Έξι θαυμαστικά για τη σχέση ΟΕΚ – Lamda

Τα σχεδόν 300 εκατ. € που υπολογίζει ο 6oς ανακριτής ως ζημιά του Δημοσίου από τη μεταβίβασητων 43 στρεμμάτων στη Lamda δεν είναι παρά ένα νούμερο. Το Facthemall παρουσιάζει σε 6 σημείατο τρίγωνο ΟΕΚ – Lamda – Mall. Ζητούμε συγγνώμη για το μακρύ κείμενο – δεν είναι παρά η περίληψητης (θαμμένης από τα ΜΜΕ) υπόθεσης...

1. Το Mall είναι χτισμένο πάνω σε οικόπεδο που προοριζόταν για εργατικές κατοικίες!

Ας πάρουμε το πράγμα από την αρχή – από την πολύ αρχή.

Το Mall χτίστηκε πάνω σε 43 στρέμματα, τα οποία ανήκαν στον Οργανισμό Εργατικής Κατοικίας (ΟΕΚ). Η έκταση αυτή είχε απαλλοτριωθεί το 1961 για να γίνει εργατικές κατοικίες…

Τα στρέμματα «κοιμούνται» μέχρι που ο νόμος Λαλιώτη, το 2001, σκαρφίζεται μία νέα τύχη γι” αυτά. Προβλέπει «πολεοδομικό κέντρο» (ευφημισμός για το mall) εκεί όπου βρίσκονται η έκταση του ΟΕΚ στο Μαρούσι, στη θέση Ψαλίδι. Και τελικά, μετά από τραγελαφικές περιπέτειες (δες παρακάτω, σημεία 2-5), σε αυτά θα χτιστεί το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο της ΝΑ Ευρώπης…

2. Το Mall χτίστηκε -και για ένα διάστημα λειτούργησε- πάνω σε δημόσια έκταση που δεν του ανήκε, χωρίς καν να πληρώνει ενοίκιο στο ελληνικό δημόσιο!

Πώς γίνεται να εκμεταλλεύεσαι (και να κερδίζεις χρήματα από) κάτι το οποίο δεν σου ανήκει, χωρίς μάλιστα να πληρώνεις νοίκι γι” αυτό; Και όμως, για ένα μικρό αλλά σημαντικό χρονικό διάστημα, αυτό ακριβώς έκανε η εταιρεία Lamda με το Mall.

Το παράδοξο έχει ως εξής: Για να εκµεταλλευτεί εµπορικά τους χώρους του Mall, η Lamda προχώρησε σε µισθωτήρια συµβόλαια µε περίπου 200 επώνυµες φίρµες. Είθισται τη συµφωνία µίσθωσης µε τον ενοικιαστή να τη συνάπτει αυτός που έχει την κυριότητα. Για να νοικιάσεις κάτι, πρέπει να σου ανήκει, έτσι δεν είναι; Αλλά η Lamda δεν ήταν ιδιοκτήτης του οικοπέδου, εφόσον ο ΟΕΚ ακόµα δεν της είχε παραχωρήσει τα 43 στρέµµατα του Mall.

(Οι ημερομηνίες είναι οι εξής: το Mall άρχισε να χτίζεται το φθινόπωρο 2002. Έκανε εγκαίνια το 2005. Αλλά η έκταση των 43 στρεμμάτων παραχωρήθηκε από τον ΟΕΚ στη Lamda το… 2006!)

Σύµφωνα µε το νόµο, εφόσον το οικόπεδο ανήκε στον ΟΕΚ, τότε σ” αυτόν ανήκε και το ίδιο το Mall! Το γιατί το εξηγεί η Νοµική Υπηρεσία (ΝΥ) του ΟΕΚ, µε γνωµοδότησή της στις 17.11.2005:

«Τα ανεγερθέντα από την εταιρία [Lamda] κτίσµατα [το Mall], ανήκουν κατά το νόµο στον ΟΕΚ, αφού έχουν ανεγερθεί επί του οικοπέδου του, κατά το γνωστό κανόνα τα υπερκείµενα ακολουθούν τα υποκείµενα (άρθρα 1033 κ.ε. Α.Κ.) και η εταιρία [Lamda] έχει δικαίωµα αποζηµίωσης».

