του Θάνου Καμήλαλη
Σε κάθε προεκλογική περίοδο εκδίδονται δύο ξεχωριστές Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις που ορίζουν την προβολή την κομμάτων από τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα: Μια για τα κόμματα που εκπροσωπούνται στη Βουλή ή το Ευρωκοινοβούλιο και μία για εκείνα χωρίς εκπροσώπηση. Αυτές καθορίζουν λεπτομερώς, μεταξύ άλλων, το χρόνο και τη διάρκεια μετάδοσης των τηλεοπτικών spots, των προεκλογικών συγκεντρώσεων και των συνεντεύξεων στελεχών όλων των κομμάτων, τόσο στην ΕΡΤ όσο και στα ιδιωτικά ραδιοτηλεοπτικά μέσα. Το μοίρασμα του τηλεοπτικού χρόνου γίνεται αναλογικά, όπως ακριβώς και η χρηματοδότηση των κομμάτων, σύμφωνα με την εκλογική τους δύναμη στην προηγούμενη αναμέτρηση. Δεν είναι η κατάλληλη στιγμή να μελετήσουμε το αν τα αναλογικά κριτήρια βαδίζουν σύμφωνα με τις αρχές της ισότητας και της ισονομίας, πόσο μάλλον όταν ακόμα κι αυτό το ελάχιστον δικαίωμα των πιο “αδύναμων”, καταστρατηγείται..
Προεκλογική περίοδος 5 ημερών
Για τις επερχόμενες εκλογές η απόφαση του υπηρεσιακού υπουργού Εσωτερικών Αντώνη Μανιτάκη και Επικρατείας Ελ. Παπαγεωργόπουλου που αφορά τα κόμματα εντός Βουλής κι Ευρωβουλής εκδόθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου. Η δεύτερη, για τα εκτός Βουλής, αγνοείται ακόμα και σύμφωνα με καταγγελίες κομμάτων, πρόκειται να δημοσιευτεί στις αρχές της επόμενης εβδομάδας. Κάτι που σημαίνει ότι τα εξωκοινοβουλευτικά κόμματα θα έχουν το πολύ 5 ημέρες να προβάλλουν τα προεκλογικά τους μηνύματα σε πανελλαδικό επίπεδο, δηλαδή λιγότερο από το ένα τέταρτο της προεκλογικής περιόδου. Η ήδη υπάρχουσα ανισότητα, βάσει πόρων και κρατικής χρηματοδότησης, αυξάνεται τρομακτικά, δεδομένου ότι τα πιο αναγνωρίσιμα κόμματα παρουσιάζουν τις θέσεις τους σε κάθε ενημερωτική εκπομπή, ενώ τα λιγότερο γνωστά καταλήγουν περιθωριοποιημένα και τελικά φιμωμένα…
Η καθυστέρηση είναι αβάσιμη και πρωτοφανής. Η δικαιολογία που προβάλλεται είναι ότι για τα υπόλοιπα κόμματα πρέπει πρώτα να εγκριθούν οι υποψηφιότητες του από τον Άρειο Πάγο. Κάτι τέτοιο όμως είναι άνευ σημασίας, αφού στις προηγούμενες αποφάσεις τα κόμματα δεν αναφέρονται ονομαστικά, αλλά συνολικά, οπότε η ακύρωση ενός η περισσοτέρων δεν θα δημιουργήσει κανένα πρόβλημα. Παράλληλα εντύπωση προκαλεί ότι σε όλες τις πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις η σχετική απόφαση δημοσιεύτηκε αρκετά νωρίτερα.
Ενδεικτικά, στις εκλογές του Ιανουαρίου τα εξωκοινοβουλευτικά κόμματα είχαν στη διάθεση τους περισσότερες από 10 ημέρες πανελλαδικής προβολής, στις Ευρωεκλογές του 2014 όλη την προεκλογική περίοδο, ενώ στη διπλή μάχη του 2012 περισσότερες από 15 ημέρες.
Κόντρα στο Σύνταγμα
Όσο η υπηρεσιακή κυβέρνηση καθυστερεί οι ραδιοτηλεοπτικοί σταθμοί δεν έχουν καμία υποχρέωση να προβάλλουν τα προεκλογικά μηνύματα των εκτός Βουλής κομμάτων και οι συντριπτική πλειοψηφία εξ αυτών δεν το κάνει, για το μεγαλύτερο μέρος προεκλογικής περιόδου. Το δικαίωμα αυτό είναι κατοχυρωμένο σύμφωνα με το αρθρο 15 παρ.3 του ελληνικού Συντάγματος, που προβλέπει την ύπαρξη νόμου «σχετικά με την υποχρεωτική και δωρεάν μετάδοση προεκλογικών μηνυμάτων των κομμάτων από τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα.». Κάτι που θα μπορούσαν να κάνουν οι σταθμοί κι από μόνοι τους, σεβόμενοι τις αρχές της ισότητα και της ισονομίας, αλλά μάλλον τέτοια αιτήματα είναι εκτός πραγματικότητας…
Bέβαια ακόμα και όταν βγαίνει η πολυπόθητη απόφαση, τα περισσότερα ΜΜΕ εφευρίσκουν “παραθυράκια” σε αυτή για να προβάλλουν όσο το δυνατόν λιγότερο τα μικρότερα και μη εμπορικά κόμματα. Για να ξεμπερδεύουν με την “αγγαρεία”, προβάλλουν συνεντεύξεις Τύπου τα ξημερώματα και οργανώνουν πάνελ με εκπροσώπους μόνο των μικρότερων κομμάτων. Μερικά πολύ γνωστά τρικ που σίγουρα θα έχουμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε την τελευταία προεκλογική εβδομάδα.
Μια δημοκρατία χωρίς ίσες ευκαιρίες στο εκλέγεσθαι είναι μια δημοκρατία για λίγους. Μια δημοκρατία για λίγους κινδυνεύει να μην είναι δημοκρατία