του Θάνου Καμήλαλη
Η ιδέα για τη δημιουργία του δικτύου γεννήθηκε στη μεγάλη πορεία ενάντια στην έμφυλη βία και τις γυναικοκτονίες σε συμπαράσταση στην 24χρονη Γεωργία, στις 21 Ιανουαρίου. «Σε αυτήν την πορεία συναντήθηκαν τρεις από εμάς και συζήτησαν γι’ αυτό που ακούγεται συχνά, “πού είναι ο πνευματικός κόσμος” και τι θα μπορούσαμε να κάνουμε. Στη συνέχεια μαζευτήκαμε 4-5 άτομα και αποφασίσαμε να κάνουμε κάτι γι’ αυτό. Μέσα σε 10 περίπου μέρες έχουν μαζευτεί 150 υπογραφές στη διακήρυξή μας. Τώρα προσπαθούμε να συγκροτηθούμε και να δούμε τι δράσεις θα αναλάβουμε το επόμενο διάστημα» εξηγεί στο ΤPP η Χίλντα Παπαδημητρίου, μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής του δικτύου Γυναικών Συγγραφέων κατά της Έμφυλης Βίας και των Γυναικοκτονιών, «Η Φωνή της».
Πριν λίγες μέρες παρουσιάστηκε η διακήρυξη του Δικτύου, ένα κείμενο αφετηρίας που συναποφασίστηκε στις αρχές Φεβρουαρίου, «επειδή δεν νοείται σιωπή ή αδιαφορία στα ολοένα εντεινόμενα φαινόμενα έμφυλης βίας στη χώρα μας».
«Εμείς, γυναίκες συγγραφείς, αντιστεκόμαστε σε κάθε μορφή βίας που συνδέεται με το φύλο και επιθυμούμε να ενώσουμε τη φωνή μας με τη φωνή γυναικών που κακοποιούνται, βιάζονται ή και θανατώνονται στο πλαίσιο της πατριαρχίας, φαινόμενο μοναδικής ιστορικής αντοχής, το οποίο αναπαράγεται και διαιωνίζεται και στη χώρα μας. Είμαστε γυναίκες, είμαστε συγγραφείς και δεν μπορούμε να μείνουμε αμέτοχες. Γνωρίζουμε πολύ καλά, και μέσω της δικής μας έμφυλης εμπειρίας, συχνά τραυματικής, πως η κάθε μορφή βίας σε βάρος των γυναικών, παραβιάζει το δικαίωμά τους στη ζωή, καθώς και το δικαίωμα να απολαμβάνουν τη ζωή χωρίς διακρίσεις. Και απαιτούμε να μπει τέλος σε μια κατάσταση που δοκιμάζει και υπονομεύει τόσο τη δημοκρατία όσο και τον πολιτισμό» αναφέρεται χαρακτηριστικά στη διακήρυξη.
Ο κύριος σκοπός του Δικτύου είναι «να συνδράμουμε στην ανάδειξη και αναγνώριση του φαινομένου της γυναικοκτονίας ως σεξιστικού εγκλήματος και στην ευαισθητοποίηση της ελληνικής κοινωνίας απέναντι στην έμφυλη βία κάθε μορφής και σήμανσης». Ειδική αναφορά γίνεται στην πεισματική άρνηση, μέχρι σήμερα, της Πολιτείας, να αναγνωρίσει τον όρο γυναικοκτονία, «να το εντάξει στη νομική γλώσσα/ ορολογία και ειδικότερα στον Ποινικό Κώδικα, όπως ζητούν τα γυναικεία και φεμινιστικά κινήματα και πολλοί επιστημονικοί φορείς, παρά τις 18 γυναικοκτονίες που καταγράφηκαν στη χώρα μας (οι ερευνήτριες ισχυρίζονται ότι ξεπερνούν τις 27) μόνο κατά το 2021. Αρνείται ή δεν είναι σε θέση να επικεντρωθεί στον μισογυνισμό, μεταφέρει την ενοχή στα θύματα, αποδέχεται το διπλό πρότυπο ηθικής και, τελικά, αναδεικνύει και επιβεβαιώνει την αποτυχία της να προστατέψει τον μισό πληθυσμό της χώρας»
Τη Δευτέρα, 14/2, την ημέρα της εκδίκασης των δολοφόνων της Ελένης Τοπαλούδη σε δεύτερο βαθμό στο Εφετείο «ήταν η πρώτη μας παρέμβαση. Τρεις από εμάς βρέθηκαν εκεί, με πικέτες».
