της Μαρίας Απατζίδη
Οπισθοδρόμηση Οικονομική
Στο άρθρο 15 του νόμου συνίσταται Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου με τη μορφή Ανώνυμης Εταιρίας και με την επωνυμία «Ελληνική Εταιρεία Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης Α.Ε. (ΕΛ.Ε.Δ.Α.Μ.)», με τον διακριτικό τίτλο «ΜΕΤΑΒΑΣΗ Α.Ε.» Ο φερόμενος σκοπός της είναι η «αναβάθμιση και αξιοποίηση των εδαφών, τα οποία περιλαμβάνονται στις Ζώνες Απολιγνιτοποίησης και η προώθηση επενδύσεων» και η αλλαγή της παραγωγικής βάσης των πληττόμενων περιοχών. Όμως το άρθρο δεν παραλείπει να ασχοληθεί και με παχυλές κατά παρέκκλιση αποδοχές και μπόνους των διευθυντών της εταιρείας, να ορίσει τις αμοιβές και τις αποζημιώσεις των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου και τις προσλήψεις και στελέχωση με σύσταση 40 θέσεων προσωπικού και 4 θέσεων δικηγόρων με έμμισθη εντολή. Ενώ θεσπίζεται και κανονισμός προμηθειών κατά παρέκκλιση και δυνατότητα σύναψης δανείων με τράπεζες.
Επιπλέον, σύμφωνα με το άρθρο 16 του νόμου παρέχονται εξουσιοδοτήσεις για τη ρύθμιση με υπουργικές αποφάσεις ή με κοινές υπουργικές αποφάσεις για ειδικότερα ζητήματα, όπως ο καθορισμός των αποδοχών και των μπόνους και η διάθεση των πιστώσεων για τις δαπάνες λειτουργίας της Ειδικής Υπηρεσίας της «Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης» (σύμφωνα με το οργουελιανό New Speak της κυβέρνησης), καθώς και ο καθορισμός του ύψους της αμοιβής των μελών τους, των αποδοχών και μπόνους των θέσεων Προϊσταμένων Γενικών Διευθύνσεων και Διευθύνσεων της εταιρείας «ΜΕΤΑΒΑΣΗ Α.Ε.» και τα λοιπά.
Τα άρθρα αυτά σημαίνουν ουσιαστικά ένα φαγοπότι εις βάρος του ελληνικού λαού με πρόσχημα την οικολογική ανάγκη της απολιγνιτοποίησης και με υποκριτική επίκληση στη δικαιοσύνη. Σύμφωνα με την Έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, με πλέον των 2 εκατομμυρίων ευρώ για το μετοχικό κεφάλαιο, η δαπάνη για τη λειτουργία της Ειδικής Υπηρεσίας της «Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης» θα ξεπερνά το 1,2 εκατομμύρια Ευρώ ετησίως. Αναφέρουμε ενδεικτικά 800 με 850 χιλιάδες Ευρώ για τις αποδοχές στελεχών και αποσπασμένου προσωπικού και επιδόματα μεγαλόσχημων, συν άλλα 370 χιλιάδες Ευρώ για μισθοδοσία νεοπροσλαμβανόμενων. Σε αυτά τα έξοδα δεν συμπεριλαμβάνονται άλλα μη μετρούμενα προς το παρόν κόστη, όπως το ύψος της καταβολής αποζημίωσης στα μέλη των Επιτροπών Αξιολόγησης Έργων της «Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης», η αμοιβή στους «ανεξάρτητους πιστοποιημένους εκτιμητές» για την εκτίμηση των προκαθορισμένων νέων τιμών μίσθωσης των δημοσίων ακινήτων, η χορήγηση πρόσθετων μπόνους στον Διοικητή και τα στελέχη της Ειδικής Υπηρεσίας Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης και άλλα.
Πόσο θα μας κοστίσει όλο αυτό το φαγοπότι; Στα τουλάχιστον 20 χρόνια που θα λειτουργήσει η υπηρεσία, ο ελληνικός λαός θα κληθεί να πληρώσει περισσότερα από 30 εκατομμύρια ευρώ αθροιστικά! Λεφτά υπάρχουν, λοιπόν, όταν είναι να πάνε σε μπόνους και αμοιβές χρυσοκανθάρων διευθυντών εταιρειών.
