Caucaso Transeuropa (OBCT) -μαζί με τα μέλη της Επιτροπής Προστασίας των Δημοσιογράφων (CPJ) και των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα (RSF).
Σημειώνεται ότι το Media Freedom Rapid Response αποτελεί έναν πανευρωπαϊκό μηχανισμό παρακολούθησης των παραβιάσεων της ελευθερίας του Τύπου και των μέσων ενημέρωσης στα κράτη – μέλη της ΕΕ.
Κατά τη διάρκεια της διεθνούς διερευνητικής αποστολής εντοπίστηκαν 4 μεγάλες συστημικές προκλήσεις για την ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα: αυθαίρετες παρακολουθήσεις, απειλές για την ασφάλεια των δημοσιογράφων, καταχρηστικές μηνύσεις καθώς και οικονομικές και πολιτικές πιέσεις.
🇬🇷#Greece: During the international fact-finding mission we identified 4 major systemic challenges for press freedom in Greece: arbitrary surveillance, threats to safety of journalists, abusive lawsuits as well as economic and political pressures. pic.twitter.com/X1gDtWQeEa
— IPI – The Global Network for Independent Media (@globalfreemedia) September 27, 2023
Οι οργανώσεις υπογραμμίζουν μεταξύ άλλων ότι «η ελληνική δημοσιογραφία βρίσκεται υπό συνεχή απειλή από τον αντίκτυπο του σκανδάλου παρακολούθησης «Predatorgate», την ανεξιχνίαστη δολοφονία ενός ρεπόρτερ, την καταχρηστική νομική ενέργεια και τις οικονομικές και πολιτικές πιέσεις».
Προσθέτουν δε ότι: «Αν και η Ευρώπη έχει συγκλονιστεί από τις αποκαλύψεις για τη στόχευση Eλλήνων επαγγελματιών των μέσων ενημέρωσης με κατασκοπευτικά λογισμικά και τη δολοφονία του δημοσιογράφου Γιώργου Καραϊβάζ το 2021, οι αρχές της Ελλάδας – αν και προφορικά υποστήριξαν τη δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπέρ της ελευθερίας του Τύπου – έχουν κάνει ελάχιστα για να επιλυθούν τα προβλήματα».
Και καλούν την κυβέρνηση και τον Κυριάκο Μητσοτάκη «να επιδείξουν πολιτικό θάρρος και να λάβουν επειγόντως συγκεκριμένα μέτρα με στόχο τη βελτίωση του κλίματος για ανεξάρτητη δημοσιογραφία και τη διάσωση της ελευθερίας του Τύπου».
Ζητούν: η κυβέρνηση και το Κοινοβούλιο να υιοθετήσουν τροποποιήσεις της νομοθεσίας, οι οποίες θα υποχρεώνουν τους αρμόδιους εισαγγελείς να παρέχουν αιτιολόγηση για κάθε παρακολούθηση που πραγματοποιείται. Η κυβέρνηση να προτείνει γρήγορα και η Πρόεδρος της Δημοκρατίας να εκδώσει το σχετικό διάταγμα που θα ρυθμίζει τη χρήση των κατασκοπευτικών λογισμικών από το κράτος. Η κυβέρνηση και το Κοινοβούλιο να αποφύγουν τη λήψη μέτρων που αποδυναμώνουν τη λειτουργική ανεξαρτησία της ΑΔΑΕ και να διασφαλίσουν ότι η αρχή είναι ελεύθερη να εκτελέσει τη λειτουργία της να διερευνήσει τις υποκλοπές χωρίς πολιτικές πιέσεις.