Η Χίλντα Παπαδημητρίου εξηγεί τα επόμενα βήματα: «Ο πρώτος στόχος μας είναι να φτιάξουμε μία ιστοσελίδα όπου θα φιλοξενούμε το υλικό. Να γράφουμε, να φιλοξενούμε κείμενα άλλων γυναικών αλλά και ανδρών συγγραφέων. Δεν θέλουμε μόνο να γράφουμε, θέλουμε να βγαίνουμε και στον δρόμο. Θα συμμετάσχουμε για παράδειγμα στη φεμινιστική απεργία στις 8 Μάρτη, Ημέρα της Γυναίκας, ενώ θέλουμε να συνεργαστούμε και με άλλες γυναικείες συλλογικότητες. Έχουμε και επαφή με τις γυναίκες της Κύπρου. Συγκεκριμένα, δύο από εμάς στη Συντονιστική Επιτροπή είναι Κύπριες. Οι γυναίκες της Κύπρου έχουν επίσης μία πολύ μεγάλη ανάγκη να μιλήσουν. Σημαντική είναι επίσης, όπως έχουμε καταλάβει, η παρουσία στα δικαστήρια. Να υπάρχει ένας κόσμος αλληλέγγυος, που θα συμπαραστέκεται στα θύματα, στους γονείς των θυμάτων…»
«Ο χώρος του βιβλίου έχει έναν συντηρητισμό», εκτιμά, φέρνοντας ως παράδειγμα το είδος των βιβλίων που συγγράφει, την αστυνομική λογοτεχνία. «Σε αυτό το είδος βλέπουμε το πώς αντιμετωπίζεται το θύμα, όταν είναι γυναίκα, Δηλαδή το πτώμα περιγράφεται με έναν τρόπο – αν είναι ωραία, τα χαρακτηριστικά της κλπ. – που δεν συμβαίνει ποτέ για τους άνδρες. Στα αστυνομικά επίσης, κατά πολύ μεγάλο ποσοστό, οι γυναίκες είναι τα θύματα. Υπάρχουν και ζητήματα και ως προς την αστυνομική αυθαιρεσία, ο αστυνομικός προσπαθώντας να εξιχνιάσει το έγκλημα μπορεί να κάνει ό,τι θέλει, να σκοτώνει υπόπτους κλπ. Ενώ ένα άλλο στερεότυπο είναι πως δεν υπάρχει γυναικεία φιλία. Πρέπει πάντα η μία γυναίκα να ζηλεύει ή να υπονομεύει την άλλη».
«Η γραφή μπορεί να θεραπεύσει το τραύμα»
Η γραφή όμως, σύμφωνα με τη συγγραφέα, μπορεί να είναι τόσο «η φωνή της», όσο και μίας μορφής θεραπεία από οποιοδήποτε τραύμα. «Μία από εμάς, η Αργυρώ Μαντόγλου, έκανε μαθήματα δημιουργικής γραφής σε γυναίκες που είχανε καρκίνο του μαστού και εξακολουθεί να ασχολείται με το κομμάτι της δημιουργικής γραφής. Η γραφή μπορεί να θεραπεύσει το τραύμα, το κάθε είδους τραύμα. Μπορεί να βοηθήσει θύματα βιασμού, μπορεί να βοηθήσει με το οτιδήποτε. Γενικά η γραφή είναι ένας τρόπος να γνωρίσουμε τον εαυτό μας καλύτερα και τη θέση μας μέσα στον κόσμο, σε έναν κόσμο πατριαρχικό.»
«Είναι ένα πρώτο βήμα» συνεχίζει η Χίλντα Παπαδημητρίου. «Αυτό θεωρείται ένα από τα προτάγματα του φεμινισμού διεθνώς, να γράφουν οι γυναίκες και να εκφράζονται. Η γραφή σε βοηθάει να πεις πράγματα που δεν μπορείς να πεις δυνατά. Σε βοηθάει να εκφράσεις φόβους, ανησυχίες, τον εαυτό σου. Ακόμα και για τις σουφραζέτες για παράδειγμα, στις αρχές του 20ου αιώνα, η γραφή ήταν από τα βασικά εργαλεία για να βοηθήσουν τις γυναίκες να προχωρήσουν μπροστά».