Μια υγειονομική ανάλυση της γενοκτονίας στη Γάζα

Συγκεκριμένα, η έκθεση της PHRI με τίτλο «Καταστροφή των Συνθηκών Ζωής: Μια Υγειονομική Ανάλυση της Γενοκτονίας στη Γάζα» τεκμηριώνει ότι οι ισραηλινές επιθέσεις κατά της Γάζας αποτελούν σκόπιμη και συστηματική αποδόμηση του συστήματος υγείας της περιοχής και, κατ’ επέκταση, της δυνατότητας του πληθυσμού να επιβιώσει. Η έκθεση τονίζει ότι αυτό συνιστά πράξη γενοκτονίας, σύμφωνα με το Άρθρο II της Σύμβασης για την Πρόληψη και Καταστολή του Εγκλήματος της Γενοκτονίας του 1948.

«Στις 13 Οκτωβρίου 2023, ο ισραηλινός στρατός διέταξε την εκκένωση 22 νοσοκομείων στην Πόλη της Γάζας και στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας. Εκείνη η ημέρα σηματοδότησε την έναρξη μιας άνευ προηγουμένου επίθεσης στο σύστημα υγείας της Γάζας. Τους τελευταίους 22 μήνες, το Ισραήλ έχει συστηματικά στοχοποιήσει την ιατρική υποδομή σε ολόκληρη τη Λωρίδα της Γάζας, πλήττοντας 33 από τα 36 νοσοκομεία και ιατρικά κέντρα και στερώντας τους καύσιμα και νερό. Πάνω από 1.800 μέλη ιατρικού προσωπικού έχουν σκοτωθεί ή κρατηθεί. Σήμερα, η οργάνωση PHRI δημοσιεύει ένα υπόμνημα θέσης που τεκμηριώνει αυτή την επίθεση ως αυτό που πραγματικά είναι: μια σκόπιμη, σταδιακή αποδόμηση του συστήματος υγείας της Γάζας και, μαζί με αυτό, της δυνατότητας του πληθυσμού να επιβιώσει. Αυτό συνιστά γενοκτονία. Οι βομβαρδισμοί νοσοκομείων, η καταστροφή ιατρικού εξοπλισμού και η εξάντληση φαρμάκων από το Ισραήλ έχουν καταστήσει σχεδόν αδύνατη την παροχή ιατρικής φροντίδας – τόσο άμεσης όσο και μακροπρόθεσμης. Το σύστημα έχει καταρρεύσει υπό το βάρος των αδιάκοπων επιθέσεων και του αποκλεισμού» αναφέρει η Physicians for Human Rights Israel (PHRI).

Επιπλέον, η έκθεση αναφέρει ότι η ανθρωπιστική βοήθεια είτε παρεμποδίζεται είτε εργαλειοποιείται: σημεία διανομής έχουν γίνει στόχοι επίθεσης, ενώ ο αποκλεισμός έχει οδηγήσει σε κατάρρευση των υποδομών ύδρευσης, διατροφής και περίθαλψης. Τον Μάιο του 2025, περισσότεροι από 5.000 ανήλικοι διαγνώστηκαν με υποσιτισμό, εκ των οποίων 636 με σοβαρό οξύ υποσιτισμό. Η PHRI τεκμηριώνει επίσης σοβαρές επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική υγεία του άμαχου πληθυσμού: ακρωτηριασμοί, ανεπαρκής φροντίδα για καρκινοπαθείς, δραματική αύξηση μητρικής θνησιμότητας και έξαρση ψυχικών διαταραχών σε παιδιά και επιζώντες.

Ιδιαίτερη σημασία έχει η νομική επιχειρηματολογία της έκθεσης, η οποία συνδέει τις ενέργειες του Ισραήλ με το άρθρο II (γ) της Σύμβασης για τη Γενοκτονία, που ορίζει ως γενοκτονική πράξη την «επιβολή συνθηκών ζωής υπολογισμένων να επιφέρουν την πλήρη ή μερική καταστροφή μιας ομάδας». Το έγγραφο τονίζει ότι υπάρχει πρόθεση εξόντωσης, αποτυπωμένη τόσο στην πρακτική όσο και σε δηλώσεις Ισραηλινών αξιωματούχων

Η PHRI καλέι τις κυβερνήσεις και τους διεθνείς οργανισμούς να δράσουν άμεσα, ώστε:

• Να εξαναγκάσουν το Ισραήλ σε κατάπαυση πυρός.
• Να προστατεύσουν και να αποκαταστήσουν τα συστήματα υγείας της Γάζας.
• Να επαναφέρουν τους μηχανισμούς στήριξης του ΟΗΕ, της διεθνούς κοινότητας και των Παλαιστινίων.
• Να επιτρέψουν την ελεύθερη διέλευση της ανθρωπιστικής βοήθειας.
• Να διασφαλίσουν την ασφάλεια των εργαζομένων στον τομέα της υγείας.

