Σύμφωνα με αποκαλυπτικό δημοσίευμα του Guardian, κατά την έρευνά τους για να ανάψουν το πράσινο φως στη γλυφοσάτη το 2017, οι ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές (Efsa) βασίστηκαν στην έκθεση του ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Αξιολόγησης Κινδύνων (BfR) της Γερμανίας, η οποία αποτελεί «αντιγραφή και επικόλληση» μελετών της Monsanto και άλλων εταιρειών. Σημειώνεται πως η εν λόγω έκθεση οδήγησε στην ανανέωση της πενταετούς άδειας για το αμφιλεγόμενο προϊόν τον Δεκέμβριο του 2017, και ακολούθως στην αντίστοιχη από τη χώρα μας και το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων τον Μάρτιο του 2018.
 
Όπως αναφέρει η βρετανική εφημερίδα, η αποκάλυψη ήρθε κατόπιν μελέτης μιας ομάδας ευρωβουλευτών από αρκετά κόμματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η οποία απέδειξε πως η μελέτη της BfR αποτελεί λογοκλοπή κατά 50,1% ολόκληρων κεφαλαίων για τους κινδύνους για την υγεία, περιλαμβάνοντας ολόκληρες παραγράφους και σελίδες κειμένων. Η αποκάλυψη έρχεται λίγες μόλις ώρες πριν από κρίσιμες αποφάσεις που αναμένεται να λάβει το Ευρωκοινοβούλιο για την ενίσχυση του ανεξάρτητου ελέγχου της διαδικασίας έγκρισης φυτοφαρμάκων.
 
Οι συντάκτες της έκθεσης δήλωσαν ότι βρήκαν «σαφείς αποδείξεις ότι η έρευνα της BfR παρουσιάστηκε σκόπιμα ως μία ανεξάρτητη εκτίμηση, ενώ στην πραγματικότητα ο φορέας απλώς αναπαρήγαγε τις εκτιμήσεις του αγροχημικού κλάδου».
 
«Αυτό εξηγεί γιατί η εκτίμηση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για τη γλυφοσάτη ως πιθανώς καρκινογόνα ουσία ήταν τόσο αντίθετη με την αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία χορήγησε σε αυτό το τοξικό παρασιτοκτόνο ένα καθαρό υγειονομικό πιστοποιητικό, απορρίπτοντας τις προειδοποιήσεις για τους κινδύνους» ανέφερε η ευρωβουλευτής των Πρασίνων, Μόλι Σκοτ Κάτο, η οποία χαρακτήρισε την κλίμακα της φερόμενης λογοκλοπής από τους συγγραφείς της γερμανικής BfR ως «εξαιρετικά ανησυχητική».
 

Για «ενσωμάτωση» αποσπασμάτων κάνουν λόγο οι Γερμανοί

 
Στο δημοσίευμα φιλοξενείται αντίδραση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (Efsa), με εκπρόσωπο της Αρχής να αναφέρει πως «η έκθεση δεν παρέχει νέες επιστημονικές πληροφορίες που να θέτουν υπό αμφισβήτηση την αξιολόγηση και τα συμπεράσματα για τη γλυφοσάτη. Η Efsa επιμένει στην αξιοπιστία των διαδικασιών αξιολόγησης κινδύνου και τα συμπεράσματά της για τη γλυφοσάτη». 
 
Σε ακόμα πιο απορριπτικό ύφος, σε δήλωσή της η BfR απέρριψε κάθε έννοια εσκεμμένης εξαπάτησης, υποστηρίζοντας πως οι συντάκτες της έχουν αξιολογήσει σχετικές εκθέσεις του κλάδου πριν επιλέξουν αποσπάσματα κειμένου για «ενσωμάτωση». 
 
«Συχνά βλέπουμε ότι η πολυπλοκότητα της συμβατικής διαδικασίας για την επανέγκριση των παρασιτοκτόνων δραστικών ουσιών δεν γίνεται σωστά κατανοητή» φέρεται να δήλωσε ο καθηγητής της BfR, δρ. Αντρέας Χένσελ, συμπληρώνοντας πως «ο όρος “λογοκλοπή” δεν έχει σχέση με το πλαίσιο».
 