Για να κάνουν τι εντέλει;
Οπισθοδρόμηση Οικολογική
Εδώ έγκειται ο άλλος σκανδαλώδης χαρακτήρας του νόμου. Τα άκρως επικίνδυνα σημεία στα άρθρα 20 και 29. Το άρθρο 20 αφορά σε μέτρα για έργα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης- ΣΗΘΥΑ. Και υπάρχει μία σπουδή να απλοποιηθούν οι αδειοδοτικές διαδικασίες. Όμως αυτό που σημαίνει η Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης- ΣΗΘΥΑ είναι κυρίως η ενεργειακή αξιοποίηση αποβλήτων μέσω καύσης. Στην παράγραφο 8 στο σημείο γάμα έχουμε μια αναφορά που θα κάνει τους ενσυνείδητους οικολόγους να ανατριχιάσουν: «Σε δάση και δασικές εκτάσεις εντός των εξαντλημένων ή υπό εκμετάλλευση ορυχείων λιγνίτη της Δ.Ε.Η. Α.Ε., εφόσον δεν είναι εφικτή η αναδάσωση των εκτάσεων αυτών, μετά από έγκριση της Διεύθυνσης Δασικών Έργων και Υποδομών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας κατόπιν εισήγησης της κατά τόπον αρμόδιας δασικής υπηρεσίας, είναι επιτρεπτή η επέμβαση για δραστηριότητες, που αφορούν στην παραγωγή και αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας και ιδίως: α) την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μέσω Α.Π.Ε.· β) την αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας· γ) τις εγκαταστάσεις παραγωγής πράσινου υδρογόνου, βιομάζας και παραγωγής ενέργειας από απορρίμματα». Τις ίδιες διατυπώσεις βλέπουμε στο άρθρο 29 με τίτλο: «Εκτάσεις κυριότητας και εκμετάλλευσης της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού, εντός των Ζωνών Απολιγνιτοποίησης». Και συγκεκριμένα στην παράγραφο 4 σημείο γ΄, όπου γίνεται αναφορά για παραγωγή ενέργειας με καύση απορριμμάτων.
Τι σημαίνουν πρακτικά όλα αυτά; Σημαίνουν αυτό ακριβώς που φοβόμαστε όλο αυτό το διάστημα που παρατηρούμε με τρόμο την περιβαλλοντοκτόνο πολιτική της κυβέρνησης. Το σημείο α΄ βασικά σημαίνει ανεμογεννήτριες στα καμένα. Το σημείο γ΄ είναι ένα μνημείο χυδαίας υποκρισίας. Αρχίζει με μια οικολογικώς φιλική διατύπωση για «παραγωγή πράσινου υδρογόνου» μόνο και μόνο για να αποπροσανατολίσει από την πραγματική στόχευση της διάταξης που είναι η παραγωγή ενέργειας με καύση απορριμμάτων.
Διαπιστώνουμε, λοιπόν, ότι το νομοσχέδιο δεν αποτελεί οικολογική πρόοδο αλλά σημαντική οπισθοδρόμηση, αφού προβλέπει την ολέθρια οικολογικώς πρακτική της καύσης απορριμμάτων που θα επιβαρύνει το περιβάλλον και η οποία έχει καταδικαστεί στη σύγχρονη οικολογική συνείδηση. Και αφετέρου εμπεδώνει τη λογική ότι είναι εντάξει να έχουμε ανεμογεννήτριες σε καμένες και κατεστραμμένες εκτάσεις, αντί να γίνεται αναδάσωση. Μπορεί να επικαλεστεί κανείς την ύπαρξη ασφαλιστικών δικλείδων, όμως όλοι ξέρουμε τη διαφθορά στην οποία έχει οδηγηθεί η χώρα επί της παρούσας κυβέρνησης και ότι δεν έχουμε κανέναν λόγο για εμπιστοσύνη. Στην πραγματικότητα θα πρέπει να τρέμουμε ότι ξυπνάμε σε ένα μέλλον όπου η ενέργεια μάλλον θα παράγεται με καύση απορριμμάτων και όπου το να φυτρώνουν ανεμογεννήτριες σε καμένα θα θεωρείται ως «κανονικότητα» από την πολιτεία. Αυτό το δυστοπικό μέλλον πρέπει να το εμποδίσουμε.
Συμπερασματικά: Ο ελληνικός λαός θα κληθεί να πληρώνει εκατομμύρια Ευρώ, ώστε στο τέλος οι λιγνιτικές μονάδες να μετατρέπονται σε μονάδες ενεργειακής ανάκτησης στερεών αποβλήτων (Solid Recover Fuel) και καυσίμων από απορρίμματα (Refuse Derived Fuel), το οποίο συνιστά μια σοβαρότατη οικολογική οπισθοδρόμηση. Η δυστοπία της οικολογικής καταστροφής με καύση απορριμμάτων και φύτρωμα ανεμογεννητριών στα καμένα κρύβεται από παχιά όμορφα λόγια μιας οργουελιανής New Speak.
Προς μια πραγματικά δίκαιη οικολογική ανάπτυξη
To ζήτημα, που θίγει ο νόμος, χρειάζεται μια σωστή ισορροπία. Από τη μία η απολιγνιτοποίηση είναι απολύτως αναγκαία μακροπρόθεσμα για το μέλλον του πλανήτη και πρέπει να τεθεί ένας χρονικός ορίζοντας για την πλήρη απολιγνιτοποίηση, τον οποίον μπορούμε να τον θέσουμε στο 2038. Από την άλλη πλευρά, η απολιγνιτοποίηση πρέπει να γίνει με έναν κοινωνικά δίκαιο τρόπο, ώστε να μην επωμιστούν το βάρος της αποκλειστικά και μόνο οι ασθενείς οικονομικά πολίτες. Και, επιπλέον, να μην οδηγηθούμε σε ερημοποίηση και διάλυση ολόκληρων τοπικών κοινωνιών, στη Δυτική Μακεδονία, την Πελοπόννησο και αλλού, με αρνητικές συνέπειες για την κοινωνική συνοχή.
