Για σήμερα έχει οριστεί η ψήφιση του σχεδίου νόμου για τις παρακολουθήσεις στη Βουλή. Το νομοσχέδιο έχει ήδη υπερψηφιστεί επί της αρχής στην αρμόδια Επιτροπή από το κυβερνών κόμμα. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης ψήφισαν κατά του νομοσχεδίου και μονάχα η Ελληνική Λύση επιφυλάχθηκε να τοποθετηθεί στην Ολομέλεια της Βουλής. Κατά την διάρκεια της συζήτησης στην Διαρκή Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης της Βουλής την Δευτέρα 5 Δεκεμβρίου, πλήθος εκπροσώπων φορέων δήλωσαν έντονα την αντίθεση τους με το νομοσχέδιο.

Τα βασικά σημεία:

  • Έχει περιοριστεί αρκετά ο ορισμός της «εθνικής ασφάλειας» σε σχέση αυτό που αρχικά έβαλε η κυβέρνηση στη διαβούλευση. Πλεόν είναι «λόγοι που συνάπτονται με την προστασία των βασικών λειτουργιών του κράτους και των θεμελιωδών συμφερόντων των Ελλήνων πολιτών, όπως, ιδίως, λόγοι σχετικοί με την εθνική άμυνα, την εξωτερική πολιτική, την ενεργειακή ασφάλεια και την κυβερνοασφάλεια»
  • Ο/η εισαγγελέας της ΕΥΠ έχει μόνο 24 ώρες για να εγκρίνει οποιοδήποτε αίτημα άρσης απορρήτου. Ο δεύτερος εισαγγελέας, επισης 24 ώρες. Αυτή η διάταξη ίσχυε και από τον νόμο του 2008 μέχρι σήμερα. Μόνο που τότε, δεν είχαμε 15.475 εισαγγελικές διατάξεις που αφορούσαν άρση απορρήτου για λόγους εθνικής ασφάλειας την προηγούμενη χρονιά.
    Παραμένει το αδιαφανές καθεστώς, όπου η ΕΥΠ δύναται να μην αιτιολογεί άρση απορρήτου και μπορεί να στείλει απλώς έναν αριθμό τηλεφώνου. Το νομοσχέδιο αναφέρει πως «αν, κατά την κρίση του [εισαγγελέα], μετά από εισήγηση της αιτούσας αρχής, ειδικές περιστάσεις εθνικής ασφάλειας επιβάλλουν την παράλειψη ή τη συνοπτική παράθεση ορισμένων από τα στοιχεία αυτά, γίνεται ειδική μνεία στη διάταξη».
  • Υπάρχει ειδική πρόβλεψη για τα πολιτικά πρόσωπα. Γι αυτά, απαιτούνται στοιχεία πριν γίνει η άρση: «Το αίτημα, το οποίο οφείλει να στηρίζεται σε συγκεκριμένα στοιχεία που καθιστούν άμεση και εξαιρετικά πιθανή τη διακινδύνευση της εθνικής ασφάλειας υποβάλλεται από τον Διοικητή της Ε.Υ.Π., μαζί με τα συνοδεύοντα αυτό στοιχεία, στον Προέδρο της Βουλής, προκειμένου να χορηγήσει σχετική άδεια εντός προθεσμίας είκοσι τεσσάρων (24) ωρών»
  • Η κυβέρνηση δεν επαναφέρει το άρθρο που η ίδια σκανδαλωδώς κατήργησε για την ενημέρωση, μέσω της ΑΔΑΕ, προσώπων που ήταν στόχοι παρακολούθησης. Για να γίνει η ενημέρωση ενός πολίτη, αφού αυτός έχει απευθυνθεί στην ΑΔΑΕ πρέπει:
    Α) Να έχουν περάσει 3 χρόνια από όταν σταμάτησε η παρακολούθηση
    Β) Να συνεδριάσει πρώτα ένα τριμελές όργανο που αποτελείται από τους δύο εισαγγελείς και τον Πρόεδρο της ΑΔΑΕ. Αρχικά είχε οριστεί ότι στην Επιτροπή θα είναι ο Διοικητής τς ΕΥΠ αι ο εισαγγελέας της ΕΥΠ, πριν το αλλάξουν λίγο μετά τις καταγγελίες της ΑΔΑΕ.
  • Με το άρθρο 13 είναι δυνατόν, με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται εντός τριών (3) μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος, μετά από πρόταση των Υπουργών Προστασίας του Πολίτη, Εθνικής Άμυνας, Δικαιοσύνης και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, το κράτος να προμηθευτεί παράνομα λογισμικά τύπου Predator
  • Ξαναλλάζουν τα προσόντα του διοικητή. Πλέον ο διοικητής της ΕΥΠ πρέπει πλέον να είναι ανώτατος διπλωμάτης ή απόστρατος πρώην ανώτατος αξιωματικός. Το 2019, η κυβέρνηση Μητσοτάκη είχε αλλάξει ξανά τα προσόντα του διοικητή της ΕΥΠ, ώστε να νομιμοποιήσει εκ των υστέρων τον διοιρσμό Κοντολέοντα. Τότε, απαιτούνται απλώς «10ετής επαγγελματική εμπειρία».

Υπενθυμίζουμε πως το νομοσχέδιο που τιτλοφορείται ως «Διαδικασία άρσης του απορρήτου των επικοινωνιών, κυβερνοασφάλεια και προστασία προσωπικών δεδομένων πολιτών», δέχτηκε έντονη κριτική από εκπροσώπους φορέων όπως τον πρόεδρο της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, Κωνσταντίνο Μενουδάκο, κατά τον οποίο το νομοσχέδιο περιορίζει τα δικαιώματα των πολιτών αντί να τα ενισχύει, την Ελευθερία Κώνστα από την Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων που τόνισε τον προβληματισμό της για το μεγάλο διάστημα που απαιτείται για να μπορέσει κάποιος να απευθυνθεί στην αρμόδια αρχή και να μάθει αν έχει τελέσει υπό παρακολούθηση. Ακόμα, ο πρόεδρος της Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων, Δημήτρης Βερβεσός, δήλωσε την αντίθεση του με το νομοσχέδιο τονίζοντας πως ένας δεύτερος εισαγγελέας δεν λύνει κάποιο ουσιαστικό πρόβλημα.

Παρέμβαση πραγματοποίησαν και οι RSF (Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα) που εξέδωσαν διάφορες προτάσεις για τροποποιήσεις στο νομοσχέδιο καθώς σύμφωνα με την έκθεση τους παρατηρούν πως το σχέδιο νόμου είναι πρόχειρο και παράτυπο και δεν ακολουθεί τα ευρωπαϊκά πρότυπα. «Οι Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα (Reporters Without Borders – RSF) καλούν τις ελληνικές αρχές να παράσχουν τέτοιες εγγυήσεις στη νομοθεσία, έτσι ώστε το νομικό πλαίσιο ως προς το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα και τις δημοσιογραφικές ελευθερίες να συμβαδίσει με τα πρότυπα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων» αναφέρουν μεταξύ άλλων.