«Αυτές οι ενέργειες είναι κρίσιμες – και πρέπει να ληφθούν άμεσα – για να αποτραπεί περαιτέρω απώλεια ανθρώπινων ζωών. Η ελάχιστη λειτουργικότητα του συστήματος υγείας αυτή τη στιγμή εξαρτάται αποκλειστικά από τις υπεράνθρωπες προσπάθειες των ιατρών και νοσηλευτών της Γάζας, στους οποίους αφιερώνεται αυτή η έκθεση» καταλήγει.

«Η γενοκτονία μας»

«Η εξέταση της πολιτικής του Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας και των φρικτών αποτελεσμάτων της, σε συνδυασμό με τις δηλώσεις ανώτερων ισραηλινών πολιτικών και στρατιωτικών διοικητών σχετικά με τους στόχους της επίθεσης, οδηγεί στο αδιαμφισβήτητο συμπέρασμα ότι το Ισραήλ πραγματοποιεί συντονισμένη, σκόπιμη δράση για την καταστροφή της παλαιστινιακής κοινωνίας στη Λωρίδα της Γάζας. Με άλλα λόγια: το Ισραήλ διαπράττει γενοκτονία εναντίον των Παλαιστινίων στη Λωρίδα της Γάζας» διαπιστώνει με τη σειρά της η B’Tselem και εξηγεί πως «ο όρος γενοκτονία αναφέρεται σε ένα κοινωνικοϊστορικό και πολιτικό φαινόμενο που περιλαμβάνει πράξεις που διαπράττονται με την πρόθεση να καταστρέψουν, εν συνόλω ή εν μέρει, μια εθνική, εθνοτική, φυλετική ή θρησκευτική ομάδα. Τόσο από ηθική όσο και από νομική άποψη, η γενοκτονία δεν μπορεί να δικαιολογηθεί υπό καμία περίσταση, ούτε καν ως πράξη αυτοάμυνας».

Η έκθεση τεκμηριώνει ότι, μετά την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, το κράτος του Ισραήλ προχώρησε σε θεμελιώδη αλλαγή της πολιτικής του απέναντι στους Παλαιστίνιους, υιοθετώντας πλέον μια συστηματική στρατηγική καταστροφής της κοινωνίας της Γάζας.

Η στρατιωτική επιχείρηση δεν περιορίστηκε σε πολεμικές συγκρούσεις με ένοπλες ομάδες, αλλά περιλαμβάνει:

  • μαζικές δολοφονίες (άμεσα και έμμεσα μέσω δημιουργίας καταστροφικών συνθηκών διαβίωσης),

  • σοβαρή σωματική και ψυχική βλάβη στον άμαχο πληθυσμό,

  • καταστροφή κρίσιμων υποδομών και κοινωνικού ιστού (εκπαιδευτικά, πολιτιστικά και υγειονομικά ιδρύματα),

  • μαζικές συλλήψεις και βασανισμούς Παλαιστινίων χωρίς δίκες,

  • βίαιη εκτόπιση και απόπειρα εθνοκάθαρσης,

  • και επίθεση στην παλαιστινιακή ταυτότητα μέσω καταστροφής προσφυγικών καταυλισμών και αποδυνάμωσης της UNRWA.

Η B’Tselem ανέφερε ότι η έκθεση βασίστηκε σε δεδομένα που συλλέχθηκαν τους τελευταίους 20 μήνες, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών για χιλιάδες υποθέσεις που φέρονται να διαπράχθηκαν από τις ισραηλινές δυνάμεις εναντίον Παλαιστινίων στη Γάζα, τη Δυτική Όχθη, την Ανατολική Ιερουσαλήμ και τα ισραηλινά εδάφη.

«Η επίθεση εναντίον των Παλαιστινίων στη Γάζα δεν μπορεί να διαχωριστεί από την κλιμακούμενη βία που ασκείται, σε διάφορα επίπεδα και με διαφορετικές μορφές, εναντίον των Παλαιστινίων που ζουν υπό ισραηλινή κυριαρχία στη Δυτική Όχθη και εντός του Ισραήλ. Η βία και η καταστροφή σε αυτές τις περιοχές εντείνονται με την πάροδο του χρόνου, χωρίς να υπάρχει αποτελεσματικός εγχώριος ή διεθνής μηχανισμός που να ενεργεί για να τις σταματήσει. Προειδοποιούμε για τον σαφή και άμεσο κίνδυνο ότι η γενοκτονία δεν θα παραμείνει περιορισμένη στη Λωρίδα της Γάζας και ότι οι ενέργειες και η νοοτροπία που την υποκινεί ενδέχεται να επεκταθούν και σε άλλες περιοχές» προειδοποιεί η οργάνωση.

