του Θάνου Καμήλαλη

Η υπόθεση της νεαρής κοπέλας στην Ηλιούπολη, που κατήγγειλε από το μεσημέρι του Σαββάτου την κακοποίηση και την αιχμαλωσία της από αστυνομικό, αλλά βρέθηκε μόνη της σε μία πολύωρη κατάθεση στο Τμήμα Εσωτερικών Υποθέσεων μέχρι τα χαράματα της Κυριακής, προκάλεσε ομοβροντιά κοινωνικών αλλά και πολιτικών αντιδράσεων.

Το απόγευμα του Σαββάτου, δύο δικηγόροι, η Αντωνία Λεγάκη και ο Γιάννης Μυκωνιάτης, κατήγγειλαν στο ΤPP το γεγονός ότι μία κοπέλα, 18-19 ετών δραπέτευσε από το σπίτι του αστυνομικού που την κρατούσε αιχμάλωτη και την εξέδιδε στην Ηλιούπολη, αλλά, προσπαθώντας να κάνει μήνυση στο κοντινό Αστυνομικό Τμήμα, τελικά βρέθηκε για πολλές ώρες απομονωμένη από τους συνηγόρους της στο Τμήμα Εσωτερικών Υποθέσεων. «Tο συγκεκριμένο συμβάν όφειλε να αντιμετωπιστεί ως αυτόφωρο» τόνιζαν, ενώ έκαναν και λόγο για χειρισμούς που αποτελούσαν «ξεκάθαρο δείγμα προσπάθειας συγκάλυψης από μέρους της αστυνομίας, που δεν πρέπει να περάσει».  Ρεπορτάζ με τις καταγγελίες φεμινιστικής οργάνωσης γύρω από τη υπόθεση και τις πρακτικές της ΕΛ.ΑΣ δημοσίευσε το απόγευμα του Σαββάτου και το TVXS.

Η υπόθεση προκάλεσε σάλο, με δεκάδες χιλιάδες αναρτήσεις να κατακλύζουν το διαδίκτυο σε λίγες ώρες, γεμάτες αγανάκτηση για τις πρακτικές της Ελληνικής Αστυνομίας απέναντι σε ένα τραυματισμένο και σοκαρισμένο θύμα ειδεχθούς κακοποίησης. Ο ένας εκ των συνηγόρων της, Γιάννης Μυκωνιάτης, περιγράφει αναλυτικά στο ΤPP τι συνέβη το Σάββατο:

«Εγώ στο Αστυνομικό Τμήμα Ηλιούπολης έφτασα κατά τις 2 περίπου. Η κοπέλα ήταν εκεί ήδη, μαζί με τη μάρτυρα. Εμφανιστήκαμε ενώπιον του διοικητή του Α.Τ. και έγινε σαφές ότι η κοπέλα επιθυμεί να υποβάλει μήνυση. Οι αστυνομικοί προφορικά φαίνονταν πολύ υποστηρικτικοί και με το θέμα της μήνυσης και με του θέμα του νοσοκομείου, γιατί ήταν ξεκάθαρο ότι η κοπέλα πρέπει να πάει στο νοσοκομείο. Ωστόσο, σε κάποιο σημείο μας ανακοινώνουν ότι η κοπέλα θα πρέπει να πάει στο Εσωτερικών Υποθέσεων. Θα μπορούσαμε σε εκείνο το σημείο να διαμαρτυρηθούμε, αλλά καταλαβαίνετε ότι όταν έχεις μία κοπέλα σε σοκ, η οποία έχει υποστεί όλα αυτά, θα ήταν λάθος να κάνουμε φασαρία. Οπότε δείξαμε καλή πίστη στην Αστυνομία και λες ότι “στη χειρότερη θα πάμε σε άλλη Υπηρεσία, θα καθυστερήσουμε μία ώρα”. Δεν πήγε το μυαλό μου ότι θα συμβεί όλο αυτό

Με το που πηγαίνουμε στο Εσωτερικών Υποθέσεων, εκεί οι αστυνομικοί μας λένε ότι “δεν μπορείτε να ανέβετε”. Πάλι εκεί δώσαμε τόπο στην οργή, τους είπαμε να κάνουν τη διαδικασία και να καταθέσει η κοπέλα. Οι ώρες περνούσαν και οι αστυνομικοί δεν μας άφηναν να επικοινωνήσουμε μαζί της