Τα ερωτήματα είναι προφανή:

(1) Πώς μπόρεσε η εταιρεία Lamda να υπογράψει µισθωτήρια χωρίς να είναι η ιδιοκτήτρια του οικοπέδου; Αλλά και οι καταστηµατάρχες (ανάµεσά τους πολυεθνικές εταιρείες) πώς δέχτηκαν κάτι τέτοιο;

(2) Και µια ερώτηση προς την ηγεσία του τότε ΟΕΚ, και προς τον τότε πολιτικό του προϊστάμενο, Πάνο Παναγιωτόπουλο: Από τη στιγµή που, σύµφωνα µε τη γνωµάτευση της ΝΥ, τα καταστήµατα του ανήκαν, γιατί δεν εισέπραττε ο Οργανισµός τα ενοίκια; Αφέλειες…

3. Δημόσια έκταση που έχει απαλλοτριωθεί υπέρ κοινωνικού συμφέροντος πωλείται ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ σε ιδιωτική εταιρεία!

Με το νόμο 3207/03, επιτρέπεται στον ΟΕΚ να πουλήσει απευθείας (χωρίς διαγωνισμό) την έκταση των 43 στρεμμάτων στη Lamda. Τι σημασία έχει το κοινωνικό συμφέρον των άστεγων οικογενειών μπροστά στο εθνικό συμφέρον των Ολυμπιακών Αγώνων;

Αλλά τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά: Το 2004, και ενώ οι Ολυμπιακοί πλησιάζουν, ο τότε υπουργός Εργασίας, Δημήτρης Ρέππας, αρνείται, σύμφωνα με πληροφορίες, να υπογράψει την απευθείας εκποίηση της περιουσίας του ΟΕΚ. Προφανώς γιατί φοβάται μην μπλέξει.

Δεν είναι ο μόνος που αντιδρά: Το 2005, η Νομική Υπηρεσία του ίδιου του ΟΕΚ, στη γνωμοδότησή της, τάσσεται σαφώς εναντίον της απευθείας εκποίησης: Με το νόµο Παυλόπουλου 3342/2005, λέει, µπορεί να «παρακάµπτονται τα διάφορα νοµικά εµπόδια και προβλήµατα της απευθείας εκποίησης», αλλά «η διάταξη του άρθρου 40 Ν. 3342/2005 δεν θεσπίζει υποχρέωση του ΟΕΚ να προβεί στη µεταβίβαση, αλλιώς δηλαδή η θέσπιση υποχρεωτικής εκποίησης θα ήταν ενδεχοµένως αντισυνταγµατική».

Υπήρχε άλλη λύση εκτός της απευθείας εκποίησης; Ναι, έλεγε τότε η Νομική Υπηρεσία: «Η εκποίηση µε δηµόσιο πλειοδοτικό διαγωνισµό κατά το ΠΔ 715/1979, ώστε να επιτευχθεί το µέγιστο δυνατό τίµηµα από τη δηµοπρασία και λόγω του ανταγωνισµού».  Μέγιστο τίμημα; Μα το ΔΣ του ΟΕΚ, όπως θα δούμε παρακάτω, επέλεξε το μικρότερο δυνατό τίμημα!

Το 2005, η ΝΔ είναι πλέον κυβέρνηση και ο νομομαθής Παυλόπουλος έχει τα δικά του ταχυδακτυλουργικά (όπως νωρίτερα ο άλλος νομομαθής, Βενιζέλος), ώστε ο εκάστοτε υπουργός Εργασίας να μη φοβάται το προσωπικό του μπλέξιμο.

Το άρθρο 40 του νόμου 3342/05, με τίτλο «ρύθμιση θεμάτων ακίνητης περιουσίας ΟΕΚ», καταργεί το ανάλογο άρθρο του νόμου Βενιζέλου (που νομιμοποίησε το Mall). Το μόνο που αλλάζει από τον ένα νόμο στον άλλο είναι ότι αφαιρούνται οι λέξεις «που εγκρίνεται από τον εποπτεύοντα υπουργό». Τι σημαίνει αυτό; Στη διαδικασία εκποίησης του ακινήτου όπου είναι κτισμένο πλέον το Mall, με το νέο νόμο ο υπουργός Απασχόλησης (το 2005, ο Πάνος Παναγιωτόπουλος) δεν φέρει ευθύνη. Την ευθύνη φέρει ο πρόεδρος του ΟΕΚ (εφόσον βέβαια υπογράψει).