Συρρέουν βέβαια εδώ λάθη πολλών δεκαετιών, καθώς περιοχές, όπως η Δυτική Μακεδονία και η Μεγαλόπολη είχαν οδηγηθεί σε μία μονοκαλλιέργεια της εξόρυξης και της καύσης του λιγνίτη, ώστε να έχει ενέργεια η χώρα, χωρίς να έχουν αναζητηθεί έγκαιρα οι εναλλακτικές. Αυτό βεβαίως ήταν το διαχρονικό λάθος όλων των κυβερνήσεων, οι οποίες στη συνέχεια αποτέλεσαν το μνημονιακό τόξο. Τώρα, όμως, πρέπει να αφήσουμε πίσω τα λάθη του παρελθόντος και να προχωρήσουμε στην απολιγνιτοποίηση που είναι αναπόσπαστη για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Δεν μπορούμε να έχουμε φιλολαϊκή ενεργειακή πολιτική, αν δεν συμβεί ανάκτηση της δημόσιας περιουσίας και αν δεν σταματήσει η εκποίηση του ενεργειακού πλούτου της χώρας. Για αυτό και το πρόβλημα ισχύει με όλο το μνημονιακό τόξο, συμπεριλαμβανομένου και του ΣΥ.ΡΙΖ.Α., ο οποίος χρηματιστικοποίησε τη ΔΕΗ. Αυτό που απαιτείται είναι μια διπλή πάλη. Αφενός να έχουμε έλεγχο στους ενεργειακούς μας πόρους. Και, αφετέρου, να περάσουμε στην πρωτοπορία της πράσινης ανάπτυξης, χωρίς να δίνουμε άλλο μάχες οπισθοφυλακής για παρωχημένου τύπου ενεργειακούς πόρους. Το βάρος όμως της μετάβασης πρέπει να είναι δίκαια ισορροπημένο και να μην πέσει εξ ολοκλήρου στις πλάτες του λαού.
Και δικαιοσύνη σημαίνει:
α) Πραγματική αποκατάσταση στη Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη.
Δηλαδή να αφήσουμε πίσω μας καθαρή γη, νερό και αέρα. Ηθική αρχή μας οφείλει να είναι το ότι δεν πρέπει να επιβάλλουμε τίποτα σε αυτές τις κοινωνίες που δεν θα ήμασταν διατεθειμένοι να το δούμε να συμβαίνει γύρω μας, στο δικό μας γεωγραφικό περιβάλλον. Δυστυχώς, ο νόμος που ψηφίστηκε δίνει τη δυνατότητα για καύση απορριμμάτων στις περιοχές αυτές. Δηλαδή σε περιοχές που τους συμπεριφερόμασταν στο παρελθόν σαν να είναι τα σκουπίδια της Ελλάδας, τώρα θα τους στέλνει κυριολεκτικά η κυβέρνηση τα σκουπίδια μας για να καίγονται εκεί. Πριν κινδύνευαν από καρκίνο λόγω του λιγνίτη. Τώρα θα κινδυνεύουν με καρκίνο λόγω της καύσης απορριμμάτων που θα περιέχουν αναπόφευκτα και πλαστικό.
β) Κατάργηση Οριακής Τιμολόγησης
Πρέπει να καταργηθεί η οριακή τιμολόγηση στην ενέργεια και να καθιερωθεί η μέση. Αυτό προτάθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση από χώρες του Νότου, για να εισπράξουμε ένα αδιαπραγμάτευτο γερμανικό Nein, που πάγωσε τη διαδικασία, όπως είχε συμβεί και με το ευρωομόλογο. Αυτό αποδεικνύει τη θέση του ΜέΡΑ25 ότι μόνο μέσα από ετοιμότητα ρήξης με την Ευρωπαϊκή Ένωση μπορούν να πραγματωθούν οι σωτήριες οικολογικές και οικονομικές πολιτικές.
γ) Εφαρμογή προγράμματος πολυκαλλιέργειας.
Αντί να εισάγουμε φωτοβολταϊκά από το εξωτερικό και να τα εγκαθιστούμε σε μία κατεστραμμένη γη, είναι απαραίτητο πρώτα να αποκαταστήσουμε τη γη και μετά να δημιουργήσουμε μέσα από συμπράξεις με ξένες εταιρείες μονάδες παραγωγής φωτοβολταϊκών στις ίδιες τις καταπονημένες περιοχές. Ως προς το πράσινο υδρογόνο, χρειάζεται μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις να επιδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης για την παραγωγή πράσινου υδρογόνου στις ίδιες περιοχές που θα μπορούσαν να μετατραπούν σε υπόδειγμα αποκατάστασης και φιλοξενίας εταιρειών που θα παράγουν φωτοβολταϊκά και πράσινο υδρογόνο.