Η παρούσα έκθεση βασίζεται σε δεδομένα έως την περίοδο αναφοράς 2022 και, όπου είναι διαθέσιμα, έως τo 2023.
«Τα ατυχήματα σε ισόπεδες διαβάσεις αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το ένα τέταρτο όλων των σημαντικών ατυχημάτων σιδηροδρόμων στην ΕΕ. Οι ισόπεδες διαβάσεις δεν αντιπροσωπεύουν μόνο τη φυσική διασταύρωση μιας σιδηροδρομικής γραμμής και οδού, αλλά και μια διασταύρωση ευθυνών και συμφερόντων. Η παρακολούθηση υψηλού επιπέδου των αποτελεσμάτων παρέχει επομένως αντικειμενικά στοιχεία για αποτελεσματικές βελτιώσεις της ασφάλειας» σημειώνεται στην έκθεση.
«Οι δείκτες που χρησιμοποιούνται είναι ο απόλυτος αριθμός των σημαντικών ατυχημάτων σε ισόπεδες διαβάσεις, οι θάνατοι και οι σοβαροί τραυματισμοί που προκύπτουν, καθώς και το ποσοστό ατυχημάτων (σημαντικά ατυχήματα ανά σιδηροδρομικό χιλιόμετρο)» εξηγείται στην συνέχεια.
Το διάγραμμα της ελληνικής πρωτιάς στα ατυχήματα σε ισόπεδες διαβάσεις (EL=Greece):
Σχετικά με τις αιτίες των ποσοστών, η έρευνα αναφέρει ότι «οι χώρες με τα χαμηλότερα ποσοστά ατυχημάτων έχουν συνήθως αναπτύξει ολοκληρωμένες στρατηγικές για τη βελτίωση ασφάλεια των ισόπεδων διαβάσεων, και αυτό έχει μεταφραστεί σε μικρό αριθμό ισόπεδων διαβάσεων με ανεπαρκή ή καθόλου προστασία. Κοινά χαρακτηριστικά των χωρών με τα υψηλότερα ποσοστά ατυχημάτων ποσοστά ατυχημάτων είναι η χαμηλή πυκνότητα πληθυσμού και ο χαμηλός όγκος σιδηροδρομικής κυκλοφορίας. Οι συνθήκες αυτές παρέχουν ίσως λιγότερα κίνητρα για την ολοκληρωμένη διαχείριση της ασφάλειας των ισόπεδων διαβάσεων».
Ποσοστά θανάτων σιδηροδρόμων και επιβατών
Εδώ χρησιμοποιούνται δύο βασικοί δείκτες: ποσοστό θανάτων (σιδηροδρομικά θύματα κανονικοποιημένα ανά σιδηροδρομικό χιλιόμετρο, που αποτυπώνει τον εκδηλωμένο συνολικό κίνδυνο της σιδηροδρομικής λειτουργίας) και ποσοστό θανάτων επιβατών (επιβατών θανάτων ανά επιβατοχιλιόμετρο, που αποτυπώνει τον ατομικό κίνδυνο για τους ανθρώπους που χρησιμοποιούν τα τρένα).
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, αναφέρεται ότι «τα δεδομένα αποκαλύπτουν τουλάχιστον 10πλάσια διαφορά στα ποσοστά θανάτων μεταξύ των χωρών με το με τα χαμηλότερα ποσοστά και εκείνων με τα υψηλότερα ποσοστά. Και στις δύο περιπτώσεις, οι διάμεσες τιμές είναι πολύ χαμηλότερες από τις μέσες τιμές, καθώς τα ποσοστά για τα κράτη μέλη με σχετικά υψηλά ποσοστά είναι πολύ υψηλότερα από τα ποσοστά για τις άλλες χώρες. Όσον αφορά το ποσοστό θανάτων από σιδηροδρομικές συγκρούσεις, μια ομάδα 10 χωρών με τιμές που έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τα υπόλοιπα κράτη μέλη. Ομοίως, το ποσοστό θανάτων επιβατών είναι σημαντικά υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο σε περισσότερες από των μισών κρατών μελών. Η επίτευξη ενός ενιαίου χώρου ασφάλειας συνεπάγεται συγκρίσιμα επίπεδα ασφάλειας σε όλες τις χώρες της ΕΕ, αλλά τα δεδομένα εξακολουθούν να δείχνουν μεγάλες διαφορές μεταξύ των κρατών μελών».
Ανάπτυξη συστημάτων προστασίας αμαξοστοιχιών σε σιδηροδρομικές γραμμές:
«Τα TPS είναι μη διαλειτουργικά παλαιά συστήματα, γνωστά και ως συστήματα κατηγορίας Β, με διαφορετικές λειτουργίες, αξιοπιστία και ακρίβεια, ανάλογα με το πότε εγκαταστάθηκαν, ενώ το Ευρωπαϊκό Σύστημα Διαχείρισης Σιδηροδρομικής Κυκλοφορίας (ERTMS) είναι το πιο προηγμένο σύστημα κατηγορίας Α και η εγκατάστασή του σε όλα τα βασικά, εκτεταμένα βασικά και εκτεταμένα δίκτυα της ΕΕ είναι υποχρεωτική» αναφέρει η έκθεση σχετικά με τα συστήματα ασφαλείας στον σιδηρόδρομο. Η Ελλάδα έρχεται στην χαμηλότερη θέση.
Τα αποτελέσματα της έκθεσης σχολίασε σε ανακοίνωση του ο Χάρης Μαμουλάκης, τομεάρχης Υποδομών και Μεταφορών του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, ζητώντας εξηγήσεις από την κυβέρνηση.
«Ένα ακόμη καμπανάκι για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων στην Ελλάδα χτυπάει από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Σιδηροδρόμων. Η χώρα κατακτά την θλιβερή πρωτιά στα ατυχήματα ανά εκατομμύριο χιλιομέτρων στις σιδηροδρομικές διαβάσεις, ενώ δεν καταγράφεται καν στην χρήση συστημάτων TPS. Των αυτοματοποιημένων συστημάτων που τοποθετούνται στις σιδηροδρομικές γραμμές και θεωρούνται από τα πλέον αποτελεσματικά μέσα ασφαλείας σε ένα σύγχρονο σιδηροδρομικό δίκτυο, αφού προειδοποιούν ή ακόμα και σταματούν αυτόματα μία αμαξοστοιχία, προλαμβάνοντας μια πιθανή σύγκρουση. Συστήματα δηλαδή που αν λειτουργούσαν, θα προλάβαιναν το έγκλημα των Τεμπών. Η Κυβέρνηση της ΝΔ, δυστυχώς, παραμένει ανεπίδεκτη μαθήσεως από τα λάθη και τις παραλείψεις της. Και η κατάσταση γίνεται χειρότερη χρόνο με τον χρόνο» δήλωσε.
Ο κ. Μαμουλάκης επισήμανε πως η συγκεκριμένη αναφορά «περιγράφει την πρόοδο αναφορικά με τα δυο αυτά στοιχεία του σιδηροδρομικού συστήματος της Ε.Ε.. Αποτελεί βασικό στοιχείο που καταγράφει την ασφάλεια και της διαλειτουργικότητα των ευρωπαϊκών σιδηροδρόμων με την πάροδο του χρόνου, με τα δεδομένα της να αξιοποιούνται από τα κράτη – μέλη για την βελτίωση των συνθηκών ασφαλείας και διαλειτουργικότητας, αλλά και για την λήψη αποφάσεων τόσο σε επίπεδο Ε.Ε., όσο και σε επίπεδο και κρατών – μελών».