Έλα όμως που ο πρόεδρος του ΟΕΚ δεν υπέγραφε…

4. Την εκποίηση των 43 στρεμμάτων υπογράφει τελικά η… ΓΣΕΕ!

Το Δεκέμβριο του 2005, ο πρόεδρος του ΟΕΚ, Άγγελος Οικονομόπουλος, εξαναγκάζεται σε παραίτηση. Η υπόθεση γίνεται πρώτο θέμα στα ΜΜΕ. Ο κ. Οικονομόπουλος είχε κατηγορηθεί από τον επιχειρηματία της «Μηχανικής», Πρόδρομο Εμφιετζόγλου, ότι του ζήτησε μίζα. Αλλά ήταν άραγε αυτός πραγματικά ο λόγος; Τα γεγονότα που είχαν προηγηθεί συνηγορούν στο ότι πίσω από την παραίτηση Οικονομόπουλου κρύβεται η άρνησή του να βάλει την τελική υπογραφή στη σύμβαση παραχώρησης στη Lamda των 43 στρεμμάτων του ΟΕΚ. Άλλωστε, πολλά ΜΜΕ («Ποντίκι», «Πρώτο Θέμα», «Ο Κόσμος του Επενδυτή») κατηγόρησαν τον κ. Οικονομόπουλο πως καθυστερούσε τη ρύθμιση θεμάτων του Mall, ζημιώνοντας έτσι τη Lamda. Γιατί καθυστερούσε ο κ. Οικονομόπουλος;

Στις 18.11.2005 το Δ.Σ. του ΟΕΚ εξουσιοδότησε (διάβαζε: έβαλε) τον πρόεδρο του ΟΕΚ να υπογράψει την εκποίηση των περίφημων 43 στρεμμάτων. Στις 21.11.2005 ο Δορύλαος Κλαπάκης υποβάλλει μήνυση κατά του προέδρου του ΟΕΚ. Οι μέρες περνούν αλλά ο πρόεδρος του ΟΕΚ δεν υπογράφει. Τελικά, το σίριαλ έχει απρόσμενο τέλος: Στις 6.12.2005 ο πρόεδρος του ΟΕΚ παραιτείται – ή μάλλον τον παραιτούν με αυτή την ιστορία Εμφιετζόγλου.

Ο ΟΕΚ μένει χωρίς πρόεδρο. Αλλά θα χρειαστεί να περάσουν τρεις μήνες ώστε ο… προεδρεύων του Οργανισμού να βάλει την υπογραφή του, στις 2.2.2006. Έχει σημασία το ποιος είναι ο προεδρεύων: Είναι ο Φώτης Αγαδάκος, στέλεχος της ΔΑΚΕ, που, υπό την ιδιότητά του ως μέλους του ΔΣ της ΓΣΕΕ, μετείχε στο ΔΣ του ΟΕΚ…

5. Το τίμημα: Ο ΟΕΚ ανάμεσα σε δύο τιμές, επέλεξε αυτή που ΔΕΝ τον συνέφερε!

Θα πει κάποιος: «Μα τα 43 στρέμματα δεν δόθηκαν τσάμπα. Αγοράστηκαν από τη Lamda». Αγοράστηκαν, ναι, αλλά πόσο;

Το Νοέμβριο του 2001, ο ΟΕΚ υπογράφει μνημόνιο συνεργασίας με το Δήμο Αμαρουσίου (και με τη δημοτική εταιρεία real estate). Το αρχικό σχέδιο ορίζει ότι ο ΟΕΚ (αντί να φτιάξει εργατικές κατοικίες), σε αντάλλαγμα για την παραχώρηση της έκτασής του, θα πάρει έτοιμα γραφεία 12.000 τ.μ. και 3 δισ. δρχ.