Όπως αναφέρει ο Guardian, ξεχωριστή ανάλυση των ερευνητικών μεθόδων που χρησιμοποιήθηκαν για την αξιολόγηση της γλυφοσάτης από τον Διεθνή Οργανισμό για την Έρευνα για τον Καρκίνο (IARC) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), καθώς και από την Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος των ΗΠΑ (EPA), έθεσε επίσης ερωτήματα σχετικά με την ανεξαρτησία της ρυθμιστικής αρχής. 
 
Συγκεκριμένα, διαπιστώθηκε πως οι ρυθμιστικές αρχές της EPA χρησιμοποίησαν μη δημοσιευμένες εκθέσεις του κλάδου στο 63% των μελετών που εξέτασαν, την ώρα που τον IARC βασίστηκε αποκλειστικά σε διαθέσιμη στο κοινό βιβλιογραφία. Σχεδόν τα τρία τέταρτα των επισκοπικών δημοσιεύσεων που εξετάστηκαν από τον IARC, έδειξαν στοιχεία γονοτοξικότητα στη γλυφοσάτη, συγκριτικά με το μόλις 1% των αναλύσεων της βιομηχανίας, σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Environmental Sciences Europe.

Υπενθυμίζεται πως τον περασμένο Αύγουστο, το δικαστήριο του Σαν Φρανσίσκο αποφάσισε την καταδίκη της πολυεθνικής, που πρόσφατα πέρασε στην κυριότητα της γερμανικής Bayer, απέναντι στον 42χρονο κηπουρό, Ντουέιν Τζόνσον, που είχε προσφύγει εναντίον της. Ο Τζόνσον κατηγόρησε την Monsanto πως ευθύνεται για την πρόκληση καρκίνου στον ίδιο, αφού ο ίδιος ψέκαζε επί σειρά ετών με τον ζιζανιοκτόνο της, Rounup, που περιέχει την ύποπτη για πρόκληση καρκίνου γλυφοσάτη. Το δικαστήριο τελικά αποφάσισε ότι η Monsanto ενήργησε κακοβούλως και το ζιζανιοτόνο της «συνέβαλε σημαντικά» στην ασθένεια του Τζόνσον, επιδικάζοντας συνολικές αποζημιώσεις ύψους 289 εκατ. δολαρίων. Κατόπιν έφεσης, το δικαστήριο αποφάσισε τον Οκτώβριο τη μείωση του προστίμου, χωρίς να αναιρέσει την καταδίκη της εταιρείας.

 

Απόφαση-κόλαφος από τη Γαλλία

 
Στο μεταξύ, την ίδια ημέρα, γαλλικό δικαστήριο ακύρωσε την άδεια για ένα από τα προϊόντα της Monsanto που βασίζονται στη γλυφοσάτη, απαντώντας στις ανησυχίες σχετικές με την ασφάλεια, συντελώντας το τελευταίο χτύπημα που δέχεται η εταιρεία που πλέον βρίσκεται στα χέρια της Bayer.
 
Σύμφωνα με τους New York Times, δικαστήριο της Λυών αποφάσισε πως η έγκριση που χορήγησε ο Γαλλικός Οργανισμός Περιβάλλοντος (ANSE) το 2017 στο γνωστό RoundUp Pro 360, δεν είχε λάβει υπόψη τους δυνητικούς κινδύνους για την υγεία. Στο ίδιο δημοσίευμα αναφέρεται πως, σύμφωνα με δεσμεύσεις του Εμάνουελ Μακρόν, η γλυφοσάτη πρόκειται να αποσυρθεί από τη Γαλλία εντός τριετίας.
 
Το γαλλικό δικαστήριο δήλωσε πως η ANSE δεν τήρησε μια αρχή προφύλαξης του γαλλικού δικαίου, ιδίως επειδή δεν πραγματοποίησε ειδική αξιολόγηση των κινδύνων για την υγεία για το RoundUp Pro 360, ενώ αξίζει να σημειωθεί πως ούτε η ANSE, ούτε η Bayer έχουν μέχρι στιγμής αντιδράσει δημόσια.
 