Τότε, ήταν το σημείο που οι δικηγόροι κατήγγειλαν επώνυμα τα γεγονότα, ενώ σε προσπάθειες επικοινωνίας από το ΤPP το Εσωτερικών Υποθέσεων απαντούσε με υπεκφυγές. «Όταν το θέμα πήρε δημοσιότητα, μας επετράπη για λίγα λεπτά να τη δούμε. Ωστόσο εν συνεχεία πάλι είχαμε τα ίδια» συνεχίζει ο κ.Μυκωνιάτης. «Και μάλιστα, ενώ έλεγαν αργά το βράδυ στην κ. Λεγάκη ότι μόλις τελειώσει η κατάθεσή της θα τη δούμε, λίγα λεπτά μετά, την παίρνουν με ένα αυτοκίνητο της Ασφάλειας, χωρίς διακριτικά και την πηγαίνουν σε νοσοκομείο. Χωρίς να μας ενημερώσουν σε ποιο».

«Η πολλή δημοσιότητα βλάπτει», «κρατούμενη» στο νοσοκομείο και αστυνομική πρόταση για αλλαγή δικηγόρου

Καθόλη τη διάρκεια αυτών των διαδικασιών, από το Α.Τ Ηλιούπολης όπου δεν κατατέθηκε η μήνυση και στη συνέχεια, τα ερωτήματα για τους χειρισμούς της ΕΛ.ΑΣ αυξάνονται. Με ανακοίνωσή του το μεσημέρι της Κυριακής, το Τμήμα Εσωτερικών Υποθέσεων προσπάθησε να απαντήσει στις καταγγελίες, υποστηρίζοντας ότι «δεν προβλέπεται παρουσία συνηγόρου κατά την εξέταση μάρτυρα» και πως «η συνεχής παρουσία του Εισαγγελέα δημιουργεί κλίμα εμπιστοσύνης και αίσθημα ασφάλειας». Απέρριψε «κάθε υπόνοια ή αμφιβολία για συγκάλυψη, αποσιώπηση ή υποβάθμιση των καταγγελλομένων» ενώ έκανε επίσης λόγο για «αδιάβλητο πλαίσιο λειτουργίας».

«Η περιγραφή των κανόνων λειτουργίας, εν είδει πιστοποιητικού καλής λειτουργίας, της υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων, δεν αποτελεί απάντηση στα πολύ συγκεκριμένα ερωτήματα που θέτει η πραγματικότητα που ζήσαμε. Δεν αποτελεί απάντηση στο γιατί το κορίτσι στερήθηκε την επικοινωνία με τους συνηγόρους, δεν αποτελεί απάντηση στο γιατί κρατήθηκε απομονωμένο, δεν αποτελεί απάντηση στο γιατί, όταν την πήγαν στο νοσοκομείο, απομάκρυναν μέχρι ακι τους γιατρούς και έμπαιναν στα εξεταστήρια λέγοντας ότι το κορίτσι είναι κρατούμενη. Αυτά αποτελούν μετατροπή του θύματος σε κατηγορούμενο και περιμένουμε ακόμα το Εσωτερικών Υποθέσεων αναπαντήσει για τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων αυτών» σχολίασε σχετικά στο TPP η Αντωνία Λεγάκη, απαντώντας στην ανακοίνωση

Ενώ σχετική ερώτηση στη Βουλή κατέθεσε και ο βουλευτής του ΜέΡΑ25, Κρίτων Αρσένης, ζητώντας από τον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη να περιγράψει αναλυτικά τη διαδικασία που ακολουθήθηκε από τη στιγμή που η 18χρονη μεταφέρθηκε στο Α.Τ. έως την αποδέσμευσή της. Στην ερώτησή του, ο βουλευτής αναφέρει ότι η Οδηγία 2011/36/ΕΕ για την πρόληψη και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και για την προστασία των θυμάτων της, που ενσωματώθηκε στο ελληνικό δίκαιο με τον νόμο 4198/2013, προβλέπει την προστασία των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων στο πλαίσιο ποινικής έρευνας και διαδικασίας. Συγκεκριμένα, τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι τα θύματα εμπορίας ανθρώπων έχουν πρόσβαση χωρίς καθυστέρηση σε νομικές συμβουλές και, ανάλογα με τον ρόλο των θυμάτων στο οικείο σύστημα απονομής δικαιοσύνης, σε νομική εκπροσώπηση, μεταξύ άλλων και για την απαίτηση αποζημίωσης. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι τα θύματα εμπορίας ανθρώπων τυγχάνουν ειδικής μεταχείρισης που αποβλέπει στην αποτροπή επακόλουθης θυματοποίησης»