Γρήγορα, όμως, στην εικόνα μπαίνει η Lamda, που αγοράζει από τον Δήμο Αμαρουσίου τη δημοτική εταιρεία. Ξαφνικά η συμφωνία με τον ΟΕΚ αλλάζει. Αντί για αντιπαροχή σε γραφεία, η Lamda, σε αντάλλαγμα για τα 43 στρέμματα, θα πληρώσει τον ΟΕΚ σε μετρητά. Πόσα όμως;

Τον Αύγουστο του 2003, το Σώμα Ορκωτών Εκτιμητών (ΣΟΕ) εκτιμά το τίμημα για τα 43 στρέμματα κοντά στα 37 εκατ. ευρώ (36.714.110) συν το 50% από τα οφέλη που έδωσε στον ανάδοχο (τη Lamda) η αλλαγή του συντελεστή δόμησης. (Έχει προηγηθεί η τροπολογία Β. Παπανδρέου, με την οποία ο συντελεστής δόμησης σχεδόν διπλασιάζεται!) Το 50% του οφέλους αυτού θα υπολογιστεί  επισήμως (αργότερα, στη δεύτερη εκτίμηση του ΣΟΕ) στα 14.735.713. Δηλ. το συνολικό τίμημα εκτιμάται στα 36,7 + 14,7 = 51,4 εκατ. ευρώ (για την ακρίβεια 51.449.823 ευρώ).

Τον Οκτώβριο του 2005 (και ενώ η παραχώρηση δεν έχει υπογραφεί), το ΣΟΕ κάνει νέα εκτίμηση, καθώς ο νόμος 3342/2005 ορίζει ότι το τίμημα θα προσδιοριστεί με «βάση αναλυτική και αιτιολογημένη έκθεση του ΣΟΕ». Η νέα εκτίμηση ανέρχεται στα 38 εκατομμύρια ευρώ – δηλαδή 13.449.823 ευρώ λιγότερα από την παλιά! Γιατί τη δέχθηκε ο ΟΕΚ; Γιατί, δηλαδή, ανάμεσα σε δύο τιμήματα δέχθηκε αυτό που ΔΕΝ τον συνέφερε;

Και όμως, ο νόμος 3342/2005 ήταν πεντακάθαρος σε αυτό το σημείο: «Σε κάθε περίπτωση, το τελικώς καταβλητέο χρηματικό ποσό στον Ο.Ε.Κ. από την κατά την προηγούμενη παράγραφο εταιρία δεν δύναται να είναι μικρότερο του ποσού που καθορίζεται στην από 1.8.2003 σχετική έκθεση του Σ.Ο.Ε..» Και όμως, ήταν τελικά μικρότερο κατά 13 εκατ. ευρώ…

(Τα στοιχεία για τις αλχημείες στον υπολογισμό του τιμήματος προέρχονται από το αποκαλυπτικόρεπορτάζ του Χρήστου Μέγα στην Ελευθεροτυπία στις 21/11/2005).

6. Ο ΟΕΚ πούλησε φθηνότερα το «φιλέτο» του Mall απ’ότι αγόρασε νέα έκταση στα  Πευκάκια!

Λίγους μήνες μετά την υπογραφή της παραχώρησης της έκτασης του στη Νερατζιώτισσα (επί της οποίας χτίστηκε το Mall), ο ΟΕΚ αναζήτησε νέο οικόπεδο για εργατικές κατοικίες στην Αττική. Σύμφωνα με τονΡιζοσπάστη στις 29/4/2006, τελικά, αγόρασε 10 στρέμματα στα Πευκάκια Αττικής έναντι 10.500.000 ευρώ. Την καταγγελία έκανε η Ομοσπονδία Οικοδόμων και Συναφών Επαγγελμάτων Ελλάδας: «Αν πραγματικά θέλουν να στεγάσουν τους δικαιούχους, όπως ισχυρίστηκαν, γιατί χάρισαν το οικόπεδο φιλέτο στο Ψαλίδι Αμαρουσίου, στην εταιρία «Lamda Development SA», συμφερόντων του Λάτση 43.711τ.μ. και αγοράζουν το οικόπεδο του κ. Μήτση [πωλητή του οικοπέδου] σε αστρονομική τιμή;» Το ερώτημα προς τη διοίκηση του ΟΕΚ είναι: Πώς γίνεται το οικόπεδο των 43 στρεμμάτων στην περιοχή της Νερατζιώτισσας να κοστίζει 38 εκατ. ευρώ και ένα οικόπεδο στην περιοχή Πευκάκια να κοστίζει 10.500.000 ευρώ; Δηλ.το οικόπεδο φιλέτο πάνω στο οποίο χτίστηκε το Mall να κοστίζει κάτω του 1 εκατ. ευρώ ενώ το δεύτερο οικόπεδο άνω του 1 εκατ. ευρώ;