«Παρά την έγκριση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη γλυφοσάτη, το δικαστήριο έκρινε ότι οι επιστημονικές μελέτες και τα πειράματα σε ζώα έδειξαν ότι το RoundUp Pro 360, ένα παρασκεύασμα του οποίου η τοξικότητα είναι μεγαλύτερη από εκείνη της γλυφοσάτης, είναι ένα καρκινογόνο προϊόν για τον άνθρωπο, τοξικό για την ανθρώπινη αναπαραγωγή και για τους υδρόβιους οργανισμούς» αναφέρει η περίληψη της απόφασης του δικαστηρίου. 
 
«Αυτό είναι ένα σπουδαίο πρώτο [βήμα], το οποίο πρέπει να επαναληφθεί» δήλωσε η Κορίν Λεπάζ, πρώην υπουργός Περιβάλλοντος της Γαλλίας και μέλος της περιβαλλοντικής ένωσης CRIIGEN, που έφερε την υπόθεση στη γαλλική δικαιοσύνη.
 
Σημειώνεται πως η ένωση έχει αμφισβητήσει τη διαδικασία με την οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση ανανέωσε τη γενική άδεια για τη γλυφοσάτη, απαιτώντας μάλιστα την παραπομπή της υπόθεσης στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, με το γαλλικό δικαστήριο να απαντά πως ένα τέτοιο μέτρο δεν είναι απαραίτητο. 
 

Ζητούνται απαντήσεις από το ελληνικό υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης

 
Υπό το φως των καταιγιστικών εξελίξεων από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την απόφαση για απαγόρευση στη Γαλλία, μένει να φανεί ποια θα είναι η αντίδραση της ελληνικής κυβέρνησης και του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, που τον περασμένο Μάρτιο υπεραμύνθηκε της απόφασης για παροχή πενταετούς άδειας στην ύποπτη για καρκινογενέσεις ουσία.
 
Υπενθυμίζεται πως ο τότε υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Βαγγέλης Αποστόλου, είχε υπερασπιστεί την απόφαση του υπουργείου του απέναντι στις έντονες επικρίσεις, υποστηρίζοντας πως η Ελλάδα «δεν έχει τη δυνατότητα να αρνηθεί την έγκριση, έως τις 15/12/2022 που ισχύει η ανανέωση-παράταση της άδειας για το glyphosate στην Ευρώπη, σε σκευάσματα που περιέχουν αυτήν τη δραστική ουσία και βέβαια πληρούν τις προϋποθέσεις του σχετικού Εκτελεστικού Κανονισμού της Ε.Ε., που υποχρεώνει την απαλλαγή από τη βοηθητική ουσία POE-tallowamine». 
 
Αξίζει ακόμη να σημειωθεί πως ο υπουργός ανέφερε τότε πως με το συγκεκριμένο φυτοπαρασκεύασμα «δεν υπάρχει πρόβλημα», παρότι αποδεχόταν πως είναι επιτακτική η ανάγκη να αναζητηθούν εναλλακτικές φιλικότερες προς το περιβάλλον και να μειωθεί η εξάρτηση της γεωργίας της Ε.Ε. από τα φάρμακα. 
 
«Γι' αυτό είναι επιτακτική η ανάγκη να ξεκινήσει άμεσα η αναζήτηση εναλλακτικών, όλο και περισσότερο φιλικών στο περιβάλλον λύσεων για τα φυτοπαρασκευάσματα, που παρότι το ένα μετά το άλλο απομακρύνονται από τη φαρέτρα των Ευρωπαίων παραγωγών, εξακολουθούν να δημιουργούν αντιδράσεις, έστω κι αν δεν υπάρχει πρόβλημα, όπως συμβαίνει στη συγκεκριμένη περίπτωση» προσέθετε, τονίζοντας πως η χώρα μας είχε καταψηφίσει τη χρήση της γλυφοσάτης μαζί με τη Γαλλία.