Μείζον πολιτικό θέμα έχουν προκαλέσει οι αποκαλύψεις για τη μυστική συμφωνία της κυβέρνησης με την πολυεθνική εταιρεία-κολοσσό Palantir Technologies, αναφορικά με την «αντιμετώπιση της πανδημίας». Η συγκεκριμένη συμφωνία ουδέποτε εμφανίστηκε στη Διαύγεια, ενώ οι μόνες πηγές γνώσεις της ύπαρξής της είναι ο Αμερικανός Πρέσβης στην Ελλάδα Τζέφρυ Πάιατ και το δελτίο Τύπου της ίδιας της εταιρείας που αναφέρει τηλεδιάσκεψη με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κυριάκο Πιερρακάκη, για ανανέωση της συμφωνίας τους, η οποία ενημερώνει ότι «τρέχει» από τον Μάρτιο.

Ειδικότερα όμως, ο Αμερικανός Πρέσβης με ανάρτησή του στις 25 Νοεμβρίου, αναφέρει τα εξής: «Χάρηκα που είδα και πάλι τον Βασίλη Κικίλια για να συζητήσουμε τη διαρκή συνεργασία ΗΠΑ-Ελλάδας στη μάχη κατά της Covid-19. Η φαρμακευτική και τεχνολογική καινοτομία από τις Pfizer, LillyPad, Abbott, Palantir Tech και άλλες θα βοηθήσουν ώστε να μειωθεί η πίεση στο σύστημα Υγείας της Ελλάδας και να τερματιστεί ολοκληρωτικά η πανδημία».

Μέχρι εκείνη την ώρα, η αναφορά της Palantir δεν ήταν κατανοητή, ώσπου η ίδια η εταιρεία δημοσιοποίησε μέσω δελτίου Τύπου τη συνεργασία της με την ελληνική κυβέρνηση. Όπως αναφέρει η εταιρεία, η συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση ξεκίνησε στην αρχή της πανδημίας. Το δελτίο Τύπου δε, αφορούσε τηλεδιάσκεψη με τον πρωθυπουργό και τον υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης για ανανέωση της συμφωνίας. Μιας συμφωνίας για την οποία η ελληνική κυβέρνηση δεν είχε κάνει ούτε νύξη.

Η εταιρεία αναφέρει επίσης ότι μεταξύ των όσων περιέχει η εν λόγω συμφωνία, ήταν και η ανάπτυξη ενός κέντρου ελέγχου κρίσεων για τον πρωθυπουργό, το οποίο εμφανίζει μια ολιστική επισκόπηση της κατάστασης της πανδημίας στην Ελλάδα σε πραγματικό χρόνο. Η προσφορά της Plantir στην ελληνική κυβέρνηση ήταν δωρεάν.

Η σύμβαση δεν υπάρχει στη Διαύγεια, ως όφειλε. Σύμφωνα με ρεπορτάζ της Ελίζας Τριανταφύλλου στο Inside Story, η απάντηση από πηγές που επικαλείται το δημοσίευμα, ήταν ότι αυτό δεν είναι αναγκαίο καθώς «ήταν δωρεάν και δεν υπήρχε κάποιο οικονομικό αντάλλαγμα, δεν υπήρχε λόγος να δημοσιευθεί. Η συμφωνία έχει προσδιοριστεί ως δωρεά».

Ωστόσο το δημοσίευμα παραθέτει άρθρο της Διαύγειας που αναφέρει ότι «στο διαδίκτυο αναρτώνται: […] πράξεις αποδοχής δωρεών στο Ελληνικό Δημόσιο, στα Ν.Π.Δ.Δ., σε φορέα του ευρύτερου δημόσιου τομέα ή σε φορείς των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου και δευτέρου βαθμού, καθώς και συμβάσεων πολιτιστικών χορηγιών».

Ποια είναι η σκιώδης Palantir;

Ο πολυεθνικός κολοσσός Palantir δεν είναι απλώς μια εταιρεία παροχής λογισμικού. Η πολυεθνική μετράει στο ενεργητικό της πλήθος συνεργασιών που μεταξύ άλλων αφορούν το αμερικανικό Πεντάγωνο, τη CIA που ήταν για χρόνια πελάτης της ήδη από τα πρώτα της βήματα, το FBI, το υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, την Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις και στρατιωτικές υπηρεσίες, τα αστυνομικά τμήματα της Νέας Υόρκης, του Λος Άντζελες και της Νέας Ορλεάνης, ενώ λογισμικό της χρησιμοποιήθηκε και από την αμερικανική υπηρεσία Μετανάστευσης και Τελωνείων (ICE) και οδήγησε σε απελάσεις μεταναστών.

Το όνομα της εταιρείας επίσης έχει εμπλακεί στο σκάνδαλο της Cambridge Analytica, εταιρεία που συγκέντρωνε δεδομένα χρηστών του διαδικτύου και ειδικότερα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, προκειμένου να κατευθύνει τις επιλογές τους, όπως την αμερικανική ψήφο υπέρ του Τραμπ αλλά και τη ψήφο υπέρ του Brexit. Επίσης η εταιρεία έχει κατηγορηθεί από τους Anonymous, ότι μετείχε στην ανάπτυξη της εκστρατείας κατά των Wikileaks του Julian Assange

Η ομοιότητα με την Ελλάδα

Σύμφωνα με το Vouliwatch, η ελληνική μυστική σύμβαση με την εταιρεία, θυμίζει την αντίστοιχη που είχε συνάψει μαζί της η βρετανική κυβέρνηση και το NHS, το αντίστοιχο ΕΣΥ της Μ. Βρετανίας, επίσης για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Όταν μετά από μεγάλες πιέσεις για κατάθεση εγγράφων, δόθηκε στη δημοσιότητα η σύμβαση, προέκυψε ότι το αντίτιμο για τις υπηρεσίες της εταιρείας δεν ξεπερνούσε τη μία λίρα.