«Είναι σαφές ότι η άρνηση πρόσβαση σε δικηγόρο αλλά και εξέτασης από ιατροδικαστή, παραβιάζουν τον νόμο και τις ευρωπαϊκές οδηγίες. Όλα όσα είδαμε, από το μεσημέρι του Σαββάτου ως τα χαράματα της Κυριακής δημιούργησαν την αίσθηση της προσπάθειας συγκάλυψης. Είναι ξεκάθαρο ότι η κυβέρνηση θα πρέπει αν δώσει απαντήσεις για το ποια νομοθεσία εφάρμοσε, αλλά και το πώς όλα αυτά που έγιναν συνάδουν με την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Και γιατί δεν τηρήθηκε ο νόμος, τόσο ο εθνικός όσο και ο ευρωπαϊκός» δήλωσε σχετικά ο βουλευτής στο ΤPP.

Έντονες αντιδράσεις σημειώθηκαν και από άλλους βουλευτές της αντιπολίτευσης. «Δεν θα επιτρέψουμε κανένα κουκούλωμα στην υπόθεση της 18χρονης» σχολίασε ο εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ, Νάσος Ηλιόπουλος, ενώ τα στοιχεία του αστυνομικού ζητάει επιτακτικά η αξιωματική αντιπολίτευση με ανακοίνωσή της τη Δευτέρα, καταγγέλλοντας «νέα προσπάθεια συγκάλυψης».

Αντί λογοδοσίας, ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοϊδης, προτίμησε για μία ακόμη φορά να επιτεθεί στην αντιπολίτευση, υποστηρίζοντας μάλιστα ότι «αναγκάζεται να παρέμβει λόγω της χυδαίας στάσης του ΣΥΡΙΖΑ». «Η υπόθεση ύστερα από τις ενέργειες της ΕΛ.ΑΣ. βρίσκεται πλέον στα χέρια της Δικαιοσύνης» σημείωσε επίσης, ενώ υποστήριξε ότι «περιστατικά σαν το χθεσινό, με το αρμόδιο τμήμα της αστυνομίας που μάλιστα εποπτεύεται από τον Αντιεισαγγελέα Εφετών να κάνει με αποτελεσματικότητα την δουλειά του για την εξιχνίαση των βαρέων αυτών αδικημάτων, με σεβασμό στο θύμα, από κανένα σοβαρό κόμμα, πουθενά στον κόσμο δεν θεωρούνται ευκαιρίες πολιτικής εκμετάλλευσης».

Πέρα από τη μη κίνηση της διαδικασίας του αυτοφώρου, με κατάθεση μήνυσης από το θύμα και πέρα από την άρνηση πρόσβασης σε δικηγόρο μετά τη μεταφορά της υπόθεσης στο Εσωτερικών Υποθέσεων, εντύπωση προκαλούν και άλλα σημεία που μεταφέρονται από τους δικηγόρους. Κατά τη διάρκεια όλης αυτής της διαδικασίας, οι δικηγόροι άκουσαν προφορικά τη φράση πως «η πολλή δημοσιότητα βλάπτει». Όπως αποδειχθηκε ωστόσο, συνέβη το αντίθετο.

«Ακριβώς για να εξασφαλίσουμε ότι δεν θα υπάρχει καμία σκέψη για οποιουδήποτε τύπου κωλυσιεργία ή οτιδήποτε άλλο, ως δικηγόροι δώσαμε δημοσιότητα. Το κάναμε και για την εξασφάλιση και της ασφάλειας της κοπέλας. Θεωρούμε ότι το γεγονός πως ολόκληρη η ελληνική κοινωνία στηρίζει αυτήν την κοπέλα είναι ένα εχέγγυο ότι κανένας δεν θα τολμήσει να την πειράξει. Κι εννοείται πως καλούμε την Αστυνομία να εγγυηθεί και γι αυτό, θα είναι υπεύθυνη αν ο οποιοσδήποτε πειράξει έστω μία τρίχα από τα μαλλιά της κοπέλας.Κι εμείς σαν δικηγόροι θα συμβάλουμε ώστε να δεθεί αυτή η υπόθεση» τονίζει ο Γιάννης Μυκωνιάτης. Πρόσθεσε πως «είμαστε γενικά καχύποπτοι, λόγω των πρακτικών της ΕΛ.ΑΣ. Έχουμε δει τι συμβαίνει με συλλήψεις και αυτόφωρα, μετά από πορείες για παράδειγμα, με στημένα κατηγορητήρια βγαλμένα από το μυαλό τους, είναι λογικό να μη υπάρχει εμπιστοσύνη. Κι αυτές οι περιπτώσεις είναι απλά ένα παράδειγμα»

