Η έκθεση της Επιτροπής κατά των Βασανιστηρίων του Συμβουλίου της Ευρώπης (Committee to Prevent Torture ή CPT) δημοσιεύθηκε σήμερα και βασίζεται σε αυτοψία της αντιπροσωπείας της CPT στην Ελλάδα τον Μάρτιο.
Στην έκθεση η CPT ξεκινά με την παραδοχή ότι αντιλαμβάνεται τις δυσκολίες με τις οποίες έρχεται αντιμέτωπη η Ελλάδα λόγω του μεγάλου αριθμού μεταναστών και προσφύγων που εισέρχονται στη χώρα και ότι για μια σωστή διαχείριση «απαιτείται συντονισμένη συντονισμένη ευρωπαϊκή προσέγγιση». Ωστόσο, συνεχίζει η έκθεση, αυτό δεν μπορεί να απαλλάξει το ελληνικό κράτος από τις υποχρεώσεις του απέναντι στα ανθρώπινα δικαιώματα και το καθήκον της μέριμνας που οφείλει να δείχνει σε όλους τους μετανάστες που κρατούνται από τις ελληνικές αρχές.
«Δομικές ελλείψεις στην πολιτική κράτησης μεταναστών»
Όπως αναφέρει σε ορισμένες εγκαταστάσεις στην περιοχή του Έβρου και στη Σάμο οι συνθήκες κράτησης «ισοδυναμούν με απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση».Συνωστισμός, κελιά γεμάτα με κρεβάτια, με κακό φωτισμό και αερισμό, τουαλέτες και ντουζιέρες σπασμένες, ανεπαρκή προϊόντα προσωπικής υγιεινής, ανεπαρκές φαγητό, ασαφής πληροφόρηση των μεταναστών για την κατάστασή τους και καμία πρόσβαση σε υπαίθρια καθημερινή άσκηση ήταν ανάμεσα σε όσα εντόπισαν τα μέλη της Επιτροπής.
Σε αυτές τις συνθήκες, σημειώνουν, κρατούνται ακόμα και οικογένειες με παιδιά, ασυνόδευτα ανήλικα και άλλα ευάλωτα άτομα, όπως έγκυες. Η Επιτροπή ζητά να μην κρατούνται γυναίκες και παιδιά και να μεταφέρονται οι ευάλωτοι σε κατάλληλες εγκαταστάσεις υποδοχής που ανταποκρίνονται στις ανάγκες τους.
Ειδικότερα, ζητά από τις ελληνικές αρχές να κλείσουν ή να ανακαινίσουν πλήρως το προαναχωρησιακό κέντρο στο Φυλάκιο του Έβρου όπως μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Παράνομες επαναπροωθήσεις και στοιχεία που «πετάγονταν» από τις αρχές
«Πολύ ανησυχητική» χαρακτηρίζεται η «πλήρης απουσία» στοιχείων στην εγκατάσταση κράτησης του Πόρου, που υπάγεται στο αστυνομικό τμήμα Φερών, δηλαδή στον Έβρο. Η αντιπροσωπεία αναφέρει ότι ενημερώθηκε ότι όλα τα άτομα καταγράφονταν αλλά στο τέλος της ημέρας τα δεδομένα αυτά «πετάγονταν». «Αυτή η πρακτική παρέχει αξιοπιστία στις πολύ λεπτομερείς καταγγελίες ότι η εγκατάσταση κράτησης στον Πόρο χρησιμοποιούταν για την αυθαίρετη κράτηση ατόμων χωρίς να έχουν δυνατότητα άσκησης των δικαιωμάτων τους» και ότι ήταν η βάση από την οποία επαναπροωθούνταν στην Τουρκία, σημειώνεται στην έκθεση.
Επίσης, η CPT στην έκθεση της εγείρει ανησυχίες για πράξεις του λιμενικού που, όπως αναφέρει, εμποδίζουν την πρόσβαση βαρκών, που μεταφέρουν μετανάστες, σε οποιοδήποτε ελληνικό νησί, ενώ αμφισβητεί το ρόλο και τη συμμετοχή του FRONTEX σε τέτοιες επιχειρήσεις.
Η CPT καλεί επίσης τις ελληνικές αρχές «να λάβουν σθεναρά μέτρα για την εξάλειψη της κακομεταχείρισης των κρατουμένων μεταναστών από την αστυνομία», καθώς στην έκθεση παραθέτει μαρτυρίες μεταναστών και προσφύγων για κακομεταχείριση από μέλη της αστυνομίας ή του λιμενικού, μεταξύ άλλων χαστούκια στο κεφάλι και χτυπήματα στο σώμα, είτε κατά τη σύλληψη είτε κατά τη μεταφορά τους σε τόπο κράτησης.
«Ο σεβασμός των δικαιωμάτων των κρατουμένων θεωρείται απόλυτη προτεραιότητα για την ΕΛΑΣ»
Στην απάντησή της η Ελληνική Αστυνομία υποστηρίζει ότι «ο σεβασμός των δικαιωμάτων και της προσωπικότητας των κρατουμένων στις αστυνομικές υπηρεσίες θεωρείται απόλυτη προτεραιότητα για το προσωπικό της Ελληνικής Αστυνομίας».
Αναφορικά με τις καταγγελίες για παράνομες επαναπροωθήσεις, η Ελληνική Αστυνομία υπογραμμίζει ότι «η υποτιθέμενη πρακτική στρατιωτικών και αστυνομικών που επιχειρούν έξω από τις επίσημες διοικητικές εγκαταστάσεις και βοηθούν κρυφά στη διεξαγωγή υποτιθέμενων pushbacks προς τα σύνορα είναι αβάσιμη και εντελώς λανθασμένη». Επίσης, διαβεβαιώνει την Επιτροπή ότι όλοι οι αστυνομικοί που υπηρετούν στον Έβρο ενεργούν σύμφωνα με το νόμο και με τα πρότυπα για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Τέλος, αναφορικά με τις καταγγελίες για κακομεταχείριση μεταναστών η Αστυνομία τονίζει μεταξύ άλλων ότι «η επιχειρησιακή πρακτική που ακολουθείται σε περιπτώσεις σύλληψης παράνομων προσφύγων/μεταναστών εφαρμόζεται υπό απόλυτη νομιμότητα και εφαρμόζονται πιστά οι εντολές που δίνονται σχετικά με τη συμπεριφορά των αξιωματικών της αστυνομίας προς τους μετανάστες και τους πρόσφυγες για την προστασία της ανθρώπινης ζωής και τον πλήρη σεβασμό των δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειάς τους».