Ωστόσο η εταιρεία συνέλλεξε εκατομμύρια προσωπικά δεδομένα ασθενών του Εθνικού Συστήματος Υγείας της Βρετανίας, τα οποία αφορούσαν, όπως αναφέρει το δημοσίευμα, το ονοματεπώνυμο, την ηλικία, την κατοικία, τους αριθμούς των τηλεφώνων τους, τα επαγγέλματά τους και τις θέσεις εργασίας τους. Επίσης συγκέντρωσε στοιχεία για την καταγωγή τους, τη φυλή τους, τις θρησκευτικές και πολιτικές τους πεποιθήσεις, τα ποινικά μητρώα τους και τη κατάσταση της ψυχικής και πνευματικής τους υγείας. Ακόμα προκειμένου η εταιρεία να επεκτείνει τη σύμβαση για άλλους τέσσερις μήνες. ζήτησε 1 εκ. λίρες.

Αιτήματα κατάθεσης εγγράφων

Η δημοσιοποίηση από πλευράς της εταιρείας της συμφωνίας με την ελληνική κυβέρνηση, προκάλεσε τριγμούς στην ελληνική πολιτική, με δύο κόμματα και την ΑΜΚΕ Vouliwatch να ζητούν την κατάθεση των εγγράφων της σύμβασης.

Την αρχή έκανε το ΜέΡΑ25, μέσω της βουλεύτριας του κόμματος Μαρίας Απατζίδη, η οποία στην αίτηση κατάθεσης εγγράφων αναφέρει ότι «πληροφορούμαστε από δημοσιεύματα του εξωτερικού ότι η ελληνική κυβέρνηση βρίσκεται “από την αρχή της πανδημίας” σε συνεργασία με την εταιρεία Palantir Technologies. Όμως, αποτύχαμε να εντοπίσουμε οπουδήποτε κάποια σχετική σύμβαση. Σε αυτή τη συνάφεια και κατόπιν τούτων, παρακαλείται ο κ. Υπουργός να καταθέσει στο Σώμα: Τη σύμβαση, ή τις συμβάσεις/συμφωνίες φορέων της Ελληνικής Δημοκρατίας με την εταιρεία Palantir Technologies».

Το αίτημα να δοθεί η σύμβαση στη δημοσιότητα ακολούθησε το Vouliwatch, το οποίο επικαλείται το δικαίωμα πρόσβασης στη δημόσια πληροφορία, σημειώνοντας μεταξύ άλλων πως «αποστείλαμε επιστολή στην ίδια την Palantir ζητώντας της να μας παράσχει με αναλυτικά στοιχεία για το περιεχόμενο της συμφωνίας ή των συμφωνιών που έχει καταρτίσει με την Ελληνική Κυβέρνηση (διάρκεια, κόστος, αντικείμενο) καθώς και για τον τρόπο συλλογής, επεξεργασίας, αποθήκευσης και χρήσης των δεδομένων των ασθενών.

»Υποβάλαμε αίτημα κατάθεσης εγγράφων προς τον Υπουργό Ψηφιακής Πολιτικής, κο Κυριάκο Πιερρακάκη ζητώντας τη σύμβαση / ή τις συμβάσεις που έχουν υπογραφεί μεταξύ της ελληνικής δημόσιας διοίκησης και της Palantir», αναφέρει το Vouliwatch.

Ολόκληρο το αίτημα του Vouliwatch

Τη σκυτάλη έλαβε η αξιωματική αντιπολίτευση. Έτσι, ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία με αίτηση εγγράφων την οποία υπογράφουν 63 βουλευτές, ζητάει να κατατεθούν στο Σώμα της Βουλής:

  1. Οποιαδήποτε έγγραφο – ενδεικτικά συμφωνία, σύμβαση, αποδοχή δωρεάς ή άλλο –που αφορά συνεργασία μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της εταιρείας Palantir Technologies Inc.
  2. Τη σχετική γνωμοδότηση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ) που οφείλει να έχει ζητήσει για τη διατύπωση γνώμης σύμφωνα όσα ορίζει ο Γενικός Κανονισμός Προσωπικών ∆εδομένων (GDPR) και o ν.4624/2019.
    Ειδικότερα το αν ενημερώθηκε η ΑΠΔΠΧ, αφορά και ζητήματα παράκαμψης της ίδιας της ανεξάρτητης αρχής. Υπενθυμίζεται ότι η κυβέρνηση προ ολίγων μηνών είχε επιχειρήσει και πάλι να παρακάμψει την Ανεξάρτητη Αρχή, όταν η υπουργός Παιδείας προωθούσε την εγκατάσταση καμερών στις τάξεις χωρίς να έχει πρωτύτερα γνωμοδοτήσει σχετικά η ΑΠΔΠΧ.

«Δεν μπορούμε να επιστρέψουμε στη δυστοπία να γίνει κανονικότητα στη χώρα μας»

Σε ανάρτησή του στο instagram ο πρόεδρος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Αλέξης Τσίπρας, επισημαίνει ότι «σε μια χώρα που μετρά 3.244 νεκρούς από τις αρχές Νοέμβρη η κυβέρνησή της αγνοεί το ΕΣΥ αλλά συνάπτει εν κρυπτώ συνεργασία με εταιρείες επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων και data mining».

Ακόμα συμπληρώνει ότι «ο κ. Μητσοτάκης αποδεικνύεται ο καλύτερος μαθητής των αυταρχικών ηγετών ανά τη γη. Δεν μπορούμε όμως να επιστρέψουμε στη δυστοπία να γίνει κανονικότητα στη χώρα μας».