Ενώ εντύπωση προκαλεί και το ότι η Αστυνομία πρότεινε στη νεαρή κοπέλα  να αλλάξει νομική εκπροσώπηση, συνεχίζοντας μάλλον το προβληματικό επιχείρημα της «δημοσιότητας που βλάπτει» και ενοχλημένη από τις καταγγελίες. Πρόταση που τελικά δεν έγινε δεκτή. Τις σχετικές πληροφορίες που μεταφέρθηκαν χθες επιβεβαίωσαν σήμερα οι δικηγόροι. «Πολλές φορές, ένας δικηγόρος μπορεί να γίνει ενοχλητικός. Είναι κάτι που το αντιμετωπίζουμε συνέχεια στην καθημερινότητά μας. Δεν μας εκπλήσσει» αρκέστηκε να σχολιάσει ο κ.Μυκωνιάτης.

 Συνελήφθησαν δύο, υπάρχουν στοιχεία για ακόμα τρεις

Η αστυνομία τελικά προχώρησε σε δύο συλλήψεις, του πατέρα της κοπέλας, που κατηγορείται ότι τη βίαζε από τα 11 της χρόνια μέχρι τα 17, αλλά και του αστυνομικού, που βαρύνεται και αυτός με βαριά κακουργήματα. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της ΕΛ.ΑΣ εκδόθηκε και ένταλμα σύλληψης εναντίον τρίτου προσώπου. Η υπόθεση όμως φαίνεται ότι έχει ανοικτά πολλά κεφάλαια ακόμα.

«Το ίδιο το κορίτσι έχει μιλήσει για άλλους τρεις. Όταν λέμε έχει μιλήσει, έχει δώσει ονοματεπώνυμα, τι δουλειά έκανε ο καθένας σε αυτήν την ιστορία. Όλα.. Ποιος τη μετέφερε, στον πελάτη, ποιος έκανε το ένα, ποιος έκανε το άλλο. Έχει δώσει αυτά τα στοιχεία στην αστυνομία» δηλώσει στο ΤPP η Αντωνία Λεγάκη, που νωρίτερα μιλώντας σε τηλεοπτικούς σταθμούς έκανε λόγο για «οργανωμένο κύκλωμα trafficking το οποίο πρέπει να “ξηλωθεί”».  Παράλληλα, αναφέρει ότι έχει δεχθεί ήδη πληροφορίες για άλλα θύματα, «του ίδιου αστυνομικού», με τα στοιχεία να πρόκειται να κατατεθούν στον ανακριτή.

Το συγκινητικό παράδειγμά της κοπέλας στην καφετέρια

Φωτεινό παράδειγμα αλληλεγγύης, μέσα σε όλη αυτήν την υπόθεση, είναι το πρόσωπο της σερβιτόρας στην καφετέρια της Ηλιούπολης, όπου προσέτρεξε η κοπέλα για να γλυτώσει. Η κοπέλα που δεν «κοίταξε τη δουλειά της» κι έκανε υποδειγματικά όλες τις απαραίτητες ενέργειες για να βοηθήσει, καταθέτοντας και αυτή στην Αστυνομία. «Ήταν συγκινητικό το παράδειγμά της. Το γεγονός ότι εκείνη τη στιγμή επέλεξε να εκτεθεί και η ίδια, με κίνδυνο όχι μόνο να χάσει τη δουλειά της, αλλά και να κινδυνεύει η ίδια, είναι συγκινητικό» σχολίασε ο Γιάννης Μυκωνιάτης. Οργανώσεις και συλλογικότητες οργανώνουν σήμερα, Δευτέρα, κινητοποίηση και πορεία, στους δρόμους της Ηλιούπολης, για την υποστήριξη της επιζώσας.

«Είναι επίσης πολύ σημαντικά τα αντανακλαστικά που έδειξε το φεμινιστικό κίνημα, με τη συλλογικότητα Witches of the South που από την πρώτη στιγμή ήταν αυτή που ανέλαβε το ζήτημα της νομικής βοήθειας. Όλα αυτά δείχνουν τι μπορεί να κάνει η αλληλεγγύη, η κοινότητα αγώνα μέσα στις γειτονιές μας, όταν αυτές είναι δυνατές».