Η B’Tselem κατηγορεί τη διεθνή κοινότητα ότι επιτρέπει τη γενοκτονία, ενώ «πολλοί ηγέτες κρατών, ιδίως στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, όχι μόνο απείχαν από την ανάληψη αποτελεσματικής δράσης για τον τερματισμό της γενοκτονίας, αλλά την επέτρεψαν μέσω δηλώσεων που επιβεβαιώνουν το “δικαίωμα στην αυτοάμυνα” ή την ενεργό υποστήριξη του Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένης της αποστολής όπλων και πυρομαχικών – κάτι που συνεχίστηκε ακόμη και μετά την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου ότι υπήρχε “εύλογος κίνδυνος οι ενέργειες του Ισραήλ να συνιστούν γενοκτονία”».

«Η αναγνώριση ότι το ισραηλινό καθεστώς διαπράττει γενοκτονία στη Λωρίδα της Γάζας και η βαθιά ανησυχία ότι αυτή μπορεί να επεκταθεί και σε άλλες περιοχές όπου οι Παλαιστίνιοι ζουν υπό ισραηλινή κυριαρχία, απαιτούν την άμεση και κατηγορηματική δράση τόσο της ισραηλινής κοινωνίας όσο και της διεθνούς κοινότητας, καθώς και τη χρήση κάθε διαθέσιμου μέσου στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου για να σταματήσει η γενοκτονία του Ισραήλ κατά του παλαιστινιακού λαού» καταλήγει η οργάνωση.

Το B’Tselem ανέφερε στην έκθεση 79 σελίδων ότι η πραγματικότητα επί του εδάφους στη Γάζα «δεν μπορεί να δικαιολογηθεί ή να εξηγηθεί ως προσπάθεια διάλυσης του καθεστώτος της Χαμάς ή των στρατιωτικών του δυνατοτήτων». Ανακοινώνοντας τα ευρήματα της έκθεσης, ο Εκτελεστικός Διευθυντής της B’Tselem, Γιούλι Νόβακ, δήλωσε ότι «τίποτα δεν σε προετοιμάζει για την συνειδητοποίηση ότι είσαι μέρος μιας κοινωνίας που διαπράττει γενοκτονία. Αυτή είναι μια βαθιά οδυνηρή στιγμή για εμάς». «Ωστόσο, ως Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι που ζούμε εδώ και βλέπουμε την πραγματικότητα κάθε μέρα, έχουμε καθήκον να πούμε την αλήθεια όσο το δυνατόν πιο καθαρά: το Ισραήλ διαπράττει γενοκτονία εναντίον των Παλαιστινίων. Η γενοκτονία μας έχει ένα συγκεκριμένο πλαίσιο», δήλωσε ο Νόβακ.

Το Ισραήλ απορρίπτει τα στοιχεία πως διαπράττει γενοκτονία στη Γάζα

«Έχουμε ελευθερία λόγου σε αυτή τη χώρα, αλλά απορρίπτουμε κατηγορηματικά αυτόν τον ισχυρισμό» δήλωσε ο εκπρόσωπος της ισραηλινής κυβέρνησης Ντέιβιντ Μένσε, υποστηρίζοντας ότι το Ισραήλ επέτρεψε την παροχή βοήθειας στη Γάζα.

Το υπουργείο Εξωτερικών του Ισραήλ απέρριψε επίσης την έκθεση, χαρακτηρίζοντάς την «πολιτικά υποκινούμενη» και απορρίπτοντας τις κατηγορίες ως «ντροπιαστικές» και «αβάσιμες». Ισχυρίστηκε ότι το Ισραήλ στοχεύει μόνο τη Χαμάς, όχι τους αμάχους, ενώ υποστήριξε, παρά τα στοιχεία περί του αντιθέτου, πως λαμβάνει «εκτεταμένα μέτρα» για να αποφύγει να βλάψει τους αμάχους κατά την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας.

Ο ισραηλινός στρατός χαρακτήρισε επίσης «εντελώς αβάσιμη» την έκθεση και απέρριψε τις καταγγελίες περί σκόπιμης λιμοκτονίας του άμαχου πληθυσμού. «Οι Ισραηλινές Ένοπλες Δυνάμεις επιτρέπουν την είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας στη Λωρίδα της Γάζας σύμφωνα με τις οδηγίες της κυβέρνησης και επιτρέπουν σε διεθνείς οργανισμούς να πραγματοποιήσουν τη διανομή της», δήλωσε ο στρατός στο CNN.