Φαβορί – και, όπως προβλέπεται, με μεγάλη διαφορά- για την προεδρία του Ιράν στις σημερινές προεδρικές εκλογές είναι ο Εμπραχίμ Ραϊσί, μέχρι τώρα επικεφαλής του δικαστικού σώματος και, σύμφωνα με κάποιες πηγές, προαλειφόμενος για διάδοχος του Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ο οποίος, ψηφίζοντας σήμερα το πρωί, κάλεσε τους πολίτες να προσέλθουν μαζικά, καθώς φέτος η αποχή προβλέπεται μεγάλη.
Ο Χάσαν Ρουχανί, ο οποίος ολοκλήρωσε δύο θητείες και δεν μπορεί να κατέλθει πάλι σε εκλογές, φεύγει χρεωμένος μια σειρά αποτυχίες, οι οποίες έστρεψαν και τους ψηφοφόρους στην λεγόμενη «συντηρητική» πλευρά. Πέρα από τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν, ενώ ο Ρουχανί ήταν μάλλον φιλικός προς τη Δύση, του χρεώθηκε και η κακή διαχείριση της πανδημίας, και πάλι εν μέσω κυρώσεων.
Αν και οι λέξεις που συνήθως χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν τους υποψηφίους είναι «συντηρητικοί» από τη μία και «φιλελεύθεροι» από την άλλη, οι όροι δεν φέρουν εδώ τις δυτικές τους σημασίες.
Όπως μας εξήγησε πρόσφατα, σε συνέντευξη που παραχώρησε σε ελληνικά μέσα ενημέρωσης, ο διεθνής αναλυτής και καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Τεχεράνης, Σαγιέντ Μωχάμεντ Μαραντί, οι λεγόμενοι «συντηρητικοί» είναι αυτοί που βρίσκονται πολύ κοντύτερα στην αριστερά, όπως την κατανοούμε στη Δύση, καθώς υποστηρίζουν την δημόσια επιχειρηματικότητα και την ανάπτυξη της ντόπιας οικονομίας σε λαϊκή ή κρατική βάση, και οι λεγόμενοι «φιλελεύθεροι» (liberals) του Ιράν είναι οι υπέρ της «ελεύθερης αγοράς» και της ιδιωτικής επιχειρηματικότητας – κεντροδεξιοί και πιο δυτικοκεντρικοί, όπως είπε. Η αναφορά, λοιπόν, στον, διαφαινόμενο νέο πρόεδρο, Εμπραχίμ Ραϊσί ως «συντηρητικού» έχει το νόημα μιας σοσιαλδημοκρατικής πολιτικής καθώς «ρέπει προς τα αριστερά».
Στο προεκλογικό πρόγραμμα του Ραϊσί προβλέπεται μεγαλύτερη φορολόγηση των πλουσίων, μέτρα ενάντια στη διαφθορά και ενίσχυση της εσωτερικής οικονομίας και παραγωγής, ώστε η χώρα να μπορεί να ανταπεξέλθει καλύτερα στα σοβαρότατα προβλήματα που δημιουργούν οι κυρώσεις.
Ο καθηγητής Μαραντί εξήγησε επίσης ότι η ανάδειξη του Ραϊσί ως προέδρου σημαίνει και στροφή προς Ανατολάς, και ειδικά προς την Κίνα, με την οποία επιθυμεί να συσφίξει ακόμη περισσότερο τους δεσμούς, και παράλληλη απομάκρυνση από την επίτευξη οποιασδήποτε συμφωνίας με τη Δύση, της συμφωνίας για τον εμπλουτισμό ουρανίου συμπεριλαμβανομένης, αφού ο Ραϊσί ήδη τονίζει, προεκλογικά, την αφερεγγυότητα των δυτικών σε όλες τις συμφωνίες με το Ιράν. «Η οικονομική του στροφή θα είναι προς τα αριστερά και προς Ανατολής, το Ιράν θα έρθει πολύ κοντύτερα στον παγκόσμιο νότο, την Κίνα και τη Ρωσία, χώρες που επίσης έχουν δεχθεί κυρώσεις, οι οποίες ούτως ή άλλως τις φέρνουν πιο κοντά .. Και η συνεργασία του Ιράν μαζί τους θα είναι πολύ καλύτερη αν νικήσει, όπως διαφαίνεται, ο Ραϊσί.. ο οποίος δεν θέλει και την επιστροφή στην συμφωνία [JCPOA, γνωστή ως συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν]».
Η αποχή, που προβλέπεται μεγάλη, αποδίδεται στην πανδημία – το Ιράν έχει θρηνήσει χιλιάδες θύματα και λόγω των κυρώσεων και της έλλειψης ιατροφαρμακευτικού υλικού – αλλά και το γεγονός ότι λόγω πανδημίας δεν έγινε προεκλογικός αγώνας με ανοικτές λαϊκές συγκεντρώσεις.
Σε ερώτηση του TPP για την πιθανή υποψηφιότητα γυναίκας για την προεδρία στο Ιράν – θέμα που απασχολεί ιδιαίτερα τον δημόσιο διάλογο της χώρας – το χαρακτήρισε «ανοικτό θέμα», καθώς αφορά στα κριτήρια που επιβάλλει το ειδικό συμβούλιο που δίνει την έγκριση για την κάθοδο ή μη κάποιου στις εκλογές. Φέτος τα κριτήρια επιβλήθηκαν με αυστηρότητα, αφήνοντας έξω ακόμη και τον επί δώδεκα χρόνια πρόεδρο του κοινοβουλίου.